Ο Τρύγος – Μια γιορτή της γης και των ανθρώπων
Ο Σεπτέμβρης έρχεται πάντα φορτωμένος με μνήμες. Είναι ο μήνας που τα αμπέλια ωριμάζουν, τα σταφύλια βαραίνουν στα κλήματα, κι ο αέρας γεμίζει με το γλυκό τους άρωμα. Ο τρύγος δεν είναι μόνο δουλειά· είναι τελετουργία, χαρά και συλλογικότητα. Μια στιγμή όπου η φύση και ο άνθρωπος ενώνονται σε κοινό πανηγύρι.
Από τα ξημερώματα οι άνθρωποι μαζεύονται με καλαθάκια, ψαλίδια και τραγούδια. Οι φωνές τους μπλέκονται με το βουητό των μελισσών, και τα χέρια τους κόβουν προσεκτικά τα σταφύλια, σαν να τα ξεκρεμούν από το ίδιο το φως του καλοκαιριού. Κάθε ρώγα, ένας κόμπος γλυκύτητας, μια υπόσχεση κρασιού.
Μετά έρχεται το πάτημα. Άλλοτε παλιά, με γυμνά πόδια σε μεγάλα πατητήρια, κι άλλοτε σύγχρονα, με μηχανές που κάνουν πιο γρήγορη τη διαδικασία. Κι όμως, η μαγεία παραμένει η ίδια: ο χυμός κυλάει, το μούστο ανασαίνει, και σε λίγες μέρες θα αρχίσει να μεταμορφώνεται σε κρασί – το πιο αρχέγονο ποτό, που συνοδεύει χαρές, βεγγέρες και μυστήρια.
Ο τρύγος είναι και γιορτή. Οι οικογένειες κάθονται ύστερα γύρω από μεγάλα τραπέζια, με φαγητά απλά και πλούσια, γελώντας, τραγουδώντας, ευχαριστώντας τη γη για τα δώρα της. Είναι η στιγμή που οι γενιές συναντιούνται: οι παππούδες διηγούνται πώς γινόταν παλιά, οι νέοι μαθαίνουν, και τα παιδιά τρέχουν ανάμεσα στα καφάσια, με τα χέρια κολλώδη από το μούστο και τα μάγουλα γεμάτα σταφύλια.
Ο τρύγος είναι η ανάμνηση της κοινότητας, της ευλογίας και της ελπίδας. Είναι ένας ύμνος στη γη που μας τρέφει και στους ανθρώπους που την τιμούν. Και κάθε φορά που γεμίζει το ποτήρι μας με το νέο κρασί, ξαναζούμε εκείνη τη στιγμή που ο ήλιος, το χώμα και ο ιδρώτας έγιναν ένα, μέσα σε μια ιερή συμφωνία.
Αλλά μήπως είναι η ώρα για μια πιο δυναμική παρουσία σας στην διαδικασία του τρύγου; Τι θα λέγατε για να έχετε για αυτό τον χειμώνα κρασί από το βαρέλι σας;
Κρασί απ' το βαρέλι σας
Γράφει ο Γιώργος Αποστολόπουλος
Πριν λίγο καιρό μου έπεσε στα χέρια ένα πολύ εντυπωσιακό μικρό βιβλίο, από αυτά με τις άψογες φωτογραφίες και τα ζωντανά χρώματα. Στο εξώφυλλο, ένα μικρό ποτήρι με λαμπερό κόκκινο κρασί και ένα μεγάλο ποτήρι με μπύρα δίπλα σε ένα τσαμπί ζουμερά μαύρα σταφύλια. Μέσα, απλές και πολύ διεξοδικές οδηγίες για να φτιάχνεις σπιτικό κρασί και μπύρα. Σκέφτηκα ότι δεν μπορεί να είναι όλα τόσο απλά. Κάτι θα πρέπει να έχουν παραλείψει, κάτι ίσως να κρύβουν, κάπου πρέπει να χαλάει η συνταγή και δεν το λένε. Στον δρόμο για τη δουλειά μου υπήρχε ένας έμπορος κρασιών που επί πλέον διέθετε μούστο και βαρελάκια σε ερασιτέχνες. Μίλησα μαζί του και με έπεισε οτι το βιβλίο μου δεν απλούστευε υπερβολικά τη διαδικασία, αλλά αντίθετα γινόταν υπερβολικά σχολαστικό σε μερικά σημεία. Στην πράξη είναι πολύ απλό να φτιάξεις σπιτικό κρασί, επέμενε. Βέβαια ακόμη δεν έχω δοκιμάσει όσα μου είπε, και όσοι γνωστοί μου επεχείρησαν να γίνουν ερασιτέχνες οινοποιοί κατέληξαν με πέντε κιλά ξίδι! Αυτά όχι για να σας αποθαρρύνω, αλλά για να μην έχω ευθύνη αν δοκιμάσετε και δεν τα καταφέρετε...
Από το σταφύλι στο κρασί
Ας δούμε τώρα τι θα γίνει αν στύψουμε μερικά σταφύλια και αφήσουμε τον χυμό σε ένα δοχείο χωρίς να τον πειράξουμε. Ο φλοιός του σταφυλιού προτού πλυθεί φιλοξενεί μια μεγάλη ποικιλία από μικροοργανισμούς. Μερικοί από αυτούς ρίχνονται αμέσως στη δουλειά και μετατρέπουν το σάκχαρο που βρίσκουν στον χυμό σε οινόπνευμα. Συνεχίζουν χωρίς διακοπή και το μόνο που χρειάζονται είναι η σωστή θερμοκρασία. Αν τα σταφύλια που στύψαμε δεν ήσαν πολύ γλυκά, οι μικροοργανισμοί αυτοί θα σταματήσουν όταν εξαντληθεί το σάκχαρο που περιέχεται στο μίγμα. Αν πάλι χρησιμοποιήσαμε γλυκά σταφύλια τότε θα σταματήσουν όταν η περιεκτικότητα του μίγματος σε οινόπνευμα φτάσει σε κάποιο ανώτατο όριο.
Αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Λίγο πριν σταματήσει η δράση αυτού του είδους των μικροοργανισμών, έχει αρχίσει ήδη να δουλεύει ένα άλλο βακτηρίδιο με διαφορετικό σκοπό: να μετατρέψει το κρασί σε ξίδι. Ακόμη, υπάρχουν και άλλοι μικροοργανισμοί που διασπούν το κρασί στα βασικά του συστατικά -νερό, διοξείδιο του άνθρακα, διάφορα άλατα και άλλες χημικές ουσίες. Αν δεν τους σταματήσει κάτι, αυτοί οι μικροοργανισμοί θα προχωρήσουν στο έργο τους και ο κύκλος θα κλείσει.
Ο δικός μας ο στόχος όμως είναι να βοηθήσουμε τον κύκλο να φτάσει στο σημείο που τον θέλουμε και μετά να τον οδηγήσουμε σε μια παράκαμψη που οδηγεί σε μας. Γιατί και εμείς θα παίξουμε τον ίδιο ρόλο με τα βακτηρίδια στον φυσιολογικό κύκλο: θα διασπάσουμε το κρασί στα φυσικά συστατικά του και αυτά θα επιστρέψουν στη φύση. Σε μας θα μείνει μόνο η απόλαυση της γεύσης. Ίσως φαίνεται λίγο εγωιστικό - αλλά καλύτερα εμείς παρά τα βακτηρίδια.
Ο τρύγος
Απαραίτητη προϋπόθεση για ένα καλό ή έστω ανεκτό κρασί είναι το υγιές σταφύλι που έχει τρυγηθεί την κατάλληλη στιγμή. Για τις περισσότερες ποικιλίες σταφυλιών και τα περισσότερα αμπέλια κατάλληλη είναι η στιγμή της πλήρους ωρίμανσης, όταν δηλαδή η ρώγα έχει τη μεγαλύτερη δυνατή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και το σάπισμα δεν έχει αρχίσει. Τα τσαμπιά πρέπει να κοπούν επιδέξια από το κοτσάνι και να μεταφερθούν στο πατητήρι πριν τελειώσει η μέρα, αν γίνεται. Είναι φυσικό μερικά από τα σταφύλια να έχουν ζουληχτεί, ιδίως αυτά που βρίσκονται στον πάτο του καλαθιού ή της καρότσας του φορτηγού. Κάθε καθυστέρηση σημαίνει και μεγαλύτερη πιθανότητα για το σάπισμα των σταφυλιών, ανεξέλεγκτη ζύμωση και δράση ανεπιθύμητων μικροοργανισμών.
Στο πατητήρι τα σταφύλια πρέπει να συνθλίβουν για να βγει ο χυμός τους, αλλά χωρίς να πειραχτούν τα κουκούτσια επειδή περιέχουν ουσίες που δίνουν άσχημη γεύση στο κρασί. Σε πολλές περιπτώσεις αφαιρούνται τα κοτσάνια, μικρά και μεγάλα, πριν από το πάτημα. Σήμερα πια το ξεχώρισμα της ρώγας από τα κοτσάνια και το πάτημα των σταφυλιών γίνεται με τη βοήθεια μηχανών. Βέβαια όταν ύπαρχε μια παράδοση αιώνων - και στη χώρε μας υπάρχει - τα μηχανικά μέσα χρησιμοποιούνται πιο φειδωλά και πιο σοφά. Ο μούστος και το κρασί έχουν την ίδια ευαισθησία με έναν ζωντανό οργανισμό. Δεν θέλουν κακομεταχείριση.
Η σειρά του μούστου
Σ’ αυτό το στάδιο αρχίζει ο ρόλος του αρχάριου ερασιτέχνη οινοποιού. Οι πιο έμπειροι μπορεί να έχουν μια μικρή πρέσα, ίσως και ένα μηχάνημα για να ξεχωρίζει τις ρώγες από τα κοτσανάκια, καθώς και άλλα πολλά εξαρτήματα που θα βρείτε στα μαγαζιά που πουλάνε είδη οινοποιίας. Αυτά για αργότερα. Τώρα δεν θα χρειαστείτε παρά ένα βαρελάκι για κρασί, να χωράει γύρω στα 250 κιλά. Είναι το πιο καλό μέγεθος για να διατηρείται η σωστή θερμοκρασία κατά τη ζύμωση, και το κρασί που χωράει φτάνει για έναν χρόνο. Αυτό θα σας συμβουλέψει ο οινοποιός που θα σας πουλήσει τον μούστο. Αν πάλι θέλετε να ακολουθήσετε τη συμβουλή του πολύχρωμου βιβλίου μου - μία γυάλινη νταμιτζάνα είναι αρκετή για τις πρώτες έξι μποτίλιες κρασιού που θα φτιάξετε.
Ο μούστος που θα αγοράσετε θα είναι έτοιμος για ζύμωση. Ήδη έχει περάσει από χημική ανάλυση και έχει ελεγχθεί η περιεκτικότητα του σε οξέα, που σε σωστή αναλογία είναι απαραίτητα για τη συντήρηση του. Του έχουν προσθέσει τα απαραίτητα χημικά για να εξουδετερώσουν τους μικροοργανισμούς που μπορεί να χαλάσουν τη γεύση του ή να εμποδίσουν τη ζύμωση. Εσείς δεν θα χρειαστεί να προσθέσετε τίποτε άλλο σ' αυτό το στάδιο, εκτός αν προτιμάτε το κρασί σας πιο δυνατό ή πιο γλυκό. Τότε μπορείτε να προσθέσετε κοινή ζάχαρη, καλά διαλυμένη σε λίγο μούστο που θα βάλετε σε ένα απόλυτα καθαρό δοχείο και θα το ανακατέψετε με ένα καλοπλυμένο και φρεσκοπλυμένο ξύλο (θα ακούστε αυτή τη συμβουλή πολύ συχνά). Εκεί που θα αγοράσετε τον μούστο θα σας πούνε πόση ζάχαρη χρειάζεται. Θυμηθείτε ότι η πρόσθετη ζάχαρη θα γίνει οινόπνευμα και το κρασί θα είναι πιο δυνατό. Αλλά αν βάλετε περισσότερη ζάχαρη από όση μπορούν να ζυμώσουν οι σακχαρομύκητες, τότε το κρασί θα είναι και δυνατό και γλυκό. Στους επαγγελματίες οινοποιούς δεν επιτρέπεται να προσθέτουν ζάχαρη στο κρασί που φτιάχνουν. Τέτοιοι περιορισμοί δεν δεσμεύουν τον ερασιτέχνη που δεν θα εμπορευθεί το προϊόν του.
Η υποδοχή του μούστου
Μία ή δύο εκδρομές στα κοντινότερα αμπέλια και συζήτηση με αυτούς που θα σας προμηθεύσουν τον μούστο πρέπει να φθάνουν για να αποφασίσετε ποιο είδος κρασιού θα προσπαθήσετε να φτιάξετε και να μάθετε ποιο είδος μούστου θα χρειαστεί να αγοράσετε. Θα σας πουν ότι αλλιώς γίνεται το κόκκινο κρασί (ζυμώνεται με τους φλοιούς) και αλλιώς το άσπρο. Θα σας πουν ποιο είδος μούστου από αυτά που διαθέτουν είναι καλύτερο για τις ανάγκες σας και ποιο θα σας δημιουργήσει τα μικρότερα προβλήματα. Για παράδειγμα, μια συμβουλή που άκουσα είναι ότι στον λευκό μούστο πρέπει να προσθέσεις λίγο κόκκινο για να του δώσει την ταννίνη που του λείπει. Η ταννίνη σε μεγάλες ποσότητες κάνει το κρασί στυφό -ένα πρόβλημα για αυτούς που κάνουν κόκκινο κρασί.
Αφού πάρετε τις πληροφορίες σας για τον μούστο, ετοιμαστείτε να τον υποδεχτείτε. Αγοράστε πρώτα το βαρελάκι σας ή τα δοχεία σας. Το βαρελάκι πρέπει να είναι από το κατάλληλο ξύλο, δρυ ή καστανιά, και να μην έχει χρησιμοποιηθεί παρά μόνο για κρασί. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή σ' αυτό ειδικά το σημείο. Όπως ιδιαίτερα μεγάλη προσοχή χρειάζεται και το πλύσιμο του. Πολλά κρύα νερά και τουλάχιστον ένα καυτό, με σόδα σε σκόνη. Μετά γέμισμα με καθαρό θαλασσινό νερό στην παραλία. Σε τρεις ώρες είναι έτοιμο.
Άλλοι πάλι προτιμούν ατμούς από καμένο θείο μέσα στο βαρέλι. Και το βιβλιαράκι με τις ωραίες φωτογραφίες συνιστά τα δισκία διθειικού άλατος σαν πανάκεια. Όταν διαλυθούν μέσα στο νερό ή αργότερα στον μούστο ή στο κρασί εκλύουν διοξείδιο του θείου, ένα αντισηπτικό τόσο δυνατό όσο και δύσοσμο. Ευτυχώς δεν χαλάει ούτε τη γεύση ούτε τη μυρωδιά του κρασιού, αν βέβαια χρησιμοποιηθεί με μέτρο. Είναι δείγμα του αρχάριου ότι το παρακάνει κάπως στη χρήση του. Βέβαια είναι ιδεώδες για τις ανάγκες μας επειδή σκοτώνει τους μικροοργανισμούς που θα έκαναν το κρασί ξίδι ή αυτούς που θα του χαλούσαν τη γεύση. Δεν έχει καμιά επίδραση πάνω σ' αυτούς που κάνουν τη ζύμωση. Είναι καλό να το έχουμε, περισσότερο για σιγουριά, όχι για να μας κάνει πιο απρόσεκτους.
Αν σκοπεύετε να κάνετε το κρασί σε γυάλινο δοχείο ή νταμιτζάνα, τότε πλύντε τα πάντα σχολαστικά. Κάθε πράγμα που θα έρθει σε επαφή με τον μούστο ή το κρασί πρέπει να είναι και καλοπλυμένο και φρεσκοπλυμένο. Βρείτε ένα μέρος με σταθερή θερμοκρασία όπως το υπόγειο και εγκαταστήστε τα σύνεργα σας. Αρχίστε την προετοιμασία μια βδομάδα πριν αν θα βάλετε το μούστο σε βαρελάκι και γεμίστε το με καθαρό νερό για να φουσκώσουν καλά τα ξύλα.
Η ζύμωση
Με τον φρέσκο μούστο σε καθαρά δοχεία θα γυρίσετε στη βάση σας και θα τον αδειάσετε στο βαρελάκι ή το δοχείο. Κλείστε το βαρελάκι με ένα καλοπλυμένο φελλό τυλιγμένο σε αποστειρωμένη γάζα. Να τον σφηνώσετε αρκετά σφιχτά για να μη φύγει αλλά όχι τόσο ώστε να εμποδίζει τα αέρια της ζύμωσης να ξεφεύγουν. Αν βάλετε τον μούστο σε γυάλινο δοχείο, τότε χρησιμοποιήστε έναν τρύπιο φελλό με ένα γυάλινο εξάρτημα που κάνει τη δουλειά βαλβίδας επιτρέποντας στα αέρια της ζύμωσης να φύγουν ελεύθερα. Μην ξεχάσετε να τα πλύνετε σχολαστικά.
Τώρα η δική μας δουλειά έχει τελειώσει. Σειρά της φύσης να κάνει τη δική της. Αν έχουμε κάνει τα πάντα όπως πρέπει και η θερμοκρασία είναι σωστή, τότε οι σακχαρομύκητες θα αρχίσουν να μετατρέπουν τη ζάχαρη του χυμού σε οινόπνευμα. Η ζύμωση παράγει και διοξείδιο του άνθρακος που κάνει το υγρό να αναταράσσεται, βοηθώντας ακόμη πιο πολύ τη ζύμωση. Αν όλα πάνε καλά, σε τριάντα με σαράντα μέρες η ζύμωση θα πρέπει να έχει τελειώσει. Αλλά για διάφορους λόγους μπορεί κάπου να σταματήσει. Η θερμοκρασία μπορεί να έπεσε χαμηλά ή να ανέβηκε πολύ ψηλά (συνήθως πρέπει να είναι ανάμεσα στους 10 και στους 30 βαθμούς Κελσίου). Μπορεί να λείπουν τα οξέα που χρειάζονται οι μύκητες για τη ζύμωση. Μπορεί να έχει ανεβεί πολύ ψηλά η περιεκτικότητα σε διοξείδιο του άνθρακα. Μπορεί να είναι τόσο μεγάλο το ποσοστό της ζάχαρης που να ακινητοποιήσει τους μύκητες. Μπορεί τέλος το μόνο που έχει αυξηθεί υπερβολικά να είναι η ανυπομονησία σας. Για όλα υπάρχουν λύσεις. Λίγο κιτρικό οξύ, αλλαγή τοποθεσίας για πιο σωστή θερμοκρασία, ίσως και λίγο ζέσταμα, τάραγμα με πολύ καθαρό ξύλο για να φύγει το διοξείδιο του άνθρακα, ίσως και προσθήκη ζάχαρης διαλυμένης σε μούστο, ακόμη και ενεργών σακχαρο-μύκητων. Αντιμετωπίστε το κατά περίπτωση και μη διστάσετε να ρωτήσετε κάποιον που ξέρει καλύτερα.
Μετά τη ζύμωση
Όταν με το καλό η ζύμωση τελειώσει μένουν μερικά ακόμη πράγματα που πρέπει να κάνουμε πριν να μπορέσουμε να απολαύσουμε το προϊόν του κόπου μας. Μέσα στο βαρελάκι ή στο γυάλινο δοχείο μας υπάρχει τώρα νερό, οινόπνευμα, όση ζάχαρη δεν έχει γίνει οινόπνευμα και μερικά άλλα συστατικά που δίνουν στο κρασί τη γεύση και το άρωμα του. Υπάρχουν όμως και οι νεκροί σακχαρομύκητες και άλλοι μικροοργανισμοί και σωματίδια που κάνουν το κρασί σ' αυτό το στάδιο θολό. Με τον καιρό όλα αυτά θα σχηματίσουν ένα κατακάθι και το κρασί θα γίνει διάφανο και λαμπερό. Στο βαρελάκι μας το κατακάθι συγκεντρώνεται χαμηλά, κάτω από το επίπεδο της κάνουλας και αν δεν ταραχτεί δεν θα το καταλάβουμε ποτέ στο ποτήρι μας. Στο γυάλινο δοχείο μας όμως το κατακάθι παραμένει. Και σ' αυτό το φανταχτερό βιβλιαράκι μας έχει τη λύση: Ένα πεντακάθαρο καινούριο δοχείο στο πάτωμα, το αρχικό δοχείο μας στο τραπέζι, ένας πεντακάθαρος πλαστικός σωλήνας και το σιφώνι είναι έτοιμο. Με υπομονή και λεπτούς χειρισμούς σχεδόν όλο το περιεχόμενο του αρχικού δοχείου θα έχει μεταφερθεί στο καινούριο, και όλο το κατακάθι θα έχει μείνει πίσω. Ένα δισκίο διθειικού και υπομονή λίγο καιρό για να σχηματιστεί το νέο κατακάθι. Μια νέα μετάγγιση και το ξελαμπικαρισμένο κρασί είναι έτοιμο για εμφιάλωση. Μερικές φορές χρειάζονται πρόσθετα χημικά για να ξεκαθαρίσει το κρασί, ίσως και φιλτράρισμα. Σε βιομηχανικό επίπεδο τίποτε δεν αφήνεται στην τύχη. Αν απογοητευτείτε τόσο πολύ με το κρασί που δεν ξεθολώνει, κάντε ένα τηλέφωνο στα ειδικά καταστήματα και ρωτήστε τους τι υπάρχει για την περίπτωση σας.
Τώρα πια το καθαρό κρασί είναι έτοιμο για εμφιάλωση, είτε από το δοχείο είτε από το βαρέλι. Προσοχή στο πλύσιμο της κάθε μπουκάλας, στην αποστείρωση του φελλού και στην καλή εφαρμογή του. Κατάλληλες βούρτσες για το πλύσιμο της μπουκάλας, ένα εργαλείο για να σφηνώνει ο φελλός, ετικέτες για να σημειώσετε τις λεπτομέρειες παραγωγής - όλα είναι χρήσιμα.
Το παλιό κρασί
Το κρασί βέβαια δεν είναι έτοιμο ακόμη. Θέλει τουλάχιστον τρεις μήνες ωρίμανση στο βαρέλι ή στο μπουκάλι. Στο βαρέλι πρέπει να περιμένουμε κάποια απώλεια στον όγκο, μικρή σε καλό, παλιό βαρέλι, ενώ πάνω από 20% σε καινούριο και κακοφτιαγμένο. Στο πάλιωμα του κρασιού μεγάλη σημασία έχει ή περιεκτικότητα σε τανίνη και οξύ. Όση μεγαλύτερη τόσο πιο πολύ πάλιωμα χρειάζεται - αλλά τόσο πιο ανώτερης ποιότητας κρασί μπορεί να βγει.
Πάντως τα άσπρα κρασιά, με την μικρή περιεκτικότητα τους σε τανίνη, σπάνια βελτιώνονται με τον καιρό και τις περισσότερες φορές πρέπει να καταναλώνονται γρήγορα, πριν χαλάσουν. Τα κόκκινα κρασιά μέτριας ποιότητας διατηρούνται καλύτερα, αλλά σπάνια βελτιώνονται με τον χρόνο. Στο καλό κόκκινο κρασί όμως τα χρόνια θα δώσουν πιο πλούσιο άρωμα και θα μαλακώσουν την αγριάδα του, καθώς η πολύ ήπια οξείδωση με τον λίγο αέρα που υπάρχει μέσα στο μπουκάλι μετατρέπει λίγο από το οινόπνευμα σε πολύ αρωματική ακεταλδεΰδη και μέρος των οξέων «παντρεύονται» με το οινόπνευμα για να σχηματίσουν εστέρες που δίνουν στο κρασί τη μυρωδιά του φρούτου.
Θα δοκιμάσετε;
Αυτά τα λίγα και υπεραπλουστευμένα μπορεί να έλυσαν τις απορίες σας ή να δημιούργησαν νέες ερωτήσεις. Μπορεί να σάς απογοήτευσαν. Αφιερώστε λοιπόν μια μέρα από το φθινοπωρινό Σαββατοκύριακο σας σε μια επίσκεψη στο κοντινότερο αμπέλι ή πατητήρι. Είτε αποφασίσετε να φτιάξετε το δικό σας κρασί είτε όχι, κάτι θα κερδίσετε σε γνώση ή εμπειρία. Αν πάλι αποφασίσετε να προχωρήσετε, καλή επιτυχία και φυλάξτε μια μποτίλια και για μας.
Μέρος του άρθρου δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Signature
Επιλογές 09/86










Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου