της Μαρίας Πετροπούλου
Πρόσφατες αποκαλύψεις γεγονότων της προσωπικής ζωής δημοσίων προσώπων, είτε από το χώρο της τέχνης, είτε από το χώρο της πολιτικής προκαλούν την αγανάκτηση αλλά παράλληλα και την απορία της κοινής γνώμης για το αν τηρείται το απαραβίαστο του δικαιώματος της ιδιωτικής ζωής.
Πρόκειται για δικαίωμα κάθε ανθρώπου, που του παρέχει τη δυνατότητα να εκφραστεί ελεύθερα, να νιώσει άνετα με τον εαυτό του, ακόμη και να γνωρίσει καλύτερα κομμάτια της ύπαρξής του ή να συναναστραφεί με όποια πρόσωπα επιθυμεί, απαλλαγμένος από το αδηφάγο βλέμμα των άλλων.
Έτσι, δρα αβίαστα, αποδεσμευμένος από τους συμβατικούς κανόνες, τον έλεγχο και την κριτική της κοινής γνώμης. Τις βάσεις για την κατοχύρωση του απαραβίαστου της ιδιωτικής ζωής έθεσαν οι εκπρόσωποι του Αγγλικού Διαφωτισμού, ο Τζων Λοκ και ο Ντέηβιντ Χιούμ.
Συγχρόνως, με αυτό το δικαίωμα κατοχυρώθηκε και η ανθρώπινη ελευθερία. Τα τελευταία χρόνια, όμως, καταπατάται ασύστολα. Το πρόβλημα διογκώνεται από τη στιγμή που αφορά την ιδιωτική ζωή του πολίτη και επιχειρείται ποικιλοτρόπως με διάφορα μέσα και τεχνικές, όπως με τη λήψη φωτογραφιών, την παρακολούθηση σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, τον έλεγχο της διαδικτυακής επικοινωνίας, την κυβερνοπειρατεία, τη χρήση καμερών σε δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες, τη χρήση ηχοληπτικών μηχανημάτων, προκειμένου να ανακαλύψουμε τα μυστικά των άλλων, την κριτική του κοινωνικού περίγυρου, των συγγενικών και φιλικών προσώπων, τη μαγνητοσκόπηση, τη βιντεοσκόπηση, τη χρήση δορυφόρων, τη συγκέντρωση πληροφοριών σε ηλεκτρονικές τράπεζες, τη δημοσιοποίηση σκανδάλων επώνυμων προσώπων και τη συκοφαντική δυσφήμηση με λιβέλους, ρυπαρογραφήματα και, τέλος, μέσω των αποκαλούμενων κατ’ ευφημισμόν κοινωνικών εκπομπών ή «reality», όπου συνάνθρωποί μας ξεγυμνώνονται ψυχικά, αποκαλύπτοντας τα προβλήματά τους και κάθε τραυματική τους εμπειρία.
Κύριοι υπαίτιοι αυτής της λυσσαλέας καταστρατήγησης της προσωπικής ζωής θεωρούνται η τεχνολογία και το αποκύημα αυτής, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τα οποία, προκειμένου να αυξήσουν τη θεαματικότητα - ακροαματικότητά τους, επιδίδονται σε ένα κυνήγι ρυπαρών ειδήσεων, εγείρουν την τάση για κουτσομπολιό μέσω του διασυρμού και της διαπόμπευσης προσώπων, προσβάλλοντας με αυτό τον τρόπο από τη μια την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και υποβαθμίζοντας από την άλλη την ποιότητα του πολιτισμού μας.
Συνυπεύθυνη καθίσταται και η κρατική εξουσία, που με το πρόσχημα της πρόληψης και της καταστολής παραβατικών συμπεριφορών, καθώς και της πάταξης του εγκλήματος, μετέρχεται μηχανισμούς «παγίδευσης» και περιχαράκωσης της ανθρώπινης ελευθερίας. Εν ονόματι της προστασίας και της εδραίωσης κλίματος ειρήνης και ασφάλειας για τους πολίτες της χώρας της, η κρατική εξουσία ακολουθεί την τακτική της κατασκοπείας. Απόρροια αυτής της κατάστασης είναι η υφαρπαγή της ελευθερίας του ατόμου, γιατί παύει να εκφράζεται και να δημιουργεί απρόσκοπτα, ενώ διακατέχεται από μόνιμο και καταλυτικό άγχος για κάθε ενέργειά του.
Συνένοχοι είμαστε, ασφαλώς, και εμείς που επιτρέπουμε να διαιωνίζονται αυτά τα φαινόμενα παρακολούθησης, κατασκοπείας και αστυνόμευσης του προσωπικού μας βίου, αποδεχόμενοι με αυτή τη στάση μια μορφή πνευματικής δουλείας και ένα είδος κρυφού ολοκληρωτισμού, που υπονομεύει και επισκιάζει το καθεστώς της Δημοκρατίας.
Ηθελημένα ή αθέλητα γινόμαστε δέκτες πληροφοριών, οι οποίες αφορούν την προσωπική ζωή συνανθρώπων μας. Έτσι, ικανοποιούμε τη φιλοπερίεργη φύση μας και μετατοπίζουμε τα προβλήματά μας στο χώρο της λήθης για λίγο, καθώς αρεσκόμαστε πολλές φορές να μαθαίνουμε πως κάποιος ταλανίζεται περισσότερο από εμάς. Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι ο ιδιωτικός βίος αποτελεί κομμάτι της ύπαρξής μας και η δυνατότητα να είναι αναφαίρετος αποτελεί ύψιστο δικαίωμα κάθε ανθρώπου, που επισφραγίζει την ελευθερία του και τον αυθορμητισμό του.
Ως υπεύθυνοι πολίτες και ως αυτόνομες και ελεύθερες προσωπικότητες οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε το φαινόμενο και τις διαστάσεις που αυτό έχει λάβει, όσον αφορά και την έκταση και την ένταση του, και να αντιδράσουμε άμεσα, προκειμένου να διαφυλάξουμε αλώβητη την αξιοπρέπειά μας.
*Η κυρία Μαρία Πετροπούλου είναι απόφοιτος του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου από το φιλολογικό τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής με ειδίκευση στην κλασική φιλολογία
http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=475658
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου