Η προεπαναστατική κίνηση στην Κρήτη του 1821
Άγρια προληπτικά μέτρα των Τούρκων και σφαγές
Κατά το διάστημα αυτό οι τουρκικές αρχές της Κρήτης προέβησαν σε μέτρα προληπτικά για αντιμετώπιση της εκκολαπτόμενης επανάστασης και αυτό έγινε κατόπιν οδηγιών από την Κωνσταντινούπολη. Από εκεί άλλωστε στάλθηκαν και οι εναντίον της επανάστασης εντολές του Πατριαρχείου, που εκδόθηκαν μετά από εκβιασμό του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’ και απεστάλησαν στον ορθόδοξο κλήρο της Κρήτης. Οι πασάδες των Χανίων, του Ηρακλείου και του Ρεθύμνου έδωσαν τότε εντολή στους Έλληνες επισκόπους να αναγνώσουν στις εκκλησίες τα εναντίον της επανάστασης επιτίμια και να συστήσουν στους χριστιανούς να μείνουν ήσυχοι και πιστοί στον σουλτάνο για να μη εκτεθούν στον κίνδυνο να τιμωρηθούν παραδειγματικά
Η συγκοινωνία μεταξύ της Κρήτης και των άλλων χωρών είχε διακοπεί από του τέλους του Μαρτίου του 1821 εξαιτίας της έκρηξης της επανάστασης στην Πελοπόννησο, και έτσι στα Χανιά, στο Ηράκλειο και στο Ρέθυμνο, δεν υπήρχαν νέα εκτός από την είδηση σχετικά με την επαναστατική κίνηση του Αλέξανδρου Υψηλάντη και φήμες από αόριστες πληροφορίες σχετικά με το ξέσπασμα στην Πελοπόννησο επανάστασης για την Απελευθέρωση της Ελλάδας.
Για τις συγκεντρώσεις στα Σφακιά δεν είχε γίνει γνωστό τίποτε. Αλλά και μόνον οι σχετικές με τα επαναστατικά γεγονότα, σε άλλα μέρη, πληροφορίες που κυκλοφορούσαν σαν φήμες, ήταν αρκετές για να ερεθίσουν τα πάντοτε υποψιασμένα - για ένα τέτοιο αναμενόμενο γεγονός - πνεύματα των Τούρκων της Κρήτης. Και κατά πρώτο θεωρήθηκε ύποπτη η λειτουργία των προ ολίγου χρόνου ιδρυθέντων δύο ελληνικών σχολείων. Συνελήφθηκαν λοιπόν κατά τα μέσα Μαΐου, κατόπιν απαίτησης του Τουρκικού όχλου, ο διδάσκαλος του σχολείου Χανίων ιεροδιάκονος Καλλίνικος και ο επίσκοπος Κισσάμου Μελχισεδέκ, και ριχτήκανε στα κάτεργα του φρουρίου, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν σύμφωνος με αυτή την ενέργεια ο Λατίφ πασάς της Κυδωνίας. Ο επίσκοπος Μελχισεδέκ, νέος ακόμη, διαπνεόμενος από φλογερό εθνικό αίσθημα και μυημένος στην Φιλική Εταιρεία για να προπαρασκευάσει τα πράγματα στην επαρχία του, είχε προσπαθήσει να επιβάλει στους Τούρκους τον σεβασμό προς την επισκοπή του εκμεταλλευόμενος το κύρος των σουλτανικών διαταγμάτων, περί των προνομίων της εκκλησίας. Έτσι από πολύ καιρό οι Τούρκοι τον παρακολουθούσαν. Εκτός όμως από τους δύο κληρικούς την ιδίαν ημέρα, συνελήφθηκε στο Ρέθυμνο και ο διδάσκαλος Γεώργ. Βάος, πράγμα πού αποδεικνύει συντονισμό των ενεργειών των Τουρκικών Αρχών. Ο Βάος φυλακίσθηκε αλλά ελευθερώθηκε αργότερα με δωροδοκία. Οι συλλήψεις πάντως γενικεύθηκαν και οι συλλαμβανόμενοι, ιδίως κληρικοί, ριχνόντουσαν στα κάτεργα των φρουρίων.
Τέσσερις μέρες μετά τα πρώτα γεγονότα σημειώθηκε νέα οχλαγωγία στα Χανιά. Οι γενίτσαροι ζητούσαν να τους παραδοθεί ό επίσκοπος Μελχισεδέκ και ο Καλλίνικος. Ο πασάς εναντιώθηκε, άλλα εκείνοι μαινόμενοι έσπασαν τις πόρτες της φυλακής και παρέλαβαν τους κρατουμένους. Ο Μελχισεδέκ σύρθηκε από τους δημίους του στους δρόμους. Τον ξεγύμνωσαν, τον περιύβριζαν, τον κτυπούσαν, του μαδούσαν τα γένια, ενώ τον πήγαιναν στον τόπον της αγχόνης. Εκεί σύρθηκε ταυτοχρόνως εξαντλημένος από τα μαρτύρια και ο Καλλίνικος. Λίγες στιγμές μετά την μεταφορά τους κρεμάσθηκαν και οι δύο. Όμως η μανία των Τούρκων εναντίον του Μελχισεδέκ ήταν τέτοια που ούτε μετά τον θάνατον του δεν σεβάστηκαν το σκήνωμά του. Ξεκρέμασαν λοιπόν το πτώμα του, του έβγαλαν τα μάτια και το κατακομμάτιασαν. Μετά από αυτό ο ένοπλος όχλος ρίχτηκε μαινόμενος στους δρόμους των Χανίων, όπου όσοι χριστιανοί βρέθηκαν στους δρόμους κακοποιήθηκαν ενώ λεηλατήθηκαν και τα σπίτια πού δεν είχαν αμπαρωμένες τις πόρτες τους. Τι και αν ο πασάς επιχειρούσε να επιβάλει την τάξη, κανείς δεν τον υπάκουε. Πίστευαν όλοι τους ότι με αυτόν τον τρόπο θα λύγιζαν τους Κρητικούς για να καθίσουν φρόνιμα.
Η στοχευμένη άλλωστε δολοφονία των δύο ιερωμένων από τον τουρκικό όχλο συνέβηκε διότι οι Τούρκοι αποφάσισαν να δώσουν σε αυτούς το πρώτο χτύπημα φανερώνοντας τα όσα είχαν μελετήσει να διαπράξουν κατά των Χριστιανών της Κρήτης. Έλπιζαν ότι με την τρομοκρατία και τις σφαγές αμάχων επρόκειτο να καταπνίξουν το μελετώμενο επαναστατικό κίνημα.
Αφήνουμε παρακάτω σε αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων να μας περιγράψουν την δράση του τουρκικού όχλου:
«Τον επίσκοπο αυτό μετά πικροτάτας κολάσεις απηγχόνισαν, αφού πρώτα τον περιτριγύρισαν εις τα σοκάκια της πόλεως (Χανίων) γυμνόν, τίλλοντες και ανασπώντες τας τρίχας των γενείων του και κατακτυπώντες τον κατά κεφαλής.... Τέλος κρεμάσαντες, εξόρυξαν και τους οφθαλμούς του, μεληδόν κατακόψαντες το μακάριον εκείνον σώμα του, καίτοι νεκρόν. Τα ίδια ταύτα κατεπράξαντο και εις τον μακαρίτην διδάσκαλον Καλλίνικον» έγραψαν οι Κρήτες Φιλικοί προς τους Υδραίους τη 25η Μαϊου1821.
Ο Γάλλος πρόξενος Χανίων αυτόπτης μάρτυρας και αυτός του μαρτύριου μας διέσωσε στις σημειώσεις του αρχείου του Γαλλικού προξενείου Χανίων ότι ο Μελχισεδέκ τις τελευταίες στιγμές της ζωής του εφώναξε «Φάτε θεριά τις σάρκες μου μα τον πνεύμα μου που παραδίδω σήμερα στον πλάστη μου δεν μπορείτε να μου το βλάψετε. Έχω ελπίδα σταθερά πως ο Θεός θα τιμωρήσει την κακία σας πολύ γρήγορα γιατί χύνετε άδικα των Χριστιανών το αίμα».
Ο περιηγητής Pashley αναφέρει πως «.........ο επίσκοπος Κισσάμου παρεδόθη εις την μήνιν του όχλου όστις άνευ διακρίσεως εις το αξίωμά του, τον έσυρεν από την γενειάδα ημίγυμνον δια μέσου όλης της πόλεως και τον απηγχόνισε θηριωδώς εις την οδόν προς την μητροπολίν του. Αδυνατώ να περιγράψω την αγρίαν χαρά του όχλου και ακόμα ολιγότερον την αγανάκτησιν των δημίων, οίτινες παρά τας θηριωδίας των δεν ηδυνήθησαν να κάμψουν το φρόνημα του δυστυχούς και άξίου καλυτέρας τύχης επισκόπου..».
Πλατεία Σπλάντζιας (1821) στα Χανιά
Τον επίσκοπο Κισσάμου Μελχισεδέκ και τον Ιεροδιάκονο Καλλίνικο κρέμασαν «με ανεκδιήγητον καταισχύνην» στον Πλάτανο της Πλατείας Σπλάντζιας στα Χανιά στις 19 Μαϊου 1821 ημέρα της εορτής της Αναλήψεως του Κυρίου. Εκεί πριν αρκετά χρόνια στήθηκε αναμνηστική πλάκα στην οποία αναγράφεται: «ΣΤΙΣ 19 ΜΑΪΟΥ ΤΟΥ 1821 ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΕΚΡΕΜΑΣΑΝ ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΠΛΑΤΑΝΟ ΤΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΚΙΣΣΑΜΟΥ ΜΕΛΧΙΣΕΔΕΚ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟ ΙΕΡΟΔΙΑΚΟΝΟ ΕΚ ΒΕΡΟΙΑΣ. ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ.»
Οι καταδιώξεις όμως αυτές και οι ωμότητες των Τούρκων εναντίον των χριστιανών συνεχίστηκαν στην πόλη και αντί να αποτρέψουν την επανάσταση τουναντίον την επιτάχυναν.
Όσον δε αφορά τους δύο ιερομάρτυρες στις 21 Σεπτεμβρίου 2000 το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο με Πατριαρχική και Συνοδική πράξη κατάταξε εις το Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας τον Ιερομάρτυρα και Εθνομάρτυρα Επίσκοπο Κισσάμου και Σελίνου Μελχισεδέκ καθώς και όλους τους Επισκόπους και των μετ’ αυτών μαρτυρησάντων κληρικών και λαϊκών που μαρτύρησαν από τους Τούρκους κατά τα έτη 1821 και 1822.
Πηγές :
Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης (τόμος Α) του Διον. Κόκκινου
ww.imks.gr/index.php/el/agiologia/saints/65-melxisedek
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου