ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ : «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος»

 

«Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος»

 

Το ποίημα «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος» του Τάσου Λειβαδίτη αποτελεί μια ισχυρή διακήρυξη για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την κοινωνική ευθύνη και την αδιάκοπη πάλη για την ειρήνη και τη δικαιοσύνη. Μέσα από την έντονη γλώσσα και τις εικόνες του καθημερινού αγώνα, ο ποιητής καλεί τον αναγνώστη να αναλογιστεί τη θέση του στον κόσμο και τις ηθικές του υποχρεώσεις απέναντι στους άλλους και στον εαυτό του.

1. Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια ως συνεχιζόμενος αγώνας

Από τις πρώτες στροφές του ποιήματος, ο Λειβαδίτης τονίζει ότι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια δεν είναι κάτι δεδομένο, αλλά απαιτεί συνεχιζόμενο αγώνα. Ο ποιητής περιγράφει σκηνές αντίστασης, όπως «θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα ματώσουν απ’ τις φωνές», υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ενεργή συμμετοχή στην κοινωνική και πολιτική ζωή.

2. Η θυσία για το κοινό καλό

Ο ποιητής αναγνωρίζει ότι η πορεία προς την ανθρωπιά μπορεί να απαιτεί προσωπικές θυσίες. Αναφέρει ότι μπορεί να χρειαστεί να «αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη ή το παιδί σου», υπογραμμίζοντας ότι η αφοσίωση σε υψηλότερους σκοπούς μπορεί να απαιτεί δύσκολες επιλογές.

3. Η εσωτερική δύναμη και η αντοχή

Ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες, όπως η φυλακή, ο ποιητής αναδεικνύει την εσωτερική δύναμη του ανθρώπου. Περιγράφει πώς, παρά την απομόνωση και τη στέρηση, «θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη, τη μάνα σου και τον κόσμο», δείχνοντας ότι η ανθρωπιά παραμένει ζωντανή μέσα από τις αναμνήσεις και τις αξίες.

4. Η ετοιμότητα για θυσία

Το ποίημα κλείνει με μια ισχυρή εικόνα του ανθρώπου που είναι έτοιμος να θυσιαστεί για το κοινό καλό. Ο ποιητής αναφέρει ότι «θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό», υπογραμμίζοντας την απόλυτη αφοσίωση στις αξίες της ειρήνης και της δικαιοσύνης.

Το ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη είναι μια έντονη και συγκινητική έκκληση για την υπεράσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των ηθικών αξιών. Μέσα από τις εικόνες του καθημερινού αγώνα και της θυσίας, ο ποιητής καλεί τον αναγνώστη να αναλογιστεί τη θέση του στον κόσμο και τις ηθικές του υποχρεώσεις απέναντι στους άλλους και στον εαυτό του.

 

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος (Τάσος Λειβαδίτης)

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν΄αγωνίζεσαι για την ειρήνη και
για το δίκαιο.
Θα βγείς στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα
ματώσουν απ΄τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες – μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζει την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις
πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνουνται στη νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω από τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί ν΄αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη
ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θ΄απαρνηθείς τη λάμπα σου και το ψωμί σου
Θ΄απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις κι ούτε θα φοβηθείς.
Το ξέρω, είναι όμορφο ν΄ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ,
να κοιτάς έν΄ άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμένος πάνω απ΄το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
Να την ακούς να σου λέει τα όνειρα της για το μέλλον.
Μα εσύ πρέπει να τ΄αποχαιρετήσεις όλ΄αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου,
για όλα τ΄άστρα, για όλες τις λάμπες και
για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή για είκοσι ή
και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη,
τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ΄ το τετραγωνικό μέτρο του κελλιού σου
θα συνεχίσεις τον δρόμο σου πάνω στη γη .
Κι΄ όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελλιού σου με το δάχτυλο
απ΄τ΄άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η Ισπανία.
Εσύ, κι ας βλέπεις να περνάν τα χρόνια σου και ν΄ ασπρίζουν
τα μαλλιά σου
δε θα γερνάς.
Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
Αφού όλο και νέοι αγώνες θ΄ αρχίζουνε στον κόσμο
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό
γράμμα στη μάνα σου
Θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ΄αρχικά του ονόματος σου και μια λέξη :
Ειρήνη
σα ναγραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.
Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ΄ολάκαιρο το μέλλον.
Να μπορείς, απάνω απ΄την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν΄ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που
τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Πηγή

https://tassosleivaditis.wordpress.com/2012/01/29/an-theleis-na-legesai-anthropos-tasos-leivaditis/