Vajont : Το κέρδος πάνω από την ανθρώπινη ζωή

 

Vajont : Το κέρδος πάνω από την ανθρώπινη ζωή

Η Καταστροφή που Άλλαξε την Ιστορία της Ιταλίας

 «Στις 9 Οκτωβρίου του 1963, η βουνήσια μάζα που φιλοξενούσε την τεχνητή λίμνη Vajont κατέρρευσε, μέσα στην λίμνη του φράγματος. Το νερό σηκώθηκε σε τεράστια κύματα και κατέστρεψε τα πάντα στο πέρασμα του — σπίτια, γεφύρια, ανθρώπους.

Όταν άκουσα τα νέα, ένιωσα ένα φρικτό πόνο στην καρδιά: γνώριζα καλά την περιοχή, τον ποταμό, τα βουνά. Ήξερα ότι αυτή η λίμνη δεν ήταν φυσική, ότι υπήρχαν φόβοι για την ανεπιτήρητη διάβρωση των πλαγιών της και για τις ρωγμές στα βράχια.

Δεν ξέρω πόσοι άνθρωποι προειδοποιήθηκαν, πόσοι αγνοούσαν τον κίνδυνο. Το ότι τόσοι πολλοί χάθηκαν — άνδρες, γυναίκες, παιδιά — δείχνει ότι η προσοχή ήταν ανύπαρκτη ή ανεπαρκής.

Και τώρα μένουν πίσω εικόνες φρίκης: οικισμοί που έχουν μετατραπεί σε ερείπια, σώματα διάσπαρτα μέσα στα νερά, κραυγές που αιωρούνται στον αέρα.

Η μνήμη πρέπει να κρατήσει αυτό το γεγονός ζωντανό. Να μην επιτρέψουμε τέτοιες τραγωδίες να επαναληφθούν. Να απαιτούμε πάντα σεβασμό στη φύση, έλεγχο, τεχνική ασφάλεια, ευθύνη των αρχών.

Όποιος δεν σέβεται τη μάζα του νερού και του βράχου δεν καταλαβαίνει τι μπορεί να προκαλέσουν. Και όποιος υποτιμά τη δύναμη της φύσης, θα πληρώσει πολύ ακριβό τίμημα.»

Tina Merlin (1926-1991) στην «l’Unità» 

 

ΣΤΙΣ 9 Οκτωβρίου 1963, μια τεράστια κατολίσθηση από το όρος Τόκ στην Ιταλία προκάλεσε μια καταστροφή που συγκλόνισε τη χώρα και τον κόσμο. Η καταστροφή αυτή, γνωστή ως η καταστροφή του Βάιοντ, είχε σοβαρές επιπτώσεις στις τοπικές κοινότητες και ανέδειξε τις επικίνδυνες συνέπειες της επιπόλαιας ανθρώπινης παρέμβασης στο φυσικό περιβάλλον.

Το φράγμα του Βάιοντ ήταν ένα φιλόδοξο έργο. Κατασκευάστηκε μεταξύ 1957 και 1960 από την εταιρεία SADE (Società Adriatica di Elettricità) στην περιοχή του Βένετο και του Φριούλι. Σκοπός του έργου ήταν η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας μέσω ενός τεχνητού ταμιευτήρα. Το φράγμα, ύψους 262 μέτρων, θεωρήθηκε ένα από τα υψηλότερα στον κόσμο και ένα επίτευγμα της ιταλικής μηχανικής.

Στις 9 Οκτωβρίου 1963, στις 22:39, μια τεράστια κατολίσθηση περίπου 270-300 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων από το όρος Τόκ κατέρρευσε στον ταμιευτήρα του φράγματος. Η πρόσκρουση δημιούργησε ένα τεράστιο κύμα που υπερχείλισε το φράγμα, προκαλώντας πλημμύρες καταστρέφοντας τα χωριά Longarone, Pirago, Rivalta, Villanova και Faè στην κοιλάδα του Πιάβε. Η καταστροφή είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο περίπου 1.910 ανθρώπων, με σχεδόν 500 από αυτούς να είναι παιδιά κάτω των 15 ετών.

 

Η καταστροφή του Βάιοντ δεν ήταν αποτέλεσμα φυσικού φαινομένου, αλλά συνέπεια ανθρώπινων λαθών και αμέλειας. Παρά τις προειδοποιήσεις από γεωλόγους και τοπικές κοινότητες για την ασταθή γεωλογική κατάσταση του όρους Τόκ, οι αρμόδιοι φορείς συνέχισαν την πλήρωση του ταμιευτήρα. Η πολιτική και βιομηχανική διαπλοκή, καθώς και η πίεση για παραγωγή ενέργειας, υπερίσχυσαν των μέτρων ασφαλείας.

Η καταστροφή του Βάιοντ είχε σοβαρές ψυχολογικές και κοινωνικές συνέπειες για τους επιζώντες. Μελέτες δείχνουν ότι οι επιζώντες υπέφεραν από μετατραυματικό άγχος, κατάθλιψη και άλλες ψυχικές διαταραχές λόγω της απώλειας αγαπημένων προσώπων και της καταστροφής των κοινοτήτων τους. Η ανασυγκρότηση των περιοχών αυτών ήταν αργή και δύσκολη, με πολλούς κατοίκους να αναγκάζονται να μεταναστεύσουν.

Μετά την καταστροφή, ακολούθησαν δικαστικές διαδικασίες για τον προσδιορισμό των ευθυνών. Το 1971, το ποινικό δικαστήριο καταδίκασε στελέχη της SADE για αμέλεια, ενώ το κράτος βρέθηκε σε δύσκολη θέση, καθώς είχε αναλάβει τον έλεγχο του φράγματος μέσω της ENEL. Η πολιτική αντίδραση ήταν αργή, και οι επιζώντες συχνά αντιμετώπιζαν αδιαφορία και γραφειοκρατία.

 

 

Η καταστροφή του Βάιοντ αποτελεί σημαντικό μάθημα για τη σχέση μεταξύ ανθρώπου και φύσης. Το 2008, η UNESCO αναγνώρισε το αρχείο των ποινικών διαδικασιών ως μέρος της "Μνήμης του Κόσμου", επισημαίνοντας τη σημασία της διατήρησης της ιστορικής μνήμης. Επιπλέον, το 1997, ο ηθοποιός Marco Paolini παρουσίασε το θεατρικό έργο "Vajont" που αναβίωσε τα γεγονότα, συμβάλλοντας στην ευαισθητοποίηση του κοινού.

Η καταστροφή του Βάιοντ αναδεικνύει την ανάγκη για υπευθυνότητα και προσοχή στην ανθρώπινη παρέμβαση στο φυσικό περιβάλλον. Η ιστορία αυτή διδάσκει ότι η βιομηχανική ανάπτυξη δεν πρέπει να γίνεται εις βάρος της ασφάλειας και της ευημερίας των κοινοτήτων. Η μνήμη αυτής της τραγωδίας πρέπει να διατηρείται ζωντανή για να αποτρέψουμε την επανάληψή της στο μέλλον σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου.

 

 K.G

ΠΗΓΕΣ:

WIKIPEDIA

ΕΘΝΟΣ

MSN

mondadorieducation.it