Λίγοι αγάπησαν την Ελλάδα όσο ο φωτογράφος Φρεντ Μπουασονά (1858-1946). Ο ίδιος έγραφε το 1910: «Αυτός ο λαός, τόσο στις ακτές όσο και στο εσωτερικό της χώρας, ο ψαράς της Αίγινας, ο γεωργός της Αργολίδας, ο βοσκός του Χελμού ή του Παρνασσού, όλος αυτός ο κόσμος έχει τόσο σπινθηροβόλο πνεύμα, τόση καλοσύνη, τόσο πάθος για την ελευθερία, μια τέτοια λατρεία για το παρελθόν του, μια τέτοια προσήλωση στις αρχαίες συνήθειες…».
Και ο Ντανιέλ Μπο-Μποβί, πρύτανης της Σχολής Καλών Τεχνών της Γενεύης, ο οποίος συνταξίδεψε με τον Μπουασονά στην Ελλάδα, είχε πει σε μια διάλεξη το 1931: «Στην Ελλάδα, όπου άλλοι δεν πήγαιναν παρά γυρεύοντας ερείπια, εμείς ανακαλύπταμε μια φύση κι έναν λαό. Και από τότε το σχέδιό μας ήταν όχι μόνο να ασχοληθούμε με τη λαμπρότητα των αρχαίων μνημείων αλλά να ξαναζωντανέψουμε τα τοπία που τα περιβάλλουν, τους ανθρώπους που είναι οι καθημερινοί μάρτυρές τους».
Το λιμάνι του Ναυπλίου - Frederic Boissonnas 1903
Ο Φρέντερικ Μπουασονά ήταν ήδη επιτυχημένος φωτογράφος προτού ακόμη ανακαλύψει την Ελλάδα. Γεννημένος στη Γενεύη, κληρονόμησε το φωτογραφικό εργαστήριο του πατέρα του το 1888 και το διηύθυνε μαζί με τον αδελφό του, Εντμόν-Βικτόρ. Οι δυο τους εφηύραν την ορθοχρωματική πλάκα, η οποία έδωσε ένα ασύγκριτα βελτιωμένο αποτέλεσμα στην φωτογραφική τέχνη της εποχής τους.
Εκείνα τα χρόνια ο Μπουασονά ασχολιόταν κυρίως με προσωπογραφίες, οι οποίες ήταν και πιο προσοδοφόρες. Το 1900, ο Φρέντερικ Μπουασονά, εισάγοντας τη χρήση τηλεφακού, πέτυχε την αποτύπωση του Λευκού Ορους ξεχωρίζοντας για πρώτη φορά στην ιστορία της φωτογραφίας το μπλε από το άσπρο στο φάσμα του φωτός. Τρία χρόνια αργότερα το 1903 μαζί με τον Ντανιέλ Μπο-Μποβύ, ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Ελλάδα και ο ίδιος χαρακτήρισε αυτή τη συνάντηση «έρωτα με την πρώτη ματιά».
Η τρυφερή ματιά του «ξένου» αλλά τόσο παθιασμένου φιλέλληνα, που αγάπησε ανυστερόβουλα τη χώρα μας, μας κάνει σήμερα να εκτιμήσουμε κάθε τι που το παίρνουμε ως δεδομένο στην Ελλάδα. Από την Ακρόπολη μας ως μια «καλημέρα» σε ένα σοκάκι των Κυκλάδων…
Το 1930 πραγματοποίησε το τελευταίο του ταξίδι στην Ελλάδα και επισκέφθηκε το Αγιον Ορος. Πέθανε στη γενέτειρά του, τη Γενεύη, το 1946.
Το έργο του επηρέασε σημαντικά την μεταπολεμική ελληνική φωτογραφία, διανοίγοντας καινούργιους εκφραστικούς δρόμους και θεματογραφικές επιλογές. Η συλλογή παρουσιάζει ιστορικό, κοινωνικό, αισθητικό, λαογραφικό και ευρύτερα ιδεολογικό ενδιαφέρον, συνυφασμένο με τις πολιτικές διεργασίες της εποχής.
Η φωτογραφική συλλογή περιλαμβάνει:
- 3.467 γυάλινες πλάκες
- 1.079 ζελατίνες
- 11.732 εκτυπώσεις
- 241 διαφάνειες
- 142 ηλιογκραβούρες
- 139 φωτογκραβούρες
- 375 βιβλία
- Επιστολές του Ελευθέριου Βενιζέλου
- Αντίγραφο του συμβολαίου που είχε συναφθεί με το Ελληνικό Κράτος (27.3.1919)
- Αναλυτικό ημερολόγιο των φωτογραφικών λήψεων
- Αλληλογραφία του φωτογράφου με την οικογένειά του
Η συλλογή του Fred Boissonnas ανήκει στον Οργανισμό Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού και βρίσκεται, βάσει σχετικής σύμβασης, με παρακαταθήκη στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.
Το έργο του και εμείς :
Ο Αυγουστίνος Ζενάκος έγραψε στις 13 Ιανουαρίου 2002 στο "ΒΗΜΑ της Κυριακής":
... Εκ των υστέρων άκουσα πολλά για την έκθεση του Μπουασονά. Εκεί σε μια ταβέρνα του Μονοδενδρίου ήταν ένας κύριος - συμπαθέστατος κατά τα άλλα - ο οποίος διαμαρτυρόταν για τον «ξένο» ο οποίος μας έβλεπε σαν ζώα σε ζωολογικό κήπο. Πίστευε ότι ο Μπουασονά είχε απλώς αποτυπώσει ένα γλυκερό φολκλόρ το οποίο φάνταζε ελκυστικό στο ευρωπαϊκό κοινό του. Υστερα ένας συνάδελφος εδώ στην Αθήνα ξεφυλλίζοντας το εξαίρετο λεύκωμα που εξέδωσε το Ριζάρειο Ιδρυμα αναφώνησε: «Πο, πο, δεν μπορώ να τα βλέπω αυτά!.. Χριστέ μου, κοίτα πώς ήμασταν! Κοίτα βρώμα, κοίτα μιζέρια...». Ομολογώ ότι ενοχλήθηκα. Είμαι άραγε ο μόνος που συγκινήθηκα αντικρίζοντας αυτές τις εικόνες; Σίγουρα όχι. Ελπίζω όχι...
Ο συλλογισμός για το κατά πόσον ο «ξένος» μάς έβλεπε σαν ζώα είναι μονοκόμματος και σχηματικός, περιέχει όμως ένα ψήγμα αλήθειας. Πράγματι η ματιά του Μπουασονά είναι κατά τι πατερναλιστική, όπως άλλωστε θα περίμενε κανείς από έναν Ευρωπαίο της εποχής. Η ματιά του όμως έχει και βαθιά αγάπη για τούτον τον τόπο και κυρίως εμπεριέχει την κατανόηση της συνέχειας την οποία διαβλέπει ο Μπουασονά στην ιδιοσυγκρασία των Ελλήνων. Πράγμα που με φέρνει στα λόγια του συναδέλφου μου. Οταν αντίκρισα αυτές τις εικόνες δεν ένιωσα καθόλου την παρόρμηση να «ξεχάσω», αντίθετα ένιωσα υπερήφανος. Οχι λόγω κάποιου πατριωτικού παροξυσμού (είμαι ο λιγότερο πατριωτικός τύπος που ξέρω) αλλά γιατί βρίσκω γοητευτικό τον παραλληλισμό τού τότε με το τώρα και θεωρώ το λιγότερο συγκινητικό το γεγονός ότι αυτοί που φαίνονται στις φωτογραφίες του Μπουασονά είναι οι πρόγονοί μου. Βλέπετε, σήμερα μπορώ να μιλώ για πολιτιστική κληρονομιά, να ασκώ κριτική στον κ. Ευάγγελο Βενιζέλο (σ.σ. τότε υπουργό Πολιτισμού) για τον τρόπο με τον οποίο τη διαχειρίζεται και, εν πάση περιπτώσει, να βασίζω την ύπαρξη και τη ζωή μου στη συνείδηση ότι όλες αυτές οι παμπάλαιες μνήμες μού ανήκουν. Και για να φθάσω εδώ, όπου μιλώ σαν Ευρωπαίος, όπου ονομάζω τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς μου «marketing», όπου γκρινιάζω γιατί τα μουσεία μου δεν έχουν επαρκή κλιματισμό ή πρόσβαση για τους αναπήρους, πέρασα μέσα από αυτούς· αυτούς με τις φουστανέλες και τις μαντίλες, τους βρώμικους, τους κοντούς, τους μαυριδερούς και βλοσυρούς, αυτούς με τα αλύγιστα βλέμματα και την ενδόμυχη υπερηφάνια, οι οποίοι κάπου μέσα στην αμόρφωτη ψυχή τους ήξεραν ότι προέρχονται από στόφα παλιά και δοξασμένη και, σαν τον Μακρυγιάννη, αντίκριζαν τα μάρμαρα και έλεγαν: «Για αυτά πολεμήσαμε».
Ενα ενδιαφέρον αρχείο με φωτογραφίες του θα βρείτε εδώ:
http://rapidshare.com/files/407710801/Greece_and_Fred_Boissonnas.pdf
Frederic Boissonnas (1858-1946)
Fred Boissonnas Swiss-born , was a photographer who during the first three decades of the 20th century worked intensively and methodically on depicting Greece by means of thousands of photographic plates, becoming thus the most influential photographer in Greece during the midwar period.
He traveled extensively to Greece and other regions such as Asia Minor , Thrace, Northern Epirus, to take photographs of landscapes and of everyday people. The practices and traditions of Greek everyday life were thus aptly depicted and represented in detail for the first time.
He toured from Crete to Mount Olympus and from Ithaca to Mount Athos. He traveled, photographed and wrote. A pioneer whose work was decisive for the development of the Greek photographic scene during the 20th century. This is Fred Boissonnas, the man who contributed to the formation of the European public opinion concerning Greece during the mid-war period by presenting a panorama of the country with his photographs and albums.
An unknown detail from the life of Boissonnas is that mountaineering in Greece began, essentially, on 2 August 1913 with the first ascent of the highest peak in the country, Mytikas (2,917m), on Olympus by the Swiss climbers Fred Boissonnas and Daniel Baud Bovy with a guide from Litohoro Christos Kakalos, a violinist and hunter of wild goats in Olympus.
Πηγές :
http://argolikivivliothiki.gr/2010/06/21/fred-boissonnas-ο-ελβετός-που-μας-φωτογράφιζε/
http://www.thmphoto.gr/article/archive/134/index.html
http://www.hch.culture.gr/newtypo/index.php?id=110
http://www.greeceindex.com/art/art_photography_boissonnas.html
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=46&ct=34&artid=122497&dt=13/01/2002#ixzz0u4Ts5jQo
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου