Ο θάνατος του Λόρδου Βύρωνα (Μεσσολόγγι 19.4.1824)

Ο θάνατος του Λόρδου Βύρωνα

Το όνομα του μεγάλου άγγλου ποιητή Λόρδου Βύρωνα, πού γεννήθηκε στο Λονδίνο στα 1788 είναι, δεμένο με την Ιστορία μας. Ο Βύρων αγάπησε σαν  δεύτερη  πατρίδα του την πατρίδα μας. Κατέβηκε στην 'Επανάσταση του ‘21 για να βοηθήσει τον ελληνικό λαό με όλη τη λατρεία του  για την  Ελλάδα και επιθυμώντας, με την προσωπική του επιρροή, να κάνει τους μεγάλους της  Δύσης να βοηθήσουν στην Ανεξαρτησία της.

Ο Βύρων είχε ξανάρθει στα 1810 στην Ελλάδα και από τότε τ’ όνειρο του ήταν να τη δει ελεύθερη.

Το 1821, όταν οι έλληνες κήρυξαν τον Αγώνα για την Ανεξαρτησία τους  η συγκίνηση που προκάλεσε το γεγονός αυτό στους φιλέλληνες παγκοσμίως  και προπαντός οι εκδηλώσεις συμπαράστασης του από τα φιλελεύθερα πνεύματα της εποχής κατέληξαν στη συγκρότηση στην Αγγλία, στις αρχές του 1823, του Φιλελληνικού Κομιτάτου του Λονδίνου, στο οποίο προσχώρησαν και πολλοί από τους παράγοντες του πολιτικού κόσμου, ανάμεσα στους οποίους και ο Χόμπχαους. Με εισήγηση μάλιστα του τελευταίου, το Κομιτάτο εξέλεξε ως εκπρόσωπο του για την Ελλάδα τον Μπάυρον και του ζήτησε να αναχωρήσει για την επαναστατημένη περιοχή. Ο Μπάυρον αποδέχτηκε την πρόταση με ενθουσιασμό. Ήταν γι’ αυτόν μεγάλη ευκαιρία να δοκιμάσει στην πράξη τις φιλελεύθερες ιδέες του.

Τον Ιούλιο του 1823 λοιπόν ναύλωσε λοιπόν ένα καράβι που  το έλεγαν «Ηρακλή». Το φόρτωσε με όπλα, πυρομαχικά, τρόφιμα και φάρμακα και ξεκίνησε για την Ελλάδα.  Κατά τις αρχές Αυγούστου βρισκόταν στο Αργοστόλι της Κεφαλονιάς , όπου εγκαταστήθηκε τελικά στο χωριό Μεταξάτα.  Παρέμεινε εκεί συγκεντρώνοντας πληροφορίες σχετικά με την πολεμική κατάσταση και με κάθε άλλο θέμα αναφορικά με τον Αγώνα. Από το 'Αργοστόλι της Κεφαλληνίας, έγραψε στον στρατηγό Μάρκο Μπότσαρη, και αυτός του απάντησε αμέσως ότι πρέπει να κατέβη στο Μεσολόγγι χωρίς χασομέρια.  Στις 5 Ιανουαρίου 1824, αποβιβάστηκε στο Μεσολόγγι. Σαν έφθασε εκεί, τον υποδέχθηκαν με μεγάλες τιμές και αυτός  άρχισε αμέσως συνεργασία με τον Μαυροκορδάτο. 

 Η ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΛΟΡΔΟΥ ΒΥΡΩΝΑ ΣΤΟ ΜΕΣΣΟΛΟΓΓΙ

Η συμμετοχή του Μπάυρον στον Ελληνικό Αγώνα αποδείχθηκε τεράστιας σημασίας για τη διεθνή προβολή της όλης υπόθεσης, ενώ και στο εσωτερικό παράλληλα ενθάρρυνε σε μεγάλο βαθμό τους αγωνιζόμενους, που έβρισκαν στο πρόσωπο του τον άνθρωπο ο οποίος εξισορροπούσε τις μεταξύ τους οξύτατες αντιθέσεις. Με δικά του έξοδα ο Μπάυρον συγκρότησε σώμα από 500 Σουλιώτες και άρχισε να ασκεί στρατιωτικές εξουσίες, ανυπομονώντας να έλθει σε σύγκρουση με τις εχθρικές δυνάμεις. Η δράση είχε παραμερίσει στη ζωή του τον ποιητή. Μόνο τη μέρα των γενεθλίων του.(22 Ιανουαρίου 1824) έγραψε τους τελευταίους του στίχους  (μετάφραση Σπυρίδωνος Τρικούπη):

Αν  τα νιάτα σου λυπάσαι, γιατί θέλεις πλειό να ζης;/Της τιμής εδώ είν’ ο τόπος, άξιος δείξου μαχητής./Ζήτα και εύρε ανδρείου μνήμα και αν ζητήσης θα  το βρής/Κοίτα γύρω, πιάσε θέση, στάσου εκεί ν' αναπαυθής.

Έδρα της δράσεως του ο Βύρων είχε το Μεσολόγγι και συχνά έλεγε : «Ήρθα εδώ να βοηθήσω την αναγέννηση ενός λαού πού σου κάνει τιμή νάσαι φίλος του».

Ο μεγάλος φιλέλληνας όμως δεν πρόλαβε να δη την  Ελλάδα ελεύθερη. Η υγεία του, από τους κόπους, και τις ταλαιπωρίες, ήταν πολύ αδύνατη και μια μέρα, πού γύριζε από τον καθημερινό του περίπατο μουσκεμένος από τη βροχή, αρρώστησε βαριά. ΟΙ γιατροί τον συμβούλεψαν να φύγει από το Μεσολόγγι, πού ήταν τόσο υγρό κι όπου δεν μπορούσαν να του δώσουν καμιά ιατρική βοήθεια και περιποίηση    μα   εκείνος  τους   απάντησε:

«Όσο μπορώ να σταθώ στα πόδια μου πρέπει να μείνω πιστός στον  Αγώνα. Εδώ είναι μια υπόθεση πού αξίζει εκατομμύρια ανθρώπους σαν κι εμένα».

Η κατάσταση του όμως όλο και χειροτέρευε και τέλος στις 19 Απριλίου του 1824, σε ηλικία 36 μόλις χρονών, ξεψύχησε ψιθυρίζοντας τ’ όνομα της κόρης του  Άντας και της αγαπημένης του Ελλάδας.

Το Μεσολόγγι για να τον τιμήσει για την πολύτιμη προσφορά του, λίγο πριν από τον θάνατο του, τον είχε ανακηρύξει επίτιμο δημότη του (30 Μαρτίου).

Οι τελευταίοι του λόγοι για την Ελλάδα ήταν: «Της έδωσα τον καιρό, την υγεία μου, την περιουσία μου και τώρα της δίνω τη ζωή μου. Τι μπορούσα να κάνω περισσότερο;»

Τον θάνατο του θρήνησε ολόκληρο το αγωνιζόμενο έθνος, η κυβέρνηση διέταξε επίσημο

πένθος 21 ημερών και σε όλες τις εκκλησίες αναπέμφθηκαν δεήσεις. Η σορός τού ποιητή, βασταζόμενη στους ώμους αγωνιστών τού Μεσολογγίου, μεταφέρθηκε στην εκκλησία τού Αγίου Νικολάου, όπου εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα, μετά το οποίο αποφασίστηκε από τους φίλους του να διακομισθεί για ταφή στην Αγγλία, ενώ υδρία με τα σπλάγχνα τού νεκρού παραδόθηκε, κατά παράκληση των αρχών τού Μεσολογγίου για να ταφεί στην πόλη στην οποία προσέφερε τη ζωή του.

Στις 2 Μαΐου η σορός μεταφέρθηκε στη Ζάκυνθο και από εκεί στην Αγγλία, όπου ύστερα από άρνηση τού Αβαείου τού Γουέστμινστερ να επιτρέψει τον ενταφιασμό του στο εκεί νεκροταφείο, τάφηκε στο Χάνκαλ Τόρκαρντ, στην οικογενειακή του κρύπτη, στις  16 Ιουλίου.

Τον θάνατο τού Μπάυρον, που υπήρξε σκληρή απώλεια για το αγωνιζόμενο έθνος, θρήνησε ο Διονύσιος Σολωμός με την Ωδή εις τον θάνατο τού λόρδου Μπάυρον, Ποίημα λυρικό, η οποία αρχίζει με τους στίχους:

Λευθεριά για λίγο πάψε /να χτυπάς με το σπαθί, /τώρα σίμωσε και κλάψε /εις τού Μπάυρον το κορμί.                            

Ο Βύρων ήταν επαναστατικό πνεύμα, και τα ποιήματα του, πού τα χαρακτηρίζει η ορμή και το πάθος, μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες. Ο «Μάνφρεντ», τα  «Τραγούδια του Τσάιλντ  Χάρολντ»,   ο  «Δόν Ζουάν»,    ο   «Γκιαούρης»,    η «Πολιορκία της Κορίνθου» είναι από τα ωραιότερά του έργα. Ο περίφημος «Κουρσάρος» του, όταν τυπώθηκε, πούλησε σέ μια και μόνο μέρα, 14.000 αντίτυπα. 'Αγάλματα του Βύρωνα έχουν στηθεί στο Μεσολόγγι   και   στην   Αθήνα  στο Ζάππειο.

Η πόλη τού Μεσολογγίου τιμά επίσημα τον θάνατο τού Μπάυρον, μαζί με τις εορτές της Εξόδου της φρουράς της πόλης.  

Πηγές:

Εγκυκλοπαίδεια Παπύρου

Εγκυκλοπαίδεια Αντ. Μεταξά