Η μοιραία λεηλασία του «Κρόνου»
ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ. Τι συμβαίνει όταν κτίρια σαν τον «Κρόνο»
κηρύσσονται διατηρητέα; Ο,τι συμβαίνει με χιλιάδες κηρυγμένα ακίνητα
(είτε από το υπουργείο Πολιτισμού, είτε από το υπουργείο Περιβάλλοντος,
πρώην ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ.) των οποίων οι ιδιοκτήτες αδυνατούν να τα αποκαταστήσουν
ή απλά δεν θέλουν: καταρρέουν.
Στην περίπτωση του σημαντικού αυτού βιομηχανικού συγκροτήματος στην Ελευσίνα ο χρόνος δεν είναι ο μοναδικός εχθρός. Τα τελευταία δύο χρόνια ο «Κρόνος» λεηλατείται συστηματικά, με αποτέλεσμα τα κτίρια και ο εξοπλισμός του να έχουν υποστεί μεγάλες ζημιές. Η αφαίρεση των μεταλλικών του στοιχείων δεν έχει τέλος μαζί με την αφαίρεση και των δομικών του πια στοιχείων. Οι μεγαλύτερες απώλειες καταγράφονται στους χώρους του Χημείου και των Γραφείων καθώς και στο αρχειακό υλικό.
Ο «Κρόνος», αν και κλειστός εδώ και πολλά χρόνια (η λειτουργία του σταματάει τη δεκαετία του ’80), αποτελεί ζωντανό κομμάτι της σύγχρονης Ελευσίνας καθώς, εκτός όλων των άλλων, χρησιμοποιήθηκε και ως χώρος εκθέσεων τέχνης και παραστάσεων αρχαίου δράματος έως το 2005. Η ανελέητη φθορά του έχει κινητοποιήσει κατοίκους και φίλους της Ελευσίνας που έστειλαν εκκλήσεις στην πάντα δραστήρια σε θέματα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Monumenta. «Οι φωτογραφίες που στάλθηκαν καταδεικνύουν ότι το μνημειακό σύνολο είναι αφύλακτο και σε μεγάλο κίνδυνο», επισημαίνει με ανακοίνωσή της η οργάνωση. Και με τη σειρά της, η Monumenta, όπως και η Ecoeleusis, ενημέρωσαν τους αρμόδιους φορείς ζητώντας τις άμεσες ενέργειές τους ώστε να σταματήσει η λεηλασία του απροστάτευτου βιομηχανικού μνημείου που ανήκει σε ιδιώτες.
Το πιο αξιόλογο
Σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις του επίκουρου καθηγητή του ΕΜΠ Νίκου Μπελαβίλα, ο «Κρόνος» θεωρείται το πλέον αξιόλογο βιομηχανικό μνημείο της περιοχής. Οι οινοπνευματοβιομηχανίες και οι σαπωνοποιίες είναι οι πρώτες που εμφανίζονται στην περιοχή του Θριασίου από το 1875 και μετά. Ως προς τον «Κρόνο» ο καθηγητής του Πολυτεχνείου επισημαίνει ότι άρχισε να κατασκευάζεται το 1923 στο ανατολικό άκρο του αστικού θαλασσίου μετώπου της Ελευσίνας από την «Ανώνυμο Εταιρεία Οινοπνευματοποιίας» για να λειτουργήσει το 1926. «Η εγκατάσταση θεωρήθηκε ιδιαίτερα πρωτοποριακή για την εποχή της, καθώς κατασκευάστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου από οπλισμένο σκυρόδεμα σε σχέδια του φυσικού, καθηγητή του ΕΜΠ, Παύλου Σαντορίνη. Το εργοστάσιο παρήγαγε οίνους, προϊόντα οινοπνεύματος, μελάσσα και δεψικά εκχυλίσματα για τη βυρσοδεψία. Ορισμένα από τα κτίρια και τις εγκαταστάσεις της μονάδας αποτελούν εξαίρετα δείγματα της μεσοπολεμικής βιομηχανικής αρχιτεκτονικής και το συγκρότημα διασώζει ακέραια την εικόνα του βιομηχανικού τοπίου της μεσοπολεμικής φάσης λειτουργίας του».
Στην περίπτωση του σημαντικού αυτού βιομηχανικού συγκροτήματος στην Ελευσίνα ο χρόνος δεν είναι ο μοναδικός εχθρός. Τα τελευταία δύο χρόνια ο «Κρόνος» λεηλατείται συστηματικά, με αποτέλεσμα τα κτίρια και ο εξοπλισμός του να έχουν υποστεί μεγάλες ζημιές. Η αφαίρεση των μεταλλικών του στοιχείων δεν έχει τέλος μαζί με την αφαίρεση και των δομικών του πια στοιχείων. Οι μεγαλύτερες απώλειες καταγράφονται στους χώρους του Χημείου και των Γραφείων καθώς και στο αρχειακό υλικό.
Ο «Κρόνος», αν και κλειστός εδώ και πολλά χρόνια (η λειτουργία του σταματάει τη δεκαετία του ’80), αποτελεί ζωντανό κομμάτι της σύγχρονης Ελευσίνας καθώς, εκτός όλων των άλλων, χρησιμοποιήθηκε και ως χώρος εκθέσεων τέχνης και παραστάσεων αρχαίου δράματος έως το 2005. Η ανελέητη φθορά του έχει κινητοποιήσει κατοίκους και φίλους της Ελευσίνας που έστειλαν εκκλήσεις στην πάντα δραστήρια σε θέματα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Monumenta. «Οι φωτογραφίες που στάλθηκαν καταδεικνύουν ότι το μνημειακό σύνολο είναι αφύλακτο και σε μεγάλο κίνδυνο», επισημαίνει με ανακοίνωσή της η οργάνωση. Και με τη σειρά της, η Monumenta, όπως και η Ecoeleusis, ενημέρωσαν τους αρμόδιους φορείς ζητώντας τις άμεσες ενέργειές τους ώστε να σταματήσει η λεηλασία του απροστάτευτου βιομηχανικού μνημείου που ανήκει σε ιδιώτες.
Το πιο αξιόλογο
Σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις του επίκουρου καθηγητή του ΕΜΠ Νίκου Μπελαβίλα, ο «Κρόνος» θεωρείται το πλέον αξιόλογο βιομηχανικό μνημείο της περιοχής. Οι οινοπνευματοβιομηχανίες και οι σαπωνοποιίες είναι οι πρώτες που εμφανίζονται στην περιοχή του Θριασίου από το 1875 και μετά. Ως προς τον «Κρόνο» ο καθηγητής του Πολυτεχνείου επισημαίνει ότι άρχισε να κατασκευάζεται το 1923 στο ανατολικό άκρο του αστικού θαλασσίου μετώπου της Ελευσίνας από την «Ανώνυμο Εταιρεία Οινοπνευματοποιίας» για να λειτουργήσει το 1926. «Η εγκατάσταση θεωρήθηκε ιδιαίτερα πρωτοποριακή για την εποχή της, καθώς κατασκευάστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου από οπλισμένο σκυρόδεμα σε σχέδια του φυσικού, καθηγητή του ΕΜΠ, Παύλου Σαντορίνη. Το εργοστάσιο παρήγαγε οίνους, προϊόντα οινοπνεύματος, μελάσσα και δεψικά εκχυλίσματα για τη βυρσοδεψία. Ορισμένα από τα κτίρια και τις εγκαταστάσεις της μονάδας αποτελούν εξαίρετα δείγματα της μεσοπολεμικής βιομηχανικής αρχιτεκτονικής και το συγκρότημα διασώζει ακέραια την εικόνα του βιομηχανικού τοπίου της μεσοπολεμικής φάσης λειτουργίας του».
http://www.kathimerini.gr/778926/article/politismos/polh/h-moiraia-lehlasia-toy-kronoy
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου