Η συμφωνία Φλωράκη - Μητσοτάκη

Φως όλο το παρασκήνιο

Η συμφωνία Φλωράκη - Μητσοτάκη

Είκοσι έξι χρόνια από εκείνη την σύζευξη της Νέας Δημοκρατίας του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη με τον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου (που ήταν εκλογική συμμαχία του ΚΚΕ και της ΕΑΡ, επικεφαλής των οποίων ήταν ο Χαρίλαος Φλωράκης -αρχηγός- και ο Λεωνίδας Κύρκος), έρχονται στο φως στοιχεία που αποκαλύπτουν πώς στήθηκε εκείνη η κυβέρνηση, που ικανοποιούσε τις... φιλοδοξίες των δύο εταίρων:

* του Μητσοτάκη να γίνει επιτέλους πρωθυπουργός, κάτι που επιδίωκε από το 1965 -τότε με την αποστασία- και, παράλληλα, να πάρει εκδίκηση από τον μεγάλο αντίπαλό του, τον Ανδρέα, και

* του διδύμου Φλωράκη - Κύρκου να προσεταιριστούν μέρος του ΠΑΣΟΚ, κάτι που όχι μόνο δεν κατάφεραν αλλά και το πλήρωσε ακριβά η Αριστερά, και κυρίως το ΚΚΕ, με αποτέλεσμα η μετά Χαρίλαο ηγεσία να αποκηρύξει εκείνη τη συνεργασία με τη Δεξιά.

Στις εκλογές της 18ης Ιουνίου 1989 η ΝΔ είχε πάρει 44,38% και 145 έδρες και ο ΣΥΝ 13,13% και 18 έδρες, αποτέλεσμα που δεν έδινε αυτοδύναμη κυβέρνηση στον Μητσοτάκη. Με τον Ανδρέα Παπανδρέου δεν υπήρχε περίπτωση να υπάρξει συνεργασία εκείνη την εποχή, που κοινή γραμμή ΝΔ και ΣΥΝ ήταν να τον στείλουν στο Ειδικό Δικαστήριο. Η λύση ήταν συγκυβέρνηση με τον ΣΥΝ, αν και κανένας εχέφρων νους δεν θα μπορούσε να φαντασθεί ότι θα ήταν δυνατόν η Δεξιά να τα βρει με το ΚΚΕ. Κι όμως, συνέβη και αυτό μπροστά στον κοινό εχθρό.

Δύο ήταν οι άνθρωποι του Κων. Μητσοτάκη που κτύπησαν, κατόπιν εντολής του, λίγες ώρες μετά το αποτέλεσμα των εκλογών, περασμένα μεσάνυχτα, την πόρτα του γραφείου του γραμματέα του ΚΚΕ.

Ο Θόδωρος Αναγνωστόπουλος (βουλευτής και υπουργός της ΝΔ που προερχόταν από το Κέντρο, απεβίωσε το 2012) και ο Κωνσταντίνος Λούλης, της οικογένειας των Μύλων Λούλη (από το 1989 μέχρι το 2011 διετέλεσε πολιτικός διοικητής του Αγίου Όρους και το 1990 πήρε την αρχαιότερη καθημερινή επαρχιακή εφημερίδα, τη «Θεσσαλία»).

Το πώς έγινε εκείνη η επαφή, τι κουβέντιασαν και ύστερα από έξι ώρες ο Φλωράκης είπε «ναι» σε κυβέρνηση με τη ΝΔ το περιγράφει για πρώτη φορά ο Κώστας Λούλης στο βιβλίο του με τίτλο «Η επιβίωση της Ελλάδος μέσα από διαδοχικά θαύματα - Ψηφίδες Νεοελληνικής Ιστορίας - Σελίδες δόξας, ντροπής, υποτέλειας - Προσωπικά βιώματα και κρυμμένες αλήθειες», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις Εκδόσεις HISTORIA.

Σίγουρα θα διερωτηθεί ο αναγνώστης τι είδους σχέση συνέδεε τον Θόδωρο Αναγνωστόπουλο και τον Κώστα Λούλη με τον Χαρίλαο Φλωράκη. Η Θεσσαλία είναι η απάντηση. Και οι τρεις είναι γέννημα θρέμμα της. Ο Φλωράκης γεννήθηκε στα Άγραφα (στις Ραχούλες), ο Αναγνωστόπουλος στην Καρδίτσα και ο Λούλης στον Βόλο.

Το... θαύμα που έκανε πρωθυπουργό το '89 τον Μητσοτάκη το ξετυλίγει ο Κ. Λούλης γράφοντας στη σελίδα 41 του βιβλίου του τα εξής αποκαλυπτικά (και φυσικά θα αναζητήσουμε τις απόψεις του πρωταγωνιστή, του κ. Κ. Μητσοτάκη):

Ποιος έκλεισε το ραντεβού

«Από τις αξέχαστες εμπειρίες της ζωής μου, ήταν η γνωριμία μου με τον Χαρίλαο Φλωράκη, όταν πήγαμε -με τον μοναδικό φίλο που απέκτησα στον χώρο της πολιτικής, τον αείμνηστο Θεόδωρο Αναγνωστόπουλο- οι δυο μας μετά τα μεσάνυχτα των εκλογών του Ιουνίου 1989, με απόλυτη μυστικότητα, εκτελώντας αποστολή από τον Κ. Μητσοτάκη, για να βολιδοσκοπήσουμε το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας ΝΔ - ΚΚΕ. Το ραντεβού μας το έκλεισε, την τελευταία στιγμή, ο Βολιώτης δημοσιογράφος Θανάσης Σαμαράς. Μετά από μία εξάωρη κοπιαστική συζήτηση, όπου θαύμασα τα χαρίσματα του φίλου μου ως συνομιλητή, όταν ξημέρωσε, η κυβέρνηση συνεργασίας δεξιάς και αριστεράς, προς έκπληξη όλων των Ελλήνων, ήταν γεγονός! Η συντροφιά και οι συζητήσεις μου με τον Θεόδ. Αναγνωστόπουλο, που έβλεπε την πολιτική με απόλυτο ρεαλισμό, και με τη σύζυγό του Θάλεια Κορυζή, κυριολεκτικά πλούτισαν τις γνώσεις μου για τη νεότερη πολιτική ιστορία του τόπου μας».

Έκανα το καθήκον μου...

Για το πώς αποτιμά σήμερα, 26 χρόνια μετά τα μεσάνυχτα της 18ης Ιουνίου του '89, τα συμπεράσματα από εκείνη τη συμφωνία, που είχε μεγάλο κόστος για το ΚΚΕ, το οποίο μέχρι σήμερα δεν μπορεί να ξεπεράσει εκείνο το... ολίσθημα, που σκίασε την εικόνα του Χαρίλαου, του καπετάν Γιώτη (πρόσφατα έκλεισαν δέκα χρόνια από τον θάνατό του), ο Κώστας Λούλης σημειώνει στον πρόλογό του τα εξής:

«Πιστεύω ότι, στα μέτρα των δυνατοτήτων μου, έχω επιτελέσει το καθήκον μου απέναντι στην πατρίδα, με τη θητεία μου στη διοίκηση του Αγίου Όρους, αλλά κυρίως με τη συμβολή μου το 1990 στη δημιουργία κυβέρνησης συνεργασίας μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας και του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος.

Οι λίγες ώρες που μεσολάβησαν από την πρότασή μου, την υιοθέτησή της από τον αρχηγό της ΝΔ Κων. Μητσοτάκη, την ολονύκτια συζήτηση που είχαμε και τις διαπραγματεύσεις στο γραφείο του Χαρίλαου Φλωράκη στον Περισσό, μαζί με τον Θεόδωρο Αναγνωστόπουλο και κανέναν άλλο, μέχρι την τελική συμφωνία, παραμένουν ανεξίτηλες στις αναμνήσεις μου. Η συμμετοχή μου στο γεφύρωμα ενός 50χρονου, εθνικά τραγικού χάσματος, μου έδωσε την αίσθηση της ωριμότητας στη ζωή μου, την ικανοποίηση της προσφοράς στην πατρίδα μου και την πεποίθηση πως δραπέτευσα από τα πλαίσια του κομματικού διχασμού, διατηρώντας πάντοτε αμετάβλητα τα προσωπικά μου ''πιστεύω''.

Την επόμενη ημέρα της ορκωμοσίας της κυβέρνησης συνεργασίας, αισθάνθηκα την ανάγκη να βρεθώ στις πλαγιές του Γράμμου, για να τιμήσω, μαζί με έναν ιερέα, τη μνήμη των νεκρών του εμφυλίου. Εκείνες τις ώρες βίωσα μία από τις μεγαλύτερες συναισθηματικές φορτίσεις της ζωής μου.

Από τότε, νοιώθω τη συνείδησή μου απαλλαγμένη από διχόνοιες του παρελθόντος, που σκίαζαν και επηρέαζαν τις εκτιμήσεις μου».

Τον Μάρτιο του 1990, εννιά μήνες ύστερα από εκείνη τη συνεργασία, που έληξε γιατί στις εκλογές που έκανε ο Μητσοτάκης κατέκτησε την πολυπόθητη αυτοδυναμία χάρη και στην προσχώρηση του μακαρίτη Κατσίκη, ο οποίος είχε εκλεγεί ως υποψήφιος της ΔΗΑΝΑ του Στεφανόπουλου, ο Φλωράκης παρέδωσε στη Μαρία Δαμανάκη τον Συνασπισμό, ο οποίος κατέληξε στα χέρια του Αλέξη Τσίπρα.

Από άρθρο στην εφημερίδα "ΤΟ ΠΑΡΟΝ"