Πως μια έκρηξη ηφαιστείου στην Ινδονησία συνδέεται με την επανάσταση του 1821
Το όρος Ταμπόρα (Mount Tambora ή Tamboro), είναι ένα ενεργό στρωματοηφαίστειο και η υψηλότερη κορυφή του νησιού της Ινδονησίας Σουμπάουα, με ύψος 2.722 μέτρα. Το Ταμπόρα σχηματίστηκε από την ενεργή ζώνη υποβύθισης κάτω από τον ωκεάνιο φλοιό. Αυτό ανύψωσε το Ταμπόρα σε ύψος μέχρι 4.300 μέτρων, καθιστώντας το στο παρελθόν μια από τις ψηλότερες κορυφές του αρχιπελάγους της Ινδονησίας.
Καθώς ένας μεγάλος θάλαμος μάγματος μέσα στο βουνό γέμισε κατά τη διάρκεια αρκετών δεκαετιών, η ηφαιστειακή δραστηριότητα κλιμακώθηκε και τελικά μια μεγάλη έκρηξη τον Απρίλιο του 1815, προκάλεσε το 1816 να καταστεί το έτος χωρίς καλοκαίρι. για το 1816.[4] Η έκρηξη του 1815 ήταν τρομακτική και το μέγεθός της μπορεί να συγκριθεί μόνο με αυτή από την έκρηξη της λίμνης Τάουπο το 180 μ.Χ. αλλά και με την καταστροφική ηφαιστειακή έκρηξη που έγινε κατά την Υστεροκυκλαδική Ι περίοδο στη νήσο Στρογγύλη και είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αυτού που σήμερα ονομάζουμε καλδέρα της Σαντορίνης και την καταστροφή του προϊστορικού πολιτισμού του νησιού.
Το ηφαίστειο παραμένει και σήμερα ενεργό. Μικρότερες εκρήξεις σημειώθηκαν το 1880 και το 1967 και επεισόδια αυξημένης σεισμικής δραστηριότητας σημειώθηκαν το 2011, το 2012 και το 2013.
Αν αναφερόμαστε σήμερα στην έκρηξη του ηφαιστείου αυτού είναι γιατί, κατά ορισμένους κύκλους, είναι μια από τις γενεσιουργικές αφορμές του ξεσπάσματος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και μάλιστα για να θεμελιώσουν αυτή την θεωρία τους επικαλούνται το λεγόμενο «φαινόμενο της πεταλούδας».
Το φαινόμενο της πεταλούδας είναι μια ποιητική μεταφορά, στη θεωρία του χάους για το φαινόμενο της ευαίσθητης εξάρτησης ενός συστήματος από τις αρχικές συνθήκες. Σύμφωνα με μια από τις διατυπώσεις, λέγεται ότι "αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο, μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα". Διαφορετικές παραλλαγές εκφράζουν ουσιαστικά την ίδια ιδέα: μια απειροελάχιστη μεταβολή στη ροή των γεγονότων οδηγεί, μετά από την πάροδο αρκετού χρόνου, σε μια εξέλιξη της ιστορίας του συστήματος δραματικά διαφορετική από εκείνη που θα λάμβανε χώρα, αν δεν είχε συμβεί η μεταβολή.
Μια επιστημονική εργασία του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμόσφαιρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών επιχειρεί να εξηγήσει την άρρηκτη σύνδεση μεταξύ της επανάστασης του 1821 και της έκρηξης του ηφαιστείου στην Ινδονησία.
Συγκεκριμένα, η έκρηξη είχε ως αποτέλεσμα να επικρατήσει σε ολόκληρη την Ευρώπη από το 1816 παρατεταμένη σιτοδεία, που σημάδεψε τις δεκαετίες πριν από το 1821 και ειδικά τα τελευταία χρόνια, καθώς η ηφαιστειακή τέφρα από το Ταμπόρα είχε κρύψει τον ήλιο και είχε προκαλέσει μεγάλη πτώση της θερμοκρασίας. Γι’ αυτό άλλωστε το 1816 χαρακτηρίστηκε ως ”Έτος χωρίς θέρος “.
Η φτώχεια και η καταχνιά που είχε σκεπάσει την Ευρώπη περιγράφεται εξαιρετικά από τους ποιητές εκείνης της περιόδου, όπως η Μαίρη Σέλεϊ και ο Λόρδος Βύρωνας. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε το ποίημα Darkness (σκοτάδι) του Λόρδου Βύρωνα, όπου περιγράφεται το σκοτεινό ναδίρ στο οποίο είχε περιέλθει η Ευρώπη εξαιτίας της κλιματικής διαταραχής που προκάλεσε η έκρηξη του ηφαιστείου στην Ινδονησία.
Είναι γεγονός ότι η Ελληνική Επανάσταση προετοιμαζόταν πολλές δεκαετίες πριν από το ξέσπασμά της. Η επιστημονική εργασία της Ακαδημίας εξηγεί πως την περίοδο του ”Έτους χωρίς Θέρος” ακολούθησε μια ακόμη ψυχρή περίοδος, η οποία παρέτεινε την προηγούμενη πολύ κρύα περίοδο που είχε πλήξει την Ευρώπη τους προηγούμενους αιώνες. Αυτή η περίοδος έχει ονομαστεί ”μικρή παγετώδης” και διήρκεσε περίπου μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα.
Ο Χρήστος Ζερεφός, γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών και Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή, εξηγεί πως ” εκείνη την προεπαναστατική περίοδο οι τιμές των σιτηρών στο χρηματιστήριο του Λονδίνου ανέβηκαν κατακόρυφα ως αποτέλεσμα της μείωσης της σιτοπαραγωγής.
Οι ζημιές σε όλα τα αγαθά ήταν μεγάλες, ξεκινώντας από το παγκόσμιο εμπόριο βαμβακιού. Οι ραγιάδες όχι μόνο δεν είχαν ελευθερία, όχι μόνο έπρεπε να κρύβουν τα παιδιά και τις γυναίκες από την αρπαγή για τα σκλαβοπάζαρα, αλλά αντιμετώπιζαν και φτώχεια και σιτοδεία.
Οι τιμές του σίτου κάλπαζαν, για να φθάσουν σε επίπεδα απαγορευτικά για τους φτωχούς». Οι Έλληνες εκείνη την εποχή είχαν ήδη αρχίσει να νιώθουν έντονη την ανάγκη να απελευθερωθούν από τον Οθωμανικό ζυγό.
Η ανέχεια στην οποία βρέθηκαν εξαιτίας των κλιματικών μεταβολών που προκάλεσε η τεράστια ηφαιστειακή έκρηξη στην Ινδονησία ενδέχεται να ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και που έδωσε την τελική ώθηση στους Έλληνες, προκειμένου να αγωνιστούν για την ελευθερία τους. Η Ακαδημία υπογραμμίζει τις εξαιρετικά δύσκολες καιρικές συνθήκες κάτω από τις οποίες πραγματοποιήθηκε η επανάσταση των Ελλήνων, γεγονός που εξαίρει ακόμη περισσότερο τον ηρωισμό και την αυτοθυσία των Ελλήνων.
Πηγές :
https://www.olympia.gr/1584487/viral/
https://el.wikipedia.org/wiki/Ταμπόρα_(όρος)
https://el.wikipedia.org/wiki/Μινωική_έκρηξη
https://el.wikipedia.org/wiki/Φαινόμενο_της_πεταλούδας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου