Φράνκλιν Ντ. Ρούζβελτ ένας μεγάλος φιλοτελιστής

 

 

Φράνκλιν Ντ. Ρούζβελτ ένας  μεγάλος φιλοτελιστής

 «Τη ζωή μου τη χρωστάω στις μανίες μου» είπε κάποτε ο Ρούζβελτ  «ιδιαίτερα στη μανία να μαζεύω γραμματόσημα.» Από μια άποψη λοιπόν, χιλιάδες άνθρωποι χρωστάνε πολλά στο φιλοτελισμό. Ακόμα και στα πιο δύσκολα χρόνια του πολέμου, ο Ρούζβελτ περνούσε πάντα μισή ώρα τη μέρα με τα γραμματόσημα του, την τελευταία μισή ώρα της μέρας πριν να κοιμηθεί. Το αντίδοτο της κούρασης ήταν για αυτόν η συλλογή των γραμματοσήμων του και ο πρόεδρος ακουμπούσε στα μαξιλάρια του, πλημμυρισμένος από την ευδαιμονία της μανίας του. Μετά τον θάνατό του η σύζυγός του Ελεονόρα Ρούζβελτ έλεγε: «Κάθε φορά πού ο άντρας μου βρισκόταν απορροφημένος με τα γραμματόσημα του ένοιωθε τέτοια ξεκούραση πού, πιστεύω ότι πολλοί ούτε να το φανταστούν δε θα μπορούσαν. Γινόταν ένας άλλος άνθρωπος. Έπαιρνε καινούρια δύναμη για πολλές μέρες.»

Στην περίπτωση του Ρούζβελτ, η μανία αυτή ήταν χωρίς αμφιβολία ή καλύτερη ψυχοθεραπευτική. Ακόμα ήταν κάτι πού είχε άμεση επίδραση στα παγκόσμια γεγονότα. Όταν ο Ρούζβελτ πήγε στην Καζαμπλάνκα πήρε μαζί του, όπως συνήθιζε σε κάθε του ταξίδι, μια μεγάλη συλλογή. Απ' όλες τις αποσκευές τού Προέδρου, η πιο βαριά ήταν πάντα η βαλίτσα με τα γραμματόσημα, είτε πήγαινε για ψάρεμα είτε σε κάποια Συνδιάσκεψη των Τριών μεγάλων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Για την Καζαμπλάνκα ειδικά είπε στον υπηρέτη του να πάρει μαζί του ορισμένα λευκώματα γραμματοσήμων, ακόμα και αν έπρεπε να αφήσει μερικά ρούχα, απαραίτητα ίσως για το ζεστό κλίμα αυτής της πόλης. Σ’ αυτή τη συνδιάσκεψη ο Ρούζβελτ και ο Τσώρτσιλ βρέθηκαν για πολλές μέρες σε κάπως δύσκολη θέση εξ αιτίας τού ανταγωνισμού του Ζιρώ με τον Ντε Γκώλ. Ένα βράδυ, τις μέρες πού τα πράγματα είχαν φτάσει σε αδιέξοδο, κάποιος από την ακολουθία του Ρούζβελτ μπήκε στο δωμάτιο του. Τον βρήκε παραδομένο στο χόμπι του περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Μελετούσε ένα γραμματόσημο της Αργεντινής τού 1935. Ένα λεπτό μακρόστενο χαρτάκι πού παρίστανε δύο χέρια πιασμένα σφιχτά το ένα με το άλλο. Το πήρε και το κοίταξε «Υποθέτω, είπε στον επισκέπτη του o Ρούζβελτ, πώς είναι ένα καλό παράδειγμα για τον Ζιρώ και τον Νιέ Γκώλ.»

Ή ιστορία πάρα κάτω είναι γνωστή. Την άλλη μέρα οι δύο Γάλλοι, θες πραγματικά θες λιγάκι επιφανειακά, σμίξανε τα χέρια και κατάστρωσαν τα σχέδια για την ειρηνική διοίκηση της Βόρειας Αφρικής.

 

 

Ο φιλοτελισμός τού Ρούζβελτ έπαιξε το ρόλο του και σε μια σύσκεψη του Συμμαχικού Πολεμικού Συμβουλίου του Ειρηνικού. Βρισκόταν εκεί ο Πρόεδρος και οι αντιπρόσωποι των κρατών πού πολεμούσαν με την Ιαπωνία. Σ' αυτή λοιπόν την διάσκεψη σχεδόν ένα χρόνο ύστερα από το Περλ Χάρμπορ, ο Ουώλτερ Νας, αντιπρόεδρος της Νεοζηλανδικής Κυβέρνησης, πρότεινε να καταλάβουν οι σύμμαχοι κάποιο νησί του Ειρηνικού για να το χρησιμοποιήσουν σαν ενδιάμεσο σταθμό για την κατάληψη του Τόκιο. Ο πρόεδρος Ρούζβελτ σκέφτηκε λιγάκι. «Συμφωνώ με τη γνώμη σας» είπε  «αλλά η Μανγκαρέβα θά ήταν καλύτερη». Ο Νας ομολόγησε πώς το νησί αυτό του ήταν άγνωστο. ·Ω! μα απέχει λίγες χιλιάδες μίλια από τη Νέα Ζηλανδία  το ξέρω από τα γραμματόσημα». Δεν πέρασε πολύς καιρός και τα συμμαχικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στη Μανγκαρέβα.

 

 

Όταν o Ρούζβελτ πέθανε κανένας στενός του φίλος δεν απόρησε πού ή τελευταία επίσημη πράξη του ήταν σχετική με τα γραμματόσημα. Πίστευε πάντα πώς αυτά είναι οι καλύτεροι πράκτορες μιας παγκόσμιας φιλίας και πώς ο κόσμος είχε γενικά παραβλέπει αυτή τους τη δύναμη Τη μέρα πού θα πέθαινε, κάνοντας θαρρείς την τελευταία φιλοτελική του πράξη, κάλεσε ατό τηλέφωνο τον Φράνκ Γουώρκερ, Γενικό Διοικητή των Ταχυδρομείων και του είπε να του αγοράσει το πρώτο γραμματόσημο μιας νέας αναμνηστικής σειράς της συνδιάσκεψης του Αγίου Φραγκίσκου. Μια ώρα υστέρα ξεψύχησε. Ανάμεσα στα πράγματα του στο Γουόρμ Σπρίνγκς, βρίσκονταν και τα γραμματόσημα, αυτά πού είχε κατατάξει εκείνο το τελευταίο πρωί. Τα είχε μέσα σε φακέλους, σε μικρά βιβλία, ταχτοποιημένα μέσα σε συρματένια κουτιά, σαν αυτά της αλληλογραφίας. Είχε εκεί σειρές της Ρουμανίας, της Νορβηγίας, άλλα από την Ιαπωνική  κατοχή   των Φιλιππίνων   και μερικά   σκόρπια  από άλλες χώρες.

 

 

Όταν ολόκληρη ή συλλογή του Ρούζβελτ συγκεντρώθηκε στο Χάϊντ Πάρκ ήταν πάνω από 15  τόμοι που μεταφέρθηκαν εκεί σε έξη μεγάλες κάσες χώρια το άλλο σκόρπιο υλικό μέσα σε κουτιά. Μέσα στη συλλογή αυτή αντιπροσωπεύονταν 400 έθνη και μικρότερες γεωγραφικές περιοχές. Το σημαντικότερο μέρος της, πάνω από 250.000 γραμματόσημα, βρίσκεται σε λευκώματα. Τον Απρίλιο του 1945 εκτιμήθηκε για 80.000 δολάρια. Οι κληρονόμοι του Ρούζβελτ αποφάσισαν να την πουλήσουν σε δημοπρασία. Ό εκτιμητής όλης της συλλογής κ. Σλών, ένας έμπορος γραμματοσήμων της Νέας Υόρκης, βρέθηκε σε δύσκολη θέση. «Είχα να εκτιμήσω τα γραμματόσημα σύμφωνα με την αξία τους, όσο θα κάνανε αν τα είχε και το πιο ασήμαντο πρόσωπο» έλεγε όταν τελείωσε. «Όμως αυτά βέβαια θα πιάσουν πολύ καλύτερη τιμή». Και είχε δίκιο.

Ή συλλογή διαιρέθηκε σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη πουλήθηκε στην τιμή των 131.550 δολαρίων. Σ' αυτή τη συλλογή βρίσκονταν γραμματόσημα των 'Ηνωμένων Πολιτειών και της Λατινικής Αμερικής, εκτός από τη Βενεζουέλα, και τράβηξε στη δημοπρασία της κάπου 1000 συλλέκτες, εμπόρους και θαυμαστές του Ρούζβελτ, το μεγαλύτερο δηλ. πλήθος πού παρακολούθησε ποτέ δημοπρασία γραμματοσήμων σε όλο   τον κόσμο.

 

Η δεύτερη αξιόλογη συλλογή της δημοπρασίας ήταν 126 φύλλα με αχρησιμοποίητα γραμματόσημα των Ηνωμένων Πολιτειών, τυπωμένα από το 1929 ως το 1944. Όλα είχαν την υπογραφή του Προέδρου και πουλήθηκαν 26.850 δολ. και μάλιστα με μεγάλο ανταγωνισμό. Το κυριότερο κίνητρο ήταν φυσικά το αίσθημα. Τέτοια γραμματόσημα χωρίς την υπογραφή του Ρούζβελτ βρίσκει κανείς σε όλα τα ειδικά μαγαζιά με 10 δολάρια το ένα. Στη δημοπρασία όμως πουλήθηκαν 725, και αγοράστηκαν κυρίως από ανθρώπους, πού δεν ήταν συλλέκτες. Από αγάπη για τον Ρούσβελτ πολλοί αγόρασαν άδεια άλμπουμ με το όνομά του και την προεδρική σφραγίδα  και τα πλήρωσαν 100 δολ. το ένα. Την επόμενη εβδομάδα έγινε ή δημοπρασία της δεύτερης κατηγορίας και έφερε κέρδος   76.325   δολάρια.

Μέσα στη δεύτερη συλλογή, ανάμεσα στα άλλα γραμματόσημα βρίσκονταν μια συλλογή, η πιο σπάνια απ' όλες, πού χάρισε στον Ρούζβελτ ο Τσάγκ Κάϊ Σεκ. Έχει διάφορα Κινέζικα γραμματόσημα πού κυκλοφορούσαν ως το 1941. Μερικά απ' αυτά δεν έχουν κυκλοφορήσει στην αγορά και είναι παρμένα από τα Κρατικά 'Αρχεία της Κίνας. Τα είχαν τυπώσει μα τα αποσύρανε πριν κυκλοφορήσουν.

 

Άλλο μοναδικό γραμματόσημο ήταν ένα του 1935, αναμνηστικό του Ιωβηλαίου της Αγγλίας. Τότε έγινε λάθος και 360 γραμματόσημα αντί να τυπωθούν με ανοιχτό μπλε τυπώθηκαν με σκούρο και πουλήθηκαν σ' ένα ταχυδρομείο της Αγγλίας πριν ανακαλυφθεί το λάθος. Εξήντα τέτοια γραμματόσημα υπολογίζεται πώς έφυγαν στο εξωτερικό. Απ" αυτά μόνον ένα βγήκε στη φιλοτελική αγορά. Τα υπόλοιπα 300 δε χρησιμοποιήθηκαν ποτέ. Ό τότε πρεσβευτής της Αμερικής στο Λονδίνο, το βρήκε και το έστειλε στον Πρόεδρο. Στη δεύτερη δημοπρασία υπήρχαν μερικά σκόρπια γραμματόσημα, πού δεν μπορούσε κανείς να υπολογίσει εύκολα την αξία τους. Ήταν π.χ. μερικά κομμάτια τυπωμένα στα γιουγκοσλαβικά βουνά από τον Μιχαήλοβιτς. Ακόμη άλλα δύο γραμματόσημα πού χάρισε στον Ρούζβελτ ό στρατηγός Ούΐλλιαμ Ντόνοβαν. Ήταν των 6 πφένιχ με τη μορφή του Χίμλερ. Στα 1943 το Γερμανικό 'Υπουργείο αρνήθηκε την ύπαρξη τους. Το άλλο ήταν ένα πλαστό γερμανικό γραμματόσημο φτιαγμένο στην 'Ελβετία από τους πράκτορες των συμμάχων, με διακριτικό σημάδι μια νεκροκεφαλή και δυο διασταυρωμένα κόκκαλα στη θέση της κεφαλής του Χίτλερ. Για ψυχολογικούς λόγους οι Σύμμαχοι έστειλαν τέτοια γραμματόσημα από την 'Ελβετία στις οικογένειες σκοτωμένων Γερμανών.

Ο Ρούζβελτ άρχισε να ασχολείται με τα γραμματόσημα απ' όταν ήταν 8 χρονών. Τότε ο θειος του του έδωσε μια μικρή συλλογή πού είχε αρχίσει ή μητέρα του, όταν κορίτσι ακόμη είχε πάει στο Παρίσι τον καιρό του Ναπολέοντα του III. Αργότερα την έδωσε στο μικρότερο αδελφό της. Αυτός τη μεγάλωσε κάπως και τη χάρισε στον ανεψιό του. Η μητέρα του Ρούζβελτ και όταν γέρασε δεν έχασε ποτέ το ενδιαφέρον της για τα γραμματόσημα και ο νεαρός Φραγκλίνος ενδιαφέρθηκε πολύ γι' αυτά.

 

 

Στα φοιτητικά του χρόνια ο Ρούζβελτ δεν άφησε ποτέ τη μανία του. Την κράτησε ακόμα και όταν τέλειωσε τις σπουδές του. Στα 1920, όταν άρχισαν να εκδίδονται περισσότερα γραμματόσημα απ’ όσα θα μπορούσε να παρακολουθεί ένας συλλέκτης, αποφάσισε να ειδικευτεί και να συγκεντρώνει κυρίως κομμάτια από το Δυτικό ημισφαίριο.

Μια φορά, όταν η κόρη του νομικού του συνεργάτη Ο' Κόννορ σκέφτηκε να καταπιαστεί με τα γραμματόσημα, έγραψε στον πατέρα της από το Λευκό Οίκο :

«Η κόρη σου είχε πραγματικά σπουδαία ιδέα όταν αποφάσισε να ασχοληθεί με το φιλοτελισμό. Πρώτα απ* όλα πρέπει να μάθει να προφέρει τη λέξη. Δεύτερο, σαν ένας από τοις παλιότερους γραμματοσυλλέκτες του κόσμου, τη συμβουλεύω να ειδικευτεί. Τον παλιό καιρό εκδίδονταν τόσα λίγα γραμματόσημα σε όλο τον κόσμο, ώστε μπορούσε κανείς να κάνει γενική συλλογή. Λέγοντας   ειδίκευση εννοώ να διαλέγει γραμματόσημα το πολύ από 12 χώρες ή από κάθε ήπειρο. Ακόμα εγώ πιστεύω πώς:

1)   Η Ευρώπη είναι πολύ ανιαρή.

2)  Πώς oι περισσότεροι συλλέκτες μαζεύουν γραμματόσημα των 'Ηνωμένων Πολιτειών.

3)   Πώς η καλύτερη και αξιολογότερη περιοχή είναι οι Αγγλικές Αποικίες.

Γι' αυτό σκέφτομαι πώς αν εγώ άρχιζα τώρα, θα διάλεγα Νότια Αμερική ή τις Αποικίες της Γαλλίας, της Δανίας ή της Πορτογαλίας. Η κόρη σου θα μπορούσε ν’ αρχίσει από την Κούβα, την Ταϊτή ή το Σάντο Ντομίνγκο..»

 

 

Τον ίδιο καιρό (1920- 1930) όταν ό Ρούζβελτ ανάρρωσε από τη μεγάλη του αρρώστια κ’ έγινε για πρώτη φορά κυβερνήτης, αγόρασε σε δημοπρασίες αρκετά γραμματόσημα και αύξησε έτσι τη συλλογή του. Δεν διέθετε όμως πολλά χρήματα και πολλές φορές νικήθηκε από τους αντιπάλους του.

Για πολλά χρόνια εξακολουθούσε το σύστημα αυτό των μικρών προσφορών ακόμα και όταν έγινε πρόεδρος των 'Ηνωμένων Πολιτειών. Και πριν να μπει στο Λευκό Οίκο, στη φιλοτελική αγορά τον ξέρανε για σφιχτοχέρη. Στα τελευταία του 6 χρόνια τόσο πολλά ήταν τα γραμματόσημα πού του χάριζαν, τόσο πολλοί οι φάκελοι πού του στέλνανε με διάφορα βέβαια γραμματόσημα οι υπηρεσίες των ξένων κυβερνήσεων, ώστε ουσιαστικά έπαψε πια   να αγοράζει.

Ο Ρούζβελτ μπορεί να θεωρηθεί παράδειγμα φιλοτελιστή πού αγαπάει τα γραμματόσημα για τα ίδια τα γραμματόσημα. Σ’ αυτό το σημείο ξεχώριζε από τον Βασιλιά της Αγγλίας Γεώργιο Ε'. 'Εκείνος ήταν πιο αυστηρός, πιο σχολαστικός. Ή συλλογή του, με γραμματόσημα του 'Ηνωμένου Βασιλείου ήταν τόσο τέλεια ώστε είχε κάθε τι πού θα μπορούσε να επιθυμήσει ένας φιλοτελιστής : σκίτσα, σχέδια πού έμειναν ατύπωτα, δοκίμια απλά ή χρωματιστά και κανονικά γραμματόσημα από διάφορα μέρη. Ήταν πλούσια ιδιαίτερα σε κλασσικά γραμματόσημα. Είχε π. χ. γραμματόσημα του 19ου αιώνα της Μαυριτανίας και της Δυτικής Αυστραλίας του 1854. Ήταν ειδικός για να ξεχωρίζει τα πλαστά γραμματόσημα, πράγμα πού δεν μπορούσε να κάνει ο Ρούζβελτ. Τα γραμματόσημα του Βασιλέα της 'Αγγλίας άξιζαν 6.000.000 δολλ. και γέμιζαν 300 λευκώματα. Τα εισοδήματα του ήταν πολύ μεγαλύτερα από του Ρούζβελτ. Έτσι, ενώ τα 10 δολάρια ήταν κάτι για εκείνον, ο Βασιλιάς πήρε κάποτε μέρος σε μια δημοπρασία με δέκα χιλιάδες δολάρια. Ήταν τότε για ένα περίφημο κοκκινωπό γραμματόσημο της Βρετανικής Γουιάνας του ενός σέντς.

Ή συλλογή του Γεωργίου Ε' πού βρίσκεται σήμερα στο παλάτι του Μπάκιγχαμ αξίζει περισσότερο από του Ρούζβελτ. "Όμως δεν ξέρουμε αν ο Βασιλιάς χαιρόταν την τέλεια αυτή συλλογή περισσότερο από όσο ο Ρούζβελτ τη δική του.

«The  New   Yorker»

WIKIPEDIA