Τζών Λέννον : Δώστε στην Ειρήνη μια ελπίδα

Τζών Λέννον : Δώστε στην Ειρήνη μια ελπίδα

Μια σφαίρα στη σιωπή

Ήταν 8 Δεκεμβρίου του 1980, όταν η νύχτα της Νέας Υόρκης πάγωσε ξαφνικά. Μια σφαίρα – τέσσερις, για την ακρίβεια – διέσχισαν τη σκοτεινή πρόσοψη του Dakota Building και γράφτηκαν ανεξίτηλα στην ιστορία. Ο Τζων Λέννον, ο άνθρωπος που τραγούδησε την ειρήνη με παιδική επιμονή, σωριάστηκε στο πεζοδρόμιο, λίγα μόλις μέτρα από το σπίτι του. Το σώμα του έσβησε γρήγορα. Η φωνή του, όμως, όχι.

Δεν σκοτώθηκε ένας σταρ. Δεν έπεσε μόνο ένας πρώην Beatle. Έσπασε ένας καθρέφτης μιας ολόκληρης εποχής, εκείνης που ακόμη τολμούσε να ονειρεύεται πως η μουσική μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, πως η αγάπη μπορεί να είναι επανάσταση.

Ο Τζων Λέννον έφυγε, μα πρόλαβε να μιλήσει. Σαν να ήξερε. Η φωνή του ηχογραφήθηκε για τελευταία φορά λίγες ώρες πριν σιγήσει για πάντα. Δεν ήταν αποχαιρετισμός. Ήταν υπενθύμιση. Ένα τελευταίο κάλεσμα στη ζωή, στην αγάπη, στην ειρήνη.

Και τώρα, αφήνουμε τον ίδιο να μιλήσει. Όπως τότε. Όπως πάντα.

 

 

Ο ΤΖΩΝ ΛΕΝΝΟΝ  ΜΙΛΑΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΑΦΟ ΤΟΥ

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Λίγες μόλις ώρες πριν από τη δολοφονία του, στις 8 Δεκεμβρίου 1980, ο Τζων Λέννον – ένας από τους πιο εμβληματικούς και επιδραστικούς καλλιτέχνες του 20ού αιώνα – παραχώρησε την τελευταία του συνέντευξη στο ραδιοφωνικό δίκτυο RKO. Μέσα από τα λόγια του, ξεδιπλώνεται όχι μόνο η πορεία ενός καλλιτέχνη που άλλαξε το πρόσωπο της μουσικής, αλλά και η πορεία ενός ανθρώπου που πάλεψε για την ειρήνη, την αγάπη και την αλήθεια. Ο Λέννον μιλά για τη δεκαετία του ’60, για τις ελπίδες και τις απογοητεύσεις, για την αγάπη του για τη Γιόκο Όνο και τον γιο του, για την αποστασιοποίησή του από τη βιομηχανία της μουσικής και, τελικά, για την ίδια τη ζωή. Λόγια που, με την τραγική ειρωνεία της ιστορίας, ακούγονται σήμερα σαν αποχαιρετισμός.

Την ύστατη αυτή συνέντευξη την έδωσε ο Τζών Λέννον σε τρεις ρεπόρτερ τού ραδιοφωνικού δικτύου RΚΟ, και μεταδόθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 1980. Είναι γεμάτη απροσδόκητες παρατηρήσεις και η προφητικότερή ίσως είναι αυτή για τη σχέση του με τη γυναίκα του Γιόκο Όνο: «Ελπίζω να πεθάνω πριν από τη Γιόκο. Γιατί αν ζήσω παραπάνω, δεν θα ξέρω πώς να επιζήσω, πώς να συνεχίσω.

Έτσι τέλειωσε τη συνέντευξη του. Τη μεταφέρουμε όπως μεταδόθηκε, χωρίς τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων.

— Ή θα ζήσουμε ή θα πεθάνουμε. Αν είμαστε νεκροί, πρέπει να το πάρουμε απόφαση. Αν είμαστε ζωντανοί πρέπει να ζήσουμε σαν ζωντανοί τη ζωή μας.

—  Το να φοβόμαστε για την Γουώλ Στρήτ (το χρηματιστικό κέντρο της Αμερικής) ή για το αν ή Αποκάλυψη θα έρθει με την μορφή κάποιου Μεγάλου   Τέρατος   δεν  ωφελεί.

—  Μιλώ στ’ αγόρια και τις κοπέλες πού μαζί περάσαμε όλα αυτά πού περάσαμε, στις ομάδες της δεκαετίας τού '60 που επιβίωσαν του πολέμου (εννοεί τού Βιετνάμ, τού όποιου ο Λέννον υπήρξε σφοδρός πολέμιος), των ναρκωτικών, της πολιτικής, της βίας στους δρόμους. Να πού τα ξεπεράσαμε και είμαστε εδώ, κι αυτό το τραγούδι είναι για την Γιόκο και για όλες τις γυναίκες (εννοεί το τελευταίο του άλμπουμ «DOUBLE FANTASY»).

Η δεκαετία του "60

 

—  Αυτά πού μάς έδειξε η δεκαετία τού ‘60 είναι οι υπευθυνότητες και οι δυνατότητες πού έχουμε. Δεν μιας έδωσε καμιάν απάντηση, μάς έδωσε μόνο μια ιδέα των δυνατοτήτων μας.

—   Και στη δεκαετία τού "70 όλα πήγαν στράφι.

—   Ίσως, στη δεκαετία τού '80, ο καθένας μας πει, εντάξει, ας προβάλλουμε πάλι την θετική πλευρά της ζωής.

—  Το «Δώσε στην ειρήνη μιαν ευκαιρία» (“Give peace a chance” το γνωστό αντιπολεμικό τραγούδι των Μπήτλς πού ακουγόταν στην ταινία «Φράουλες και Αίμα» σχετικά με τις ταραχές στα αμερικανικά πανεπιστήμια για τον πόλεμο του ΒιετΝαμ) ήταν κυριολεκτικά η απάντηση πού μού ήρθε αυθόρμητα στο στόμα σ’ ένα δημοσιογράφο πού   με  ρώταγε  και   με ξαναρώταγε «που το πάτε; τικάνετε;»

Λοιπόν, αυτό πού λέω είναι δώστε στην ειρήνη μιαν ελπίδα. Όχι ότι έχω την απάντηση, ή μια νέα μορφή για την κοινωνία. Όχι, δεν έχω, ούτε και  νομίζω πώς  έχει  κανένας άλλος.

— Κανείς δεν μπορεί να είναι ο εαυτός του δημοσία. Το γεγονός άτι είσαι δημόσιο πρόσωπο σε κάνει επιφυλακτικό, ή  κάτι  παρόμοιο.

Η Γιόκο 'Ονο

ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΝΤΑΕΤΗ ΤΟΥ ΡΟΛΟ (1975 — 1980) σαν «οικοκυρά» της Γιόκο Όνο, δηλαδή ότι επί πέντε χρόνια αυτός ήταν πού φρόντιζε το σπίτι τους και μεγάλωνε τον γιο τους.

—   Είμαι πιο φεμινιστής τώρα απ’ ότι όταν τραγουδούσα το «Ή γυναίκα είναι ο νέγρος». Τότε ήμουν φεμινιστής μόνο στη θεωρία άλλα τώρα νοιώθω ότι στα λόγια μου βρίσκεται η ζωή μου και ότι ζω στο ύψος των επαγγελιών  μου.

—  Δεν θέλω να ξαναπουλήσω τη ψυχή μου για να κάνω ένα εμπορικό δίσκο. Ανακάλυψα πώς μπορώ να ζήσω και χωρίς αυτό, και πιο ευτυχής. Αλλά δεν πρόκειται να ξαναγυρίσω πίσω και να προσπαθήσω να φτιάξω ένα πρόσωπο πού δεν είμαι.

Παράσιτα στο ραδιόφωνο

ΣΤΟ   ΕΡΩΤΗΜΑ, γιατί τα τελευταία   αυτά   πέντε   χρονιά δεν έβγαλε ούτε ένα δίσκο:

— Ήταν σαν να έχει πάθει εμπλοκή το ραδιόφωνο κι έκανε παράσιτα. Δεν έπιανα τα σήματα καθαρά. Μετά 10, 15, 20 σχεδόν χρόνια με συμβόλαιο και με την υποχρέωση να παράγω δύο άλμπουμ το χρόνο και ένα μονό (SINGLE) κάθε τρεις μήνες... Ανεξάρτητα από το τι άλλο ήθελα να κάνω, ή από το πώς ήταν η οικογενειακή μου ζωή ή η προσωπική μου ζωή, το μόνο πού μέτραγε ήταν να παράγω τα τραγούδια πού ζήταγε το συμβόλαιο.

Μιλάω ατούς συνομηλίκους μου

ΣΧΕΤΙΚΑ με το τελευταίο του άλμπουμ, που κυκλοφόρησε μόλις δύο 'βδομάδες πριν από τον τραγικό του θάνατο:

Ελπίζω πώς θ’ αρέσει και στους νέους, άλλα βασικά μιλάω στους συνομηλίκους μου. Τους λέω, εδώ βρίσκομαι τώρα. Εσείς, που; Πώς πάει η σχέση σας; Ξεπεράσατε το "60; Δεν ήταν το "70 βαρετό; Εδώ είμαστε, ας φτιάξουμε την δεκαετία τού "80.

ΓΙ ΑΥΤΟΝ, τη γυναίκα του Γιόκο Όνο και τη σχέση τους με τα πράγματα:

— Σαν καλλιτέχνες, όταν μπαίνουμε μέσα στα πράγματα, μπαίνουμε βαθιά. Και θέλουμε να είμαστε βαθιά, και στις πρώτες γραμμές, αυτό λέγαμε πάντα σ' όλους, και αυτό κάνουμε και τώρα, να προωθούμε τα πράγματα ως τις έσχατες συνέπειες τους.

 

 Η αγάπη

ΣΧΕΤΙΚΑ με την «αγάπη» πού υπήρξε πάντα η φιλοσοφία του:

—  Είναι ο αγώνας ν’ αγαπήσω και να μ' αγαπήσουν και να το εκφράσω, κάτι που είναι θαυμάσιο. Έστω κι αν δεν είμαι πάντα ένας άνθρωπος πού αγαπάει, θέλω να αγαπώ όσο μπορώ.

ΓΙΑ τη ζωή γενικότερα:

—   Επιζήσαμε τού πολέμου στο Βιετνάμ και του Γουώτεργκαίητ, των αναστατώσεων ενός κόσμου πού άλλαξε. Είμαστε οι χίπις στη δεκαετία του "60. Αλλά τώρα ο κόσμος δεν είναι σαν στο ‘60, έχει αλλάξει. Πηγαίνουμε προς ένα άγνωστο μέλλον, άλλα ζούμε ακόμη εδώ, ακόμη. Κι όπου υπάρχει ζωή υπάρχει ελπίδα.

Η μουσική

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΟΥΣΊΚΟΥΣ, για τη μουσική:

— Με μόνο δύο καλλιτέχνες δούλεψα για  πάνω από  μια   νύχτα. Με τον Πώλ Μακκάρτνεϋ και την Γιόκο Όνο. Και δεν θα μπορούσα να κάνω καλύτερη επιλογή. Άρχισα νά κάνω ροκ   έντ   ρόλ  γιατί   μου άρεσε πολύ.

Γιαυτό κατέληξα να γράψω ένα κομμάτι σαν το STARTING OVER (το πρώτο κομμάτι τού τελευταίου του άλμπουμ DOUBLE FANTASY), Ά λά Ελβις Πρίσλεϋ! Ξαναγύρισα στις ρίζες μου.

Η συνεργασία με τη Γιόκο

• ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ του με την Γιοκο Όνο στο τελευταίο του άλμπουμ:

—Αν δεν συνεργαζόμουνα μαζί της, δεν θα το έκανα καθόλου. Δεν με νοιάζει να βγάλω ένα άλμπουμ μόνος μου, να το γράψω μόνος μου και δεν μ' αρέσει να πηγαίνω στο στούντιο  μόνος   μου.

ΣΧΕΤΙΚΑ με το ύφος «σχολικού ρομάντσου» πού είπαν πολλοί ότι έχει ο δίσκος:

— Παρουσιαζόμαστε σαν ζευγάρι κι είναι χαρά να δουλεύεις με τον καλύτερο φίλο σου. Και δεν σκοπεύω να το σταματήσω. Όταν ήμουν μικρός είχα τη διάθεση να γίνω Πρίσλεϋ και να κυριαρχώ στο σώου. Τώρα θέλω να είμαι με τον καλύτερο φίλο μου, κι  ο καλύτερος  μου φίλος είναι ή γυναίκα μου. Ποιος θα ήθελε κάτι περισσότερο; Τό DOUBLE FANTASY είναι η αρχή μας, το πρώτο μας άλμπουμ, έστω κι αν έχουμε ξαναδούλεψει στο παρελθόν μαζί, έστω κι αν έχουμε ξανακάνει άλμπουμ μαζί. Αυτό όμως είναι πράγματι το πρώτο μας. Νοιώθουμε, νοιώθω, ότι τίποτε δεν έχει γίνει πριν  από σήμερα.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ τού κόσμου στην Γίόκο, όταν συνδέθηκε μαζί της, και για το είδος της δουλειάς της (πειραματικός κινηματογράφος):

— Λέγανε ότι αυτή η Γιαπωνέζα μάγισσα με τρέλανε κι έχασα τα μυαλά μου. Αυτή όμως έκανε ακριβώς το αντίθετο, με συνέφερε. Πριν να συναντηθούμε, ή Γιόκο διαμαρτυρόταν κατά τού πολέμου στο Βιετνάμ μέσα σ' ένα μαύρο σακί στην Τραφάλγκαρ Σκουαίαρ. Κατόπιν, κάτσαμε να συζητήσουμε κι αποφασίσαμε να ενώσουμε τον τύπο της μουσικής μου (SHE LOVES YOU YE YE YE) και τον τύπο της ειρήνης της (PEACE PEACE PEACE). Και αυτό πού θέλαμε να πούμε ήταν : «συναντηθήκαμε, ερωτευτήκαμε, τα μοιραστήκαμε όλα».

ΓΙΑ  ΤΗΝ   ΑΝΑΓΚΗ  ΤΟΥ για την Γιόκο. Για το 18μηνό «Χαμένο Σαββατοκύριακο», αυτός στο Λός Άντζελες κι αυτή στη Νέα Υόρκη (αναφέρεται στον 18μηνο χωρισμό τους, τον όποιο αποκαλεί «χαμένο Σαββατοκύριακο»).

— Δεν μπορούσα να ζήσω μακριά της, σαν ανθρώπινο πλάσμα. Κατακομματιάστηκα και συνειδητοποίησα το μέγεθος της ανάγκης μου γιαυτήν.

Η πατρότητα

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑ (είχε ένα 17χρονο γιο από την πρώτη του γυναίκα Κύνθια, και έναν πενταετή, από τη δεύτερη γυναίκα του Γιόκο Όνο).

— Δεν προσπαθώ να είμαι ο πάνσοφος πατήρ πού όλα τα γνωρίζει και ουδέποτε χαμογελάει. Κανείς δεν τα ξέρει όλα, δεν μ' ενδιαφέρει αύτη η εικόνα, του παντογνώστη, και κανείς δεν γνωρίζει τα παιδιά. Κοιτάς τα βιβλία και βρίσκεις τόσες αλλιώτικες μεταξύ τους ιδέες. Μαθαίνεις από τα λάθη σου. Ήδη έχω κάνει πολλά λάθη. Τι άλλο μπορεί να  γίνει;

Δεν νοιώθω 40 χρονών. Νοιώθω σαν παιδί κι έχω τόσα πολλά καλά χρόνια μπροστά μου με την Γιόκο και τον γιό μας. (Και πρόσθεσε μετά μιας στιγμής σιγή). Τουλάχιστον έτσι  ελπίζουμε!

Ελπίζω να πεθάνω πριν από την Γιόκο. Γιατί αν ζήσω παραπάνω δεν θα ξέρω πώς να επιζήσω, πώς να συνεχίσω!

Η τελευταία συνέντευξη του Τζων Λέννον δεν είναι απλώς ένα χρονικό σκέψεων και εξομολογήσεων. Είναι ένα ανθρώπινο ντοκουμέντο. Ένας στοχασμός πάνω στη ζωή, την τέχνη, την πατρότητα, την αγάπη και τη φθορά. Μίλησε σαν κάποιος που είχε αποδεχτεί το παρελθόν, πάλευε με το παρόν και προσδοκούσε ένα καλύτερο μέλλον. «Ελπίζω να πεθάνω πριν από τη Γιόκο», είπε – μια φράση που, εκ των υστέρων, αποκτά συγκλονιστική βαρύτητα. Μέσα από τα λόγια του, ο Λέννον δεν αποχαιρετά μόνο μια εποχή. Απευθύνεται σε όλους όσους ακόμη ελπίζουν, ακόμη αγαπούν, ακόμη δημιουργούν. Και τελικά, όπως και ο ίδιος το πίστευε: όσο υπάρχει ζωή, υπάρχει ελπίδα.

ΠΗΓΗ

"ΤΑ ΝΕΑ" 15.12.1980 

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ  CHATGPT