Η Μονή Σινά, η UNESCO, και οι αιώνιοι δεσμοί με τους Βεδουίνους

 

Η Μονή Σινά, η UNESCO, και οι αιώνιοι δεσμοί με τους Βεδουίνους

Ένα ταξίδι στο Σινά, εκεί όπου εδώ και 15 αιώνες συναντώνται η πίστη, η ειρήνη και ο διαπολιτισμικός σεβασμός.

 Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης του Σινά, ένα από τα αρχαιότερα εν λειτουργία μοναστήρια στον κόσμο, δεν είναι μόνο τόπος πίστης και προσευχής, αλλά και πυλώνας πολιτισμού, ειρήνης και διαθρησκειακής συνύπαρξης στην καρδιά της ερήμου του Νοτίου Σινά. Πρόσφατες εξελίξεις που αφορούν δικαστική αμφισβήτηση της κυριότητάς της σε δεκάδες ακίνητα από αιγυπτιακό δικαστήριο, φέρνουν στο προσκήνιο μια ευρύτερη συζήτηση για τον διεθνή χαρακτήρα και την πνευματική αποστολή της Μονής, αλλά και για τους βαθιά ανθρώπινους δεσμούς που έχει χτίσει με τις βεδουινικές φυλές της περιοχής. 

 

Η διεθνής υπόσταση της Μονής και η παρέμβαση Παυλόπουλου

 

Ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας και Ακαδημαϊκός Προκόπης Παυλόπουλος παρενέβη πρόσφατα νομικά και δημόσια, ζητώντας την άμεση ενεργοποίηση της UNESCO. Η παρέμβασή του εστιάζει στον κίνδυνο που διατρέχει η διεθνής και πνευματική ταυτότητα της Μονής αν η υπόθεση εξεταστεί αποκλειστικά στο πλαίσιο του αιγυπτιακού δικαίου.

Όπως επισημαίνει, η Μονή αποτελεί από το 2002 Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, με την Αίγυπτο να έχει δεσμευτεί διεθνώς για την προστασία του ιδιαίτερου χαρακτήρα της. Επιπλέον, παραπέμπει στο Άρθρο 18 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, το οποίο απαγορεύει αυθαίρετες κρατικές παρεμβάσεις σε ζητήματα θρησκευτικής ελευθερίας.

Ο κ. Παυλόπουλος καλεί την ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει δράση σε διεθνές επίπεδο, ώστε να διασφαλιστεί η πλήρης εφαρμογή της Σύμβασης της UNESCO του 1972.

Ένας άρρηκτος δεσμός αιώνων με τους Βεδουίνους

 

 

Πέρα όμως από τις νομικές και διπλωματικές διαστάσεις, η ιστορία της Μονής είναι βαθιά δεμένη με την τοπική κοινωνία των Βεδουίνων. Οι σχέσεις αυτές, που ξεκίνησαν ήδη από την εποχή του Ιουστινιανού (6ος αιώνας), έχουν χαρακτηριστεί από αλληλοσεβασμό, αλληλοβοήθεια και συνύπαρξη παρά τις πολιτισμικές και θρησκευτικές διαφορές.

Η φυλή των Γκεμπελίων, απόγονοι στρατιωτών που στάλθηκαν για να προστατεύσουν τη Μονή, είναι μέχρι και σήμερα η πιο στενά συνδεδεμένη με αυτήν. Παρά τον εξισλαμισμό τους στον 7ο–8ο αιώνα, διατηρούν ζωντανή την ιστορική τους μνήμη και θεωρούν τους εαυτούς τους απογόνους του ανατολικού ρωμαϊκού κόσμου. Αξιοσημείωτο είναι ότι συχνά αποκαλούν τους εαυτούς τους «Ρωμιούς» ή και «Έλληνες», έστω και με κάποια σύγχυση ως προς τη σημασία των όρων.

Η Μονή, μέσα στο πέρασμα των αιώνων, λειτούργησε ως σταθεροποιητικός παράγοντας για τις βεδουινικές φυλές της περιοχής. Συχνά είχε λόγο στον καθορισμό των τόπων εγκατάστασής τους και ενεργούσε ως ειρηνοποιός σε τοπικές διαμάχες. Μεριμνούσε επίσης όχι μόνο για την πνευματική ζωή, αλλά και για την καθημερινή επιβίωση και υγεία των κατοίκων της περιοχής.

 

Πρακτική στήριξη και συμβίωση

 

 

Ακόμη και σήμερα, η Μονή συνεχίζει να παρέχει δωρεάν ιατρική φροντίδα, τροφή, ρουχισμό και εργασία στους Βεδουίνους. Μέχρι πρόσφατα, οι ίδιοι οι μοναχοί αναλάμβαναν ιατρικά καθήκοντα, ενώ πλέον τη σκυτάλη έχουν πάρει γιατροί από την Ελλάδα που υπηρετούν εθελοντικά. Το φαρμακείο της Μονής είναι ανοιχτό για όλους και εξυπηρετεί εκατοντάδες ανθρώπους κάθε χρόνο.

Οι Βεδουίνοι συμμετέχουν στις χαρές και τις λύπες των μοναχών – γάμοι, κηδείες, τοπικά έθιμα όπως η «ζουβάρα» συνδέουν τις δύο κοινότητες. Δεν είναι τυχαίο ότι οι σταθεροί υπηρέτες και φύλακες της Μονής προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από τη φυλή των Γκεμπελίων, ενώ καθημερινά δεκάδες Βεδουίνοι απασχολούνται σε οικοδομικά και άλλα έργα.

Το παρελθόν είναι γεμάτο παραδείγματα αυτής της συνεργασίας: από τις παλιές καραβανικές διαδρομές μεταφοράς προμηθειών με καμήλες μέχρι τη συνδρομή των Βεδουίνων στην πυρκαγιά του 1971 ή τον σεισμό του Μεσαίωνα. Η Μονή όχι μόνο αντλεί δύναμη από τη στήριξη αυτών των ανθρώπων, αλλά και τους έχει βοηθήσει να επιβιώσουν και να ευημερήσουν.

Το Σινά ως κοιτίδα Ορθόδοξης πνευματικότητας

Η ευρύτερη περιοχή του Νοτίου Σινά, με τις εκατοντάδες σκήτες, λαύρες και μοναστήρια που διασώζονται μέχρι σήμερα, υπήρξε για αιώνες ένα μοναστικό λίκνο της Ορθοδοξίας. Ο τραχύς και απομονωμένος τόπος, η ύπαρξη νερού και καλλιεργήσιμης γης, αλλά κυρίως το δέος του όρους Χωρήβ, όπου κατά την παράδοση ο Μωυσής έλαβε τις Δέκα Εντολές, δημιούργησαν ένα μοναδικό περιβάλλον ασκητικής ζωής.

Η σιναϊτική μοναστική παράδοση ανέδειξε σημαντικές μορφές όπως τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος, μάρτυρες και αγίους των πρώτων χριστιανικών αιώνων, ενώ η Μονή συνέχισε να ακτινοβολεί πνευματικά μέσα στους αιώνες, διατηρώντας το ήθος της ακτημοσύνης, της προσευχής και της αδερφοσύνης.

 

Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης δεν είναι απλώς ένα μνημείο πίστης – είναι ένας ζωντανός οργανισμός που συνδέει πολιτισμούς, γενιές και παραδόσεις. Η πρόσφατη δικαστική αμφισβήτηση της κυριότητάς της δεν πρέπει να ιδωθεί στενά νομικά, αλλά ως απειλή στον μοναδικό της ρόλο: να γεφυρώνει κόσμους που σε άλλες περιπτώσεις θα συγκρούονταν.

Η ενεργοποίηση της διεθνούς κοινότητας και της UNESCO, όπως προτείνει ο Προκόπης Παυλόπουλος, είναι αναγκαία όχι μόνο για να διασφαλιστεί η ιδιοκτησία της Μονής, αλλά και για να προστατευτεί μια μακραίωνη σχέση σεβασμού, φιλίας και πίστης μεταξύ ανθρώπων της ερήμου και ανθρώπων του Θεού.

 ΚΑΓ