Μεγάλη Τέταρτη… η ελευθερία της αγάπης Μεγάλη Πέμπτη… η ελευθερία της ταπείνωσης Μεγάλη Παρασκευή… η ελευθερία της θυσίας Μεγάλο Σάββατο… η ελευθερία από τον θάνατο Κυριακή του Πάσχα… η ελευθερία της Ανάστασης
Εύχομαι σε όλους σας, ολόψυχα
Καλό Πάσχα…
και
Καλή Ανάσταση…
Τα βήματα του Ιησού
Tου Aντωνη Kαρκαγιαννη
Ο Ρενάν έγραφε ότι για τον Ιησού με βεβαιότητα γνωρίζουμε μόνο δύο γεγονότα: ότι γεννήθηκε στη Ναζαρέτ και ότι πέθανε σταυρωμένος στον Γολγοθά της Ιερουσαλήμ. Και επειδή η γέννηση και ο θάνατος είναι τα απολύτως βέβαια γεγονότα για το πέρασμα κάθε ανθρώπου από τη Γη, στην περίπτωση του Ιησού το ειδικό βάρος πέφτει στον τόπο όπου γεννήθηκε και κυρίως στον τόπο όπου μαρτύρησε επί του σταυρού και πέθανε.
Ως τόπο γέννησης τα Ευαγγέλια αναφέρουν τη Βηθλεέμ και φυσικά αυτή την εκδοχή αποδέχεται η Εκκλησία μας. Νεότερες όμως έρευνες θεωρούν ότι ο Ιησούς γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Ναζαρέτ και αναφέρεται ως Ναζωραίος. Η εκδοχή της Βηθλεέμ διαμορφώθηκε τα πρώτα χρόνια μετά τον θάνατο του Ιησού για να επαληθευθεί προφητεία της Παλαιάς Διαθήκης, σταθερή μέριμνα και των τεσσάρων Ευαγγελιστών. Φαίνεται ότι η σύνδεση της ζωής του Ιησού με τις Γραφές ήταν, τα πρώτα χρόνια, το πιο αποτελεσματικό μέσο επικοινωνίας (όπως θα λέγαμε σήμερα) με το εβραϊκό περιβάλλον και τη Συναγωγή. Η πρώτη γενιά οπαδών του Ιησού δεν αισθανόταν ακόμη ούτε αρκετά ισχυρή ούτε αρκετά διαφορετική για να ξεκόψει από τη Συναγωγή. Το έκανε λίγο αργότερα όταν ο Παύλος άρχισε να διδάσκει τη νέα θρησκεία στα ειδωλολατρικά «έθνη».
Κάποτε επιχείρησα, με βάση τα τέσσερα ευαγγέλια να παρακολουθήσω τα βήματα του Ιησού από την έλευσή του στην Ιερουσαλήμ ώς τον σταυρικό θάνατο επί του Γολγοθά. Παρ’ όλο ότι υπάρχουν πολλά νεότερα βοηθήματα που καταγράφουν σε πίνακες τα επεισόδια στα οποία αναφέρονται οι Ευαγγελιστές και σημειώνουν τις διαφορές μεταξύ τους. Κοπίασα αρκετές μέρες, αλλά δεν κατόρθωσα να ανακαλύψω την αλληλουχία των γεγονότων. Εντελώς δε μάταιη είναι η προσπάθεια να ταυτίσεις την ευαγγελική αφήγηση με τη λατρευτική αφήγηση της Εκκλησίας κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα. Παρ’ όλο ότι η μία εισχωρεί μέσα στην άλλη πρόκειται για δύο διαφορετικές αφηγήσεις. Τις παρακολουθείς γοητευμένος χωρίς να αναρωτιέσαι για την αλήθεια των γεγονότων. Αλήθεια είναι η ίδια η αφήγηση.
Είναι πιο εύκολο και πιο άμεσο να παρακολουθήσεις τα βήματα του Ιησού από την έλευσή του στην Ιερουσαλήμ ώς τη σταύρωση και στον θάνατο στη λατρευτική αφήγηση της Εκκλησίας παρά στην ευαγγελική. Ισως γιατί η πρώτη διαμορφώθηκε για το «μεγάλο κοινό» που δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζει γράμματα για να παρακολουθήσει με ευλάβεια την εξέλιξη του θείου δράματος. Η θριαμβευτική είσοδος στην Ιερουσαλήμ, η προδοσία του Ιούδα, η σύλληψη, η ανάκριση, η μαστίγωση, η δίκη, ο Πιλάτος, ο Βαραββάς, ο Πέτρος που αρνήθηκε τον Ιησού τρεις φορές πριν λαλήσει ο πετεινός, η πορεία προς τον Γολγοθά, η σταύρωση εν μέσω δύο ληστών, τα ιμάτιά Του, που με κλήρο τα μοιράστηκαν οι φρουροί και τελικά ο θάνατος. Είναι η ανέλιξη και η κορύφωση του δράματος.
Ο Ιησούς προέλεγε τον σταυρικό Του θάνατο και την Ανάσταση. Δεν είναι βέβαιο αν αναφερόταν στη δική του Ανάσταση ή στην Ανάσταση της ζωής ή στην ανάσταση μιας άλλης ζωής μετά τον θάνατο, στη Βασιλεία των Ουρανών. Είναι το πιο κρίσιμο σημείο της Διδασκαλίας Του. Χωρίς αυτό το μυστήριο του θανάτου και της ανάστασης θα είχαμε μια ηθική διδασκαλία, σαν τόσες άλλες. Με τον θάνατό Του επισφραγίζει και επικυρώνει τη διδασκαλία Του και με την Ανάσταση η ζωή αποκτάει σκοπό και νόημα.
Είναι η μεγάλη δύναμη της χριστιανικής θρησκείας. Η μεγάλη περιπέτεια αρχίζει όταν ψάχνεις το νόημα της ζωής χωρίς την «ιδιοτέλεια» της ανάστασης...
Αποψη από το εσωτερικό της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Ο ιστορικός ναός αναστηλώνεται, με αφορμή την Πολιτιστική Πρωτεύουσα.
Mαργαριτα Πουρναρα
Ο ήλιος κρυμμένος πίσω από τα σύννεφα, φωτίζει λίγο την πρόσοψη της Αγίας Σοφίας. Πέμπτη 25η Μαρτίου και ο καιρός στην Κωνσταντινούπολη είναι ακόμα χειμωνιάτικος, αλλά ανοιχτόκαρδος. Στο εσωτερικό του ναού, σχεδόν οι μισοί από τους εκατοντάδες επισκέπτες είναι Ελληνες. Μαζευόμαστε όλοι κάτω από τον μεγαλοπρεπή τρούλο, τη θεία σκέπη που στέκεται αγέρωχη από το 537 μ.Χ., και προσπαθούμε να φανταστούμε πώς θα ήταν αν δεν είχαν απαλειφθεί τα περισσότερα χριστιανικά στοιχεία της εκκλησίας. Να όμως που κάποια αποκαλύπτονται σιγά σιγά, χάρη στις εργασίες της αναστήλωσης, οι οποίες εντάχθηκαν στο πρόγραμμα της Κωνσταντινούπολης, Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2010.
Στον γυναικωνίτη, πίσω από τα μεταγενέστερα στρώματα ζωγραφικής ισλαμικών παραστάσεων, λαμποκοπούν δυο - τρία μωσαϊκά. Οι μορφές αγίων που ήταν σκεπασμένες για αιώνες έχουν αρχίσει να ξαναβλέπουν το φως του ήλιου. Οι σκαλωσιές υπάρχουν ακόμα, διαταράσσοντας την υπέροχη αίσθηση της προοπτικής, αλλά η δουλειά προχωράει. Μπορεί να μη δούμε την Αγία Σοφία μεταμορφωμένη, αλλά σίγουρα ήταν ένα γενναίο βήμα από την πλευρά των Τούρκων να επιτρέψουν -έστω ενδεικτικά ή συμβολικά- την ανάδυση των αρχικών αγιογραφιών. Παράλληλα, δίνουν και ένα μάθημα χρηστής διαχείρισης των πόρων που πήραν για την Πολιτιστική. Δεν έδωσαν όλα τα χρήματα για εκδηλώσεις, που έτσι και αλλιώς έχουν περιορισμένο κύκλο ζωής, αλλά και για τη συντήρηση ενός μνημείου που χαρίζει ακόμα την ακτινοβολία του στην Πόλη.
Τα σημεία της φορολογικής δήλωσης που αφορούν τους φόρους που παρακρατήθηκαν, τις κατοικίες, τα στεγαστικά δάνεια και τις δαπάνες που μειώνουν τον φόρο θα πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα οι φορολογούμενοι, καθώς τα στοιχεία αυτά θα είναι τα πρώτα που θα ελεγχθούν από τους εφοριακούς κατά την παραλαβή των φορολογικών δηλώσεων, γιατί γίνονται τα συχνότερα λάθη.
Τα λάθη της δήλωσης που πρέπει να προσέξετε
Οι φόροι που παρακρατήθηκαν, οι κατοικίες, τα στεγαστικά δάνεια και οι δαπάνες που μειώνουν τον φόρο είναι από τα στοιχεία SOS που θα δηλώσουν οι φορολογούμενοι
Το υπουργείο Οικονομικών, λίγες ημέρες πριν ξεκινήσει η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, δίνει οδηγίες στους εφοριακούς για το τι πρέπει να ελέγξουν στις δηλώσεις που θα αρχίσουν να καταθέτουν από τις 12 Απριλίου στην Εφορία περίπου 5,7 εκατ. φορολογούμενοι.
Με την παραλαβή των φορολογικών δηλώσεων οι υπάλληλοι των ΔΟΥ θα ελέγχουν αν:
1 Υπάρχει ένδειξη για υποβολή δήλωσης που αφορά αποβιώσαντα και δεν υπάρχει δηλωμένη σχέση στο Μητρώο μεταξύ αποβιώσαντος και κληρονόμου.
2 Εχουν συμπληρωθεί τόκοι για στεγαστικά δάνεια απόκτησης πρώτης κατοικίας, τα οποία έχουν συναφθεί από 1ης Ιανουαρίου 2003 και μετά, χωρίς να έχει συμπληρωθεί το συνολικό ποσό των δανείων στους κωδικούς 069-070 του πίνακα δαπανών.
3 Η επιφάνεια της κύριας κατοικίας είναι μεγαλύτερη από 200 τ.μ. και δεν έχουν συμπληρωθεί η τιμή ζώνης και το έτος έκδοσης οικοδομικής αδείας.
4 Οι επιφάνειες των δευτερευουσών κατοικιών (μη εξοχικής και εξοχικής) είναι μεγαλύτερες των 150 τ.μ. και δεν έχουν συμπληρωθεί οι τιμές ζώνης και το έτος έκδοσης οικοδομικής αδείας.
5 Εχουν συμπληρωθεί τόκοι στεγαστικού δανείου πρώτης κατοικίας στον πίνακα δαπανών και δεν έχουν μεταφερθεί σωστά τα ποσά στους κωδικούς 727-728 του πίνακα προσδιορισμού ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης.
6 Οταν τα τετραγωνικά μέτρα της πρώτης κατοικίας είναι μεγαλύτερα των 120, οι κωδικοί 727-728 δεν συμπληρώνονται μόνο με τα ποσά των τόκων αλλά και με το ποσό που αντιστοιχεί στην αποπληρωμή του κεφαλαίου για τα πάνω από τα 120 τ.μ. της κατοικίας.
7 Δεν υπάρχει σωστή σχέση μεταξύ αναλογούντος και παρακρατηθέντος φόρου μισθωτών υπηρεσιών.
8 Εχουν συμπληρωθεί κωδικοί που αφορούν δαπάνες για επισκευή και συντήρηση οικοδομών χωρίς να έχει συμπληρωθεί εισόδημα από ακίνητα.
9 Οι παρακρατηθέντες φόροι, που συμπληρώνονται στους κωδικούς 601-602, 603-604 και 605-606 και αφορούν εισοδήματα από εμπορικές επιχειρήσεις και ελευθέρια επαγγέλματα, είναι μεγαλύτεροι από το 20% των αντίστοιχων ακαθάριστων εισοδημάτων.
10 Δεν συμπληρώνονται τα τετραγωνικά μέτρα των κύριων χώρων της κύριας και των δευτερευουσών κατοικιών, ενώ έχουν συμπληρωθεί τα λοιπά στοιχεία (ποσοστό συνιδιοκτησίας, μήνες).
11 Δηλώσεις εν διαστάσει συζύγων, στις οποίες δεν διαγράφεται ο ΑΦΜ της πρώην συζύγου.
12 Υπάρχουν συμπληρωμένα στοιχεία εκπροσώπου στη δήλωση χωρίς να έχει καταχωριστεί αντίστοιχη σχέση στο μητρώο.
13 Εχουν συμπληρωθεί καθαρά κέρδη από ατομική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα, χωρίς να έχουν συμπληρωθεί τα αντίστοιχα ακαθάριστα έσοδα.
14 Ο υπόχρεος είναι γυναίκα και έχουν συμπληρωθεί κωδικοί - ποσά στη στήλη της συζύγου.
15 Ο φόρος που αναλογεί σε εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες συμπληρώνεται στον κωδικό 917 που αφορά φόρο εισοδήματος Ζ’ ψηφίσματος, αντί στον κωδικό 313.
Ποιες επιπτώσεις επιφέρουν στη φορολογία των πολιτών οι καινούργιοι κωδικοί του Ε1
Μέχρι και τον αριθμό του κινητού σας τηλεφώνου καλείστε να συμπληρώσετε στο φετινό έντυπο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Αν έχετε αποδείξεις από δικηγόρους ή γιατρούς θα έχετε για πρώτη φορά γενναία έκπτωση φόρου. Όμως δεν πρόκειται για τις μοναδικές αλλαγές που θα «αντιμετωπίσετε» συμπληρώνοντας το γνωστό Ε1. Η πλήρης «απογραφή» των μεταβολών που θα εντοπίσετε ρίχνοντας μια αναλυτική ματιά στον φάκελο που θα στείλει η εφορία, έχει ως εξής:
Κάποιες από τις αλλαγές έγιναν για να καλύψουν τις ανάγκες της εφορίας να συγκεντρώσει περισσότερες πληροφορίες. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, η προσθήκη χωριστού κωδικού στον οποίο θα πρέπει να συμπληρώσουμε τον αριθμό του κινητού τηλεφώνου. Κάποιοι από τους νέους κωδικούς, θα συμπληρωθούν με...χαμόγελο καθώς εξασφαλίζουν μεγαλύτερη έκπτωση φόρου. Οι βασικές αλλαγές είναι:
Πίνακας 1 – Ατομικά στοιχεία
Η πρώτη αλλαγή έρχεται στον πίνακα 1, όπου δηλώνουμε τα ατομικά στοιχεία ταυτότητας και επικοινωνίας. Η προσθήκη στο καινούριο έντυπο, όπως βλέπετε στην φωτογραφία, αφορά στον αριθμό του κινητού τηλεφώνου.καθώς και στο πεδίο “Δήμος που είστε εγγεγραμμένος”.
Εκεί θα εμφανίζεται προεκτυπωμένος ο δήμος, στο δημοτολόγιο του οποίου είναι εγγεγραμμένος ο φορολογούμενος κατά την 31η Δεκεμβρίου του 2009. Πρόκειται για τον δήμο από τον οποίο παίρνει πιστοποιητικά ο φορολογούμενος και όχι για το δήμο κατοικίας. Σε περίπτωση που είναι τυπωμένος λάθος, πρέπει να διαγραφεί και να συμπληρωθεί δίπλα ο σωστός δήμος τον οποίο κανείς μπορεί να μάθει μέσω των ΚΕΠ ή τηλεφώνου στο 1500. Εάν φέτος συμπληρώνετε για πρώτη φορά δήλωση, θα πρέπει να γράψετε τον δήμο μόνοι σας.
Πίνακας 2 – Πληροφοριακά στοιχεία
Από τον πίνακα 2, έχει αφαιρεθεί η ερώτηση νούμερο 11 που αφορούσε στους νέους επιτηδευματίες με πρώτη έναρξη το 2006 ή με πρώτη έναρξη το 2003 και έτος γέννησης μετά το 1978.
Πίνακας 4Α- Φορολογούμενα εισοδήματα
Από τον πίνακα 4, έχει αφαιρεθεί η ερώτηση που αφορά στο καθαρό ποσό επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) που εισέπραξε ο φορολογούμενος και όπως θα δείτε παρακάτω προστίθεται στον πίνακα 6. Πρόκειται για μια τυπική αλλαγή καθώς το ΕΚΑΣ φέτος δεν φορολογείται και χορηγείται σε εισοδήματα που είναι αρκετά χαμηλότερα από το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ.
Πίνακας 4Ζ- Εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης
Στον πίνακα Ζ απουσιάζουν φέτος οι κατηγορίες :
•9 τόκοι και μερίσματα τίτλων αλλοδαπής προέλευσης και
•10 τόκοι αλλοδαπής προέλευσης υπαγόμενοι στην παρακράτηση του άρθρου 10 του 3312/05.
Πλέον όπως φαίνεται στην φωτογραφία, οι κατηγορίες αυτές έχουν “συγχωνευτεί” σε μια νέα, με την ονομασία "εισοδήματα από κινητές αξίες αλλοδαπής προέλευσης που φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις".
Στο μέρος 2 του πίνακα 5, γράφονται τα ποσά που έχουν καταβληθεί για δαπάνες και συνυπολογίζονται στα τεκμήρια. Από την περίπτωση ζ, απουσιάζουν πλέον οι δαπάνες για χρεώσεις μέσω πιστωτικών καρτών για αγορά μη καταναλωτικών αγαθών.
Πίνακας 6 – Πρόσθετα πληροφοριακά στοιχεία
Στον πίνακα αυτό, έχει προστεθεί η περίπτωση 6, που αναγράφεται το καθαρό ποσό επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ).
Πίνακας 7- Ποσά δαπανών που αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα ή από το φόρο
Δύο νέες υποενότητες προστέθηκαν στις κατηγορίες των δαπανών που μας δίνουν έκπτωση από το φόρο ή αφαιρούνται από το συνολικό μας εισόδημα. Από φέτος, όπως βλέπετε στον πίνακα, τα έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης που αναγραφόντουσαν συγκεντρωτικά και έδιναν έκπτωση 20% από το φόρο, διαχωρίζονται από το εάν είναι ιατρικής ή νοσοκομειακής περίθαλψης και από το εάν έχουν πραγματοποιηθεί στο εξωτερικό ή στην Ελλάδα.
Τα έξοδα ιατρικής περίθαλψης, δηλαδή οι αποδείξεις από γιατρούς θα αφαιρούνται στο σύνολο τους από το εισόδημα που δηλώνετε. Από την άλλη τα έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης, σε Ελλάδα ή εξωτερικό, θα αφαιρούνται σε ποσοστό 20% από τον φόρο με μέγιστο ποσό μείωσης 6.000 ευρώ για κάθε φορολογούμενο.
Επίσης έχει προστεθεί το πεδίο Δαπάνη δικηγόρου στο οποίο εμφανίζονται οι δαπάνες μέσα στο έτος για δικηγορικές υπηρεσίες. Σε αυτό το πεδίο θα μπαίνουν τα ποσά για νομικές υπηρεσίες, εκτός των αμοιβών για την παράσταση και τη σύνταξη συμβολαιογραφικών πράξεων καθώς και εκτός των ποσών για δίκες μισθωτικών διαφορών ακινήτων ή διαφορών μεταξύ ιδιοκτητών και διαχειριστών ιδιοκτησίας. Τονίζεται σε κάθε περίπτωση πως πρέπει με τη δήλωση να συνυποβληθεί η απόδειξη παροχής υπηρεσιών του δικηγόρου. Το συνολικό ποσό των δαπανών σε δικηγόρους αφαιρείται από το εισόδημα που δηλώνει ο φορολογούμενος.
Παράδειγμα :
•Έστω μισθωτός με ετήσιο εισόδημα 15.000 ευρώ. Το αφορολόγητο του είναι 12.000 ευρώ και πληρώνει φόρο 750 ευρώ εάν δεν προσκομίσει καμία απόδειξη.
Εάν υποθέσουμε ότι θα προσκομίσει αποδείξεις γιατρών αξίας 500 ευρώ, και νοσοκομείων 1000 ευρώ καθώς και 250 ευρώ αποδείξεις δικηγόρων, η φορολόγηση του διαμορφώνεται ως εξής:
α)Τα 500 ευρώ ιατρών αφαιρούνται στο σύνολο τους από το εισόδημα του
β)Τα 1000 ευρώ νοσοκομειακής περίθαλψης αφαιρούνται κατά 20%, δηλαδή 200 ευρώ από τον φόρο που πληρώνει.
γ)Τα 250 ευρώ σε αποδείξεις δικηγόρων αφαιρούνται από το εισόδημα που δηλώνει..
Άρα το νέο εισόδημα που δηλώνει είναι 14.250 ευρώ (15.000-500 -250) και ο φόρος που αντιστοιχεί 563 ευρώ. Από αυτόν αφαιρούνται επιπλέον τα 200 ευρώ και ο συνολικός πληρωτέος φόρος γίνεται 363 ευρώ. Κατά συνέπεια οι αποδείξεις στο σύνολό τους ελάφρυναν το φόρο του μισθωτού κατά 387 ευρώ.
Στην κατηγορία 9 που αφορά στους τόκους που καταβλήθηκαν για στεγαστικά δάνεια έχουν προστεθεί, όπως βλέπετε παρακάτω, δύο νέες κατηγορίες ,ε και στ για τόκους από συμβάσεις δανείων που πραγματοποιήθηκαν μέσα στο 2009.
Στην πρώτη επιλογή μπαίνουν οι δεδουλευμένοι τόκοι στεγαστικών δανείων από 1/1/2009 για απόκτηση οποιασδήποτε κατοικίας μέχρι 200 τ.μ, με ακριβώς τις ίδιες προϋποθέσεις που ίσχυαν και για τα δάνεια των προηγούμενων κατηγοριών. Υπολογίστε εδώ πόσο φόρο θα γλυτώσετε ανάλογα με το ποσό των τόκων που πληρώσατε μέσα στο 2009.
Σε περίπτωση που η κατοικία είναι πάνω από 200 τετραγωνικά μέτρα τότε συμπληρώνεται και το πεδίο 075 επιφάνεια σε τετραγωνικά. Οι τόκοι εκπίπτουν σε ποσοστό 40% και αναλογικά μέχρι τα 200 τετραγωνικά μέτρα. Εξαιρούνται οι τόκοι για δάνεια που χρησιμοποιούνται για την αποπληρωμή προηγούμενων.
Στον δε κωδικό στ, συμπληρώνεται το σύνολο των ποσών για συμβάσεις δανείων μέσα στο 2009 (από 1/1) είτε έχει ληφθεί από κοινού είτε ξεχωριστά από τον κάθε σύζυγο. Οι τόκοι για τα δάνεια αυτά αφαιρούνται σε ποσοστό 40% από τον φόρο που προκύπτει και υπολογίζονται στο τμήμα του δανείου ή των δανείων που αντιστοιχεί σε σύνολο 350.000 ευρώ.
Τα 12 ευρωπαϊκά νομίσματα που εξαφανίστηκαν προς χάριν του ευρώ τα μεσάνυχτα της 31ης Δεκεμβρίου 2001 απεικόνιζαν πραγματικούς ανθρώπους και τόπους. Η δραχμή, για παράδειγμα, απεικόνιζε τα ερείπια της Αρχαίας Ολυμπίας, ενώ το γαλλικό φράγκο ένα πορτρέτο του Πολ Σεζάν. Τα ευρώ που τα αντικατέστησαν απεικονίζουν κτίρια που δείχνουν μεν την ευρωπαϊκή προέλευσή τους αλλά με ένα θολό τρόπο, χωρίς να ανταποκρίνονται σε τίποτα το συγκεκριμένο.
Τα φανταστικά σχέδια πάνω στα χάρτινα ευρώ ίσως να λένε κάτι για την εύθραυστη ταυτότητα που βρίσκεται στη βάση του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος. Αφού οι Ευρωπαίοι δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε κοινά σύμβολα και κοινούς ήρωες, θα μπορούσαν να συμφωνήσουν σε κοινές πολιτικές και κοινές θυσίες όταν θα έρχονταν οι δύσκολοι καιροί;
Η κρίση του ελληνικού δημόσιου χρέους αποτελεί την πιο σοβαρή δοκιμασία για το ευρώ έως σήμερα. Την περασμένη Πέμπτη το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε στη στήριξη της Ελλάδας με έναν μηχανισμό δανεισμού εσχάτης καταφυγής των ευρωπαίων εταίρων με συμμετοχή και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Αυτό μπορεί να καθησυχάζει τις αγορές προς το παρόν. Αλλά δεν αντιμετωπίζει το βαθύτερο πρόβλημα. Οι δημιουργοί του ευρώ μοιάζουν με γονείς που τέλεσαν έναν προγραμματισμένο γάμο. Ήξεραν ότι συνενώνουν χώρες με πολύ διαφορετικές οικονομίες και πολιτικές κουλτούρες. Αλλά έλπιζαν ότι με τον καιρό, οι νέοι εταίροι θα μάθαιναν να συμβιώνουν και θα αποτελούσαν μια πραγματική ένωση.
Στην πραγματικότητα η Ευρωπαϊκή Ένωση υπολόγιζε σε τρεις τύπους σύγκλισης: την οικονομική, την πολιτική και τη λαϊκή. Τον καιρό της εισαγωγής του ευρώ, λέγονταν κατά κόρον ότι η ενίσχυση του εμπορίου και των επενδύσεων ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης θα μπορούσε να δημιουργήσει μια πραγματικά ενοποιημένη ευρωπαϊκή οικονομία, εντός της οποίας τα διαφορετικά εθνικά επίπεδα παραγωγικότητας και κατανάλωσης θα συνέκλιναν μεταξύ τους. Πολλοί υπέθεταν εξάλλου - ή ίσως απλά έλπιζαν - ότι το ευρώ θα έφερε και την πολιτική σύγκλιση. Ότι από τη στιγμή δηλαδή που οι Ευρωπαίοι θα χρησιμοποιούσαν τα ίδια κέρματα και τα ίδια χαρτονομίσματα, θα ένιωθαν πόσα πολλά κοινά στοιχεία μοιράζονταν, και θα μοιράζονταν την αφοσίωση στο ίδιο κέντρο με συνέπεια την εμβάθυνση της πολιτικής ένωσης.
Εν τέλει οι σχεδιαστές του ενιαίου νομίσματος έλπιζαν σε μια τρίτη μορφή σύγκλισης: ανάμεσα στην οπτική των ελίτ και την οπτική του απλού κόσμου. Ήταν γνωστό ότι σε ορισμένες χώρες - κλειδιά, ιδίως στη Γερμανία, ο πληθυσμός δεν συμμερίζονταν τον ενθουσιασμό της πολιτικής του ελίτ για τη δημιουργία του ευρώ. Αλλά η ελπίδα ήταν ότι και οι απλοί άνθρωποι με τον καιρό θα αγκάλιαζαν το νέο ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα.
Αυτό που δείχνει η ελληνική κρίση είναι πως ο διακανονισμένος γάμος της Ευρώπης αντιμετωπίζει οριακό πρόβλημα. Οι εταίροι έχουν ξεχωριστές καταβολές. Χώρες όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία για πολύ καιρό επωφελούνταν από την ψευδαίσθηση της οικονομικής σύγκλισης χάρη στα χαμηλά επιτόκια και το σταθερό νόμισμα που έφερε μαζί του το ευρώ. Κι όσο η ευρωπαϊκή οικονομία εμφάνιζε ανάπτυξη, οι αγορές καλλιεργούσαν τη φαντασίωση ότι δεν υπάρχει σημαντική διαφορά ανάμεσα στα ελληνικά και τα γερμανικά κρατικά χρεόγραφα. Αλλά τώρα όλα άλλαξαν – και η Ελλάδα πρέπει να καταβάλει ένα σημαντικό πρίμιουμ για να δανειστεί.
Είναι επίσης πασιφανές ότι χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία παλεύουν να ανταγωνιστούν με οικονομίες πολύ μεγαλύτερης παραγωγικότητας όπως είναι η Γερμανία. Στο πλαίσιο της νομισματικής ένωσης όμως δεν μπορούν να προσφύγουν σε νομισματική υποτίμηση για να βγουν από την κρίση. Και η μόνη εναλλακτική λύση που τους προσφέρεται είναι μια μακρόχρονη και οδυνηρή περίοδο λιτότητας για τον περιορισμό των δαπανών τους μέσα από περικοπές αμοιβών και καθίζηση του επιπέδου διαβίωσης.
Η έλλειψη οικονομικής σύγκλισης αποκάλυψε και την έλλειψη πολιτικής σύγκλισης γύρω από μια κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα. Είναι εντυπωσιακό πόσο λίγο συμπαθούν τους Έλληνες οι Γερμανοί. Η γερμανική θέση φαίνεται να είναι ότι οι πιο αδύναμες ευρωπαϊκές οικονομίες πληρώνουν ένα νόμιμο κόστος επειδή οι εργαζόμενοι δεν εργάζονται τόσο σκληρά ούτε είναι τόσο εξειδικευμένοι όσο οι Γερμανοί – και πρέπει τώρα ή να γίνουν έτσι ή να εγκαταλείψουν το ευρώ.
Οποιοσδήποτε υπαινιγμός ότι η γερμανική άρνηση για την κατανάλωση και ο προσανατολισμός στις εξαγωγές μπορεί να έχει κάποια σχέση με την κρίση στην Ευρωζώνη τίθεται στο περιθώριο. Ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί απάντησαν στις γερμανικές πιέσεις με οργισμένες αναφορές στην βάρβαρη κατοχή της χώρας τους από τους Ναζί στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τι σχέση έχουν όλα αυτά με την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη;
Η σκληρή θέση της Γερμανίας αντανακλά το γεγονός ότι και η τρίτη σύγκλιση - ανάμεσα στις ελίτ και την κοινή γνώμη – ουδέποτε συνετελέσθη. Ο γερμανικός λαός είναι πολύ επιφυλακτικός απέναντι στις συνέπειες της νομισματικής ένωσης, φοβούμενος ότι οι Γερμανοί καλούνται να πληρώσουν τη συντήρηση των ελλήνων πολιτικών και συνταξιούχων κατά τον συνήθη τους τρόπο. Και καθώς πλησιάζουν οι κρίσιμες περιφερειακές εκλογές του Μαΐου, η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκέλα Μέρκελ πολεμά να δείξει πόσο σκληρή μπορεί να γίνει με την Ελλάδα.
Όταν έγινε η εισαγωγή του ευρώ, η γερμανική πολιτική ηγεσία συνήθιζε να υποστηρίζει ότι η νομισματική ένωση ίσως να απαιτούσε και μια πολιτική ένωση. Η ελληνική κρίση ήταν ακριβώς ένα γεγονός από αυτά που αναμένονται ότι μπορούν να ανοίξουν το δρόμο για την πολιτική ένωση. Αλλά αντιμέτωπη με αυτή την καθοριστική κρίση, η κυβέρνηση Μέρκελ αποφεύγει κάθε συζήτηση περί πολιτικής ένωσης – και προτιμά την επιβολή σκληρών οικονομικών μέτρων στους απρόθυμους Έλληνες.
Όλα αυτά σημαίνουν πως το ευρώ δεν είναι πια μια ένωση εις το διηνεκές, αλλά ένας δυστυχισμένος γάμος ανάμεσα σε ασύμβατους εταίρους.
Αποψη από το εσωτερικό της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Ο ιστορικός ναός αναστηλώνεται, με αφορμή την Πολιτιστική Πρωτεύουσα. 
