Η αβάσταχτη αλαζονεία των νικητών

Η αβάσταχτη αλαζονεία των νικητών

Όταν νικάει η ομάδα τους, ο αθλητής τους, το κόμμα τους, πανηγυρίζουν λες και νίκησαν οι ίδιοι. Και ας μην έχουν κουνηθεί από την πολυθρόνα τους. Είναι υπερήφανοι και ευχαριστημένοι. Είναι οι νικητές δι’ αντιπροσώπου.

Υπάρχει περίπτωση να συνδέεται ο άθλος του αθλητή με την οκνηρία και την αλαζονεία του θεατή; Φυσικά. Πρώτον, γιατί όσο αυξάνεται το μέγεθος του άθλου, άλλο τόσο μεγαλώνει και η οκνηρία του θεατή, γιατί απομακρύνεται η πιθανότητα να πετύχει και ο ίδιος κάτι αντίστοιχο. Και δεύτερον, γιατί όσο μεγαλώνει ο άθλος, τόσο αυξάνεται και η αλαζονεία του θεατή, γιατί αισθάνεται ότι του ανήκει ο άθλος απλώς και μόνο γιατί είχε πάρει εξ αρχής το μέρος του αθλητή.

Έχει ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς τη συμμετοχική ψευδαίσθηση των θεατών που υποστηρίζουν μετά μανίας κάποιους αθλητές. Πώς φωνασκούν, πώς χειρονομούν και επιδεικνύουν με βίαιο και ανεγκέφαλο τρόπο την εφήμερη νίκη τους. Δυστυχώς, ζούμε συχνότατα τις συνέπειες της μικροπρεπούς τους συμπεριφοράς μετά από μεγάλες ποδοσφαιρικές διοργανώσεις. Μιας συμπεριφοράς η οποία είναι παρόμοια με το φαινόμενο που έζησα για πολλοστή φορά στη ζωή μου, και από όλες τις πολιτικές παρατάξεις.  

Αμέσως μετά τις εκλογές, παρατήρησα πολλούς συμπατριώτες μου να φέρονται με τέτοια αλαζονεία και πρωτοφανή εμπάθεια προς όλους εκείνους με τους οποίους έρχονταν σε επαφή. Πολλοί, πραγματικά πολλοί όμως, με τις τζιπάρες τους έτρεχαν στους δρόμους επιθετικά, περνούσαν με κόκκινο και παρανομούσαν επιδεικτικά θέλοντας να πουν στους υπόλοιπους: «Κοιτάξτε, είμαστε οι νικητές. Μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε. Στην άκρη εσείς. Χαμένοι». Άσχετα αν απευθύνονταν σε ομοϊδεάτες οπαδούς ή αντιπάλους. Γιατί πώς μπορείς να ξέρεις, στην Κηφισίας φερ' ειπείν, ανάμεσα στα πανηγυρίζοντα αυτοκίνητα, ποιος είναι ομοϊδεάτης και ποιος όχι; Έπρεπε όμως να καταδείξουν τη νίκη της παράταξης ωσάν να ήταν δική τους νίκη. Και, εντάξει, ο μιμητισμός μπορεί να είναι ωφέλιμος στην παιδική ηλικία, αλλά στους μεγάλους ενίοτε είναι επικίνδυνος. Γιατί στην προσπάθεια τους να δείξουν και οι υπόλοιποι ότι ανήκουν στους νικητές, δημιουργούν χάβρα όχλου και επικίνδυνες καταστάσεις. Λόγω ηλικίας δεν με εντυπωσιάζουν πια παρόμοιες ενέργειες, αλλά με κάνει να απορώ κάθε φορά η τάση των ανθρώπων προς την κακή μίμηση και σπανίως προς την καλή.

Υπάρχει μια μεγάλη μερίδα θεατών που ωφελούνται από τους άθλους. Που προσπαθούν την επόμενη ημέρα να κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους, ακόμα και να «σπάσουν» κάποιο προσωπικό όριο που ανέβαλλαν νωρίτερα να το επιδιώξουν. Η μερίδα αυτή όμως είναι το φρούτο. Το κυρίως γεύμα μεγεθύνει το κακό. Σίγουρα είναι μια επίδοση και αυτό. Όχι όμως ωφέλιμη.

Δεν ξέρω. Προβληματίζομαι συχνά με τη σημασία των λεπτομερειών και πολλές φορές, σε τέτοιες θλιβερές περισυλλογές σχετικά με τη νοημοσύνη του συνόλου, θυμάμαι τον Σωκράτη και τον τρόπο που ειρωνεύτηκε και αμφισβήτησε την κρίση της πολιτείας και της αλαζονείας της. Στην προσπάθεια του λαϊκού δικαστηρίου να αποφύγει το βάρος της καταδίκης του, τον άφησαν να διαλέξει μόνος την τιμωρία του για την ασέβεια που τους έδειξε απλώς με την κριτική και τις διαφορετικές ιδέες του. Αυτός λοιπόν, χλευάζοντας την αλαζονεία τους, πρότεινε ως τιμωρία για τον εαυτό του την ανώτατη τιμή που δικαιούνταν μόνο οι ολυμπιονίκες. Τη δια βίου σίτιση. Φυσικά, δεν το κατάλαβαν. Φυσικά, τον θανάτωσαν. Και φυσικά, το μετάνιωσαν αμέσως μετά. Δυστυχώς, η σύνεση και η ταπεινότητα δεν κερδίζουν ποτέ. Βγαίνουν πάντα δεύτερες. Όταν είναι πια αργά. Παρ' όλα αυτά, ελπίζω μαζί σας σε καλύτερες μέρες.

Από σχετικό άρθρο στο διαδίκτυο