Τον Μάρτιο του 2011 η εφημερίδα «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»
καθώς και μεγάλη μερίδα του ελληνικού Τύπου προχώρησαν στη δημοσίευση εγγράφων των
οποίων η δημοσίευση παγκόσμια είχε ξεκινήσει
σταδιακά κάποιους μήνες πριν από την ιστοσελίδα Wikileaks Τα έγγραφα αυτά είχαν προκαλέσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον,
καθώς αποκαλυπτόταν η μυστική διπλωματία που ασκείτο από τις ΗΠΑ αλλά επίσης φανερωνόντουσαν
οι απόψεις των ΗΠΑ για συμμάχους και εχθρούς. Το κομμάτι των εγγράφων που αφορά
στην Ελλάδα τα ελληνικά wikileaks, είναι από τη μία
προϊόν σημαντικών συναντήσεων Ελλήνων πολιτικών με Αμερικανούς και άλλους
διπλωμάτες για τα εθνικά μας θέματα και από την άλλη αναλύσεων Αμερικανών
πρέσβεων και των υφισταμένων τους για τις κυριότερες εξελίξεις της δημόσιας
ζωής στη χώρα μας.
Η
ενόχληση των ΗΠΑ με τα ανοίγματα Καραμανλή στον Πούτιν
Οι Αμερικανοί
αντιμετώπιζαν με μεγάλη δυσπιστία και ανησυχία το άνοιγμα του Καραμανλή προς τη
Ρωσία. Η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα έστειλε ένα τηλεγράφημα στις 19
Δεκεμβρίου 2007 ύστερα από την επίσκεψη του Καραμανλή στη Μόσχα με τον τίτλο «Ο
Έλληνας πρωθυπουργός στη Μόσχα. Η ρητορεία (εξ' όσων φαίνεται) δεν συνάδει με
τις πράξεις». Το τηλεγράφημα αναφέρεται στη συμφωνία Καραμανλή - Πούτιν για
συνεργασία στον αμυντικό τομέα, η οποία όμως δεν πήρε συγκεκριμένο χαρακτήρα. Η
πρεσβεία υπενθύμισε βέβαια ότι λίγο πριν το ΚΥΣΕΑ είχε αποφασίσει την αγορά
μερικών εκατοντάδων θωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού τύπου ΒΜΡ.
Σύμφωνα με την πρεσβεία
«οι κινήσεις του Καραμανλή σε σχέση με τη Ρωσία αντιμετωπίζονται θετικά από τον
Τύπο και την κοινή γνώμη, η οποία λαμβάνει υπ' όψη της την κοινή ορθόδοξη
παράδοση ενώ χαρακτηρίζεται και από μια αριστερή νοσταλγία. Υπογράφοντας τη
συμφωνία για τον αγωγό Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη με τους Ρώσους και τους
Βούλγαρους ο Καραμανλής θέλει να δημιουργήσει την αίσθηση ότι η Ελλάδα
καθίσταται ενεργειακός κόμβος. Προσπαθεί να εμφανισθεί ότι παίρνει μια
ισορροπημένη θέση μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, σε αντίθεση με αυτό που αντιλαμβάνεται
η κοινή γνώμη ως ανοικτά φιλοαμερικανική στάση της υπουργού Εξωτερικών
Μπακογιάννη. Πολλοί όμως Έλληνες διπλωμάτες, στρατιωτικοί και ειδικοί είναι
σκεπτικοί και ανησυχούν ότι η Ελλάδα βαδίζει σε ένα επικίνδυνο μονοπάτι. Δεν
πιστεύουμε ότι η προσέγγιση του Καραμανλή με τη Μόσχα αποτελεί θεμελιώδη αλλαγή
στην ελληνική πολιτική. Σε ορισμένα θέματα, όπως την υπογραφή της συμφωνίας για
τον αγωγό South Stream και τα συγχαρητήρια προς τον Πούτιν για τη νίκη του στις
εκλογές για τη Δούμα, ο Καραμανλής έχει πάρει αποφάσεις που δεν μας βοηθούν. Ο
Καραμανλής πιστεύει προφανώς ότι μπορεί να κρατήσει μια ισορροπία στις σχέσεις
του με τη Ρωσία και τη Δύση. Ο κίνδυνος είναι, καθώς έρχεται πιο κοντά στη
Μόσχα στην ενέργεια, να βρεθεί η Αθήνα υπό πίεση για να συμμαχήσει με τους
Ρώσους σε άλλα θέματα, όπως οι σχέσεις με το Ιράν. Έχουμε πει στους Έλληνες ότι
δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με τη βελτίωση των ελληνορωσικών σχέσεων. Την ίδια
στιγμή αναρωτιόμαστε πώς μπορεί η Ελλάδα να συμβιβάσει την υποστήριξή της στον
αγωγό TGI (Τoυρκίας - Ελλάδος - Ιταλίας) με τον ανταγωνιστικό αγωγό South
Stream, ερώτημα στο οποίο δεν έχουμε λάβει ικανοποιητική απάντηση».
Ο ίδιος ο Καραμανλής
συζήτησε το θέμα αυτό με τον πρέσβη Σπέκχαρντ στην πρώτη τους συνάντηση. Στο
τηλεγράφημα της 5ης Ιανουαρίου 2008 ο Σπέκχαρντ αναφέρει ότι ο Καραμανλής είπε
«ότι η Ρωσία θέλει να γίνει ηγετική δύναμη». Σχολίασε ότι «ο Πούτιν δεν είναι
δάσκαλος δημοκρατίας», «αλλά πρόσθεσε «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αξίες της
Ελλάδος δεν θα αλλάξουν, αλλά η Ρωσία είναι σημαντική χώρα και η Ελλάδα
χρειάζεται να έχει καλές σχέσεις μαζί της. Για παράδειγμα πολλοί περισσότεροι
Ρώσοι τουρίστες έρχονται στην Ελλάδα. Και μετά βεβαίως υπάρχουν τα ενεργειακά
θέματα».
Σε σχέση με τον αγωγό
South Stream ο Καραμανλής «ισχυρίσθηκε οτι οι Ρώσοι θα τον κατασκεύαζαν ούτως ή
άλλως, οπότε είναι καλύτερο για μας να περάσει από την Ελλάδα». Όταν ο πρέσβης
του είπε ότι είναι ανταγωνιστικός με τον αγωγό TGI, o Καραμανλής υποβάθμισε τη
σημασία του λέγοντας πως «θα είναι δύσκολο και χρονοβόρο να αρχίσει η κατασκευή
του. Όσο για τον TGI ο Πούτιν τον ρώτησε τι φυσικό αέριο θα πάρει η Ελλάδα μέσω
του TGI. Ο Καραμανλής απάντησε «από το Αζερμπαϊτζάν» και ο Πούτιν του είπε
«αυτοί δεν έχουν αέριο». Σε ένα από τα δεκάδες τηλεγραφήματα που οι Αμερικάνοι
διπλωμάτες καταπιάνονται και αναλύουν τη σχέση Ελλάδας - Ρωσίας, ο επιτετραμμένος
της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα Κάντριμαν καταλήγει: «Στους Έλληνες ακόμα
και όταν κάνουν τους «δύσκολους» αρέσει η πολιορκία από τους Ρώσους. Ο Πούτιν
έχει επισκεφτεί ήδη 2 φορές την Ελλάδα γι' αυτό και οι επισκέψεις Αμερικανών υψηλόβαθμων
αξιωματούχων είναι ιδιαίτερα σημαντικές».
Η
κρίση Ρωσίας - Γεωργίας
Όταν ξέσπασε η κρίση στις
σχέσεις Ρωσίας - Γεωργίας τον Αύγουστο του 2008, οι Αμερικανοί θορυβήθηκαν από
τη στάση της Ελλάδος. Τηλεγράφημα της Νο2 της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα
Ντέμπορα Μακάρθι ( 22 Αυγούστου 2008) ανέφερε πως «επίκειται επίσκεψη Ρώσων
ειδικών αμυντικής βιομηχανίας για να συζητήσουν την αγορά των θωρακισμένων
οχημάτων μεταφοράς προσωπικού και η ελληνική Βουλή έχει προγραμματίσει την
επικύρωση της συμφωνίας για τον αγωγό South Stream. «Εργαζόμαστε για να
ακυρώσουμε και τις δύο αυτές ενέργειες που θεωρούμε ότι δεν είναι σωστές, αλλά
λαμβάνουμε ανάμεικτα μηνύματα από Έλληνες αξιωματούχους». Οι Αμερικανοί
διπλωμάτες ήλθαν σε επαφή με τον Μπίτσιο, διπλωματικό σύμβουλο του Καραμανλή,
τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Εξωτερικών, Αγαθοκλή κ.α.
Στο τηλεγράφημα αναφέρεται
ότι ο πολιτικός σύμβουλος της πρεσβείας ήλθε σε επαφή με τον Αντώνη Σαμαρά «ο
οποίος θεωρείται έμπιστος του Καραμανλή. Εκείνος συμφώνησε απολύτως ότι η
επίσκεψη των Ρώσων ειδικών για τα θωρακισμένα οχήματα δεν θα έμοιαζε καλή και
υποσχέθηκε ότι όλοι όσοι έπρεπε να το μάθουν, θα το μάθαιναν». Ο στρατιωτικός
ακόλουθος, σύμφωνα με το ίδιο τηλεγράφημα, ήλθε σε επαφή με τον αρχηγό Ενόπλων
Δυνάμεων στρατηγό Γράψα, ο οποίος διευκρίνισε ότι το υπουργείο και οι Ενοπλες
Δυνάμεις «δεν είχαν τίποτα να κάνουν με την επίσκεψη και συνεπώς δεν μπορεί να
την αναβάλει ή να την ματαιώσει».
Ο Γράψας «συνέχισε
εκφράζοντας πολύ αρνητικές απόψεις για τους Ρώσους» και υποσχέθηκε την
υποστήριξη της Ελλάδος «με την παροχή στρατιωτικών δυνάμεων, ανθρωπιστικής
βοήθειας και υποστήριξη όπως π.χ. την παροχή αδειών για υπερπτήσεις κλπ.».
Το τηλεγράφημα κατέληγε με
τη διαπίστωση πως «οι δηλώσεις της Μπακογιάννη στις Βρυξέλλες και οι δηλώσεις
κυβερνητικών αξιωματούχων υποστήριξαν την εδαφική ακεραιότητα της Γεωργίας και
την ανάγκη γρήγορης αποχώρησης των ρωσικών στρατευμάτων. Ο πρωθυπουργός
Καραμανλής παραμένει σιωπηλός επί του θέματος έως τώρα».
Η επιτετραμμένη της
πρεσβείας επαναλάμβανε πάντως την ανάγκη να ακυρωθούν τόσο η επίσκεψη των Ρώσων
ειδικών όσο και η επικύρωση από τη Βουλή της συμφωνίας για τον South Stream.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου