Τέλος εποχής για το Jumbo Jet;

Τέλος εποχής  για το Jumbo Jet;

Γράφει ο Φαίδωνας   Γ. Καραϊωσηφίδης 

 Αεροναυπηγός Εκδότης-Διευθυντής

του περιοδικού ΠΤΗΣΗ & Διάστημα

Πριν  από 45 χρόνια το Boeing 747 ήταν μια πραγματική επανάσταση στις εμπορικές αερομεταφορές. Ήταν ένα νέο, τεράστιο αεροπλάνο, που δε συγκρινόταν με κανένα επιβατικό που πετούσε στους ουρανούς το 1969. Σήμερα παρά τις  προσπάθειες της Boeing η τρίτη γενιά του επιβατικού αντιμετωπίζει το τέλος της καριέρας  της.

Στις  9 Φεβρουαρίου έκλεισαν 45 χρόνια από την πρώτη πτήση του Jumbo Jet, που έγινε έκτοτε το σύμβολο μιας σύγχρονης  πολιτικής  αεροπορίας υπηρετώντας τις αερομεταφορές  μεγάλου όγκου και μεγάλων αποστάσεων με δυο γενιές  μοντέλων. Ο εξελικτικός  όμως  πόγονος  του τύπου, το Β747-8 δεν φαίνεται να έχει πλέον δυναμική στην αγορά και πολλοί θεωρούν ότι το Jumbo Jet δεν θα γιορτάσει τα 50α του γενέθλια.

Το 747-8 παρουσιάστηκε το 2006 ως η τρίτη γενιά του μεγάλου επιβατικού, μεγαλύτερο κατά 5,5 μέτρα από τα 747-300/400 και έχοντας  νέους οικονομικούς κινητήρες, που βελτίωναν ακόμη περισσότερο την επιτυχημένη συνταγή με προοπτική να συνεχίζει τη λαμπρή καριέρα του τύπου. Οκτώ χρόνια μετά, η πορεία των πωλήσεων είναι επιεικώς απογοητευτική,  αναγκάζοντας, μάλιστα, τη Boeing να προχωρήσει σε μείωση του ρυθμού παραγωγής  δυο φορές  μέσα στο 2013, ρίχνοντάς τον στο 1,5 αεροπλάνο τον μήνα, ενώ υπάρχει ήδη έντονη φημολογία ότι οι μειώσεις αυτές δε θα είναι και οι τελευταίες.

Η εταιρία, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα στο τέλος του 2013 είχε παραδώσει 64 αεροσκάφη, 17 επιβατικά 747-8l και 47 φορτηγά 747-8F, έχοντας  ακόμη παραγγελίες  για 34 και 21, αντίστοιχα. Τα 55 υπολειπόμενα αεροπλάνα σε παραγγελία μπορούν θεωρητικά να διατηρήσουν τη γραμμή συναρμολόγησης  με τον τρέχοντα ρυθμό παραγωγής για τρία περίπου χρόνια, αλλά το όλο πλαίσιο των προμηθευτών της Boeing υποφέρει και, μάλιστα, σε κρίσιμο επίπεδο. Καθώς  ο ρυθμός παραγωγής πέφτει και δεν υπάρχουν νέςς  παραγγελιά, το κέρδος  με το οποίο λειτουργούν οι τελευταίες εκμηδενίζεται.

Είναι επίσης  σχεδόν σίγουρο ότι και η Boeing χάνει λεφτά από το πρόγραμμα του 747-8, αλλά η διατήρηση του σε παραγωγή της δίνει εμπορικό βήμα στη συγκεκριμένη αγορά, ειδικά στις μεταφορές  φορτίου, αν και αυτό χειροτερεύει συνεχώς. Πως όμως  το πρόγραμμα του 747-8 πήρε αυτή την τροπή;

Κάποιοι υπενθυμίζουν ότι τα σημάδια - και μάλιστα πολύ ανησυχητικά - βρίσκονταν εκεί όταν το μοντέλο ήταν ακόμη υπό ανάπτυξη. Η Boeing, μάλιστα, είχε εξετάσει εξ' αρχής  το ενδεχόμενο να μην προχωρήσει με την επιβατική έκδοση, καθώς  το 747-8l φαινόταν ο «αδύναμος  κρίκος» του προγράμματος, αλλά τελικά, έχοντας  απέναντι και το αντίπαλο δέος του Α380, προχώρησε στην εμπορική του προώθηση.

Οι ενδείξεις, όμως, επιβεβαιώθηκαν και ειδικά η επιβατική έκδοση αποδείχθηκε ελάχιστα ελκυστική στην αγορά. Από τις 40 παραγγελίες του 747-8l που έγιναν από αερομεταφορείς, σχεδόν οι μισές (19) προέρχονται από τη Lufthansa, η οποία αγόρασε τον τύπο με βάση ένα μοντέλο επιχειρήσεων για το οποίο φαίνεται ότι και η ίδια έχει πλέον αμφιβολίες. Έτσι, στην επίσημη πρεμιέρα του Boeing 777X τον περασμένο Νοέμβριο, όπου η Lufthansa ανακοίνωσε πρόθεση παραγγελιών για 34, στελέχη της άφηναν να εννοηθεί ότι, ίσως, η καριέρα των 747-8l στον γερμανικό αερομεταφορέα να είναι βραχύβια και τα αεροπλάνα να παραχωρήσουν σύντομα τη θέση τους στη νέα έκδοση του δικινητήριου 777.

Στην πραγματικότητα, αυτό φαίνεται να αποτελεί και το μεγάλο πρόβλημα του τύπου: δεν είναι αρκετά μεγαλύτερο της οικογένειας  777Χ, αφού η έκδοση «-9Χ» του τελευταίου μεταφέρει τους 400 επιβάτες του σε αποστάσει 8.500 ναυτικών μιλίων πολύ πιο οικονομικά από όσο το 747-8l που μεταφέρει τους δικούς του 467 σε 8.000 ναυτικά μίλια. Το σύγχρονο Jumbo Jet, όμως, δεν είναι αρκετά μεγάλο ούτε για να ανταγωνιστεί μετωπικά το Α380, αν και πολλοί αμφιβάλλουν ότι η σχετική αγορά μπορεί να συντηρήσει καν τον γίγαντα της Airbus.

Το 747-8l, βέβαια, απολαμβάνει «εξαιρετική επιτυχία» ως Business Jet, αφού όλοι οι εμίρηδες του Κόλπου περιμένουν στην ουρά για το δικό τους «ιπτάμενο παλάτι». Με εννιά παραγγελιες BBJ, η Boeing μπορεί, βέβαια, να υπερηφανεύεται ότι κυριαρχεί στη σχετική αγορά, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για να συντηρήσει την επιβατική έκδοση, που φαίνεται ήδη καταδικασμένη. Εάν, βέβαια, οι παραγγελίες των 747-8l βγουν τελείως από την εικόνα, τότε και το περισσότερο επιτυχημένο 747-8F θα υποφέρει, ίσως σε σημείο που θα καταδικαστεί και αυτό. Όπως και το επιβατικό μοντέλο, έτσι και το 747-8F αντιμετωπίζει ανταγωνισμό από το φορτηγό 777F και παραμένει ελκυστικό μόνο για μερικές ειδικευμένες εταιρίες εμπορευματικών μεταφορών. Έτσι, το αρχικό ερώτημα του αν η γραμμή παραγωγής  του 747 θα «ζήσει» για να γιορτάσει τα 50α του γενέθλια φαίνεται να έχει όλο και περισσότερο αρνητική απάντηση.

Μέσα στον σκοτεινό ορίζοντα πάντως, το Jumbo Jet φαίνεται να έχει μια ευκαιρία, που, αν και δεν αποτελεί σημαντική εμπορική πτυχή, εντούτοις  συνιστά μεγάλη  "δυνατότητα απόκτησης  κύρους. Αφορά στην ανάγκη αντικατάσταση του στόλου των προεδρικών VC-25 της  USAF, όπου δυο 747-200 αποκτήθηκαν το 1987 με προοπτική παραμονή ς σε υπηρεσία για 30 χρόνια.

Έτσι, τον περασμένο Σεπτέμβριο η Αμερικανική Αεροπορία επανέφερε στο προσκήνιο ένα πρόγραμμα αντικατάστασής  τους, όπου καθώς οι προδιαγραφές υπαγορεύουν ένα τετρακινητήριο αεροσκάφος, πρακτικά υπάρχουν δυο επιλογές, το Boeing 747-8I και το Airbus A380, αν και η ευρωπαϊκή κοινοπραξία δήλωσε ότι... δεν ενδιαφέρεται να συμμετάσχει σε πιθανό διαγωνισμό. Το σχετικό χρονοδιάγραμμα όμως προβλέπει τη χρηματοδότηση του προγράμματος της Αμερικανικής Αεροπορίας κάποια στιγμή μετά το 2017 ή 2018, κάτι που με τις τρέχουσες προβλέψει δεν είναι σίγουρο ότι θα βρει το Jumbo Jet ακόμη διαθέσιμο. Όπως, όμως, δηλώνουν ανεπίσημα στελέχη της  Boeing, «θα κάνουν τα αδύνατα δυνατά, ώστε το επόμενο "Air Force One" να είναι Boeing και μάλιστα 747-8l.»

"ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΦΤΕΡΑ"