Δημήτρης Μασούρης : Η αρπαγή της Ευρώπης

Η αρπαγή της Ευρώπης. 

Νωπογραφία της Πομπηίας. Εθνικό Μουσείο Νεάπολης Ιταλίας

Με αφετηρία τα μυθολογικο-ιστορικά δεδομένα μας

Η αρπαγή της Ευρώπης

Γράφει ο Δημήτρης Μασούρης

Επίτιμος σχολικός σύμβουλος φιλολόγων

Ασφαλώς και δεν πρόκειται περί του μυθολογικού γεγονότος ότι ο Δίας μεταμορφωμένος σε ταύρο άρπαξε από τα λιβάδια της Φοινίκης την Ευρώπη, που αμέριμνη εκεί μάζευε λουλούδια με τις αδερφές της Θράκη, Λιβύη και Ασία και θαύμαζε την ομορφιά του ζώου, όπως φανερώνει και η νωπογραφία της Πομπηίας και το αποκαλυφθέν ψηφιδωτό της Σπάρτης. Ο ταύρος τελικά τη μετέφερε στη ράχη του, κολυμπώντας στα νερά της Μεσογείου στην Ελλάδα. Όμως εδώ πρόκειται περί μεγάλης επιχειρήσεως μετανάστευσης πληθυσμών και διάλυσης κρατών ασιατικών, ινδικών, αραβικών και αφρικανικών.

Σημείωση: Για φανταστείτε το στρατό των Περσών το 490 ή το 480 πΧ. τι θα άφησε στην Ελλάδα; Αν δηλαδή γύρισαν όλοι οι στρατιώτες του στις πατρίδες τους; Πάντως από τα βουβάλια της Κερκίνης που προορίζονταν για τη διατροφή των στρατιωτών μερικά λάκισαν και έφυγαν στα βουνά και έχουμε, λέγεται, τους απογόνους τους ως σήμερα.

Στην εποχή μας ξεσηκώθηκαν χώρες ασιατικές, αραβικές, ινδικές και αφρικανικές και έρχονται στην Ευρώπη περνώντας ή σταθμεύοντας στον ελλαδικό χώρο. Πούλησαν τα υπάρχοντα τους και δήλωσαν με αποφασιστικότητα ότι θέλουν να φτάσουν στις χώρες της Ευρώπης να παραμείνουν μόνιμα εκεί και να αποκατασταθούν ως μειονότητες εργαζόμενοι, προστατευόμενοι από νόμους και αφομοιούμενοι από τους γηγενείς. Έχουν την πεποίθηση ότι οι λαοί της Ευρώπης κάποτε δείχνοντας συμπάθεια προς αυτούς θα δημιουργήσουν ένα κράμα πολιτών γνήσιων νέων Ευρωπαίων. Και ήδη στις εφημερίδες των μεγάλων ή μικρών ευρωπαϊκών κρατών έχει αρχίσει η δημοσίευση μελλόντων γάμων. Έτσι αναμένεται ο νέος τύπος Ευρωπαίου πολίτη, ίσως και ανθρωπολογικός.

Αν ανατρέξουμε στην ιστορία μας θα δούμε ότι τα γεγονότα επαναλαμβάνονται. Εκείνο που ήταν μύθος έγινε πραγματικότητα. Η αρπαγή της Ευρώπης επίσημα είχε γίνει από το σουλτάνο Σουλεϊμάν Β' (1494-1556), τον επονομαζόμενο Μεγαλοπρεπή (=Magnifique). Αυτός έφτασε μέχρι τα πρόθυρα της Βιέννης με σχέδιο να καταλάβει την Ευρώπη. Χιλιάδες στρατού οδήγησε και πίσω του μυριάδες οικογένειες, ανθρώπινο μεταναστευτικό ποτάμι, από χωριά και πόλεις, μετέφερε και εγκατέστησε σε περιοχές του Βελιγραδίου, της Ουγγαρίας, της Σλαβονίας, της Μολδαβίας. Και αυτό ήταν η πρώτη άλωση της Ευρώπης από το ασιατικό στοιχείο, και που αυτό δεν έφυγε ποτέ από εκεί και παρέμεινε μέχρι σήμερα εξευρωπαϊσμένο. Η αρπαγή της Ευρώπης είχε αρχίσει είτε αναγκαστικά ή ηθελημένα. Οι αυτοκρατορίες της Ευρώπης τότε κατοχυρωμένες στα δικά τους σύνορα δεν είχαν αντιληφθεί το μεγάλο κίνδυνο. Και μόνο ο πάπας Πίος Ε' (1566-1572) αντιλήφθηκε τον κίνδυνο και ξεσήκωσε το βασιλιά της Ισπανίας Φίλιππο Β' και έστειλε τον ετεροθαλή αδελφό του Δον Χουάν της Αυστρίας και κατέστρεψε τον τούρκικο ανεφοδιασμό. (Αυτός αγκυροβολούσε στη Ναύπακτο στις 7 Οκτωβρίου 1571). Έκτοτε σημειώθηκαν και άλλες μεταναστεύσεις άλλες σημαντικές, άλλες ασήμαντες, άλλοτε αλλοδαπών άλλοτε ημεδαπών. Ολοι μετανάστευαν προς την Ευρώπη, περνώντας από την Ελλάδα. Τους άρεσε η χώρα μας και αρκετοί παρέμειναν πολιτογραφηθέντες, αφού ο νόμος τους έδινε το δικαίωμα με επιστέγασμα την ελληνική φιλοξενία, που ικανοποιείται ή ενισχύεται και από την είσπραξη μερικών ευρωπαϊκών ευρώ. Μα η σύγχρονη μετανάστευση από τις χώρες της Μέσης Ανατολής, που ταλανίζει τη χώρα μας χωρίς τελειωμό τα τελευταία χρόνια, δεν έχει προηγούμενο. Μας βρήκε αυτή η μετανάστευση χωρίς προετοιμασία.

 Η αρπαγή της Ευρώπης. Rembrandt (1632)

Τις μπαλωματιές μας προσπαθούμε να αποκαταστήσουμε, αλληλοβοηθούμενοι. Μοιραζόμαστε και το εισόδημα μας με το να χρησιμοποιούμε μετανάστες στις βαριές δουλειές μας. Μόχθος βαρύς γι' αυτούς. Αναγκαζόμαστε να κατασκευάσουμε πρόχειρα καταλύματα για τους φιλοξενούμενους μας από φιλεύσπλαχνες διαθέσεις. Είναι σκληρός ο χειμώνας και οι οικογένειες τους έχουν μωρά και ηλικιωμένους, χρειάζονται περίθαλψη. Εξακολουθούν να καταφθάνουν από ξηρά και θάλασσα. Σύροι, Πέρσες, Κούρδοι, Άραβες, Τυνήσιοι, Μαροκινοί, Αλγερινοί, Καμερουνοί, Πακιστανοί, Μπαγκλαντεσιανοί, Αφγανοί, Ινδοί κ.ά. Οι τελευταίοι ήρθαν για πρώτη φορά στο Μαρούσι το 1968, θαλασσοπνιγμένοι, ναυαγοί, γυμνοί, ανάπηροι, άρρωστοι και πεινασμένοι σαν καταιγίδα θεομηνίας. Δηλαδή ανθρώπινη μεταναστευτική πανσπερμία. Η Ελλάδα είναι χώρα φιλοξενίας, δέχεται από παντού. Και νά φανταστεί κανείς πως μόνο η Συρία είχε πόλεμο, που τώρα τελείωσε. Και να φανταστεί κανείς πως όλοι αυτοί που μεταναστεύουν δεν ήταν κάποτε άστεγοι και άποροι στη χώρα τους. Είχαν μέσα διαβίωσης γιατί οι χώρες τους είναι περισσότερο πλούσιες από τη δική μας. Όμως παραμένουν εδώ.

Ποιούμεθα τους άνετους στην υποδοχή τους και δεν ερεύνησαμε λεπτομερώς τα έγγραφα της μετανάστευσης τους. Ωστόσο η νεότητα της χώρας μας εγκαταλείπει τα πάτρια και φεύγει, προτροπάδην εξ αδήριτου ανάγκης για εύρεση εργασίας στα τέσσερα σημεία της υδρογείου. Γίναμε άνθρωποι της προσμονής για τους μετανάστες. Περιμένουμε την ελεύθερη διακίνηση τους στην Ευρώπη που δεν τους θέλει. Φράκαρε το κύμα των μεταναστών στα νησιά μας. Βρισκόμαστε μέσα σε ένα σκοτεινό κανάλι πολιτισμικής κατάστασης, που έξυπνα κρύβει την πραγματικότητα, και μας προσφέρει ό,τι αυτή δημιουργεί. Βαυκαλιζόμαστε ότι πράττουμε σύμφωνα με τη θέληση του Ξένιου Δία. Και εμείς είμαστε λαός που συμπονεί τους μετανάστες -γιατί έχουμε ζήσει τη μετανάστευση και τη φιλοξενία ξένων. Έπειτα είναι γνωστή η προσφώνηση που κάνει στη θεά Αθηνά ο Τηλέμαχος, όταν εκείνη, μεταμφιεσμένη σε αρχηγό των Ταφιωτών, έρχεται στην Ιθάκη της λέει: «Ξένε μου καλώς όρισες. Το σπίτι μας δικό σου κι όταν δειπνήσεις έπειτα λες την ανάγκη πόχεις». (Ομήρου Οδύσσεια α 123).

Είμαστε και χώρα της Ελπίδας και περιμένουμε την ελπίδα. Μα αυτή είναι βαθιά κρυμμένη στο πιθάρι της Πανδώρας, που όλο έρχεται και όλο χάνεται. Ιδίοις κρίμασιν! Ίσως αυτή η αναμενόμενη τελικά ευρωασιατική προσπάθεια επιμειξίας είναι εκείνη που οραματίστηκε και ο καλλιτέχνης της νωπογραφίας της Πομπηίας (ή και του σχετικού ψηφιδωτού της Σπάρτης), «η αρπαγή της Ευρώπης» και αποθανατίστηκε ως ιδέα συμβολικά για μελλοντικούς καιρούς.

Η βούληση όλων των μεταναστών είναι ο πηγαιμός στην Ευρώπη. Δεν τους κρατάει τίποτε στους τόπους μεταναστευτικής πολιτικής. Θέλουν να αναπνεύσουν Ευρώπη. Να ζήσουν στην Ευρώπη, ν’ αρπάξουν την Ευρώπη και για επιστροφή στις πατρίδες τους ούτε λόγος. Είναι ανάμνηση, λένε.

Αυτή τελικά η επιμιξία με τους Ευρωπαίους θα αντικαταστήσει το status quo των λαών στην Ευρώπη και θα τους χορηγήσει στο απώτερο μέλλον μια νέα ταυτότητα ύπαρξης χωρίς σύνορα, εξουδετερώνοντας τα μικρά κράτη, που θα επιβιώσουν στους αιώνες όχι χωρίς πάλη, - όσα είναι δυνατά με την ανάμνηση του παρελθόντος των και τις πνευματικές ή τις αρχαιολογικές των αξίες, που θα διαφυλάξουν, ανάλογα με τις δυναμικές ικανότητες τους.

ΑΜΑΡΥΣΙΑ/16.2.2019