Χάρρυ Τρούμαν : Γιατί έριξα την βόμβα

ΜΙΑ   ΣΥΝΤΑΡΑΚΤΙΚΗ   ΕΠΕΤΕΙΟΣ

Στις 5.30 το πρωί της 16ης Ιουλίου 1945, στην έρημο του Αλαμογκόρντο εξερράγη η πρώτη ατομική πειραματική βόμβα. Η έκρηξή της φώτισε την γύρω περιοχή «μ' ένα φως πιο λαμπερό από χίλιους ήλιους». 'Η αμερικανική στρατιωτική ηγεσία πληροφορείτο, ότι είχε στη διάθεση της το αποφασιστικό όπλο. Με την έκρηξη αύτη άνοιγε για την ανθρωπότητα μια καινούργια εποχή: η ατομική. 

Η ΒΟΜΒΑ ΤΗΣ ΧΙΡΟΣΙΜΑ 

Τα ξημερώματα της 6ης Αυγούστου 1945, αφού διαπιστώθηκε ότι οι συνθήκες ορατότητας ήταν καλές, διατάχθηκε η εκτέλεση της αποστολής. Στις 8.15 ακριβώς, ριχνόταν η πρώτη ατομική βόμβα επί πολεμικού στόχου. Μέχρι τη στιγμή εκείνη η Χιροσίμα ήταν η μόνη σημαντική πόλη της Ιαπωνίας, η όποια δεν είχε βομβαρδιστεί.

Η  ΒΟΜΒΑ ΤΟΥ ΝΑΓΚΑΣΑΚΙ

Στις 9 Αυγούστου, ώρα 7.15 πρωινή, ριχνόταν η δεύτερη ατομική βόμβα επί στόχου, και η τρίτη κατά σειρά, πού γνώριζε ο κόσμος. Τη φορά αυτή στόχος ήταν το Ναγκασάκι, το όποιο βομβαρδίστηκε, γιατί ο αρχικός στόχος, η πόλη Κοκουρα, καλυπτόταν από πυκνή νέφωση. Την επομένη, 10 Αύγουστου, άρχισαν οι πρώτες ενδείξεις, ότι η Ιαπωνική Αυτοκρατορία ήταν έτοιμη να παραδοθεί.

Χάρρυ Τρούμαν : Γιατί έριξα την βόμβα

Άρθρο του πρώην Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών

Η είδηση για την πρώτη δοκιμαστική έκρηξη ατομικής βόμβας με βρήκε το πρωί της 16ης Ιουλίου 1945 στο Πότσνταμ — στη Διάσκεψη πού είχαμε με τον Τσώρτσιλ και τον Στάλιν.

Τον καιρό όπου ετοιμαζόμουν να φύγω από τις ΗΠΑ γι' αυτή τη Διάσκεψη, οι προετοιμασίες για τη ρίψη της βόμβας βρίσκονταν στο αποκορύφωμά τους στο Αλαμογκόρντο (Νέο Μεξικό), κι έτσι φτάνοντας στην Ευρώπη, είχα μεγάλη ανυπομονησία να μάθω το αποτέλεσμα. Οι σοφοί που ασχολούνταν μ' αύτη την επιχείρηση με είχαν ενημερώσει για πάμπολλες πτυχές της, αλλά κανείς τους δεν ήταν σίγουρος αν η πρώτη αυτή δοκιμαστική έκρηξη θα στεφθεί από επιτυχία.

Την επομένη της ειδήσεως έφτασε στο Πότσνταμ και ο υπουργός των Στρατιωτικών Στίμσον, που μου είχε στείλει το μήνυμα, φέρνοντας μαζί του όλες τις λεπτομέρειες σχετικά με τη δοκιμή. Αμέσως κάλεσα σε σύσκεψη στο γραφείο μου τους στρατιωτικούς που βρίσκονταν εκεί. Ή στρατηγική μας έπρεπε να τροποποιηθεί κάτω από το φως του νέου γεγονότος.

Η βόμβα και οι Άγγλοι

 Λ. Γκρόουβς και Ρ. Οππενχάιμερ

Ο Τσώρτσιλ ήταν φυσικά ενήμερος πάνω στο όλο θέμα, από την αρχή του.

Από το 1939 έγινε γενικά παραδεκτό ότι ήταν δυνατό, θεωρητικά, να απελευθερώσουμε την ενέργεια του ατόμου. Το 1942 αρχίσαμε να ανταλλάσσουμε με τη Μεγάλη Βρετανία όλες τίς επιστημονικές γνώσεις που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν στον πόλεμο, μολονότι οι ΗΠΑ βρίσκονταν ακόμη έξω απ' αυτόν.

Το 1942 επίσης μάθαμε ότι οι Γερμανοί εργάζονταν πάνω σε μια μέθοδο που θα τους επέτρεπε να χρησιμοποιήσουν την ατομική ενέργεια σαν πολεμικό όπλο. Σκόπευαν να τη συνδυάσουν με τίς ρουκέτες VI και V2 κι έτσι να κατακτήσουν όλον τον κόσμο.  Για να τους προλάβουμε και  μέσα στα πλαίσια της γενικής πολιτικής ανταλλαγής των επιστημονικών γνώσεων, οι σοφοί μας, Άγγλοι και Αμερικανοί, ενώθηκαν στην προσπάθεια τής κατασκευής της ατομικής βόμβας.

Οι έρευνες μας από την Αγγλία μεταφέρθηκαν στην Αμερική. Η απόφαση αυτή είχε πολλά προτερήματα με βασικό το γεγονός ότι στη δική μας χώρα εργαστήρια και άνθρωποι ήταν απρόσβλητοι από τα βομβαρδιστικά του εχθρού.

Η αποστολή για την κατασκευή τη ατομικής βόμβας ήταν εμπιστευμένη σε μια ομάδα στρατιωτικών μηχανικών με επικεφαλής τον στρατηγό Λέσλι Ρ. Γκρόουβς. Αλλά η βασική προσπάθεια είχε αναληφθεί από τους σοφούς μας, Άγγλους και Αμερικανούς. Ανάμεσα τους ο δρ Ρόμπερτ Οπενχάιμερ είναι εκείνος στον όποιο οφείλουμε τα περισσότερα.

Ο Στάλιν δεν κατάλαβε ή γνώριζε;

Στον Στάλιν ανάφερα το νέο στις 24 Ιουλίου, με δυο λόγια. Του είπα ότι διαθέτουμε ένα όπλο εξαιρετικής καταστρεπτικής δυνάμεως. Η είδηση δεν φάνηκε να του κίνησε ιδιαίτερα το ενδιαφέρον. Περιορίστηκε να πει ότι χαίρεται που το ακούει και ότι ελπίζει να το «χρησιμοποιήσουμε εναντίον των Γιαπωνέζων».

Κατά τα άλλα, αυστηρή μυστικότητα τηρήθηκε γύρω στο θέμα. Αύτη την τακτική άλλωστε ακολουθούσαμε από την αρχή της σχετικής προσπάθειας. Μολονότι ασχολούνταν με αυτήν πάνω από 100.000 άνθρωποι, μολονότι είχε απορροφήσει τεράστιες ποσότητες υλικών και 2.500.000 δολλάρια και μολονότι απαίτησε δυόμισυ χρόνια, ελάχιστοι ήξεραν για τί ακριβώς εργάζονταν : μόνο μια μικρή ομάδα επιστημόνων. Τόσο καλά φυλαγόταν το μυστικό, ώστε πολλοί ανώτεροι κρατικοί λειτουργοί στην Ουάσιγκτον δεν είχαν ιδέα γι' αυτό.

Εγώ ο ίδιος δεν ενημερώθηκα παρά  λίγο μετά την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ. Ο υπουργός Στίμσον με  έμπασε στις λεπτομέρειες της υποθέσεως.

Προς τη μεγάλη απόφαση

Η επιτυχία της δοκιμής κάθε άλλο παρά μάς οδήγησε άμεσα στην απόφαση: να χρησιμοποιήσουμε την ατομική βόμβα εναντίον τον Γιαπωνέζων. Δεν ξέραμε ακόμη σε όλη της την έκταση, τη φύση του νέου όπλου, ούτε και τα κάθε είδους αποτελέσματα που θα μπορούσε να είχε πάνω στον εχθρό. 'Έτσι οι στρατιωτικοί ηγέτες με συμβούλευσαν να κρατήσω τα σχέδια για την απόβαση στη μητροπολιτική Ιαπωνία.

Ο στρατηγός Μάρσαλ είχε αποφανθεί ότι η κατάληψη της Ιαπωνίας με συμβατικό πολεμικό τρόπο, δηλαδή με απόβαση, θα κόστιζε περίπου 500 χιλιάδες ζωές Αμερικανών στρατιωτών. Εν τώ μεταξύ στον Ειρηνικό συνεχιζόταν ο πολυαίμακτος πόλεμος. Κάθε ήμερα χάνονταν χιλιάδες ζωές. Γνωρίζαμε ότι η ατομική βόμβα θα προκαλούσε έναν τεράστιο αριθμό θυμάτων. Αλλά οι ειδικοί που είχαν αναλάβει να εξεύρουν έναν τρόπο για γρήγορο τερματισμό της ανθρωποσφαγής, ομολογούσαν πλήρη αδυναμία. Και ακόμη αποφαίνονταν ότι η «έμμεση» χρήση της βόμβας, δηλαδή η ρίψη της σ' ένα ακατοίκητο νησί, για λόγους εντυπώσεως, δεν θα είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή τον τερματισμό του πολέμου. Συμβούλευαν λοιπόν η βόμβα να ριφθεί πάνω στον εχθρό. Το ίδιο και οι στρατιωτικοί ηγέτες. Και όταν μίλησα σχετικά με τον Τσώρτσιλ, μου είπε χωρίς δισταγμό ότι   η   βόμβα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί, αν έτσι επρόκειτο να τελειώσει  ο πόλεμος.

Έμενε να επιλεγεί ο τόπος και ο χρόνος. Και ακόμη ήθελα η χρήση του νέου όπλου να γίνει μέσα στα πλαίσια των διεθνών νόμων περί πολέμου. Έτσι ζήτησα από τον Στίμσον να μελετήσει το ζήτημα προσανατολιζόμενος προς ένα κέντρο με αναμφισβήτητη στρατιωτική σημασία.

Το γραφείο του Στίμσον ετοίμασε έναν κατάλογο με πόλεις της Ιαπωνίας που θά μπορούσαν να υποστούν το πλήγμα. Το Κυότο, μολονότι ήταν κέντρο σημαντικότατης στρατιωτικής δραστηριότητος και μολονότι το υποδείκνυε ο στρατηγός Αρνολντ, αποκλείστηκε γιατί ήταν τόπος προσκυνήματος. Έτσι για το τελικό κτύπημα έμειναν οι πόλεις : Χιροσίμα, Κοκούρα, Ναγκασάκι και Νιγκάτα — κατά τη σειρά της στρατιωτικής τους σημασίας. Στην τελική επιλογή θα έπαιζαν φυσικά ρόλο οι ατμοσφαιρικές συνθήκες που θα επικρατούσαν στην καθεμιά τους κατά την ώρα του βομβαρδισμού.

Ρίχνεται η βόμβα

Είχα λοιπόν πάρει τη μεγάλη απόφαση. Ορίστηκε κατά προσέγγιση ο χρόνος : μετά τις 3 Αύγουστου, μόλις θα επέτρεπε ο καιρός.

Με την αποστολή επιφορτίσθηκε μια μονάδα υπερφρουρίων Β - 29. Τα αεροσκάφη της προειδοποιήθηκαν και εφοδιάσθηκαν κατάλληλα — και περίμεναν την τελική διαταγή.

Εν τω μεταξύ πλοία και αεροπλάνα μετέφεραν με σπουδή στη νήσο Τινιάν του αρχιπελάγους των Μαριαννών τα εξαρτήματα της βόμβας που οι ειδικοί θα τη συναρμολογούσαν εκεί.

Στις 28 Ιουλίου το ραδιόφωνο του Τόκιο ανάγγειλε ότι η Ιαπωνία θα συνεχίσει τον πόλεμο. Οι κοινές προτάσεις ανακωχής ΗΠΑ, Αγγλίας και Κίνας δεν είχαν καμιάν απάντηση από την Ιαπωνία. Δυστυχώς, δεν υπήρχαν περιθώρια εκλογής : η βόμβα έπρεπε να ριφθεί.

Ήταν 6 Αύγουστου 1945, τέταρτη ήμερα του ταξιδιού επιστροφής από το Πότσνταμ στις ΗΠΑ. Βρισκόμουν στο πλοίο «Αυγούστα» και έπαιρνα το πρόγευμα με τους αξιωματικούς. Μπήκε ο πλοίαρχος Φράνκ Γκράχαμ, υπεύθυνος για την επικοινωνία με την Ουάσιγκτον. Μου έδωσε ένα τηλεγράφημα :

«Υπουργός   Στρατιωτικών προς   Πρόεδρον.

» Βόμβα ερρίφθη εις Χιροσίμα  5 Αύγ.   17· 15 ώρα Ουάσιγκτον. Πρώται αναφοραί δεικνύουν πλήρην  επιτυχίαν μετ' αποτελεσμάτων πλέον εντυπωσιακών της προηγηθείσης δοκιμής».     

Λίγα λεπτά αργότερα έπαιρνα δεύτερο τηλεγράφημα, εκτενέστερο, που επιβεβαίωνε το περιεχόμενο του πρώτου και κατάληγε : «Συνθήκαι κανονικαί εντός του αεροσκάφους μετά τον βομβαρδισμόν».

Ο εχθρός επιμένει — η δεύτερη βόμβα

Αφήσαμε να περάσουν τρεις ημέρες, ώστε να βρουν οι Γιαπωνέζοι τον καιρό να αναλογισθούν πάνω στο τρομακτικό γεγονός. Είχαμε ήδη δώσει στον εχθρό μια πρώτη απόδειξη των νέων δυνατοτήτων μας. Στο μεταξύ, συνεχίζονταν πυκνοί οι βομβαρδισμοί με τις κλασικές βόμβες.

Από την πλευρά της Ιαπωνίας δεν είχαμε σ' αυτές τις τρεις ημέρες καμιά ένδειξη για διάθεση να παραδοθεί.

Έτσι, στις 9 Αυγούστου, η δεύτερη ατομική βόμβα ριχνόταν στο Ναγκασάκι. Η πόλη αύτη ερχόταν, όπως είπαμε, μετά την Κακούρα στον σχετικό κατάλογο. Αλλά όταν το βομβαρδιστικό που θα έριχνε τη βόμβα έφτασε πάνω από την Κοκούρα, ο καιρός ήταν συννεφιασμένος. Έκανε τρεις γύρους πάνω από την πόλη ψάχνοντας για κανένα άνοιγμα ανάμεσα στα σύννεφα. Αλλά μάταια. Έτσι το αεροπλάνο κατευθύνθηκε στο Ναγκασάκι. Και εκεί ο καιρός δεν ήταν καλός, άλλα πάντως βρέθηκε ένα άνοιγμα.  Και ή δεύτερη ατομική βόμβα ρίχτηκε.

Την επομένη το πρωί είχαμε την πρώτη ένδειξη ότι η ιαπωνική αυτοκρατορία ήταν έτοιμη να παραδοθεί.

 HARRY S. TRUMAN

 

Διαβάστε επίσης : 

 

Γιατί δεν έπρεπε να εκραγεί η ατομική βόμβα στην Χιροσίμα

https://kgrek.blogspot.com/2018/11/blog-post_0.html