Η γεωλογικά πλούσια Ελλάδα και ο γεωτουρισμός

Η γεωλογικά πλούσια Ελλάδα και ο γεωτουρισμός

Ο γεωτουρισμός έχει εισαχθεί δυναμικά τα τελευταία χρόνια σε αρκετές χώρες του εξωτερικού. Η χώρα μας παρουσιάζει συγκριτικό πλεονέκτημα και διαθέτει τη δυνατότητα δημιουργίας γεωμυθολογικών διαδρομών

ΡΕΠΟΡΤΑΖ : ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΡΟΒΒΑ

Συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με άλλα κράτη του εξωτερικού έχει, σύμφωνα με τους ειδικούς, η χώρα μας στον τομέα του γεωτουρισμού, καθώς διαθέτει μεγάλο αριθμό τοποθεσιών που διακρίνονται για τη γεωλογική τους αξία. «Η Ελλάδα είναι εξαιρετικά πλούσια χώρα σε γεωλογία λόγω της γεωγραφικής της θέσης», εξηγεί ο κ. Σταρίδας.

«Το γεγονός ότι βρίσκεται στο σημείο συνάντησης δύο λιθοσφαιρικών πλακών, με την πλάκα της Αφρικής να υποβυθίζεται κάτω από την ευρασιατική, σημαίνει ότι η γεωλογία της Ελλάδας είναι ενεργή και πολύ πλούσια. Παράλληλα, σημαντικό στοιχείο θεωρείται ότι το κλίμα και τα πετρώματα της Ελλάδας είναι τέτοια που δεν ευνοούν μια εξαιρετικά εκτεταμένη βλάστηση με αποτέλεσμα η γεωλογία στην Ελλάδα να είναι ορατή, να την βλέπεις μπροστά σου.

Σε αυτό συμβάλλει και το ότι στη χώρα μας συναντώνται μεγάλές οροσειρές με μικρή βλάστηση. Όπως έχει επισημάνει ένας Γερμανός αξιολογητής, οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης δεν είναι γεωλογικά ενεργές, εκεί βλέπεις παλαιές γεωμορφές όχι όμως και καινούργιες όπως εδώ, ενώ λόγω τού εκεί κλίματός η γεωλογία δεν είναι ορατή».

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επιστήμονες που ασχολούνται με τον γεωτουρισμό επισημαίνουν την επιπλέον δυνατότητα που διαθέτει η Ελλάδα για τη δημιουργία γεωμυθολογικών διαδρομών με την αξιοποίηση γεωλογικών φαινομένων ή τόπων γεωλογικού ενδιαφέροντος που σχετίζονται με κάποιο μυθικό πρόσωπο ή ήρωα.

Τα φυσικά μνημεία της Ελλάδας κερδίζουν τον παγκόσμιο θαυμασμό

Πρόκληση ανάπτυξης ο γεωτουρισμός

Το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου, ο Ψηλορείτης, τα Μετέωρα και πολλές άλλες τοποθεσίες της χώρας μας μπορούν να προσελκύσουν χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο, αν υπάρξουν σωστή οργάνωση και υποδομές

Σπήλαια, φαράγγια, απολιθωμένες μορφές, εντυπωσιακοί γεωλογικοί σχηματισμοί που μαρτυρούν μυθικές στιγμές από την Ιστορία της Γης. Χιλιάδες επισκέπτες ταξιδεύουν ανά τον κόσμο για να θαυμάσουν τα σπάνια γεωλογικά μνημεία που καλλιτέχνησε η φύση, να αναπτύξουν δραστηριότητες στο περιβάλλον τους και να ενισχύσουν παράλληλα την οικονομία των τοπικών κοινωνιών. Ο γεωτουρισμός είναι μια εναλλακτική μορφή τουρισμού που, παρότι στην Ελλάδα βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα, έχει εισαχθεί δυναμικά τα τελευταία χρόνια σε αρκετές χώρες του εξωτερικού.

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πλέον συνιστά μια νέα πρόκληση τουριστικής ανάπτυξης για τη χώρα μας, οι οποία παρουσιάζει τεράστιες δυνατότητες αξιοποίησης, αφού χαρακτηρίζεται από πανέμορφες τοποθεσίες και γεωλογικά «θαύματα». Αυτό που απαιτείται είναι η σωστή οργάνωση, η εγκατάσταση κατάλληλων υποδομών, η θέσπιση φορέων διαχείρισης και η συστηματική ενασχόληση των αρμόδιων υπηρεσιών.

Το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου, η περιοχή του Ψηλορείτη, ο Βουραϊκός ποταμός στον Χελμό και ο δρυμός Βίκου -Αώου συνιστούν επισήμως γεωπάρκα, ενταγμένα στο δίκτυο των ευρωπαϊκών πάρκων όπως έχουν καταγραφεί από UNESCO. «Στο πάρκο του Ψηλορείτη αλλά και στο απολιθωμένο δάσος της Μυτιλήνης υπάρχει έντυπο υλικό που ενισχύει τους περιηγητές, έχουν τοποθετηθεί επεξηγηματικές πινακίδες, εργάζεται ενημερωμένο προσωπικό και έχουν χαραχθεί πεζοπορικά και ποδηλατικά μονοπάτια, στα οποία μπορεί οποιοσδήποτε να κινηθεί χωρίς πρόβλημα. Παράλληλα, λειτουργούν βοηθητικές υποδομές», εξηγεί ο κ. Σπυρος Σταρίδας, μελετητής γεωλογικών και περιβαλλοντικών εφαρμογών στην Κρήτη.

«Άλλωστε για να ενταχθεί μια περιοχή στο δίκτυο των ευρωπαϊκών γεωπάρκων (www.europeangeoparks.org) θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προδιαγραφές ως προς το γεωλογικό της ενδιαφέρον, ως προς την έκταση της και την οργάνωση που την περιβάλλει. Όταν εντάσσεται, κερδίζει παγκόσμια προβολή και οικονομικό όφελος τόσο άμεσο από τη λειτουργία των γεωπάρκων, όσο και έμμεσο από επιχειρήσεις που είναι δυνατό να εγκατασταθούν στο εσωτερικό τους. Η αξιολόγηση των πάρκων γίνεται σταθερά κάθε 4 χρόνια», συνεχίζει.

Ένας κρίσιμος παράγοντας, όπως τονίζει ο ίδιος, είναι ότι τα γεωθαύματα προωθούν την ανάπτυξη του τουρισμού σε περιοχές που δεν είναι δημοφιλείς. Πρόκειται κατά βάση για αγροτικές, δασικές εκτάσεις και ορεινά σημεία.

Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι πρόσφατα ιδρύθηκε το Ελληνικό Φόρουμ Γεωπάρκων (http://www.hellenicge-oparks.gr/), το οποίο μπορεί να συνεισφέρει στην προσπάθεια ανάδειξης των γεωτόπων της Ελλάδας.

Παρουσιάζουμε παρακάτω τα τέσσερα αναγνωρισμένα γεωπάρκα της χώρας που μπορούν με την απαραίτητη ενίσχυση να μετατραπούν σε σημαντικό πόλο έλξης τουριστών καθώς και μερικές από τις δεκάδες περιοχές γεωλογικού ενδιαφέροντος στην επικράτεια που είναι δυνατόν να αξιοποιηθούν στην κατεύθυνση αυτή.

ΣΑΜΑΡΙΑ: Το φαράγγι

Το μεγαλύτερο φαράγγι της Ευρώπης μήκους 18 χιλιομέτρων, με την άγρια και βαραθρώδη διαμόρφωση του ευνοεί την εγκατάσταση του κρητικού αίγαγρου, ο οποίος ζει μόνο στην περιοχή μαζί με σπάνια είδη πουλιών και βοτάνων.

ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ : Το ηφαίστειο

Είναι διάσημο σε όλο τον κόσμο και προσελκύει ούτως ή άλλως χιλιάδες επισκέπτες Παρ' όλα αυτά, οι ειδικοί θεωρούν ότι υπάρχουν περιθώρια καλύτερης αξιοποίησής του, προκειμένου το ηφαίστειο που εξερράγη πριν από 3.500 χρόνια -αλλάζοντας τα δεδομένα της εποχής- να θεσμοθετηθεί επισήμως ως γεωπάρκο.

ΔΕΣΚΑΤΗ : Τα πετρώματα

Η μελέτη τους ξετυλίγει το συναρπαστικό παραμύθι της γένεσης του κόσμου. Σχηματίστηκαν πριν από 700 εκατομμύρια χρόνια -στη γένεση της Ευρώπης και της Αφρικής- και αποτελούνται από το αρχαίο υλικό που σχημάτιζε τον πρώτο μανδύα της Γης. Είναι τα παλαιότερα πετρώματα που εντοπίζονται στον ελλαδικό χώρο και προσελκύουν το διεθνές επιστημονικό ενδιαφέρον, αφού στη μελέτη τους βασίστηκε η θεωρία των τεκτονικών πλακών.

ΧΕΛΜΟΣ : Βράχοι 250 εκατ. ετών

Οι παλαιότεροι βράχοι του έχουν ηλικία 250 εκατομμύρια χρονών. Το γεωπάρκο Βουραϊκού - Χελμού καλύπτει έκταση 5.654 τ.χλμ. και περιλαμβάνει τον Χελμό και τέσσερις ποταμούς που ξεκινούν από αυτόν.

Η επίδραση του τρεχούμενου νερού και άλλα γεωλογικά φαινόμενα μας έδωσαν πολλές και ποικίλες γεωμορφές στην περιοχή. Το μεγαλοπρεπές φαράγγι του Βουραϊκού μήκους 20 χιλιομέτρων, την όμορφη σπηλιά των Λιμνών από την οποία κανείς μαθαίνει ότι οι λίμνες δεν βρίσκονται μόνο στην επιφάνεια της γης, τα δροσερά νερά του ποταμού Αροάνιου, τα μυθικά ύδατα της Στυγός και πολλά άλλα. Μεταξύ άλλων παρέχεται η δυνατότητα για πεζοπορία δίπλα από τις ράγες του σιδηροδρόμου που πρωτολειτούργησε το 1896, για παραδοσιακό φαγητό στο χωριό Ζαχλωρού, επίσκεψη στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, δραστηριότητες για παιδιά και ενημερωτική επίσκεψη στο μουσείο του Γεωπάρκου.

ΛΕΣΒΟΣ : Το απολιθωμένο δάσος

Είναι ένα φυσικό «έγγραφο», στα οποίο καταγράφεται η γεωλογική Ιστορία του Βορείου Αιγαίου των τελευταίων 20 εκατομμυρίων ετών. Η έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα που αναπτύχθηκε στην περιοχή είχε ως αποτέλεσμα να σχηματιστεί το απολιθωμένο δάσος με πετρωμένους κορμούς δέντρων εκατομμυρίων ετών.

Οι ερευνητές δηλώνουν έκπληκτοι από τη σπανιότητα, τη μοναδικότητα και την επιστημονική αξία του μοναδικού αυτού φυσικού μνημείου. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να θαυμάσουν την ομορφιά του τοπίου, να ενημερωθούν για τη γεωλογική Ιστορία της Λέσβου, να γνωρίσουν την ποικιλία των οικοσυστημάτων, να συναντήσουν αξιόλογα μνημεία που μαρτυρούν τη μακρόχρονη παρουσία του ανθρώπου στην περιοχή.

ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ:  Συντηρεί τα μυστικά της ζωής

Εδώ έχουν συντηρηθεί για εκατοντάδες αιώνες τα μυστικά της ζωής και της φύσης. Το υψηλότερο βουνό της Κρήτης αναδύθηκε από τον βυθό της θάλασσας πριν από εκατομμύρια χρόνια.

Εκατοντάδες είδη φυτών και ζώων συναντώνται αποκλειστικά εδώ, διαφορετικοί τύποι μεσογειακών βράχων μπλέκονται μεταξύ τους, θεαματικές παραλίες. Κοράλλια, απολιθώματα, εντυπωσιακές πτυχές, διαβρωμένα πετρώματα, σπηλιές, βαθιά φαράγγια, ασβεστόλιθοι και υπολείμματα του αρχαίου ωκεανού Τηθύς.

Αθλητισμός, πεζοπορία, ορειβασία και αναρρίχηση είναι μερικές από τις δραστηριότητες που μπορεί να απολαύσει κανείς στο γεωπάρκο του Ψηλορείτη μαζί με παρατήρηση πτηνών, ζώων και φυτών.

ΕΘΝΟΣ