Η διάθεση και η λαϊκή παράδοση για μια μεγάλη ανοιξιάτικη γιορτή υπήρχαν πολλά χρόνια πριν στην Ελλάδα, αλλά με τη χριστιανική διδασκαλία η Ανάσταση του Χριστού ήταν ό,τι καλύτερο και πιο συμβολικό μπορούσε να συνοδεύσει τη χαρά όλων των ανθρώπων, για την ανανέωση και την ελπίδα της δημιουργίας.
Η Λαμπρή (όνομα που το δίδαξε επίσης η Εκκλησία) είναι η μεγαλύτερη γιορτή για τον Έλληνα, που χαίρεται πραγματικά και βαθύτατα, επειδή αναστήθηκε ο Χριστός. Χαίρεται που ο Χριστός νίκησε τους εχθρούς του, τον Ιούδα, τον Καϊάφα, τον Πιλάτο, τους Εβραίους, τον Άδη και βγήκε θριαμβευτής, «θανάτω θάνατον πατήσας».
Ο Χριστός γυρίζει τώρα παντού στο ύπαιθρο, ώσπου να έρθει η ημέρα της Ανάληψης, γι' αυτό και είναι χαρά Θεού η έξοδος των ανθρώπων για την Ανάσταση, στα ξάγναντα και στ' αλώνια, για το φαγοπότι και τον χορό.
Με τη λέξη «Ανάσταση» εννοούμε γενικά την ημέρα του Πάσχα. Αλλά εννοούμε ειδικότερα και την ώρα του «Χριστός Ανέστη», τα μεσάνυχτα της παραμονής. Έχουμε όμως τρεις «αναστάσεις»: Την «πρώτη», που είναι η προαναγγελτική του Μ. Σαββάτου, την κυρίως Ανάσταση, που γίνεται στις 12 τη νύχτα ή το χάραμα της Κυριακής του Πάσχα (Επτάνησα), και τη «δεύτερη Ανάσταση», που γίνεται το απόγευμα της Κυριακής.
► Η νυχτερινή ώρα της Ανάστασης έχει στη Ελλάδα τη μεγαλύτερη γραφικότητα, γιατί γίνεται στο ύπαιθρο (μοιάζει με έξοδο στον τάφο του Χριστού) κι όλος ο κόσμος συμμετέχει στο ιερό γεγονός, κρατώντας ένα αναμμένο κερί («προσέλθωμεν λαμπαδηφόροι...»), φορώντας τα καλύτερα και πιο καθαρά ρούχα («λαμπροφορεί») και εκδηλώνοντας τη χαρά του, με κοινωνικά αισθήματα αγάπης και αλληλεγγύης.
► Οι θόρυβοι χαράς που γίνονται, όταν ο παπάς εκφωνεί το «Χριστός Ανέστη» κρότοι, πυροβολισμοί, σπάσιμο αγγείων κ.λπ.) έχουν πολλές εξηγήσεις. Υπάρχει πρώτα μέσα στον θόρυβο το στοιχείο της αποδίωξης των δαιμονικών, που είναι και ειδωλολατρικό και χριστιανικό. Υπήρχε πάντα στους λαούς η δοξασία ότι τα βλαβερά και δυσμενή πνεύματα διώχνονται με θορύβους εκφοβιστικούς. Οι αρχαίοι Έλληνες χτυπούσαν χάλκινα σκεύη και λέβητες, για την αποδίωξη δαιμόνων και μιασμάτων. Ας σημειωθεί ότι το έθιμο των θορύβων δεν είναι άγνωστο και στους άλλους χριστιανικούς λαούς, μόνο που διαφέρουν οι ημέρες τους. Οι ρωμαιοκαθολικοί το εκτελούν τη Μ. Πέμπτη ή τη Μ. Παρασκευή και το λένε vacarne des tenebres. Είναι η κατάλληλη ώρα να κυνηγηθούν οι δαίμονες, επειδή με τον θάνατο του Χριστού βρίσκουν την ευκαιρία να δράσουν.
► Η «δεύτερη Ανάσταση» γίνεται το απόγευμα της Κυριακής. Λέγεται και Αγάπη, γιατί δίνει την ευκαιρία συμφιλιώσεων και αδελφικών ασπασμών. Η Εκκλησία επίσης όρισε να μεταφράζεται το Ευαγγέλιο του εσπερινού της Αγάπης και να διαβάζεται σε πολλές γλώσσες. Είναι κάτι που συγκινεί και δίνει την εντύπωση πασχαλινής ενότητας των εθνών.
Συνήθως μετά την απόλυση (ιδιαίτερα στα χωριά) όλοι οι ενορίτες ανταλλάσσουν το φίλημα της Αγάπης, αρχίζοντας από τον παπά. Άλλοτε κάθονταν σε κοινό τραπέζι, που έμοιαζε πραγματικά με την αποστολική «αγάπη». Την ημέρα αυτή έκαναν κατά προτίμηση και τις «αδελφοποιίες». Έτσι οι «αδελφοποιτοί» ένιωθαν ιερότερο τον δεσμό τους.
του βαςιλη μαλιςιοβα
ΑΝΑΤΥΠΩΣΗ ΑΠΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΣΧΑ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου