Βουτιά στην ιστορία των «Παιδιών της Χαναάν»

Σκύφος με παράσταση ανατολικής επίδρασης, αναγόμενη σε αντίστοιχες φοινικικές φιάλες, 

που βρέθηκε στην οδό Πειραιώς στην Αθήνα και χρονολογείται στο τέλος του 8ου αι. π.Χ.

 

Βουτιά στην ιστορία των «Παιδιών της Χαναάν»

Της Μαίρης Αδαμοπούλου

Ο λαός που έδωσε στους Ελληνες το αλφάβητο και τους έμαθε να βγάζουν χρυσάφι «επιστρέφει» μέσα από μια έκθεση στη Θεσσαλονίκη

Τι κοινό έχει η ονομασία της Ευρώπης με το ελληνικό αλφάβητο; Οι γυναίκες που θρηνούσαν τις συμφορές στον βασιλικό οίκο της Θήβας με τον άνθρωπο που έμαθε στους αρχαίους Θράκες να βγάζουν χρυσάφι από το Παγγαίο και να φτιάχνουν περίτεχνα κοσμήματα; Και ο μυθικός βασιλιάς της Κρήτης Μίνωας με τον γιο του Ποσειδώνα Θάσο που χάρισε το όνομά του στο νησί της Βόρειας Ελλάδας; 

 

Είναι όλοι τους «Παιδιά της Χαναάν», όπως αυτοαποκαλούνταν. Στην Ιστορία όμως έμειναν ως Φοίνικες, διότι έτσι τους αποκαλούσαν οι Ελληνες. Οι δεινοί ναυτικοί και επιδέξιοι τεχνίτες, οι επιτήδειοι, αναξιόπιστοι, πονηροί και άρπαγες, διακινητές προϊόντων και ανθρώπων με βασικό στόχο το κέρδος - όπως τους περιγράφει ο Ομηρος - μπαίνουν για πρώτη φορά στο μικροσκόπιο, μέσω μιας έκθεσης. Και «μιλούν» για την ιδιαίτερη σχέση που απέκτησαν με τον αρχαίο ελληνικό κόσμο όχι μόνο στα χρόνια του μύθου - στην εποχή του χαλκού - αλλά και ώς τα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τον εξελληνισμό της περιοχής τους, στις παραλιακές πεδιάδες του σημερινού Λιβάνου. 

 

Περισσότερα από 130 αντικείμενα από ελληνικά μουσεία αλλά και το αμερικανικό μουσείο της Βηρυτού θα «επιστρατευθούν» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και για έξι μήνες θα «διηγηθούν» τη μακρόχρονη και άγνωστη για τους περισσότερους επισκέπτες σχέση ανάμεσα στους δύο λαούς μέσα από δύο άξονες. Ο πρώτος θα παρακολουθεί τη χρονολογική εξέλιξη της σχέσης αυτής, η οποία μετρά 12 αιώνες ζωής (16ος - 4ος αι. π.Χ.). Ο δεύτερος θα παρουσιάζει τον τρόπο που επέδρασε ο ένας πολιτισμός στον άλλο. 

 

Και μόνο ο μύθος είναι αρκετός για να δείξει τη στενή σχέση των δύο λαών της Μεσογείου καθώς θέλει στη Φοινίκη να βασιλεύει ο Αγήνορας, γιος της Λιβύης και του Ποσειδώνα, και πατέρας της Ευρώπης που έκλεψε ο Δίας μεταμορφωμένος σε ταύρο και των Κάδμου - ιδρυτή της Θήβας που έφτασε ώς τη Θράκη αναζητώντας τη χαμένη αδελφή του -, Φοίνικα - ιδρυτή της Καρχηδόνας - και Κίλικα - πήγε στη Μικρά Ασία. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως τα γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου που αντικατέστησε τη Γραμμική Β' ονομάζονταν είτε «φοινήκιια» είτε «καδμήια». 

 

Πόσω μάλλον όταν στις προθήκες της έκθεσης θα παρουσιαστούν ευρήματα όπως η χάλκινη φιάλη του 10ου αιώνα π.Χ. που βρέθηκε στην Κνωσό και φέρει την πρωιμότερη σωζόμενη φοινικική επιγραφή στο Αιγαίο με 12 γράμματα που δίνουν το όνομα και το πατρώνυμο του ιδιοκτήτη της, ευρήματα από τη μοναδική ίσως φοινικική αποικία στο Αιγαίο - τον Κομμό στην Κρήτη - αλλά και αντικείμενα από την εποχή που οι Φοίνικες τάχθηκαν με τους Πέρσες ώς την άλωση της Τύρου (332 π.Χ.) από τον Μέγα Αλέξανδρο. 

Χάλκινο ειδώλιο που παριστάνει τον επιτιθέμενο θεό Ρεσέφ, γνωστό από τη Μικρά Ασία έως τη Σαρδηνία. 

Χρονολογείται στον 12ο αι. π.Χ. και βρέθηκε στις Μυκήνες

http://www.tanea.gr/politismos/article/?aid=4673759