Αμφίπολη: Το μυστικό που αποκαλύπτει η θύρα και το ψηφιδωτό του τάφου

 

Αμφίπολη: Το μυστικό που αποκαλύπτει η θύρα και το ψηφιδωτό του τάφου – Η πόρτα έσπασε αλλά ο τάφος δεν έχει συληθεί

Γιατί ελπίζουν οι αρχαιολόγοι ότι θα βρουν ασύλητο τον τάφο της Αμφίπολης-Πως έσπασε η θύρα και γιατί λείπει το κεντρικό μέρος του ψηφιδωτού - Οι ενδείξεις για βανδαλισμό, αλλά όχι σύληση του αρχαίου μνημείου

Υπάρχουν πολλά μυστικά τα οποία η αρχαιολογική ομάδα που διενεργεί την ανασκαφή δεν τα έχει αποκαλύψει. Με βάση όμως τα όσα έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας υπάρχουν σαφείς ενδείξεις βανδαλισμού του αρχαίου μνημείου. Ενδείξεις που ενισχύονται όσο προχωράει η ανασκαφή και αποκαλύπτονται όλο και περισσότερα τμήματα του αρχαίου τάφου. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει αναφορά σε ανεύρεση τόσο των κεφαλών των Σφιγγών, όσο και του προσώπου της μιας, αλλά και των χεριών των δυο επονομαζόμενων Καρυατίδων οδηγεί σε ένα και μόνο συμπέρασμα. Σε βανδαλισμό του μνημείου.

Άσχετα από το πότε και το πως φαίνεται ότι το μνημείο δέχθηκε επίθεση και οι βάνδαλοι “χτύπησαν” σε σημεία που είναι “κλασικά” σε ανάλογες περιπτώσεις. Δηλαδή σε κεφαλές αγαλμάτων και σημεία που εξέχουν, όπως τα χέρια, και είναι εύκολο να σπάσουν.

Στην περίπτωση του ψηφιδωτού, αλλά και της θύρα αμέσως μετά, αν και υπάρχουν σοβαρές ζημιές
τα πράγματα φαίνεται πως είναι διαφορετικά.

Εδώ και καιρό έχει αποδειχθεί ότι το μνημείο, αν και μοιάζει να κατασκευάστηκε ώστε να είναι επισκέψιμο ως ένα σημείο, έχει γεμίσει με χώμα, ενώ κατασκευάστηκαν και τοίχοι που μπλόκαραν την είσοδο.

Το μυστικό σε ό,τι αφορά στις φθορές στο ψηφιδωτό και τη θύρα του τάφου βρίσκεται στο χώμα. Στο ψηφιδωτό ενός δαπέδου τα κεντρικά κομμάτια είναι λόγω κατασκευής τα πιο “χαλαρά”, η όποια πίεση ασκείται στο σύνολο στο κέντρο μπορεί να επιφέρει μεγαλύτερες ζημιές. Ποια λοιπόν μπορεί να είναι η πίεση;

Πάνω από το ψηφιδωτό τοποθετήθηκαν τόνοι χώματος. Αρχικά το χώμα είχε μια κάποια υγρασία, αλλά και κενά αέρος. Με την πάροδο των ετών την αύξηση της υγρασίας, πιθανότατα την είσοδο όμβριων υδάτων κλπ το χώμα άρχισε να πιέζεται και να πιέζει προς τα κάτω. Η πίεση πολλών τόνων είναι τεράστια και κάπως έτσι τα κεντρικά και πιο χαλαρά τμήματα του ψηφιδωτού χαλάρωσαν ακόμη περισσότερο

.“Η ποσότητα των κομματιών είναι μεγάλη μπορεί και ολόκληρο το τμήμα που λείπει” είπε άλλωστε η Γ.Γ. του υπουργείου Πολιτισμού Λ. Μενδώνη, μιλώντας στον ΣΚΑΙ. Με λίγα λόγια όλες οι ενδείξεις συντείνουν στο γεγονός ότι μια άλλη δύναμη και όχι ανθρώπινο χέρι προκάλεσαν τη φθορά στο υπέροχο αυτό δημιούργημα.

Ακόμη και αν όλα τα παραπάνω δεν μπορούν να αποδειχθούν, αρχαιολόγοι και ιστορικοί έχουν ένα πολύ ισχυρό χαρτί για να αποδείξουν ότι σε ό,τι αφορά στο ψηφιδωτό δεν υπάρχει ζήτημα βανδαλισμού.

Σε περιπτώσεις βανδαλισμού σε ζωγραφικές παραστάσεις (ακόμη και σε βυζαντινές τοιχογραφίες ή εικόνες) τα πρώτα “θύματα” είναι τα μάτια ή στο σύνολό τους τα πρόσωπα των μορφών. Στην περίπτωση του ψηφιδωτού της Αμφίπολης οι μορφές (ευτυχώς) μας κληρονομήθηκαν ακέραιες.

Σε ό,τι αφορά στη θύρα της οποίας τα τμήματα βρέθηκαν επι τόπου μπορεί να εξαχθεί παρόμοιο συμπέρασμα. Η πίεση και από τις δύο πλευρές των τόνων του χώματος που σιγά, σιγά άλλαζε θέση μέχρι να λάβει την τελική σχεδόν τσιμεντοποιημένη μορφή ήταν αρκετή για να συνθλίβουν ακόμη και τα ισχυρότατα μάρμαρα που αποτελούν τη θύρα.

 

Κάπως έτσι οι αρχαιολόγοι ελπίζουν ότι οι βάνδαλοι ή οι τυμβωρύχοι δεν έφτασαν ως το κεντρικό σημείο του τάφου, τον προθάλαμο και τον νεκρικό θάλαμο δηλαδή.

Όλα βέβαια είναι ακόμη θεωρίες που βασίζονται σε ενδείξεις…

newsit
http://www.planetnews.gr/αμφίπολη-το-μυστικό-που-αποκαλύπτει-η/

 

16/10/2014 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Ερώτηση: Ποια σχέση μπορεί να έχει η αρπαγή της Περσεφόνης με το συγκεκριμένο μνημείο;

Κ. Περιστέρη: Η αρπαγή είναι ένα καθαρά ταφικό θέμα. Έχουμε ένα ακόμη δείγμα χρονολόγησης του τάφου: Τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα .π.Χ.

Ερώτηση: Ποια σχέση μπορεί να υπάρχει στην αναπαράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης με τη δυναστεία των Τημενιδών.

Λ. Μενδώνη: Βρίσκουμε την σκηνή της αρπαγής της Περσεφόνης στην τοιχογραφία του λεγόμενου τάφου της Περσεφόνης, στο βασιλικό νεκροταφείο των Αιγών. Έχουμε και δεύτερη απεικόνιση με τον Πλούτωνα και την Περσεφόνη, σε σκηνή ιερού γάμου, στο ερεισίνωτο του μαρμάρινου θρόνου, στον τάφο της Ευρυδίκης, μητέρας του Φιλίππου, στις Αιγές. Οι σκηνές αυτές συνδέονται με τις λατρείες του κάτω κόσμου, με την Ορφική λατρεία- κάθοδος στον Άδη-καθώς και με τις διονυσιακές τελετές. Ο εκάστοτε επικεφαλής του οίκου των Μακεδόνων ήταν ο αρχιερέας αυτών των λατρειών. Σας θυμίζω την πρόσφατη έρευνα του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» για τα κατάλοιπα της μάσκας που βρέθηκαν στα κατάλοιπα των οστών του Φιλίππου. Σύμφωνα με τους ειδικούς ήταν η μάσκα, την οποία φορούσε ο Φίλιππος στις ορφικές τελετές. Επομένως, η παράσταση στην περίπτωσή μας έχει συμβολική σημασία, η οποία μπορεί να δηλώνει κάποια σχέση του ”ενοίκου” του τάφου με τον μακεδονικό οίκο. Ο πολιτικός συμβολισμός είναι πολύ ισχυρός σε όλες τις εποχές.

Ερώτηση: Μπορούμε από την παράσταση να βγάλουμε συμπέρασμα για το φύλο του νεκρού.

Κ. Περιστέρη: Όχι δεν μπορούμε

Ερώτηση: Μετά το ψηφιδωτό βρισκόμαστε στην μαρμάρινη θύρα, πριν από τον κυρίως θάλαμο. Ένα τέτοιο ψηφιδωτό μας προϊδεάζει για το πόσο σημαντικός είναι ο νεκρός;

Κ. Περιστέρη: Χωρίς αμφιβολία ο νεκρός ήταν εξαιρετικά σημαντικός.

Ερώτηση: Πως εξηγείτε το γεγονός ότι δεν έχει βρεθεί ένα κανένα κινητό εύρημα κατά την ανασκαφή;

Κ. Περιστέρη: Έχουμε βρει κινητά, όπως κεραμική, καρφιά κ.ά. Όμως δεν μπορούμε να τα βάλουμε όλα σ᾽ ένα δελτίο τύπου. Δεν μπορούμε να πούμε βρέθηκαν όστρακα ή καρφιά. Όλα χρειάζονται συντήρηση και όλα χρειάζονται μελέτη.

Ερώτηση: Το δημοτικό συμβούλιο Σερρών έβγαλε ψήφισμα να δημιουργηθεί ένα υπερσύγχρονο μουσείο στην Αμφίπολη και ένα στις Σέρρες.

Κ. Περιστέρη: Το θέμα του Μουσείου των Σερρών το ψάχνουμε από το 2004.

Λ. Μενδώνη: Τα ευρήματα από τις ανασκαφές που γίνονται εδώ, προφανώς θα μείνουν εδώ. Αυτή η συζήτηση είναι παραπληροφόρηση. Ουδέποτε ετέθη θέμα μετακίνησης ευρήματος, οπουδήποτε αλλού, όχι μόνον από την Αμφίπολη, αλλά από οποιοδήποτε σημείο της χώρας. Η πολιτική του Υπουργείου είναι, όπου είναι δυνατόν να επιστρέφονται ευρήματα- ακόμη και από παλαιότερες ανασκαφές- στον τόπο που έχουν βρεθεί. Δεν υπάρχει ανασκαφικό εύρημα, που να απομακρύνεται από τον τόπο του. Ομολογώ πώς δεν καταλαβαίνω πώς ξεκίνησε και γιατί γίνεται μια τέτοια συζήτηση. Αυτά είναι εκ του πονηρού.

Ερώτηση: Υπάρχει τέταρτος θάλαμος ή κρύπτη;

Κ. Περιστέρη: Είμαστε αρκετά ψηλά. Υποθέσεις μπορεί να γίνουν. Θα έχουμε εικόνα μετά την ανασκαφή του τρίτου χώρου.

Ερώτηση: Είπατε για την Περσεφόνη στο βασιλικό νεκροταφείο. Μπορούμε να πούμε ότι είναι βασιλικός τάφος;

Κ. Περιστέρη: Είναι νωρίς. Δεν μπορούμε να πούμε τίποτε αν δεν τελειώσει η ανασκαφή. Είναι πολύ σημαντικός. Η σημαντικότητα του μνημείου ανεβαίνει και με το ψηφιδωτό που πρώτη φορά απαντάται σε ταφικό μνημείο.

Ερώτηση: Η φθορά στο κέντρο του ψηφιδωτού από τι προήλθε; Από φθορά; Από τυμβωρυχία;

Απάντηση: Όχι δεν υπάρχει λογική. Φαίνεται όμως ότι δεν είναι φυσική φθορά.

Ερώτηση: Η υπόθεση ότι οι επιχώσεις -όπως λέγατε αρχικά- ότι είχαν μπει με την κατασκευή του μνημείου, ισχύει ακόμη;

Κ. Περιστέρη: Να προχωρήσουμε στην ανασκαφή και θα έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα.

Ερώτηση: Συνάδελφοί σας, σ’ ένα κείμενο με 140 υπογραφές, σχολιάζουν ότι ποινικοποιήσατε επιστήμονες που έχουν εκφράσει άλλη επιστημονική άποψη για την ανασκαφή .

Κ. Περιστέρη: Προτιμώ να προχωρεί η ανασκαφή από να ασχολούμαι από διάφορα θέματα τα οποία θεωρώ κακοήθειες.

Ερώτηση: Πόσο χρόνο θα χρειαστείτε ακόμη;

Κ. Περιστέρη: Δεν κτίζουμε σπίτι. Η ανασκαφή μας οδηγεί. Ότι λέμε είναι σχετικό. Δεν ξέρουμε να σας πούμε ημερομηνίες. Δεν τρέχουμε, μας οδηγεί η ανασκαφή.

Ερώτηση: Να μείνουμε στον τρίτο θάλαμο. Πριν από ένα μήνα ο γεωλόγος πήρε “καρότο” για να σταλεί στην Ελβετία για την χρονολόγηση του τάφου.

Κ. Περιστέρη: Πήρε δείγματα, αλλά δεν έχουν σταλεί ακόμη. Άλλωστε δεν μπορούμε από αυτά να χρονολογήσομε τον τάφο.

Λ. Μενδώνη: Η ανάλυση των γεωλογικών δειγμάτων είναι απαραίτητη σε μια σύγχρονη ανασκαφική έρευνα, καθώς είναι απαραίτητη η γνώση του γεωπεριβάλλοντος του μνημείου. Οι αναλύσεις αυτές θα επιτρέψουν να γνωρίζομε την ακριβή σύσταση και τον τρόπο δημιουργίας των γαιών, να χρονολογήσομε τα ιζήματα. Η όποια χρονολόγηση μπορεί να προκύψει από γεωλογικού τύπου αναλύσεις, οδηγεί και σε χρονολογήσεις εκατομμυρίων ετών. Είναι εντελώς διαφορετικά τα δεδομένα από την ιστορική, αρχαιολογική χρονολόγηση.

http://www.yppo.gr/2/g22.jsp?obj_id=58853