ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ
ΚΑΙ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ
Ο
Πατσίφικο
Του ΝΙΚΟΥ ΑΜΜΑΝΙΤΗ
Οι ξένοι, με δύο λόγια οι
υπήκοοι ξένων λαών, κυρίως ευρωπαϊκών, όταν με τη βοήθεια του Θεού ο αγώνας της
Παλιγγενεσίας είχε ενταθεί και η απελευθέρωση της Ελλάδος βρισκόταν επί θύραις,
με την ταυτόχρονη δημιουργία ενός καινούργιου κράτους, πλάκωσαν ακάθεκτοι με
σκοπό να την κατασπαράξουν οικονομικά. Όσα ο βάρβαρος κατακτητής ούτε
διανοήθηκε ποτέ να διαπράξει στα 400 χρόνια δουλείας, αυτοί οι «πολιτισμένοι»
και λεπτεπίλεπτοι λαοί εναβρύνονταν να διακηρύσσουν ότι θα εκπολίτιζαν την Ελλάδα,
που ο βάρβαρος ανατολίτης κατακτητής της την άφησε στα μαύρα σκοτάδια. Δάνεια
και οικονομική βοήθεια μας έδιναν τα Κοινοβούλιά τους, που ποτέ δεν έφταναν
ατόφια στον κορβανά μας, μπας και ορθοποδήσουμε, αλλά πάντα με προμήθειες
εξαερώνονταν στην τσέπη τους και έφτανε σε μας ένα ελάχιστο υπόλοιπο, σαν να
ήμασταν ζητιάνοι. Βέβαια υπήρχαν και οι εξαιρέσεις.
Υπήρχαν και εκείνοι οι
καλλιεργημένοι ξένοι. Εκείνοι που είχαν σπουδάσει την ιστορία αυτού του τόπου
και γνώριζαν τι του χρωστά η ανθρωπότητα. Υπήρχαν και εκείνοι που ήρθαν ως
περιηγητές και τη γνώρισαν και την ερωτεύθηκαν, εκείνοι οι ιδεολόγοι, που για
την Ελλάδα θα έδιναν και τη ζωή τους.
Στο περασμένο μας αφήγημα
θίξαμε ακροθιγώς τον βίο και την πολιτεία ενός αποφασισμένου να φάει το «ξύγκι»
της φτωχής πατρίδας μας. Του Δαυίδ Πατσίφικο. Επειδή όμως η δράση του δεν
περιορίστηκε στο θρησκευτικό εκείνο επεισόδιο*, αποφασίσαμε να την κάνουμε
ευρύτερα γνωστή. Υπήρξε εποχή που οι Ισπανοί, πριν από τον Αδόλφο Χίτλερ και
την ανακάλυψή του περί Ολοκαυτώματος, αποφάσισαν να καθαρίσουν την Ισπανία και
να μη μείνει ούτε «ρουθούνι εβραίικο». Βασίλευε τότε το «σετάκι» Φερδινάνδος
και Ισαβέλλα.
Και η μεν Ισαβέλλα ήταν
απασχολημένη να χαρτζιλικώνει τον Χριστόφορο Κολόμβο, που την έπεισε πως
προετοίμαζε «ταξίδι προς Ανατολάς» και την ξεψείριζε κανονικά, ενώ ο τεμπελάκος
Φερδινάνδος ήθελε να τιμωρήσει τους Εβραίους επειδή σταύρωσαν τον Χριστό και
από την άλλη βαριόταν επειδή δεν είχε τίποτα να κάνει. Το διάταγμα περί
καθάρσεως της Ισπανίας υπογράφηκε σαν κατεπείγον, ένα άγριο πογκρόμ
εξαπολύθηκε, δεν ήτανε και πολύ της αντιστάσεως οι Εβραίοι, τους αποκαλούσαν
μάλιστα «γιαχουντήδες», έτσι σκόρπισαν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, μεταξύ
αυτών δε και ο Πατσίφικο.
Oι φυγάδες μεταξύ των
άλλων πόλεων κατέφυγαν σωρηδόν στη Θεσσαλονίκη, που αποτελούσε πολυπολιτισμική
πόλη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπου και εγκατασταθήκαν, για να γίνουν με το
σύστημα «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε» αξιόλογη παροικία. Ο Πατσίφικο προτίμησε να
αναζητήσει την τύχη του στη φτωχή και άμοιρη Αθήνα. Ήτανε διαβόλου κάλτσα. Αυτό
που λέμε στην απλοελληνική, «κωλοπετσωμένος». Εγκαταστάθηκε στου Ψυρρή, που
ήταν πολύ της μόδας τότε και εκεί διέμενε η αριστοκρατία της πρωτεύουσας, που
στη γλώσσα της εποχής την αποκαλούσαν «μπουρζουαζία».
Aπασχολιόταν πώς θα βγάλει
δίχως κόπο παραδάκι και θα φάει γλυκό ψωμί, σε βάρος των Ελλήνων φυσικά. Ενώ
στο Λονδίνο ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα απασχολούσε το Φόρεϊν Όφις: Πώς είναι
δυνατόν ένα αρτισύστατο κράτος, που δημιουργήθηκε με τις ευλογίες της Αγγλίας,
να μην έχει άγγλο βασιλέα αλλά έναν ψωριάρη Βαυαρό, που φορά φουστανέλες και
δεν ελέγχεται από την Αυλή του Αγίου Ιακώβου;
Έτσι, οι Άγγλοι εργάζονταν
ακατάπαυστα να ανατρέψουν τον Όθωνα, οι δε Έλληνες φιλονικούσαν εάν οι
αφιχθέντες ήσαν πρόσφυγες ή μετανάστες.
O Πατσίφικο έπρεπε πάση
θυσία να αποκτήσει υπηκοότητα. Βρήκε τους Εγγλέζους ευεπίφορους στους Εβραίους,
είδε και το μίσος τους προς τον Όθωνα και με τις γαλιφιές του έγινε άγγλος
υπήκοος. Ύστερα, με το αλάνθαστο σύστημα «λέγε λέγε το κοπέλι, κάνει την κυρά
και θέλει», τα κατάφερε να εξελιχθεί σε άγγλο πρόξενο. Έτσι, ο άλλοτε
ισπανοεβραίος τυχοδιώκτης Δαυίδ Πατσίφικο βρέθηκε κάτοχος εξουσίας σε έναν λαό
που είχε μάθει να τρέμει τους εξουσιαστές του. Όταν έγινε εκείνο το πασχαλινό
επεισόδιο με το κάψιμο του Ιούδα και το πλήθος, που του τα είχε μαζέψει, έκανε
γιουρούσι στο σπίτι του, ο Πατσίφικο γλίτωσε καταφυγών στην αγγλική πρεσβεία ως
άγγλος επίσημος. Και όταν έγινε αποτίμηση των ζημιών που του προξένησε ο όχλος,
οι Άγγλοι, με συγκινητική ακρίβεια, τις ανεβίβασαν σε 888.736 δραχμές και 50
λεπτά, που το ελληνικό κράτος δεν είχε να του καταβάλει.
Κατέφτασε λοιπόν η αγγλική
αρμάδα στα φαληρικά ύδατα και επιβλήθηκε ναυτικός αποκλεισμός της πρωτεύουσας
για να αποζημιωθεί ο «Άγγλος» Πατσίφικο. Μεγάλη ήταν η ζημία της ελληνικής
οικονομίας από τον αποκλεισμό. Όλοι, με επικεφαλής τον βασιλέα, που απέκτησε
αιφνιδίως σύσσωμη τη λαϊκή υποστήριξη, στράφηκαν κατά των Εγγλέζων. Ο άγγλος
ναύαρχος Πάρκερ γινόταν καθημερινά και πιο βίαιος και το μίσος εναντίον του
Όθωνα ήταν εμφανές, καθώς τους χάλαγε τη σούπα.
Τελικά παρενέβησαν οι
Γάλλοι και οι Ρώσοι και έγινε νέα καταμέτρηση των ζημιών, που ανήλθαν περίπου
στις 3.000 δραχμές. Το κράτος ανέπνευσε, ο εντιμότατος κ. Πατσίφικο τις έριξε
από μέσα, και η θαλασσοκράτειρα μάζεψε τα θωρηκτά της και έφυγε.
Η ιστορία του Δαυίδ
Πατσίφικο τελειώνει σε λίγο καιρό με μια κατάχρηση που έκανε…
*Το
έθιμο
Του ΝΙΚΟΥ ΑΜΜΑΝΙΤΗ
Ένα καθαρά πασχαλινό
έθιμο, όπως τα κόκκινα αυγά και τα τσουρέκια, ατόνησε με το πέρασμα του χρόνου
στις μεγάλες πόλεις, αλλά έμεινε ζωντανό σαν ανάμνηση στα έθιμα που ποικίλουν
στις πασχαλινές εκδηλώσεις ενός μακρινού χωριού. Και το ξεχασμένο έθιμο ήταν το
κάψιμο του Ιούδα.
Σύμφωνα με την κρατούσα
στην πατρίδα μας ηθική, το μεγαλύτερο ανθρώπινο αμάρτημα, που δεν είχε κανένα
έλεος και καμιά συγχώρεση, ήταν η προδοσία. Και ως εκ τούτου, ο Ιούδας, που
πρόδωσε αντί του ευτελούς ποσού των τριάκοντα αργυρίων τον Κύριο ημών Ιησού
Χριστό, παραδίδοντάς τον στον ανελέητο όχλο για να τον σταυρώσει, όφειλε να
τιμωρηθεί παραδειγματικώς. Και η πλέον κατάλληλη τιμωρία για τον προδότη
κρίθηκε το κάψιμο. Έτσι, το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, μετά τη περιφορά του
Επιταφίου, ακολουθούσε σε δημόσια τελετή το κάψιμο ομοιώματος του προδότη. Όταν
και το τελευταίο τεμάχιό του είχε γίνει στάχτη, η θεά Νέμεσις (και αυτή
Ελληνίδα) «έκλεινε το μάτι στους μπουρλοτιέρηδες», ως επιβράβευση του άθλου
τους. Κι όλοι πήγαιναν σπίτι τους να κοιμηθούνε ευτυχείς.
Την εποχή εκείνη, ύστερα
από 400 χρόνια σκλαβιάς, η Ελλάδα απελευθερώνεται και αποκτά κρατική υπόσταση.
Η μακρά δουλεία και η πρόσφατη απελευθέρωση ανοίγει την όρεξη μερικών
φαταούληδων για εύκολο κονόμι. Διαπρεπής φαγάνα στο είδος είναι ο γνωστός και
μη εξαιρετέος, έγκριτος Ισραηλίτης Δαυίδ Πατσίφικο, που καταφθάνει στην Ελλάδα
με σκοπό να τα κονομήσει από τα βλαχαδερά, τους Έλληνες.
Ο κ. Πατσίφικο είναι χωρίς
υπηκοότητα, χωρίς επάγγελμα, χωρίς καλές συστάσεις. Διαθέτει όμως θράσος απροσμάχητο.
Και έτσι διορίζεται πρόξενος της Αγγλίας στην Ελλάδα.
Εγκαθίσταται σε ένα
αξιοπρεπές σπίτι στου Ψυρρή, που τότε ήτανε πολύ της μόδας, όπου χάρις στον
βρετανικό προξενικό τίτλο περνάει ζωή και κότα, που λένε. Ζωή αξιομακάριστη.
Και έρχεται άνοιξη και μαζί με αυτήν έρχεται το ελληνικό Πάσχα. Τα
αγριολούλουδα ανθίσανε και μοσχοβολάνε, τα κόκκινα αυγά βαφτήκανε και τα
τσουρέκια φουσκώνουν κάτω από τη θερμή κουβέρτα. Οι Έλληνες ολόκληρη τη Μεγάλη
εβδομάδα πήγαιναν στην εκκλησία και τώρα, με αναμμένο το αγιοκέρι στο χέρι,
ακολουθούν τον Επιτάφιο στην περιφορά του. Όλα βαίνουν κατ’ ευχήν, πλην όμως,
κοντά στον Άγιο Φίλιππο κάθεται ο κ. Πατσίφικο, που, ευρισκόμενος σε μεγάλα
κέφια, ειρωνεύεται τον Επιτάφιο.
Αντιδρούν μερικοί πιστοί,
ενώ άλλοι δίνουν τόπο στην οργή και το επεισόδιο λήγει. Ακολουθούσε όμως το
κάψιμο του Ιούδα, γεγονός που ο Πατσίφικο πήρε σαν προσωπική προσβολή. Δεν
ήθελαν και πολλά οι Έλληνες, που του τα μάζευαν από τον Επιτάφιο, όρμησαν σπίτι
του και τα έκαναν γυαλιά καρφιά, ο ίδιος δε σώθηκε στο παραπέντε. Πάνω από
800.000 δραχμές υπολόγισε η αντικειμενική Αγγλία τις ζημιές που προκλήθηκαν,
που ούτε τα ανάκτορα της Ελισάβετ δεν έκαναν τόσο. Οι Άγγλοι έκαναν αποκλεισμό
επειδή ο Πατσίφικο ήταν άγγλος πρόξενος και τελικά, με παρέμβαση της Γαλλίας,
συστάθηκε επιτροπή που υπολόγισε τις ζημιές σε τρεις χιλιάδες δραχμές, τις
οποίες ο κ. πρόξενος φυσικά ενεθυλάκωσε.
ΤΟ ΠΑΡΟΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου