ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Ενας ξεχασμένος κόσμος

 

Tης Mαριας Kατσουνακη

Η εποχή απαιτεί ένα ενισχυμένο είδος ανθρώπου με υγεία, καλή φυσική κατάσταση και αντοχές. Οσο θα βαθαίνει η κρίση, τόσο θα «εξέχουν» οι αναξιοπαθούντες. Αποροι, ηλικιωμένοι, άνθρωποι με κινητικά προβλήματα ή άλλες αναπηρίες, ψυχικά ασθενείς, ένας πληθυσμός που σπανίως απασχολεί τις εκάστοτε κυβερνήσεις, γιατί δεν καταμετράται σε ψήφους. Η σκέψη δεν είναι μελαγχολική. Είναι, πρωτίστως, πρακτική.

Καθώς το κοινωνικό κράτος υποχωρεί ταχύτατα, η ευθύνη αυτών των ατόμων ποιον θα βαρύνει; Αν δεν μπορούν να επιστρέψουν στις οικογένειές τους, θα κινδυνεύουν να βρεθούν χωρίς τα στοιχειώδη προς επιβίωση. Η διαπίστωση δεν είναι αυθαίρετη. Βασίζεται σε στοιχεία που δημοσιεύονται στον Τύπο και αφορούν περικοπές σε ιδρύματα, φορείς, προγράμματα που στήριζαν ευάλωτες ομάδες πολιτών (ΚΕΘΕΑ - Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων, δημοτικά προγράμματα «Βοήθεια στο σπίτι», Δίκτυο Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας «Αργώς» κ.ο.κ.). Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στην Ελλάδα. Και στη Βρετανία διαμαρτύρονται οι ανάπηροι για την τραγική συρρίκνωση των επιδομάτων τους, στην Ισπανία πλήττονται τα δημόσια νοσοκομεία, παρόμοιες ειδήσεις πληθαίνουν στα ξένα ΜΜΕ.

Βέβαια, υπάρχει και η άλλη «ανάγνωση»: αδειάζουν ιδιωτικοί οίκοι ευγηρίας, γιατί οι ηλικιωμένοι με σύνταξη είναι μάλλον περιζήτητοι... Οι γονείς «γυρνούν» στο σπίτι για να συμβάλουν στα άδεια οικογενειακά ταμεία. Ομως, η τάση αυτή εγγράφεται μάλλον ως κατ' εξαίρεση γεγονός.

Η συγκατοίκηση των γερόντων και ασθενούντων γονέων με τις οικογένειες των παιδιών έχει πολλές παρενέργειες. Οχι μόνο στην ισορροπία των σχέσεων (όπου επιδρά τις περισσότερες φορές διαλυτικά) αλλά και στη φροντίδα των ηλικιωμένων, η οποία, λόγω ηλικίας και παθήσεων, είναι εξειδικευμένη και απαιτητική. Στην εξαιρετική ιρανική ταινία «Ενας χωρισμός» του Ασγκάρ Φαραντί, ο ανοϊκός πατέρας εμφανίζεται ως αιτία διαζυγίου. Εστω και αν, τελικά, οι λόγοι εντοπίζονται στο ζευγάρι, ο γηραιός γονέας γίνεται, άθελά του, πηγή προβλημάτων, εντάσεων και δυστυχίας. Σε κανέναν δεν αρέσει να είναι ανεπιθύμητος. Πόσω μάλλον, όταν διανύει τα τελευταία χιλιόμετρα της ζωής του...

Μια πρόσφατη επίσκεψη στο Ιδρυμα Περιθάλψεως Χρονίων Πασχόντων στην Κυψέλη, στάθηκε η αφορμή γι' αυτήν τη σύντομη περιπλάνηση σε έναν κόσμο που βρισκόταν ανέκαθεν στο κοινωνικό περιθώριο. Μόνο που από εδώ και πέρα οι κίνδυνοι απομόνωσης αυξάνονται. Μπορεί το Ιδρυμα, με το πολιτισμένο περιβάλλον και την έγνοια του διοικητικού και νοσηλευτικού προσωπικού, να προσπαθεί να καθυστερήσει όσο μπορεί τα συμπτώματα της κρίσης. Ομως, κάθε μέρα που περνάει, η αγωνία των υπεύθυνων του Ιδρύματος αυξάνεται. Η προσφορά συγγενών και επισκεπτών σε κλινοσκεπάσματα και ειδικό ρουχισμό (που να είναι κυρίως χρηστικός) θα ήταν ευπρόσδεκτη. Με φειδώ και αξιοπρέπεια απαντούν στο σχετικό ερώτημα ότι «ναι, δέχονται τη βοήθεια», αλλά θα ήθελαν να μην πάρει διαστάσεις και παρερμηνευτεί.

Τα Ιδρύματα (όχι όλα ούτε πάντα) λειτουργούν ως κοινότητες με τους δικούς τους κώδικες και κανόνες· η μοναξιά και εγκατάλειψη των πασχόντων από τους οικείους τους μετριάζεται από την παρουσία των νοσηλευτών. Αλλά δεν φτάνει. Τώρα, που ο «κόσμος αλλάζει» βίαια και η ανάγκη επιβίωσης απανθρωπίζει, τα συναισθήματα στεγνώνουν. Να θυμόμαστε αυτές τις «ευπαθείς ομάδες» όταν «αγανακτούμε» για τα μέτρα. Δεν μπορούν να ακουστούν, αλλά βρίσκονται ανάμεσά μας.

Πηγή:
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_2_06/11/2011_1296727