Ο λόγιος που δεν έφυγε... στη Δύση

 

 

Ο λόγιος που δεν έφυγε... στη Δύση

 

Εκτός από τους αξιόλογους λογίους του Γένους, που δεν μπορούσαν να αντέξουν τον οθωμανικό ζυγό μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης και έφυγαν και διέπρεψαν στη Δύση, υπήρξαν και μερικοί, επίσης αξιόλογοι, οι οποίοι έμειναν στη Βασιλεύουσα, για να βοηθήσουν στην επιβίωση του Ελληνισμού. Ένας απ' αυτούς είναι ο Ιωάννης Ζυγομαλάς, που μαζί με το γιο του Θεοδόσιο, αναδείχθηκαν σε διδάσκαλους του Γένους.

Όπως ο Κωνσταντίνος Σάθας* μάς διέσωσε, ο Ιωάννης Ζυγομαλάς γεννήθηκε στο Ναύπλιο περί το 1500. Την αρχή της οικογενείας του βρίσκουμε στο 13ο αιώνα, όταν ο προγονός του, Μιχαήλ Ζυγομαλάς, θηααυροφύλακας του Ιάκωβου Ντε λα Ρόκα, κυρίαρχου των Αθηνών, αρρωσταίνει και μετοικεί στο Αργός. Ο γιος του Μιχαήλ Ιωάννης μετοίκησε στο Ναύπλιο κι από τότε τα μέλη της οικογένειας Ζυγομαλά έμεναν πότε στο Αργός και πότε στο Ναύπλιο.

Μετά την εγκύκλιο μόρφωση που πήρε στο Ναύπλιο, ο Ιωάννης, από γνωστούς δασκάλους της εποχής του, όπως τον Αρσένιο Αποστόλη επίσκοπο Μονεμβασίας και τον Ιωάννη Φορέστο από τον οποίο διδάχθηκε τη λατινική, πήγε στην Πάντοβα για ευρύτερες σπουδές. Η ζωή στην Ιταλία δεν τον γεμίζει. Γι' αυτό και αποφασίζει να δεχθεί την πρόσκληση του Πατριάρχη Ιωάσαφ Β' και το 1555 πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη με την οικογένεια του. Αρχικά ο Πατριάρχης τον τίμησε με το οφφίκιο του ρήτορος της Μεγάλης Εκκλησίας. Αργότερα, το 1576, έγινε «μέγας ερμηνευτής των Αγίων Γραφών». Δεν γνωρίζουμε το έτος του θανάτου του, αλλά είναι γνωστό πως ζούσε σε γήρας βαθύ, το 1581.

Δίδαξε τους σκλαβωμένους Έλληνες ελληνικά και λατινικά. Από τα έργα τον διασώθηκαν το «Εγχειρίδιο της Γραμματικής», που γράφτηκε το 1544, «Σημειώσεις στο Δημοσθένη» και άλλα μικρότερης σημασίας, όπως επίσης και επιστολές.

*Ο Κωνσταντίνος Σάθας (Αθήνα, 1842 – Παρίσι, 25 Μαΐου 1914) ήταν από τους επιφανέστερους Έλληνες ιστορικούς της νεότερης Ελλάδας καθώς και από τους πρωτοπόρους των νεοελληνικών ερευνών. Επίσης συγκαταλέγεται στους θεμελιωτές των Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών στην Ελλάδα, μαζί με τον Αθανάσιο Παπαδόπουλο - Κεραμέα και τον Μανουήλ Γεδεών