Translate -TRANSLATE -

Τρίτη 15 Ιουνίου 2010

Η ΚΡΙΣΙΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΚΡΙΣΙΣ ΑΞΙΩΝ






Φαίνεται ότι το περιοδικό "Ενοριακή Ευλογία" φθανει μέχρι Κα­λαμών. Δεν φανταζόμουν όμως ότι για τον τίτλο της ομιλίας αυτής, όπως την διάβασε στο περιοδικό, θα εισέπραττα από κάποιον Καλα­ματιανό -κατά δήλωση του συγγραφέα τον τίτλο του "αλήτη", του "παλιανθρώπου" και άλλα βορ­βορώδη και λυματοβριθή. Πράγμα πού δείχνει σε ποιο μέγεθος φθοράς μας έχει οδηγήσει η κρίση των άξιων, μια κρίση, πού επέβαλε σε όλα τα επίπεδα της ζωής μας την κυριαρχία των αναξίων και τον παροπλισμό η τον παραμερισμό των άξιων. Αυτά ως εν προοιμίω. "Ας έχει την ευλογία του Θεού ό εν λόγω κύριος από την Καλαμάτα, για να υβρίζει καπηλικώς και να επιβε­βαιώνει ότι όντως υπάρχει κρίση παιδείας και κρίση άξιων στον τόπο αυτό και όχι μόνον σ! αυτόν.

Όταν σήμερα μιλάμε για κρίση, οι πλείστοι εννοούμε πρωτίστως την οικονομική και μας διαφεύγει το γεγονός ότι η πρωτεύουσα κρί­ση είναι ηθικη. Κρίση όχι των χρη­ματιστηριακών, άλλα των ηθικών αξιών, η οποία στη σειρά της είναι απότοκος μιας άλλης γενικευμένης σχεδόν σε οικουμενική διάσταση, της παιδαγωγικής. Οι ρίζες του φυ­τού, πού γέννησαν αυτή την πολυ­διάστατη κρίση ανάγονται στην αμέσως μετά τον πόλεμο εποχή, όταν το σχολείο χάνει την ανθρωποπλαστική του αποστολή και γίνε­ται εργοστάσιο παραγωγής ανθρω­πάκων, ικανών να υπηρετήσουν αξίες -ουσιαστικά απαξίες- κάθε λογής αλλ' όχι την αξία του άνθρω­που. Τον άνθρωπο της αξίας υπεσκέλισε ο άνθρωπος της επιτυχίας.

Αυτό το κυνήγι της με κάθε μέ­σο επιτυχίας -ακόμη και με το πατείν επί πτωμάτων και αποπατείν επί ιερών και οσίων- δημιούργησε το σύγχρονο κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό χάος, πού μεταφέ­ρεται στο σχολείο και από το σχο­λείο στα κεφάλια των μαθητών, μια μηχανική συσκευή, στην οποία κά­θε δάσκαλος ή καθηγητής στρίβει ένα μπουλόνι η προσθέτει κάποιο "τσιπς" από σιλικόνη.

Κάποιοι -πάνε πολλά χρόνια τώ­ρα- διακήρυσσαν ότι δεν θα ζη­σουμε μέ τις ηθικές αξίες, πού δέ­σμευαν κάθε λογής αυτενέργειες και πρωτοβουλίες, θα ζήσουμε με τη μηχανή. Αλλά το πρόβλημα δεν τίθεται εκεί. Δεν είναι πρόβλημα το αν θα ζήσουμε με τη μηχανή, άλλα αν θα ζήσουμε ως μηχανή. Ασφαλώς, χρειάζεται η μηχανή, διότι διευκολύνει τη ζωή, άλλα δεν χρειαζόταν να μηχανοποιήσουμε τη ζωή μας σε τέτοιο βαθμό ώστε το σχολείο να λειτουργεί κατά το σύστημα-άλυσίδα για την παρασκευή έμψυχων ρομπότ. Άπειρες φορές έχω γράψει πως η εκπαίδευ­ση δεν είναι παιδεία. Σε εκπαίδευ­ση" υπόκεινται και τα ζώα. Ενώ ό άνθρωπος, ο ολοκληρωμένος άνθρωπος είναι η παιδεία του, όταν αυτή παραμένει άσκηση αρετής και ανθρωποπλαστικό ιδανικό. Κι όχι ένα εφόδιο άπλα επαγγελματικό.

Τώρα βρισκόμαστε στο όριο των καιρών. Πατροπαράδοτες αξίες, πού επέζησαν στη φορά και στη φθορά του χρόνου και των ανθρώ­πινων μεταβολών, έχουν χάσει το κύρος και τη σταθερότητα τους. Από αυτό η γενικευμένη αστάθεια. Ό νέος, αντιδρώντας στη ρομποτοποίηση του, στρέφεται ανεμωλίως κατά των ηθικών άξιων, απορ­ρίπτει όχι τη μαθησιακή σκλαβιά, πού του προσφέρεται σαν το βαλα­νίδι της Κίρκης, απορρίπτει τη λειτουργικότητα των αξιών, πού θα μπορούσαν να τον κρατήσουν όρθιο στη θύελλα των κακών καιρών και καταντά μετέωρος. Φτερό στον άνεμο. Διότι δεν υπάρ­χουν πια ουσιαστικές αναπληρωμα­τικές αξίες, στις οποίες θα μπορούσε να στηρίξει την ύπαρξη του. Στη σύγχυση και στην παραζάλη, πού τον δέρνει, για να ξεσπάσει, για να ξεχάσει, κάνει πόλεμο με τον εαυτό του. Τα ναρκωτικά πού κά­νουν θραύση εδώ και παντού τα θεωρεί "γιατρικό" του.

Ποτέ άλλοτε οι νέοι δεν ανατρά­φηκαν με τόσο μίσος, ειδικά στις κοινωνίες, πού επικρατεί το δόγμα του "πάρτα όλα". Ένα μόνο δεν παίρνουν: αγάπη. Και στην έλλειψη αγάπης απαντούν με το μίσος. Δεν διδάχθηκαν, ούτε το βίωσαν, ούτε το συνειδητοποίησαν ότι ζωή χωρίς αξίες δεν έχει αξία. Εξεγείρονται και, κτυπώντας τον εαυτό τους με ποικίλους τρόπους, νομίζουν πως κτυπούν το σύστημα. Απλώς με τα βίαια ξεσπάσματα τους, το ισχυρο­ποιούν και το κάνουν πιο συστημα­τοποιημένο. Πρότυπο των νέων προσφέρεται ο ήρωας, πού δεν έχει ηρωικό ήθος. Και χωρίς το ήθος αυτό ο κόσμος τείνει να μεταβληθεί σε μια απέραντη "Λέσχη Αυτοκτονίας". Είναι χρόνια τώρα, πού έπαψα να πιστεύω στην παιδαγωγική αποστολή του ευφημιστικά λεγόμενου ελληνικού σχολείου, πού μπορείς να του δώσεις κάθε ονομασία, άλλα μόνο σχολείο και μάλιστα ελληνικό δεν μπορείς να το ονομάσεις. Στην καλύτερη περί­πτωση είναι ένας τεράστιος κλω­βός... παπαγάλων.

Είχα γράψει την 1η Δεκεμβρίου 1987 ένα δοκίμιο, πού είχε σαν "σλόγκαν" το νεανικό -τότε- σύν­θημα: «Μη περιμένεις να χιονίσει, για να δεις άσπρη μέρα»! Αφορμή στάθηκε η δήλωση μιας μαθητρίας, πού είχε πρωτεύσει στις τότε Πα­νελλαδικές Εξετάσεις: «Δεν ήμουν η εξυπνότερη, ήμουν ο καλύτερος παπαγάλος». Η δήλωση αυτή αισθητοποιεί το σύμπτωμα κρίσης, πού διέρχεται το σημερινό -κι όχι μόνον εδώ- σχολείο. Δεν μαθαίνει τα παιδιά πως να σκέπτονται, αλλά με τί να σκέπτονται. Δημιουργεί μυαλά, χωρίς μυαλό. Προσφέρει γνώσεις, άλλ' όχι γνώση. Δημιουρ­γεί απλώς κάποια δίποδα λεξικά. Κι αυτά ελλιπή.

Βέβαια, θα μπορούσε να πει κα­νείς πως, η κρίση του σημερινού σχολείου, ήταν κάτι φυσικό και αναμενόμενο. Λόγω των ραγδαίων μεταπολεμικών εξελίξεων όλα τα συστήματα άξιων ένιωσαν τον κρα­δασμό των επερχόμενων μετα­βολών. Το σχολείο, ένας, κατά πα­ράδοση, συντηρητικός θεσμός, ήταν μοιραίο να "εισπράξει" ένα μέ­ρος της κρίσης. Δικαιολογημένα, λοιπόν, θα μπορούσαμε να υποστη­ρίξουμε ότι αυτό, πού ονομάζουμε κρίση, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια δυσκολία προσαρμογής σ' ένα περιβάλλον, που άλλαξε απότομα. Εν τούτοις, στο χώρο της ελληνικής παιδείας την τελευταία τριακοπενταετία έγιναν τόσες με­ταρρυθμίσεις, όσες δεν έγιναν στη διάρκεια τών 160 χρόνων, πού λει­τουργεί επίσημη κρατική Παιδεία στη Χώρα μας. Πως συμβαίνει, λοι­πόν, να μιλάμε για κρίση η για παιδευτική πενία;

Το σχολείο μας, παρά τις οποιεσδήποτε καινοτομίες, παραμένει στην ουσία του φορμαλιστικό και, ως προς τη νοοτροπία του, κομφορμιστικό. Ακόμη κι όταν προ­σφέρει το νέο, το κάνει μ' έναν τρόπο, πού το σκουριάζει. Κι αυτό κουράζει ψυχικά και πνευματικά το παιδί, πού ακόμη δεν έχει γευτεί από την παιδεία μας, αυτό πού λέ­γεται χαρά της γνώσης. Κάποτε ό Πλάτων είχε πει: «Ό άνθρωπος γεννιέται δούλος κι απελευθερώ­νεται διά της παιδείας». Ό σημε­ρινός νέος, όμως, κάθε άλλο παρά απελευθερώνεται Μετατρέπεται σ' έναν μαθητή -εγκέφαλο, πού ση­μαίνει ανεγκέφαλο πολίτη. Η κρί­ση, λοιπόν, είναι απότοκος του δουλικού πνεύματος, της εξαρτημένης σκέψης και της υποκατάστασης της ελευθερίας των ιδεών με απόψεις-κλισέ. Έτσι το παιδί "τε­λειοποιείται" σ' ένα "σύστημα φασόν". Η μόνη διακίνηση ιδεών, πού συντελείται στους σχολικούς χώ­ρους, είναι αυτή των "ντουβαριών" (με κάθε έννοια).

Την κρίση της σύγχρονης Παι­δείας παρουσίασαν πολύ πετυχη­μένα οι Pink Floyd με τη μουσική τους ταινία «THE WALL», όπου τα παι­διά περπατούν ομοιόμορφα, κι­νούνται ομοιόμορφα, εργάζονται σαν ρομπότ. Μοιάζουν με τ' "ανθρωπάκια" του μεγάλου Έλληνα ζωγράφου Γαϊτη. Καλοστοιχισμένα, καλοντυμένα, άλλα χωρίς πρόσωπο. Η απροσωπία είναι η σημερινή έκφραση προσωπικότητας. Προς αυτήν την κατεύθυνση κι­νείται το σημερινό σχολείο: δημι­ουργεί ανθρώπους, πού είναι απρό­σωπες εκφράσεις προσωπικότητας. Η πνευματικότητα υποβαθμίζεται. Η φιλομάθεια συχνά τιμωρείται. Οι μαθητές εθίζονται στο ν' ακούν καί να "παπαγαλίζουν". Από την άλλη ο καθηγητής είναι υποχρεωμένος να "παραδώσει", δηλαδή ν' απαγγείλει ό,τι το σχολικό εγχειρίδιο εμπεριέ­χει. Έτσι ό ρόλος; του καθηγητή γί­νεται ρόλος ενός καλύτερα προ­ετοιμασμένου μαθητή. Η μονοκρα­τορία του ενός και μοναδικού σχο­λικού εγχειριδίου δεν επιτρέπει στον εκπαιδευτικό να εκδιπλώσει όλο το φάσμα των δυνατοτήτων του και να γίνει το κέντρο μιας ευρύτερης παιδευτικής λειτουρ­γίας. Τα πάντα καθορίζονται "δι' εγκυκλίων".

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αχρήστευση του πιο αξιόλογου εκπαιδευτικού δυναμικού. Σβήνει σιγά-σιγά η φλόγα της παιδείας, το πάθος της διδασκαλίας, η όρεξη για δημιουργικό διάλογο. Η "ρουτινοποίηση" της διδασκαλίας και η "υπαλληλοποίηση" της παιδευτικής λειτουργίας φθείρουν πνευματικά και ψυχικά τον πραγματικό εκπαι­δευτικό, πού βλέπει πως έργο του είναι να δημιουργήσει κάποιους έμψυχους ηλεκτρονικούς υπολογι­στές, χωρίς όμως δυνατότητα "προγραμματισμού", για να μπο­ρούν να αξιοποιούν μόνοι, αυτά πού έμαθαν. Απλώς μπορούν ν' αξιοποιούνται. Έτσι σιγά-σιγά αρχίζει να λείπει από την παιδεία μας ο ανθρώπινος εκπαιδευτικός. Αυτός πού ως πραγματικός παιδα­γωγός θα έβαζε το μαθητή στο μυαλό και στην ψύχη του. Σήμερα τον βάζει σαν επώνυμο στον κατά­λογο του ("μαύρος διάβολος" λέγεται στη μαθητική αργκό), επειδή θα χρειαστεί να τον "θυμηθεί" μερικές φορές το χρόνο.

Ένα άλλο στοιχείο, πού ευτελίζει το σχολείο, είναι η βαθμοθηρία. Η άγρα η αγορά του βαθμού είχε γίνει -και παραμένει ακόμη- το μο­ναδικό παιδευτικό μας ιδανικό, ένα "ιδανικό" πού προωθούσε μέσα στη σχολική αίθουσα το κανιβαλικό «ποιος θα φάει τον άλλον». Αυτό καλλιεργούσε τη διαίρεση μέσα στα παιδιά, γεννούσε αισθήματα φθόνου από τούς χαμηλόβαθμους προς τους υψηλόβαθμους και, αντίστροφα, αισθήματα υποτίμη­σης από μέρους των υψηλόβαθμων προς τους χαμηλόβαθμους. Αυτό το ατομιστικό πνεύμα εμποδίζει τη συνεργασία και την ανάληψη μα­ζικών μορφωτικών πρωτοβουλιών. Αλλά το πιο θλιβερό παρεπόμενο της καταστάσεως αυτής ήταν και είναι η εξαγορά βαθμών. Η παιδεία έχει άρχισε; να γίνεται προνόμιο των πλουσίων.

Ένας βαθμολογικός πληθω­ρισμός χωρίς προηγούμενο. Η Χώ­ρα μας είχε γεμίσει με "αριστού­χους" - μετριότητες. Τα άχρηστα άριστα.

Ό βαθμολογικός πληθωρισμός δημιουργούσε και δημιουργεί την ψευδαίσθηση πως όλα τα παιδιά μπορούν να σπουδάσουν. Όμως, όσο επιτακτικό είναι να μορφω­θούν όλοι, δεν είναι δυνατό και να σπουδάσουν όλοι. Οι σπουδές είναι γι' αυτούς πού έχουν τις αναγκαίες πνευματικές ικανότητες, τον έρω­τα για μάθηση και τη διάθεση για εργασία. Με κομματικά συνθήματα του τύπου "αποεντατικοποίηση της παιδείας" ούτε παιδεία ούτε επιστήμη προάγονται. Αυτό λέγεται αντιπαιδεία και αντιμόρφωση. Μία είναι η βασική αρχή πάνω στην οποία, από την παλιά εποχή μέχρι σήμερα, στηρίζεται η παιδευτική πράξη: να μάθει ό νέος να στρώνει το πανταλόνι του στην καρέκλα. Ό Αϊνστάιν έλεγε ότι το 98% της επι­τυχίας το οφείλει στη σκληρή εργασία και το υπόλοιπο 2% στην τύχη. Από μετριοφροσύνη δε θέ­λησε να μιλήσει για ευφυΐα· άλλω­στε ήξερε πως: το πρώτο κεφάλαιο της ευφυΐας είναι η επιμέλεια.

Ό σημερινός μαθητής δεν έμαθε ν' αγαπάει τη μάθηση. Προτιμά στον ελεύθερο χρόνο του να δει μια βιντεοκασέτα παρά να διαβάσει ένα καλό λογοτεχνικό βιβλίο. Προφη­τικά ό Οδυσσέας Ελύτης σε συνέν­τευξη του δήλωσε πως ελάχιστοι από τούς σημερινούς μαθητές, τους τότε μαθητές, θα ήταν σε θέ­ση να καταλάβουν το στίχο «άνθη της πέτρας μπροστά στην πράσινη θάλασσα». "Άλλωστε, η δήλωση υποψηφίου του 1986 «ποιος, τέλος πάντων, είναι αυτός ο Μακρυγιάννης;», δείχνει πως η ελληνική παι­δεία βρίσκεται σε ώρα μηδέν. Μια έκθεση του Ο.Ο.Σ.Α. του έτους 1986 για την κατάσταση της παιδείας μας, "απαγγέλλει" με διπλωματικό τρόπο, την καταδίκη του εκπαιδευ­τικού συστήματος. Μια καταδίκη πού πιο πριν την έχει νιώσει ο Έλληνας μαθητής, πού θεωρεί ως καλύ­τερο μάθημα αυτό πού κάνει ο καθηγητής, όταν ... απουσιάζει(!) πού θεωρεί το σχολείο άχρηστο, γιατί φυλακίζει τα ωραιότερα χρόνια της ζωής του, για να μάθει κάτι πού το θεωρεί ανούσιο και συχνά ανόσιο· πού πηγαίνει σ' αυτό, επειδή ό αριθμός των απουσιών είναι περιο­ρισμένος κι επειδή είναι υποχρεω­μένος να πάρει ένα "χαρτί", έναν τίτ­λο σπουδών, πού λειτουργεί σαν εισιτήριο για την ένταξη του σε κά­ποια υπηρεσία. Αλλά κι αν ακόμη μα­θητές και σπουδαστές πηγαίνουν στο σχολείο, αυτό δε σημαίνει πως κάνουν μάθημα. Η παρακολούθηση είναι μηχανική, μια και ο μαθητής έχει πειστεί πως όλα αυτά πού μα­θαίνει είναι άχρηστα. Γι' αυτό δεν του μένει τίποτε απ’ όσα είναι υποχρεωμένος να μάθει. Οι αντιδρά­σεις του είναι ενδεικτικές: χαίρεται όταν δε λειτουργεί το σχολείο και λυπάται όταν λειτουργεί.

Βέβαια, όπως σε κάθε εποχή έτσι και σήμερα, το σχολείο διδάσκει. Δι­δάσκει, άλλα δεν εμπνέει. Προσφέρει στα παιδιά ιδανικά "μιας χρήσης". Δεν έχει να τους δώσει μια "Ιθάκη", έναν προσανατολισμό. Κάποτε ιδεολογικός άξονας της παιδείας μας ήταν ό ελλη­νικός ανθρωπισμός. Σήμερα όλα είναι ρευστά και συγκεχυμένα. Το σχολείο έχασε την καθοδηγητική του αποστολή. Για να οδηγήσει τα παιδιά, πρέπει να ξέρει που να τα πάει. Έτσι, μέσα στον κυκεώνα των ιδεών, το σχολείο υποτάσσεται σε κάποιες αναγκαιότη­τες, πού επιτείνουν την κρίση του. "Οδηγεί τα παιδιά σε μια αντίληψη πως οι υλικές ανάγκες είναι βασικότερες και ότι οι άλλες (πνευματικές, ηθικές) έπονται. Κι ακόμη ότι ο προβλημα­τισμός των νέων πρέπει να περιορίζε­ται στην κάλυψη αυτών και μόνο των αναγκών, χωρίς να χρειάζεται να γί­νουν άρτιοι άνθρωποι, με ολόπλευρα καλλιεργημένη προσωπικότητα. Αρκεί να μπορέσουν να γίνουν "στελέχη" κά­ποιου μηχανισμού. Το ιδανικό της "στερεοποίησης" δημιούργησε στον τόπο μας μια ιδιότυπη αμάθεια, ένα κοινωνικό στρώμα "αγραμμάτων πτυ­χιούχων", πού πλαισιώνουν όλους τους τομείς της ζωής μας. Έχουμε "εγγραμμάτους", πού παγώνουν μπρο­στά σε μια πολυκύμαντη νοηματικά φράση, πού μένουν απαθείς σαν αγάλ­ματα του Βούδα, όταν ακούσουν τη «Μαρίνα των Βράχων», αφού η πνευματικότητά τους είναι εφάμιλλη μ' εκείνη των βράχων.

Και το πιο οδυνηρό είναι πως το σύγχρονο σχολείο δεν καλλιεργεί ήθος. Υψηλές έννοιες γίνονται αντικείμενο χλευασμού μέσα στις σχολικές αίθουσες. Το σχολείο δεν ανεβάζει τις αξίες, τις κατεβάζει. «Τί ωφελεί ό Μαρξ, όταν πεινά η σαρξ;», λέει ένα παλαιό μαθητικό σλόγκαν. Παρά τη θρυλούμενη πο­λιτικοποίηση, ο δήθεν πολιτικοποι­ημένος και προβληματισμένος νε­αρός δεν κατάλαβε πως, όταν πεινά η σαρξ, τότε ωφελεί περισ­σότερο ό Μαρξ. Αλλά για να κατα­λάβεις τον Μαρξ, πρέπει να τον διαβάσεις, κι ό σημερινός μαθητής αποφεύγει το πνευματικό, όπως τ' αγρίμι τη φωτιά. Έτσι τροφοδοτείται με συνθήματα η μηνύματα, πού δεν επιτρέπουν τη συγκρότη­ση μιας σωστής προσωπικότητας. Κάποτε το ελληνικό σχολείο - παρά τις αδυναμίες του- πρόσφερε ένα ήθος, καλλιεργούσε κάποια ιδανι­κά. Τα Ιδανικά αυτά ήταν τρόπος ζωής. Τώρα φυλακίζονται σε κά­ποια βιβλία κι είναι υποχρεωμένα να καούν μαζί στην καλοκαιρινή ετήσια καύση των σχολικών βιβλίων, πού έγινε έθιμο. Οι νέοι όχι απλώς δεν μαθαίνουν (ό "παπαγαλισμός" δεν είναι μάθηση) το περιε­χόμενο των βιβλίων, άλλα το μισούν.

Οι περιβόητες Γενικές Εξετά­σεις είναι ό σημαιοφόρος της κρί­σης του σημερινού σχολείου. Απο­τελούν ένα θεσμό πού, ευτελίζει την παιδευτική λειτουργία. Έχουν γίνει ό άξονας γύρω από τον όποιο στρέφεται όλη η λειτουργία του Λυκείου. Μια συνεχής αναμονή. Είναι η ώρα της αλήθειας.

Πολλά παιδιά καταρρέουν, προτού έλθει η ώρα της δοκιμασίας. Γίνονται νευρωτικά, μελαγχολικά, απομονωμέ­να και αγέλαστα άτομα. Όλα αυτά κάπως θυμίζουν Πολύφημο. Η παι­δεία μας βλέπει τα παιδιά μ' ένα μά­τι η με "μισό" μάτι και μετά τα "τρώει". Τους καλούς τους τρώει τελευταίους. Κάποιοι όμως μαθαί­νουν να "τρώνε" τους άλλους.

Πριν από 37 χρόνια, μέσα στο ζό­φο της δικτατορίας, οι αγανακτι­σμένοι μαθητές και σπουδαστές από την κατάσταση της παιδείας κι από τη γενικότερη πολιτική, πού πα­ράνομα τους είχε επιβληθεί, είχαν προτάξει σαν κύριο σύνθημα το πε­ρίφημο: «Ψωμί - Παιδεία - Ελευθε­ρία». Σήμερα, μετά από τόσα χρόνια δημοκρατίας ό αγώνας τους δι­καιώθηκε, άλλα παραποιημένος: ψωμί έχουμε, ελευθερία έχουμε, παιδεία όμως δεν έχουμε. Αυτή την έχει αντικαταστήσει η παραπαιδεία με πολλές μορφές. Αλλά και το ψωμί είναι αμφίβολο, μια και το πτυ­χίο του Πανεπιστημίου θεωρείται σήμερα εισιτήριο για το ταμείο ανεργίας. Όσο για την ελευθερία αυτή έχει μεταβληθεί σε έννοια- κόθορνος. Ο καθένας τη φοράει με το δικό του τρόπο. Οι "καταλήψεις" προβάλλονται ως εκφράσεις κοινωνικής και πολίτικης διαμαρτυρίας, ενώ είναι εκφράσεις πνευματικής οκνηρίας. Τα μαθητικά συμβούλια έδωσαν τις δυνατότητες στα παιδιά να κάνουν τις λεγόμενες "κοπάνες" χωρίς απουσίες. Η μοναδική πρω­τοβουλία πού αναλαμβάνουν είναι οι πιέσεις προς τους καθηγητές για να κάνουν εκδρομές. Το εθνικό φρόνημα το θυμούνται μόνο σε κά­ποιες εθνικές επετείους για να μη κάνουν μάθημα. Η για να το δια­κωμωδούν.

Την κρίση μέσα στο χώρο της παιδείας επέτεινε και η τρέχουσα πολιτική, πού ακόμη -τουλάχιστον στη χώρα μας-δέ συνειδητοποίησε πως ό ρόλος της πρέπει να είναι διαπαιδαγωγητικός. Το "φλερτ" των κομμάτων με τη νεολαία δέ σταμά­τησε ούτε μέσα στον ιερό χώρο του σχολείου. Το σχολείο αποτέλεσε χώρο πειραματισμού, για το ποια κομματική νεολαία μπορεί να χρησιμοποιήσει καλύτερα συστήματα επηρεασμού της μάζας. Έτσι οι Μαθητικές Κοινότητες καλλιερ­γούν μια στείρα διαμάχη μεταξύ των μαθητών, πού θα έπρεπε να είναι συμμαθητές-συμμαχητές σ έναν αγώνα πού υπερβαίνει την κομματική αντιπαλότητα.

Άλλ' όπως λέει ό ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης, «ποτέ δεν είναι νωρίς». Ό αγώνας των νέων δι­καιώνεται, όταν συνεχίζεται. Και συνεχίζεται, όταν ως αίτημα τίθε­ται η αναβάθμιση του εκπαιδευτι­κού μας συστήματος πάνω στη βά­ση ενός νέου ανθρωπιστικού ιδανι­κού, πού θα συμφιλιώνει το παιδί με τον εαυτό του, με το σχολείο και το βιβλίο, με το δάσκαλο και το περι­βάλλον του, με το χθες, το σήμερα και το αύριο. Η κρίση, ακόμη, μπο­ρεί να περιοριστεί με την εμφάνιση ενός νέου πλαισίου άξιων πού χρει­άζεται ό σύγχρονος άνθρωπος, που πρέπει να ζήσει ως πολίτης του κό­σμου χωρίς να χάνει την ελληνική του ιδιαιτερότητα.


του Σαράντη Ι. Καργάκου

Συγγραφέωσ-Καθηγητού



*Ομιλία, η οποία έγινε την Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2010 εις το Συνέδριο δια την Παιδεία, το οποίον διωργανώθη από τον Ιερόν Ναόν Άγιου Νικολάου Πευκακίων Αθηνών.


ΠΗΓΗ

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ/19.2.2010

Δεν υπάρχουν σχόλια: