Των Γιάννη Αγγέλη – Κωνσταντίνου Μαριόλη
H μεταφορά ζημιών στους έλληνες αποταμιευτές που είχαν καταφύγει σε τραπεζικά και κρατικά χρεόγραφα (μετοχές και ομόλογα) για την διασφάλιση τους, συνεχίζεται και... επεκτείνεται ακόμα περισσότερο, σε νέα «πεδία» με την τελευταία απόφαση του Eurogroup.
Η νέα πηγή ζημιών για μερίδα αποταμιευτών στην Ελλάδα έρχεται μέσα από την «σύσταση» του Eurogroup να εξετασθεί πως θα μπορούσε να γίνει «δικαιότερη κατανομή» της επιβάρυνσης των τραπεζών στους πελάτες τους που είχαν την... τύχη να επενδύσουν τις αποταμιεύσεις τους σε ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης!
Οι εκδόσεις τέτοιων ομολόγων από τις τράπεζες αφορούν σε ποσά που ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ. Ανεπίσημοι υπολογισμοί φέρουν τα ομόλογα που καλύπτουν τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών σε Tier 1 και Tier 2 να είναι 1,2 δισ. ευρώ. Τα ομόλογα αυτά έχουν διατεθεί σε αποταμιευτές, αλλά και σε τράπεζες.
Δεν είναι γνωστό ακόμα ποιο είναι το ποσό των ομολόγων που βρίσκεται στα χέρια των αποταμιευτών και ποιο στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών (που το έχουν χρησιμοποιήσει στην συνέχεια για εγγυήσεις στην ΤτΕ).
Η «σύσταση» του Eurogroup είναι να γίνει «άσκηση» ώστε να βρεθεί τι μέρος από το ποσό αυτών των ομολόγων μπορεί να επαναγορασθεί από τις τράπεζες σε «τρέχουσες» τιμές δηλαδή μειωμένες κατά υψηλό ποσοστό σε σχέση με την ονομαστική τους αξία! Με άλλα λόγια οι τράπεζες να «διαγράψουν» με κούρεμα των ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης μέρος των δικών τους χρεών προς τρίτους, ώστε να μειωθούν ισόποσα τα κεφάλαια που θα χρειασθούν στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης από το ΤΧΣ...
Οι τρέχουσες τιμές των ομολόγων αυτών κινούνται από το 28% έως και το 60% της ονομαστικής τους αξίας, αναλόγως της αξιολόγησής τους. Αυτό σημαίνει ότι οι αποταμιευτές που είχαν αγοράσει αυτά τα ομόλογα θα χάσουν, εφόσον δεχθούν να τα πουλήσουν σε τρέχουσες τιμές στις τράπεζες, από 70% έως και 40% των αποταμιεύσεών τους...
Το EWG συνιστά την συγκεκριμένη «άσκηση»” με στόχο να «εξοικονομηθούν» από τις τράπεζες -και έτσι από την ανακεφαλαιοποίηση μέσω του ΤΧΣ- περί τα 600 εκατ. ευρώ.
Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο βέβαια θα πρέπει να γίνει μεσοσταθμικό «κούρεμα» των ομολόγων αυτών της τάξης του 50% τουλάχιστον!
Βέβαια η «επαναγορά» αυτή έχει ένα σοβαρό πρόβλημα, πέραν εκείνου της εξασφάλισης της «οικειοθελούς συμμετοχής» των ομολογιούχων: το Δίκαιο με βάση το οποίο έχουν εκδοθεί τα ομόλογα αυτά είναι το αγγλικό, στην πλειονότητα αυτών των εκδόσεων. Πέραν αυτού η υποχρεωτική συμμετοχή των ομολογιούχων προσκρούει και στα συνταγματικά τους δικαιώματα.
Με άλλα λόγια ακόμα και αν η «άσκηση» αποδείξει ότι με την επαναγορά αυτή μπορεί να επιτευχθεί «εξοικονόμηση» της τάξης των 600 εκατ. ευρώ, πολύ δύσκολα θα βρεθεί νομική κάλυψη που θα υποχρεώνει τους ομολογιούχους να δεχτούν.
Η απαλλοτρίωση των μετόχων των τραπεζών
Σε ανάλογα προβλήματα προσκρούει και η «reverse auction» για την επαναγορά ομολόγων που έχει τεθεί ως προϋπόθεση από το ΔΝΤ για να τρέξει η έγκριση της επόμενης δόσης των 34 δισ. ευρώ στις 13/12. Τα προς επαναγορά ομόλογα αυτή την στιγμή είναι 61,4 δισ. ευρώ. Το σύνολό τους είναι πλέον μετά το PSI+ σε αγγλικό Δίκαιο και κατά συνέπεια, καμία νομοθετική ρύθμιση από το ελληνικό κοινοβούλιο δεν μπορεί να «διευκολύνει» την αναγκαστική συμμετοχή των ομολογιούχων στην επαναγορά. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν και τα περίπου 4 δισ. ευρώ που έχουν εκδοθεί σε αγγλικό Δίκαιο και έχουν μείνει ακούρευτα από το πρώτο PSI+.
Εξ αυτών τα 30 δισ. ευρώ είναι σε ξένους επενδυτές, οι οποίοι στην πλειονότητά τους είναι hedge funds που έχουν αγοράσει σε τιμές ακόμα και κάτω του 20% της ονομαστικής τους αξίας! Εκτιμάται ότι τα ομόλογα των hedge funds είναι περί τα 20 δισ. ευρώ (σε ονομαστική αξία).
Πέραν αυτών άλλα 29 δισ. ευρώ βρίσκονται σε «ελληνικά χέρια» δηλαδή τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία.
Από αυτά, τα 17 είναι στις τράπεζες και τα 12 σε Ταμεία. Ανώτατος κυβερνητικός παράγοντας υποστήριξε στο «Κ» ότι «τα ταμεία δεν θα μπουν στην επαναγορά» παρ΄ ό,τι ο κ. Στουρνάρας άφησε το θέμα ανοικτό.
Αν οι ελληνικές τράπεζες συμμετάσχουν στην επαναγορά, ουσιαστικά αυτό ισοδυναμεί με αποδοχή - πέραν της απώλειας είσπραξης τόκων (περί τα 4 δισ. ευρώ)- απώλειας μελλοντικής αναπλήρωσης της ζημιάς, την οποία έχουν «γράψει» μέχρι τώρα (70% επί της ονομαστικής αξίας) αποτιμώντας τα κρατικά ομόλογα σε τρέχουσες τιμές.
Με άλλα λόγια για να συμμετάσχουν στην επαναγορά οι διοικήσεις των τραπεζών πρέπει να «υπογράψουν» έναντι των μετόχων τους την ανάληψη ευθύνης -οικονομικής και νομικής- για ζημιογόνο συναλλαγή (πώληση με ζημία περιουσιακού στοιχείου της τράπεζας).
Η κυβέρνηση και εδώ δεν μπορεί να απαλλάξει με νόμο του κράτους –στο όνομα του «πατριωτικού καθήκοντος» όπως ζήτησε ο κ. Στουρνάρας– τις διοικήσεις από τις ευθύνες αυτές, καθώς το Δίκαιο που διέπει τα ομόλογα αυτά (την σχέση εκδότη και αγοραστή) είναι το αγγλικό και όχι το ελληνικό.
Οι «ευθύνες» βέβαια εδώ δεν είναι μόνο οικονομικές και νομικές. Αφορούν και στο γεγονός ότι οι διοικήσεις, με την αποδοχή της ζημίας από την επαναγορά, απομακρύνουν ακόμα περισσότερο το ενδεχόμενο συμμετοχής ιδιωτών στις επερχόμενες ΑΜΚ. Και οδηγούν έτσι σε οριστικοποίηση της έμμεσης –μέσω του ΤΧΣ– «απαλλοτρίωσης» με ελάχιστο κόστος των εγχώριων τραπεζών από τους ευρωπαϊκούς ομίλους που θα ενεργοποιηθούν στην ευρύτερη περιοχή μέσα στην επόμενη πενταετία.
Με άλλα λόγια η συνέχιση της εσωτερικής απορρόφησης των ζημιών από την υπερχρέωση μέσω της ανακεφαλαιοποίησης, ολοκληρώνει την περιβόητη «εσωτερική υποτίμηση» και στο επίπεδο του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, πέραν της αμοιβής της εργασίας.
Ο διπλός ρόλος των hedge funds στην επαναγορά ομολόγων
Μία αδυσώπητη και αμφίρροπη «μάχη» εξελίσσεται στην αγορά ομολόγων, με φόντο το σχέδιο επαναγοράς χρέους της ελληνικής κυβέρνησης. Το κερδοσκοπικό στοίχημα των hedge funds δείχνει... να βγαίνει, ωστόσο την ίδια ώρα η ανακοίνωση του Eurogroup «απειλεί» την επιτυχία του εγχειρήματος.
Τα hedge funds έχουν «χτίσει» θέσεις, από τον περασμένο Ιούνιο και κυρίως μετά τον Αύγουστο, επενδύοντας περίπου 4 – 5 δισ. ευρώ σε «νέα» ελληνικά ομόλογα. Η ονομαστική αξία των τίτλων αυτών υπολογίζεται γύρω στα 18-20 δισ. ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγορές ξεκίνησαν σε πολύ χαμηλές τιμές.
Τα hedge funds θα συμμετάσχουν στην επαναγορά, από τη στιγμή που για ορισμένα, εξ αυτών τα κέρδη θα ξεπεράσουν ακόμη και το 100%.
Στην διαδικασία της επαναγοράς ο «λογαριασμός» για το ελληνικό δημόσιο αυξάνεται, σε σύγκριση με την τιμή που «έδειξε» το Eurogroup, όσο οι τιμές των ελληνικών ομολόγων κινούνται σε υψηλότερα επίπεδα. Στην ανακοίνωση του Eurogroup υπήρχε η εκτίμηση ότι η τιμή επαναγοράς δεν θα ήταν υψηλότερη από την τιμή της αγοράς, όπως αυτή διαμορφώθηκε στο κλείσιμο της Παρασκευής 23 Νοεμβρίου. Κανείς θα περίμενε οι τιμές να σημειώσουν αμέσως μετά κάθετη πτώση προς αυτά τα επίπεδα, ωστόσο οι επενδυτές φαίνεται... πως είχαν διαφορετική άποψη.
Όχι μόνο οι τιμές των «νέων» ελληνικών ομολόγων δεν κατέρρευσαν για να «αγγίξουν» τις «τιμές του Eurogroup», αλλά επίσης υπήρξαν hedge funds που πρότειναν εκ νέου στους πελάτες τους την αγορά ελληνικών τίτλων, δίνοντας σύσταση “buy”, λίγο πριν την έναρξη της επαναγοράς.
Η μέση τιμή των 20 νέων ομολόγων, στην οποία αναφέρθηκε το Eurogroup, ήταν στα 28,1 λεπτά ανά ευρώ. Στις συναλλαγές της 30ης Νοεμβρίου η τιμή αυτή βρισκόταν υψηλότερα, κοντά στα 30 λεπτά ανά ευρώ. Συνεπώς, η τιμή επαναγοράς αυτομάτως αυξάνεται, καθώς σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι μικρότερη ή έστω ίση με την τρέχουσα τιμή της αγοράς. «Μία λογική τιμή επαναγοράς βάσει των δεδομένων είναι λίγο πάνω από τα 30 λεπτά ανά ευρώ ή ακόμη και στα 35 λεπτά ανά ευρώ», σημειώνει trader ομολόγων.
Πως θα γίνει η «reverse auction»
Υπάρχουν δύο τρόποι με τους οποίους μπορεί να γίνει η διαδικασία επαναγοράς των ελληνικών τίτλων. Ο πρώτος τρόπος είναι με απευθείας καθορισμό της τιμής, σε επίπεδο υψηλότερο από την τρέχουσα τιμή της αγοράς κατά την δημόσια προσφορά. Χθες για παράδειγμα η μέση τιμή των «νέων» ελληνικών ομολόγων διαμορφωνόταν ελαφρώς χαμηλότερα από τα 30 λεπτά ανά ευρώ. Συνεπώς η τιμή επαναγοράς θα έπρεπε να καθοριστεί τουλάχιστον στα 31 λεπτά ανά ευρώ.
Ο εναλλακτικός τρόπος, που είναι και ο επικρατέστερος, αφορά μία «αντίστροφη δημοπρασία» (reverse auction). Βάσει της συγκεκριμένης διαδικασίας, το ελληνικό δημόσιο εκδηλώνει ενδιαφέρον επαναγοράς και καλεί τους κατόχους ομολόγων που προτίθενται να συμμετάσχουν να αναφέρουν την τιμή στην οποία είναι διατεθειμένοι να πουλήσουν. Στη συνέχεια το ελληνικό δημόσιο, αγοράζει, αρχίζοντας από τη χαμηλότερη τιμή, μέχρι εξαντλήσεως του ποσού που επιθυμεί να δαπανήσει.
Traders ομολόγων αλλά και τα αρμόδια στελέχη του ΥΠΟΙΚ (και του ΟΔΔΗΧ) “προκρίνουν” τη λύση της αντίστροφης δημοπρασίας, αφενός γιατί οι τιμές των ομολόγων διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα, αυξάνοντας το τελικό κόστος και αφετέρου γιατί δίνει στην ελληνική πλευρά μεγαλύτερα περιθώρια ευελιξίας.
Το Plan B για την «επαναγορά»
«Η απόφαση στο Eurogroup τα ξημερώματα της Τρίτης ήταν μία πολιτική απόφαση που πάρθηκε εξ ανάγκης και όχι γιατί υπήρξε ικανοποιητική συμφωνία στο οικονομικό πακέτο αντιμετώπισης του προβλήματος βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους». Την... διευκρίνιση αυτή έκανε στο “Κ” αρμόδιο παράγοντας στις Βρυξέλλες σχολιάζοντας την απόφαση της Δευτέρας. Πρόσθεσε μάλιστα ότι σε περίπτωση μη επιτυχίας της προϋπόθεσης επαναγοράς που έθεσε το ΔΝΤ θα ενεργοποιηθεί κάποια από τις υπόλοιπες ενέργειες που τέθηκαν στο τραπέζι εναλλακτικά. Δηλαδή «η μεγαλύτερη μείωση επιτοκίων των διμερών δανείων ή η διάθεση ακόμα μεγαλύτερης διάρκειας στα δάνεια π.χ 20ετία αντί δεκαπενταετία, ή συνδυασμός και των δύο...».
* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 1ης Δεκεμβρίου
http://www.capital.gr/NewsTheme.asp?id=1679824
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου