ΝΙΚΟΥ ΑΜΜΑΝΙΤΗ : Κάποια μέρα στην Αρίστη

ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ

Κάποια μέρα στην Αρίστη

Του ΝΙΚΟΥ ΑΜΜΑΝΙΤΗ

Τη χρονιά εκείνη έκλεινα χρονικά την επαγγελματική μου δραστηριότητα και θα περνούσα στις τάξεις των συνταξιούχων. Κατά ένα παιχνίδι της μοίρας, με τον μακαρίτη τον Τάκη Γεωργόπουλο, που μαζί μπήκαμε στο κινηματογραφικό κουρμπέτι, η τύχη θέλησε η τελευταία δουλειά που πήρα από την ΕΤ2 να είναι και η τελευταία του Τάκη. Λες και είπε ο ύπατος ρυθμιστής: «Μαζί ξεκινήσατε, μαζί θα τελειώσετε…». Και η τελευταία αυτή δουλειά ήταν μια λαογραφική, ας πούμε, παραγωγή, η φιλοσοφία της οποίας ήταν πως το δημοτικό τραγούδι δεν είναι κάτι νεκρό, αλλά σ’ αυτό καταφεύγουν οι απλοί άνθρωποι για να τραγουδήσουν τη χαρά ή τη λύπη τους, που τους συντροφεύει στη ζωή.

Για την Ιστορία, τα κείμενα έγραφε ο καθηγητής Βασίλης Αναγνωστόπουλος, διευθυντής φωτογραφίας ήταν ο Τάκης Γεωργόπουλος, την υποστήριξη γραμματείας είχε η Μάρω Σούπαρη, και βασικός συντελεστής στην απαγγελία των στίχων ήταν ο Νίκος Βασταρδής, με την εξαίσια, γεμάτη μελωδία φωνή του. Σκηνοθέτης και παραγωγός ήταν ο υποφαινόμενος.

Επειδή το κάθε τραγούδι έσερνε και μια ιδιαίτερη πατρίδα, πηγαίναμε κάθε τόσο σε διάφορα μέρη της Ελλάδος, ώστε ό,τι τραγουδούσαν απλοί άνθρωποι -και όχι επαγγελματίες τραγουδιστάδες- να έχει τη σφραγίδα του γνήσιου. Μεταξύ των πολλών άλλων σημείων της Ελλάδος, πήγαμε και στην Ήπειρο, όπου περάσαμε από διάφορες ηπειρώτικες τοποθεσίες, γεμάτες ιστορία. Λίγο μετά τα Ιωάννινα συναντήσαμε το τρισένδοξο Καλπάκι, εκεί όπου τις πρώτες ημέρες του Πολέμου του ‘40 ο Ελληνικός Στρατός τσάκισε τα μούτρα των Ιταλών. Το εκεί αξιοθέατο περιλαμβάνει ένα άψογο, μικρό πολεμικό μουσείο, το γλυπτό του Θανάση Απάρτη, με τον φρουρό φαντάρο πάνω στον λόφο, που σαν να λέει στον κάθε εχθρό: «Δεν θα περάσεις». Επίσης και τις τρεις μικρές γλυπτές φιγούρες της τότε πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας: Τον βασιλέα Γεώργιο, τον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά και τον αρχιστράτηγο Αλέξανδρο Παπάγο. Είναι αξιοπερίεργο, αλλά έστω και αν έχει μαύρα μεσάνυχτα από ιστορία, ο περαστικός από το Καλπάκι αισθάνεται στον χώρο ένα τρομερό υπερκόσμιο δέος.

Καθώς η Ήπειρος είναι πλούσια σε ιστορία, μεγάλη ήταν η παραμονή μας στην περιοχή. Επισκεφθήκαμε άγνωστα σε εμάς χωριά, που το όνομά τους το συναντούσες μόνον σε κάποιον «καλό χάρτη». Ήταν πολύ μεγάλη η τουρνέ που κάναμε και καθώς εκείνες τις μέρες ο έλεγχος στα σύνορα από πλευράς Αλβανών είχε γίνει πιο χαλαρός, πλήθη βορειοηπειρωτών φυγάδων είχαν πάρει με τα πόδια των ομματιών τους στους στενούς δρόμους της Ηπείρου, εμποδίζοντας την κυκλοφορία. Με το πουλμανάκι του Γεωργόπουλου τριγυρίσαμε το Πογώνι, όπου μας υποδέχτηκε το χιόνι της ζωής μας.

Τόσο χιόνι ουδέποτε ξανασυναντήσαμε. Όλα ήταν τυλιγμένα σαν κουραμπιέδες στη ζάχαρη, καθώς απαιτούσαν εκείνες οι χριστουγεννιάτικες μέρες της περιοδείας μας. Πήγαμε στη Βήσσανη, με το ένα και μοναδικό τηλέφωνο, το εγκατεστημένο στο μπακάλικο του χωριού. Επαφή με τον έξω κόσμο είχες μόνον αν και όταν λειτουργούσε το μπακάλικο. Στο τέλος καταλήξαμε στο Ζαγόρι, στην πολύ ξεχωριστή Αρίστη.

Η Αρίστη είναι ένα από τα πιο όμορφα και τα πιο εύκολα προσβάσιμα κεφαλοχώρια του Δυτικού Ζαγορίου. Η θέα που σου προσφέρεται από εκεί είναι καταπληκτική. Κατ’ αρχάς, ολόφατσα μπροστά σου ξετυλίγεται ολόκληρος ο φιδίσιος δρόμος που με τα ζιγκ ζαγκ του οδηγεί στο Πάπιγκο. Και είναι ο μόνος σχετικά «εύκολος» δρόμος για να φτάσεις στην άκρη του Θεού. Κι από την άλλη είναι η χαράδρα του Βίκου, η πιο βαθιά χαράδρα της Ελλάδας, ίσως και της Ευρώπης. Άγγλοι και γερμανοί ορειβάτες και οδοιπόροι έρχονται συχνά ως επισκέπτες στην Αρίστη, είτε για μια κοπιώδη πεζοπορία προς τη Δρακολίμνη είτε για επικίνδυνη αναρρίχηση στους βράχους της Γκαμήλας. Αλλά κι ο δύσκολος για την περιοχή ποταμός Βοϊδομάτης προσελκύει τους φίλους των επικίνδυνων υγρών σπορ. Με δύο λόγια, η Αρίστη είναι ιδανικός τόπος του «ζειν επικινδύνως».

Η πρώτη εικόνα που συναντήσαμε στην Αρίστη ήταν οι σόμπες που κάπνιζαν στις στέγες, μέσα στο θάμπος της παγωνιάς που σκορπούσε ολόγυρα το παγωμένο χιόνι. Καθώς οι διακοπές της Πρωτοχρονιάς είχαν περάσει, το χωριό ξανάβρισκε τη μοναξιά του. Έτσι, στο φιλόξενο ξενοδοχείο «Ζήσης», το γύρισμα της εκπομπής «Ψιλοχαράζει στα βουνά», με τραγουδιστές την ολότητα των κατοίκων της Αρίστης, ήταν κάτι ανεπανάληπτο στα μουσικά χρονικά. Αλλά και στο ευλόγημα των νερών, που ακολούθησε την επομένη, στην εορτή των Φώτων, εκεί ψηλά στην Αρίστη, τηρήθηκε όλο το λειτουργικό της Ορθοδοξίας. Και τα νερά ευλογήθηκαν σε ένα… πηγάδι της Αρίστης!

https://www.paron.gr/2018/01/11/kapia-mera-stin-aristi/