Το Πρόβλημα του Ελληνικού Δημοσίου Χρέους
Γράφει ο Σπυρίδων
Λαβδιώτης
Η Ελληνική οικονομική
κρίση ξεκίνησε ως κρίση δημοσίου χρέους πριν από εννέα χρόνια και έφθασε στο
αποκορύφωμά της τον Μάιο του 2010, με την υπογραφή του Α’ Μνημονίου. Έκτοτε,
παρά τα αυστηρά και άκριτα μέτρα λιτότητας που επεβλήθησαν από την τρόικα – ΕΕ,
ΕΚΤ, ΔΝΤ- με τον ευφημισμό «μεταρρυθμίσεις» για να σωθεί η σπάταλη Ελλάδα από
τη χρεοκοπία, ακριβώς το αντίθετο συνέβη. Η οικονομία κατέρρευσε σαν πύργος από
τραπουλόχαρτα, η ανεργία γιγαντώθηκε, η μετανάστευση των νέων θέριεψε και το
δημόσιο χρέος εκτοξεύτηκε από 126 % (σε σχέση με το ΑΕΠ) το 2009, στο 188 % το
2017.1
Πώς εξηγείται το παράδοξο
η οικονομία να ισοπεδώνεται από τα μέτρα λιτότητας, ενώ το δημόσιο χρέος να
αυξάνεται εν μέσω πείνας και δυστυχίας; Η επεξήγηση δόθηκε, αρχικώς, πριν ο
κόσμος αντιληφτεί τι ακριβώς είχε συμβεί, από τον πρώην επίτροπο των
οικονομικών και νομισματικών υποθέσεων της ΕΕ, Ολί Ρεν (Olli Rehn): «τα
προγράμματα διάσωσης καταρτίστηκαν για να σωθούν οι τράπεζες». Για να το
ομολογήσει, μετά την ελληνική τραγωδία, λίγες μέρες πριν το τέλος της θητείας
του και ο πρόεδρος του Eurogroup, ο πολύς Γερούν Νάισελμπλουμ, ενώπιον της
Επιτροπής Απασχόλησης του Ευρωκοινοβουλίου.
Ως εκ τούτου, όλη αυτή η απρόσμενη συμφορά που έπληξε την ελληνική
κοινωνία θα μείνει ανεξίτηλη στη μνήμη αυτών που την βιώνουν και για τους
νεωτέρους που θα τη διδαχθούν, έγινε όχι για να σωθεί η χώρα μας και να τεθεί
σε τροχιά ανάπτυξης, αλλά για να σωθούν οι τράπεζες και μαζί, το είδωλο του
ευρώ.
Είναι λοιπόν φανερό ότι το
ελληνικό δημόσιο χρέος με την επιβάρυνση των κολοσσιαίων ζημιών των τραπεζών
δεν είναι βιώσιμο. Συνεπώς, απαιτείται μια σημαντική διαγραφή του επαχθούς
χρέους για να ξεκινήσει πάλι η ανάπτυξη.
Η εμμονή των ευρωπαϊκών
αρχών πλέον – το ΔΝΤ έχει διαφωνήσει ως προς τη βιωσιμότητα του χρέους και
αποχώρισε από τη χρηματοδότηση του Γ’ Μνημονίου της δανειακής σύμβασης των € 86
δις, τον Αύγουστο του 2015- στην εφαρμογή της αποτυχημένης πολιτικής της
«φιλικής προς την ανάπτυξη λιτότητας» αποτελεί εύλογη απορία. Διότι αφενός η
χώρα έχει πτωχοποιηθεί, αφετέρου το δημόσιο χρέος, αντί να μειωθεί, έχει
δραματικά αυξηθεί και, δεν δικαιολογείται ούτε με βάση τους πραγματικούς, αλλά
ούτε τους ηθικούς λόγους.
Παρότι η λύση της
βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους είναι η απαραίτητη συνθήκη για την επίλυση της
μακροβιότερης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης ενός ανεπτυγμένου κράτους σε
καιρό ειρήνης, ωστόσο, από μόνη της, δεν είναι επαρκής. Όπως η μεταπολεμική
εμπειρία επιδεικνύει, είναι ζωτικής σημασίας η κατάρτιση μιας ευρύτερης
ατζέντας η οποία ασχολείται με την οικονομική δυσπραγία της Ελλάδος, αλλά και
με τις σοβαρές δομικές ατέλειες του ευρώ.
Ο πρώτος και βασικότερος
λόγος είναι η διαγραφή του αποκληθέντος και διεθνώς «ελληνικό δημόσιο χρέος». Η
διάχυτη ελληνική και διεθνής γνώμη ότι ο εκτροχιασμός του δημοσίου χρέους
οφείλεται αποκλειστικά στην κρατική ασυδοσία είναι εσφαλμένη, διότι όπως
αναφέρθηκε, εμπεριέχει τεράστια χρέη ιδιωτικών τραπεζών που μεταβιβάστηκαν
στους προϋπολογισμούς του κράτους. Τα ποσά υπερβαίνουν τα € 240 δις. (3) Το θλιβερό, η
πλειονότητα των κονδυλίων δεν εμπεριέχεται καν στο επίσημο δημόσιο χρέος του
Υπουργείου Οικονομικών.
Έτσι
έχουμε το οξύμωρο, ενώ το δημόσιο χρέος ανήρχετο στα € 299 δις το 2009,
αυξήθηκε μόλις στα € 329 δις το 2017! Από την άλλη, απαιτήθηκαν τρία βάναυσα
Μνημόνια συνολικού ύψους € 326 δις για να σωθεί η χώρα από τη χρεοκοπία! Δεν
είναι εύλογο να τεθεί το ερώτημα, πως έγινε αυτή η μαγεία; Που πήγαν αυτά τα
επιπρόσθετα λεφτά και ο κόσμος, γενικά, ζει μέσα σε μια πρωτόγνωρη μιζέρια,
ανασφάλεια και, αρκετοί χάνουν και τα σπίτια τους;
Η απάντηση έρχεται όχι από
Έλληνες ακαδημαϊκούς, αλλά από Γερμανούς. Η μελέτη με τίτλο «Που Πήγαν τα
Χρήματα Διάσωσης της Ελλάδος;» (4)
παρουσιάζει τη ροή των κεφαλαίων των δανειακών συμβάσεων του Α’ και Β’
Μνημονίου, συνολικού ποσού € 240 δις. Το κύριο συμπέρασμα είναι ότι μόνο € 9.7
δις ή λιγότερο από 5% από το σύνολο που εκταμιεύτηκαν από τις δύο δανειακές
συμβάσεις χρησιμοποιήθηκαν για τις ανάγκες της οικονομίας ! Το υπόλοιπο 95.5%
πήγε για πληρωμές του χρέους και ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών.
Και εμείς το έχουμε κρυφό
καμάρι ότι οι τράπεζές μας ήταν εύρωστες, δεν είχαν τοξικά ομόλογα,
τιτλοποιημένα προϊόντα και τα εξωτικά, CDOs και CDSs. Καλά να πάθουν «έλεγαν»
τότε, οι πολιτικοί και οι ειδήμονες του χρήματος, «ας πρόσεχαν» οι εταίροι μας.
Όμως, δεν είχαν αντιληφθεί ότι η Δαμόκλειος Σπάθη είχε ήδη πέσει επί των
κεφαλών όλων μας.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:
1
Το ύψος χρέους της Κεντρικής Κυβέρνησης το 2009 ανήρχετο στα € 298.8 δις ή 125,
8 % του ΑΕΠ (€ 237.5 δις), έναντι € 262.3 δις ή 108,7 % του ΑΕΠ (€ 242 δις) το
2008. Σε σύγκριση με € 328.7 δις χρέος της Κεντρικής Κυβέρνησης στα τέλη 2017 ή
187.6% του ΑΕΠ (€ 175 δις)· ΥΠΟΙΚ, ΟΔΔΗΧ, Eurostat.
2
Jeroen Dijsselbloem, από την κατάθεση στην Επιτροπή Απασχόλησης του
Ευρωκοινοβουλίου, την 9η Νοεμβρίου του 2017. Ο Πρόεδρος του Eurogroup
επιβεβαίωσε τη δήλωση του πρώην Επιτρόπου Ολί Ρεν ότι «τα προγράμματα διάσωσης
εκπονήθηκαν για να σωθούν οι τράπεζες», λέγοντας ότι στο πρώτο στάδιο της
κρίσης το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν οι τράπεζες : «χρησιμοποιήσαμε πολλά από τα
χρήματα του φορολογούμενου, με λάθος τρόπο κατά τη γνώμη μου, για να σώσουμε
τις τράπεζες· …ο κόσμος που επέκρινε τα πρώτα χρόνια του ελληνικού προγράμματος
λέγοντας, πως όλα έγιναν για τις τράπεζες, έχουν κάποιο δίκαιο».
http://newpost.gr/oikonomia/638062 http://news247.gr
3
Με τη χρεοκοπία της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του 2008, κορυφώθηκε ο
πανικός της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης καθώς η διατραπεζική αγορά
«πάγωσε». Λόγω του συστεμικού κινδύνου, οι ευρωπαϊκές τράπεζες οι οποίες είχαν
αγοράσει ελληνικά ομόλογα και είχαν επίσης δανειοδοτήσει τις ελληνικές
τράπεζες, ξαφνικά βρέθηκαν εκτεθειμένες με επισφαλή δάνεια και έλλειψη ιδίων
κεφαλαίων. Οι ελληνικές τράπεζες με τη σειράς τους, ήταν επίσης εκτεθειμένες σε
δάνεια υψηλού κινδύνου ύψους άνω των € 500 δις, ήτοι υπεράνω του 200% του ΑΕΠ
(Το Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα το 2009, Ιούνιος 2010, Ελληνική Ένωση Τραπεζών).
Ως αποτέλεσμα, οι τράπεζες κάλεσαν την τότε κυβέρνηση να τις διασώσει. Αυτό
έγινε με τον Νόμο 3723, ΦΕΚ 250, 9/12/2008 : «Ενίσχυση της ρευστότητας της
ελληνικής οικονομίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της διεθνούς
χρηματοπιστωτικής κρίσης». Τότε δόθηκαν τα πρώτα € 28 δις, εν συνεχεία,
ξεπέρασαν τα € 240 δις. Γι αυτό η Ελλάδα, δεν είναι Κύπρος (€ 10 δις),
Πορτογαλία (€ 78 δις) ή Ιρλανδία(€ 86 δις).
4 Rocholl J., and Stahmer Α., “Where did the Greek bailout money go?” ESMT White
Paper, European School of Management and Technology, Berlin, 16/2/2016 (Ευρωπαϊκό Σχολείο Διοίκησης και Τεχνολογίας).
Μέρος
2ο : Το Πρόβλημα του Ελληνικού Δημοσίου Χρέους
Σπύρος Λαβδιώτης, 1 Μαΐου
2018
Σκοπός του αρχικού άρθρου
επί του προβλήματος του Ελληνικού Δημοσίου Χρέους είναι να επιλυθεί ο γρίφος,
πώς η ‘μικρή’ Ελλάδα με ένα δημόσιο χρέος ύψους € 263 δις το 2008,1 (109% ως
προς το ΑΕΠ) υποχρεώθηκε να υπογράψει τρία Μνημόνια δανειακών συμβάσεων που
ανέρχονται στο ιλιγγιώδες ποσό των € 326 δις. Ως εκ τούτου, η χώρα τελεί σε
καθεστώς μακροχρόνιας χρεοκοπίας και έχει μετατραπεί, δυστυχώς, με τη συνδρομή
της πολιτικής ηγεσίας του τόπου σε «κλοτσοσκούφι» των δανειστών, της περιβόητης
τρόικας (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ).
Ωστόσο, η χώρα, όπως ήδη
είναι αισθητό και ορατό στα μάτια του κόσμου, υποφέρει επί οκτώ συνεχή χρόνια,
άλλοι ως άνεργοι, άλλοι ως συνταξιούχοι με τις δραστικά μειωμένες αποδοχές,
άλλοι ως επιχειρηματίες οι οποίοι λόγω της συρρίκνωσης της αγοραστικής δύναμης
εξ ανάγκης έβαλαν λουκέτα, άλλοι πάλι έριξαν πέτρα πίσω τους παίρνοντας το
δρόμο της ξενιτιάς κι άλλοι, δεν άντεξαν…
Αυτό το πρωτόγνωρο
βασανιστήριο θυμίζει τη Θεία Κωμωδία του Dante, όπου οι δανειστές αλυσόδεσαν
την Ελλάδα στο έβδομο πάτωμα της κόλασης, ως ένδειξη «αλληλεγγύης»,
“solidarity” την ονομάζουν. Την καταδίκασαν σε ισόβια κάθειρξη -για τους
περισσοτέρους η λήξη των δανείων το 2060, αυτό ακριβώς σημαίνει- χρεώνοντάς την
με τρία Μνημόνια που υποτίθεται ότι τα € 326 δις εισέρρευσαν στα ταμεία του
κράτους. Η κατηγορία, ότι αμάρτησε, ήταν το απολωλώς πρόβατο της Ευρωζώνης,
«ζούσε πέραν των δυνατοτήτων της».
Ατυχώς, πολύς κόσμος στην
Ελλάδα αλλά και ορισμένοι πολιτικοί μας έχουν δημόσια ομολογήσει ότι δεν
«διάβασαν» τα Μνημόνια- ενώ οι υπόλοιποι πολιτικοί, πιστεύει κανείς ότι τα
έχουν διαβάσει; Εάν πράγματι τα είχαν διαβάσει και ενδιαφέρονταν για την
ελληνική κοινωνία τότε θα έβλεπαν μπροστά τους τον προάγγελο των δεινών που θα
επακολουθούσαν, τα οποία ξεδιπλώνονταν σταδιακά. Παρακολουθώντας την εξέλιξη
του δημοσίου χρέους θα είχαν εύλογα διαπιστώσει ότι «κάποιο λάκκο έχει η φάβα».
Φταίει ο λαός, που προγενέστερα τον είχαν εμποτίσει με το «μαζί τα φάγαμε», σ’
αυτή την θλιβερή ιστορία;
Εξάλλου
ποτέ ο ελληνικός λαός δεν ενημερώθηκε περί των Μνημονίων. Το ίδιο ακριβώς έγινε
με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το καλοκαίρι του 1992, όταν όχι μόνο ο ελληνικός
λαός δεν γνώριζε περί τίνος πρόκειται, αλλά ούτε οι ίδιοι οι βουλευτές γνώριζαν
τι ψηφίζουν, αφού δεν τους δόθηκε το κείμενο της Συνθήκης. Εντούτοις, το
Μάαστριχτ υπερψηφίστηκε με 286 ψήφους και παραδόθηκε η νομισματική κυριαρχία
της χώρας. Έτσι και τα δύο Μνημόνια υπερψηφίστηκαν από την Ελληνική Βουλή, πλην
του κομβικού Α’ Μνημονίου το οποίο – κατά παράβαση του Συντάγματος – δεν πέρασε
καν από τη Βουλή!
Μολονότι η ελληνική
κοινωνία διαισθάνθηκε ότι έρχονται «μαύρες» μέρες και άρχισε τις μαζικές
διαδηλώσεις, δεν είχε ακόμη συνειδητοποιήσει τι σημαίνει Μνημόνια. Οι έλληνες
πολιτικοί και ο διεθνής Τύπος διαλαλούσαν ότι τα χρήματα δίνονται για να σωθεί
η Ελλάδα από τη δημοσιονομική κραιπάλη που ζούσε επί δεκαετίες. Αυτό όλοι το
γνωρίζαμε και ο λαός συνήνεσε ότι εμείς δεν είμαστε «μπαταξήδες», πάνω απ’ όλα,
τα χρέη πρέπει να πληρώνονται.
Πλην
όμως, δεν έγινε καθόλου αντιληπτό ποιανού χρέη θα πλήρωνε με τα Μνημόνια ο
έλληνας πολίτης. Ούτε ότι με την υπογραφή του Α’ Μνημονίου θα ξετυλίγονταν
σταδιακά ένα ατελείωτο κουβάρι χρέους που ήταν άσχετο στο μεγαλύτερο μέρος του
με την πολυδιαφημισμένη ασωτία του δημόσιου τομέα. Εντούτοις, οι ευρωπαϊκές
αρχές με τοποτηρητή το ΔΝΤ, μεταβίβασαν τεράστιες ζημιές του ατελούς
νομισματικού μηχανισμού του ευρώ στο ελληνικό δημόσιο, ήτοι στους
φορολογούμενους, σε στάδια, και το πέτυχαν, αλλά στα «μουλωχτά».
Εξ ου και οι «αλληλέγγυοι»
εταίροι μας άρχισαν την περιπλοκότητα με τα 88 ή 108 προαπαιτούμενα για να
θολώσουν τα νερά, ιδίως να παίζουν με τις λέξεις, όπως στην εποχή του Σόλωνος
όταν η αρχαία Αθήνα χρεοκόπησε. Ο σπουδαίος νομοθέτης, για να καταπραΰνει τα
δεινά που μάστιζαν την πόλη, ονόμασε τις φυλακές οικήματα, τις φρουρές προστασία
και τις ερινύες σεμνές θεές. Παρομοίως η τρόικα, το ιδιωτικό τραπεζικό χρέος το
βάφτισε δημόσιο, τη δρακόντεια φορολογία, δημοσιονομική προσαρμογή και τα
άκριτα μέτρα λιτότητας, που θα επέφεραν μια τεράστια διαφορά στις ζωές των
πολιτών, μεταρρυθμίσεις.
Η εξέχουσα απορία είναι
γιατί οι ευρωπαϊκές αρχές μαζί με το ΔΝΤ, παίξανε αυτό το δόλιο παιχνίδι σε
βάρος ενός ολοκλήρου λαού; Γνώριζαν ότι στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 το
παγκόσμιο σύστημα κατέρρευσε και η διάσωση των τραπεζών αποτέλεσε την ύψιστη
προτεραιότητα των κρατών.(2)
Διατέθηκαν
από τα κράτη, αρχής γενομένης από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τρις ευρώ για τη
διάσωση των τραπεζών, που είναι ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός. Το εύλογο λοιπόν
ερώτημα είναι γιατί στην περίπτωση της Ελλάδος παίχτηκε ένα παιχνίδι
«προπετάσματος καπνού και καθρεπτών», αποκρύβοντας το βαθύτερο αίτιο της
επιβολής των Μνημονίων; Και το ΔΝΤ αθέτησε το μότο του “No more Argentinas”,
παραβιάζοντας τους κανονισμούς του; Η απάντηση θα έρθει πολύ αργότερα από την ΕΕ
«η υλοποίηση των προγραμμάτων απέτρεψε την κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού
συστήματος».
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1
Υπουργείο Οικονομικών, ΟΔΔΗΧ, Εκθέσεις Ελεγκτικού Συνεδρίου, Eurostat-
Government statistics. Το 2008, στο πλαίσιο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής
κρίσης εκτός από την Ελλάδα, διεθνή χρηματοδοτική συνδρομή ζήτησαν άλλες
τέσσερις χώρες της ζώνης του ευρώ, η Ιρλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία και η
Κύπρος, και τρεις χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ, η Λετονία, Ουγγαρία και η
Ρουμανία (Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, Παρέμβαση στην Ελληνική
Χρηματοπιστωτική Κρίση, σελ. 13).
2 Adler Turner, Between Debt and the Devil, Princeton University Press,
2016, p. 74. Ο A. Turner, ήταν πρόεδρος της Βρετανικής Αρχής
Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών όταν ξέσπασε η κρίση του 2008. 3 IMF Office Memorandum,
May 9, 2010. Το «άκρως» εμπιστευτικό έγγραφο που διέρρευσε μέσω της Wall Street
Journal, τρία χρόνια μετά το Α’ Μνημόνιο των € 110 δις, αναφέρει ότι η συνδρομή
του Ταμείου ήταν € 30 δις. Ήτοι, 32 φορές την ποσόστωση (quota) της Ελλάδος, το
μεγαλύτερο ποσό που ενέκρινε το Ταμείο στην ιστορία του! Ειδικά, το έγγραφο
κάνει μνεία ότι αναγνωρίστηκαν οι υψηλοί κίνδυνοι βιωσιμότητας του ελληνικού
χρέους και τα μέλη, Αργεντινή, Βραζιλία, Ινδία, Ρωσία, και Ελβετία, πρότειναν
να γίνει η αναδιάρθρωση του χρέους πριν την εφαρμογή του προγράμματος. Η
πρόταση αποκλείστηκε από τις ελληνικές αρχές! Και οι Γάλλοι, Γερμανοί και
Ολλανδοί, υπέδειξαν ότι «οι εμπορικές τους τράπεζες ήταν εκτεθειμένες στην
Ελλάδα και διατηρούσαν τις θέσεις τους». * Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο , 2017,
ό.π., Παράρτημα XI, Απαντήσεις της Ε.Επιτροπής, σελ. 141
Μέρος
3 ο : Το Πρόβλημα του Ελληνικού Δημοσίου Χρέους
Σπύρος Λαβδιώτης , 6 Μαΐου
2018
Συνεχίζουμε τον δρόμο της
εξιχνίασης του δημοσίου χρέους, που δεν είναι ομαλός με ροδοπέταλα στρωμένος
αλλά τραχύς με αγκάθια καλυμμένος. Ο προορισμός είναι να φτάσουμε αλληγορικά
στην Θήβα, όχι στην αρχαία Θήβα, με τον Οιδίποδα απέναντι στην Σφίγγα για να
επιλύσει το αίνιγμα «ποιο όν το πρωί στέκεται στα τέσσερα, το μεσημέρι στα δύο
και το βράδυ στα τρία;». Αλλά τον σύγχρονο γρίφο, πως η Ελλάδα υπέστη τη
μεγαλύτερη οικονομική και κοινωνική συντριβή από τα τέλη του Β’ Παγκοσμίου
Πολέμου και, ταυτόχρονα της φόρτωσαν ένα αέναο χρέος εκατοντάδων δις ευρώ, για
να την διασώσουν!
Όπως αναφέρθηκε στην
προηγούμενη δημοσίευση (Μέρος 2ο επί του δημοσίου χρέους), το Εκτελεστικό
Συμβούλιο του ΔΝΤ, κατά παράβαση των κανονισμών του, ενέκρινε τη συμμετοχή του
στο οδυνηρό για τη χώρα μας Α’ Μνημόνιο της δανειακής σύμβασης των € 110 δις. Η
συνεισφορά του Ταμείου ανήρχετο στα € 30 δις, τουτέστιν 32 φορές την ποσόστωση
(quota) της Ελλάδος – το μεγαλύτερο πρόγραμμα που ενέκρινε το ΔΝΤ στην ιστορία
του! Το δε ποσό των € 80 δις της διμερούς χρηματοδότησης θα καλύπτονταν από την
ΕΕ.
Η πρόταση της αναδιάρθρωσης
του ελληνικού δημοσίου χρέους, πριν την εφαρμογή του Μνημονίου, δεν εγκρίθηκε
διότι τα Ευρωπαϊκά κράτη- όλα μέλη της Ευρωζώνης, εκτός ενός- την απέρριψαν. Επίσης, «αποκλείστηκε από τις ελληνικές
αρχές»! Τελικά, παρά τις ηχηρές διαφωνίες, η συμμετοχή του Ταμείου εγκρίθηκε,
λόγω υψηλού διεθνούς συστημικού κινδύνου (spillover effects).
Το επίμαχο σημείο του
υπομνήματος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΔΝΤ είναι εάν όντος οι ελληνικές
αρχές απέκλεισαν την αναδιάρθρωση του χρέους. Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Eric Toussaint « αυτοί
που διαχειρίζονταν τον φάκελλο της Ελλάδας ‘προσποιήθηκαν’ ότι οι Ελληνικές
Αρχές δεν θέλουν να ακούσουν για μείωση του χρέους». Που γέρνει η ζυγαριά θα το
δούμε πιο κάτω. Αυτό όμως που γνωρίζουμε είναι οι ελληνικές τράπεζες ήταν βαθιά
στο κόκκινο. Οι ζημιές ήταν μεγάλες και απροσδιόριστες από το 2008 και οι
έλληνες τραπεζίτες και οι ομόλογοί τους, Γάλλοι, Γερμανοί, Βέλγοι, και Ολλανδοί
θεωρούσαν ανάθεμα οιαδήποτε αναδιάρθρωση του χρέους, γιατί κατείχαν ελληνικά
χρεόγραφα.
Η Διεθνής Τράπεζα
Διακανονισμών (BIS) μας ενημερώνει ότι η έκθεση των ξένων τραπεζών σε ελληνικά
χρεόγραφα, κατεξοχήν του δημόσιου τομέα, συνολικά ανήρχετο στα € 140 δις στα
τέλη του 2009. Οι τράπεζες της Ευρωζώνης
το 2008 – έτος κορύφωσης του ελληνικού χρέους- διακρατούσαν συνολικά € 128 δις
ελληνικού χρέους, το οποίο προσέγγισε ένα χαμηλό των €12 δις το 2013.7 Αυτό
σημαίνει ότι οι τράπεζες της ζώνης του ευρώ «ξεφόρτωσαν» τουλάχιστον το 90% των
ελληνικών χρεογράφων που κατείχαν στους επίσημους πιστωτές μας – την τρόικα –
και αυτή, χωρίς ηθική συστολή, στις πλάτες του ανήμπορου να αντιδράσει
ελληνικού λαού!
Αυτός είναι ένας σημαίνων
λόγος, συν οι τόκοι, που η Ελλάδα είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα η οποία βιώνει
μια βαθιά οικονομική ύφεση παρόμοια της Μεγάλης Ύφεσης των Ηνωμένων Πολιτειών
στη δεκαετία του 1930. Μεταξύ του κραχ του 1929 και 1933, η συνολική παραγωγή
στις ΗΠΑ μειώθηκε κατά 27%, ενώ στην Ελλάδα μεταξύ του 2008 και 2016 μειώθηκε
ελαφρώς περισσότερο, στο 28%. Μ’ άλλα λόγια, η οικονομική κρίση και η κοινωνική
εξαθλίωση που μαστίζει τη χώρα μας είναι μεγαλύτερη σε εγχώρια δαπάνη και
ακριβώς διπλάσια σε χρονική διάρκεια.
Συγκεκριμένα,
τον Μάιο του 2010 με την υπογραφή του Α’ Μνημονίου, αντί η Ελλάδα να σωθεί από
τη χρεοκοπία ξεκίνησε η μεταβίβαση του ελληνικού χρέους που κατείχαν κυρίως
τράπεζες στους λογαριασμούς του ελληνικού δημοσίου. Έτσι, χρέος περίπου € 126
δις μετατράπηκε σταδιακά από ιδιωτικές διεθνείς απαιτήσεις σε δάνεια των
επίσημων πιστωτών μας (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ). Ούτως, η πολύκροτη
«διάσωση» της Ελλάδος μεταμορφώθηκε σε διάσωση κατεξοχήν ευρωπαϊκών τραπεζών
που ήταν σε αδύναμη κεφαλαιακή θέση λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008,
σε βάρος των φορολογουμένων. Τη «νύφη»
την πλήρωσαν μόνο οι έλληνες αφού οι τόκοι από την έναρξη των Μνημονίων
υπερβαίνουν τα € 70 δις. Όμως, αυτή δεν ονομάζεται αλληλεγγύη, αλλά τοκογλυφία.
Το 2011, η ‘μικρή’ Ελλάδα πλήρωσε σε ένα χρόνο € 17 δις τόκους στους δανειστές
– μαζί με το ΔΝΤ – για να τεθεί η χώρα σε τροχιά ανάπτυξης!
Ας ακολούθως, οι δανειστές
σκαρφίστηκαν το περιβόητο PSI του 2012, για να επιμηκύνουν τα δάνεια, να
μετατρέψουν το χρέος από το ελληνικό σε ξένο δίκαιο και να αναβάλουν τους
τόκους και τα χρεολύσια των δανείων του ΕΜΣ, για 10 και 15 χρόνια, αντίστοιχα,
για να μπορούν οι έλληνες να πληρώνουν! Η ραδιουργία είναι παρεμφερής του Α’
Μνημονίου που η Σύμβαση δεν πέρασε από τη Βουλή. Ο λόγος, η Ελλάδα είχε κάνει
αίτημα δανειακής διευκόλυνσης, χωρίς αναδιάρθρωση, στην ΕΕ και ΔΝΤ στις 3 Μαΐου
2010. Αυτό καταγράφεται στο Μνημόνιο Συνεννόησης στο ΦΕΚ 65Α ν. 3845 της 6ης
Μαΐου 2010, που εμπεριέχει τους όρους και δεσμεύσεις του Α’ Μνημονίου. Άρα,
πριν την 10η Μαΐου όλα είχαν προσυμφωνηθεί.
παραπομπές:
1
Οι εκτελεστικοί εκπρόσωποι έξι Ευρωπαϊκών κρατών (Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο,
Ισπανία, Ολλανδία και Δανία ) εξέδωσαν κοινή δήλωση στηρίζοντας το Α’ Μνημόνιο
(SBA- Stand- By Arrangement).
2 IMF Office Memorandum, strictly confidential, Board meeting on Greece’s
request for a an Stand- By Arrangement – May 9, 2010. See also the Press
Release No. 10/187, IMF Approves € 30 Billion for Greece, which is part of a
cooperative financing package of € 110 billion with the European Union. Η
Ελλάδα έγινε μέλος του ΔΝΤ στις 27 Δεκέμβριου 1945, και έχει ποσόστωση (quota),
SDR 823.0 εκατ.
3 Η ακριβής φράση του άκρως εμπιστευτικού Office Memorandum της 9ης Μαΐου 2010 είναι : “ Staff pointed out that debt restructuring has
been ruled out by the Greek Authorities themselves.”
4 Secret IMF Documents on Greece commented by Eric
Toussaint (CADTM), 16 Ιανουαρίου 2017
5 Επιπλέον,
ο Eric Toussaint αναφέρει ότι ο αντιπρόσωπος της Ελλάδος, Παναγιώτης
Ρουμελιώτης, επιβεβαίωσε ότι ήταν «επινόημα» ότι οι ελληνικές αρχές απέκλεισαν
την αναδιάρθρωση. Μάλιστα, ο κος Ρουμελιώτης ισχυρίστηκε ότι πιέζονταν από την
Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να δεχθεί ότι η Ελλάδα είχε δηλώσει ότι δεν επιθυμεί
να μειωθεί το χρέος και ακόμη ότι ο Jean C.Trichet, απειλούσε ότι «θα αποσύρει
την πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών στην ΕΚΤ για άντληση ρευστότητας».
6 BIS (Bank of International Settlements), consolidated
ultimate risk basis. Τη μεγαλύτερη έκθεση κατά προσέγγιση την
είχαν, Γαλλία (€ 58 δις), Γερμανία (€ 30 δις), ΗΠΑ (€ 12 δις), Αγγλία (€ 10
δις), Ολλανδία (€ 10 δις). Ειδικά. οι τράπεζες της Ευρωζώνης είχαν ελληνικό
χρέος αξίας € 120 δις περίπου.
7 Who’s Still Exposed to Greece, by Silvia Merler,
economic analyst, February 3, 2015, Bruegel
8
ΟΔΔΗΧ, Δελτίο Δημοσίου Χρέους. Στα τέλη του 2017 το δημόσιο χρέος ανήρχετο στα
€ 328.7 δις, εκ των οποίων € 263.3 δις, μη διαπραγματεύσιμα δάνεια (80% δε σχέση
με 20% το 2008) και € 65.4 δις, ομόλογα και βραχυπρόθεσμοι τίτλοι. Εντούτοις,
το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο στην Έκθεσή του « Παρέμβαση στην Ελληνική
Χρηματοπιστωτική Κρίση, 14/11/ 2017), αναφέρει ότι μέχρι τον Ιούλιο 2017, το
σύνολο που εκταμιεύτηκε από την Ευρωζώνη ανήλθε σε € 248.4 δις, ενώ η συνδρομή
του ΔΝΤ ήταν € 32.3 δις. Σύνολο: € 280.7 δις. Υπάρχει χρηματοδοτικό κενό! Μόλις
γράφονται αυτές οι λέξεις, ο ΟΔΔΗΧ ανακοίνωσε ότι το δημόσιο χρέος στις
31.03.2018 ανέρχεται στα € 343.7 δις.
9
Υπουργείο Οικονομικών, Κρατικοί Προϋπολογισμοί, Εισηγητικές Εκθέσεις ετών 2017
-2018.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου