Αλιμος: Η πόλη του ήλιου

Είναι δεμένος άρρηκτα με τη θάλασσα και τον ήλιο, με τη διασκέδαση, τη νυχτερινή ζωή αλλά και με την Ιστορία. Αυθεντικός και φιλόξενος, ο Αλιμος συνεχίζει να εξελίσσεται και να κερδίζει νέους πιστούς φίλους

Είναι μια πόλη που δεν έχει... «κέντρο», κι όμως είναι δυναμική και ολοζώντανη. Που για χρόνια περίμενε να αποκτήσει τον δικό της σταθμό μετρό, κι όμως για δεκαετίες ολόκληρες ήταν (και είναι) προορισμός διασκέδασης και αναψυχής των Αθηναίων, λόγω θάλασσας και παραλιακής. Ετσι το 'χε τραγουδήσει κάποτε κι ο ρεμπέτης Απόστολος Χατζηχρήστος: «... τράβα, καροτσέρη, τράβα, και στο Καλαμάκι κόψε για ουζάκι», όταν το παραλιακό τμήμα του Αλίμου ήταν γεμάτο ταβερνάκια που ανταγωνίζονταν ακόμη και το Μικρολίμανο.

Γοητευτικό σούρουπο στην πόλη, στον πεζόδρομο μπροστά από το Πάρκο Αλίμου.

Φωτογραφία: Δημήτρης Κλεάνθης

Σήμερα ο Αλιμος είναι μια σύγχρονη πόλη, με μεγάλη εμπορική κίνηση, με τη μεγαλύτερη μαρίνα σκαφών στην Ελλάδα, με νυχτερινή ζωή και πίστες που «φτιάχνουν» καριέρες και ονόματα, με μεγάλες αμμουδερές παραλίες, με «αριστοκρατικές» συνοικίες, με landmarks μοναδικά στην Αττική. Κι αν απορείς πώς γίνεται μια πόλη σαν τον Αλιμο να καταφέρνει τόσα και τόσα χρόνια να... γράφει ιστορία, μην απορείς· ο ίδιος ο Θουκυδίδης, ένας από τους 2-3 μεγαλύτερους ιστορικούς της ανθρωπότητας (και εκείνος που «επέβαλε» την επιστημονική έρευνα στην ιστοριογραφία), καταγόταν από τον Δήμο Αλιμούντος, τον σημερινό Αλιμο δηλαδή. Ο αρχαίος ιστορικός είναι σήμερα το σύμβολο και καμάρι του δήμου.

Στον Αλιμο θα σε φέρουν οι μεγάλες οδικές αρτηρίες που «περιβάλλουν» την περιοχή, η λεωφόρος Ποσειδώνος στο παραλιακό κομμάτι, η Αλίμου στα σύνορα με το Ελληνικό και την Αργυρούπολη, η Βουλιαγμένης και οι λεωφόροι Καλαμακίου και Θεομήτορος στα όρια με τον Αγιο Δημήτριο. Στην τελευταία θα βρεις και μερικά από τα πιο δημοφιλή στέκια για καφέ, όμως η περισσότερη κίνηση συγκεντρώνεται στην παραλιακή. Η οδός Θουκυδίδου (παράλληλη της λ. Ποσειδώνος) είναι το μέρος όπου «πρέπει» να καθίσεις για έναν χαλαρό καφέ ή ένα βραδινό ποτό, ενώ στην παραλιακή θα έρθεις για να διασκεδάσεις σε κάποια από τις μεγάλες πίστες που περιγράφουν σε μέγιστο βαθμό το «Athens by night». Τα μαγαζιά της Ποσειδώνος μπορεί να έχουν αλλάξει αμέτρητες φορές το όνομά τους, το κύρος τους όμως στη νυχτερινή ζωή είναι αδιαμφισβήτητο: το «Frangelico», το «Θέα» και το «Παραλία Live» είναι από τα μαγαζιά που ο κάθε τραγουδιστής ονειρεύεται να εμφανιστεί· και από εκείνα όπου ο κάθε γλεντζές ονειρεύεται να διασκεδάσει μέχρι τις μεγάλες πρωινές ώρες...

Ενα παράδοξο χαρακτηριστικό της πόλης είναι πως δεν έχει ένα «ξεκάθαρο κέντρο»: ο Αλιμος χωρίζεται σε αρκετές συνοικίες (Καλαμάκι, Εφοριακών, Κυθηρίων, Εκτελωνιστών, Αγ. Παντελεήμονας, Τράχωνες, Ανω Καλαμάκι, Αναπήρων, Αμπελάκια), και η καθεμια έχει το δικό της σημείο που θεωρείται «κεντρικό». Σημείο αναφοράς, ωστόσο, αναμένεται να γίνει ο σταθμός του μετρό που άνοιξε τις πύλες του και στον Αλιμο, έπειτα από δύο χρόνια αναμονής. Χάρη στον νέο σταθμό (βρίσκεται επί της λ. Βουλιαγμένης, στο ύψος της συνοικίας Τράχωνες, ανάμεσα στους επίσης νέους σταθμούς Ηλιούπολη και Αργυρούπολη), ο Αλιμος συνδέεται πλέον με το κέντρο της Αθήνας μέσα σε 10-12 λεπτά. Επί της Βουλιαγμένης βρίσκεται και η γνωστή αγορά φωτιστικών του Αλίμου: μια σειρά από καταστήματα με λάμπες, πολυελαίους και οτιδήποτε σχετίζεται με τον φωτισμό χώρων, απλώνεται στην πλευρά του Αλίμου επί της πολυσύχναστης λεωφόρου, προσελκύοντας καταναλωτές από πολλές περιοχές της Αθήνας.

Ενα ασυνήθιστο περιβάλλον για τα νότια προάστια, στο Συμμαχικό Νεκροταφείο.

Φωτογραφία: Δημήτρης Κλεάνθης

Συμμαχικό Μνημείο Αγώνων

 

Εχεις περάσει χιλιάδες φορές από τη Λεωφόρο Ποσειδώνος, εκεί στα όρια του Αλίμου με το Παλαιό Φάληρο. Πόσες φορές, όμως, το έχεις προσέξει;

Είναι το Συμμαχικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο του Αλίμου (ή «Φαλήρου», σύμφωνα με την επιγραφή, ωστόσο βρίσκεται μέσα στα όρια του Δήμου Αλίμου), ένα θέαμα μάλλον ασυνήθιστο για μια χώρα όπου τα κοιμητήρια είναι συνήθως «αθέατα», περικυκλωμένα από ψηλά κυπαρίσσια.

Πρόκειται για τον χώρο όπου έχουν ταφεί 2.067 Βρετανοί, Καναδοί, Αυστραλοί, Νεοζηλανδοί και Νοτιοαφρικανοί στρατιώτες που πολέμησαν και έπεσαν στην Ελλάδα κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, κυρίως κατά την εισβολή των ναζί στη χώρα το 1941.

Μία μαρμάρινη πλάκα με το ονοματεπώνυμο, το εθνόσημο, έναν σταυρό ή το άστρο του Δαυίδ (ανάλογα με το θρήσκευμα του καθενός) και τον βαθμό κάθε στρατιώτη πληροφορεί για τον κάθε πεσόντα, ενώ για όσους δεν έγινε ποτέ δυνατή η αναγνώριση σημειώνεται (στα αγγλικά) «Ο Θεός τον γνωρίζει».

Στο βάθος του κοιμητηρίου υψώνεται ο πελώριος «Σταυρός της Θυσίας», με ένα μπρούτζινο σπαθί στην εμπρόσθια όψη του, ενώ στην ανατολική πλευρά του στέκεται ένα μικρό μνημείο σε σχήμα κύβου, όπου φυλάσσεται η τέφρα 74 Ινδών στρατιωτών που σκοτώθηκαν στην Ελλάδα.

Το Συμμαχικό Νεκροταφείο είναι ανοικτό στον επισκέπτη, ενώ διαχείρισή του -από τη δημιουργία του μετά τον πόλεμο μέχρι και σήμερα- ανήκει στην Κοινοπολιτειακή Επιτροπή Στρατιωτικών Τάφων.

Ο ΑΡΧΑΙΟΣ ΑΛΙΜΟΥΝΤΑΣ*

Το ξέρεις πως στον Αλιμο υπάρχει αρχαίο θέατρο; Πως στην πόλη έχουν ανακαλυφθεί προϊστορικοί οικισμοί της πρωτοελλαδικής και της υστεροελλαδικής περιόδου; Κι όμως, ακόμη και κάτοικοι της περιοχής δηλώνουν άγνοια, και μάλλον με το δίκιο τους, καθώς οι αρχαιολογικοί αυτοί χώροι δεν έχουν αναδειχθεί επαρκώς. Το αντίθετο μάλιστα συμβαίνει, καθώς ο υστεροελλαδικός οικισμός (του 2500 π.Χ.) που έχει εντοπιστεί στους Τράχωνες (πολύ κοντά στο μετρό) βρίσκεται μάλλον εγκαταλελειμμένος, παρά την απαλλοτρίωσή του και την ανακήρυξή του ως προστατευόμενου από το υπουργείο Πολιτισμού. Κατά τις ανασκαφές βρέθηκαν άφθονα κεραμικά σκεύη, λίθινα εργαλεία και άλλα ευρήματα, ωστόσο ο χώρος απέχει ακόμη αρκετά από το να χαρακτηριστεί επισκέψιμος. Αρκετά κοντά, στην οδό Αρχαίου Θεάτρου, βρίσκεται και το θέατρο του Ευωνύμου, του 4ου αι. π.Χ,., από το οποίο ελάχιστα τμήματα έχουν απομείνει σήμερα.

ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΚΑ ΤΣΙΡΙΓΩΤΙΚΑ

  Παναγία Μυρτιδιώτισσα (Φωτογραφία: Δημήτρης Κλεάνθης)

Το σπίτι στον Αλιμο όπου έμεινε για δύο χρόνια ο ποιητής Αγγελος Σικελιανός ('31-'33).
Φωτογραφία: Δημήτρης Κλεάνθης

Η πιο «αριστοκρατική» συνοικία στον Αλιμο είναι τα λεγόμενα Τσιριγώτικα ή Κυθηρίων. Εύκολο να μαντέψεις την καταγωγή των πρώτων κατοίκων της, επίσης εύκολο να μαντέψεις την ευμάρεια των σύγχρονων κατοίκων της, καθώς η περιοχή είναι γεμάτη από καλοφτιαγμένες μεζονέτες και βιλίτσες. Με μεγάλους και άνετους δρόμους, ανοιχτούς χώρους και αρκετό πράσινο, η περιοχή των Κυθηρίων (εκτείνεται από τη Λεωφόρο Θεομήτορος μέχρι την Αλίμου, στο ύψος του Jumbo), θεωρείται ως μία από τις προνομιούχες του Αλίμου. Εδώ μπορεί να μη βρεις καταστήματα εστίασης, θα συναντήσεις όμως μια εκπληκτικά όμορφη εκκλησία, την Παναγία Μυρτιδιώτισσα (προστάτιδα των Κυθήρων), αλλά και τον λόφο Πανί, ίσως το καλύτερο σημείο σ' ολόκληρο τον Αλιμο για μια πανοραμική άποψη της περιοχής. Στο Πανί έρχονται πολλοί για μια πρωινή βόλτα με τον σκύλο τους και για κυριακάτικο σεργιάνι, την Καθαρά Δευτέρα δε ο λόφος προσφέρει το ιδανικό σημείο για το πέταγμα του αετού!

Αλιμος θα πει θάλασσα 

 

 Εκατοντάδες σκάφη και αμέτρητα κατάρτια στη Μαρίνα του Αλίμου.
Φωτογραφία: Δημήτρης Κλεάνθης

Θάλασσα, θάλασσα και πάλι θάλασσα. Ο Αλιμος οφείλει τη μισή του ύπαρξη στη θάλασσα, με το παραλιακό του μέτωπο (από το ρέμα της Πικροδάφνης μέχρι το παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού) να είναι από τα πιο ανεπτυγμένα παραλιακά τμήματα των νοτίων προαστίων. Θες η περίφημη μαρίνα του, θες οι δημοφιλείς παραλίες του με τα beach bars, ο Αλιμος θεωρείται και είναι προορισμός «καλοκαιρινής εξόρμησης» για πολλούς Αθηναίους.

Η μαρίνα του Αλίμου είναι μία από τις μεγαλύτερες μαρίνες της χώρας και σίγουρα η μεγαλύτερη (σε χωρητικότητα) σε ολόκληρη την περιοχή της Αττικής. Συνολικά χίλια (1.000) σκάφη μπορούν να ελλιμενιστούν στις εγκαταστάσεις της, περισσότερα δηλαδή από το 1/3 της συνολικής χωρητικότητας σκαφών στην Αττική (2.850 σκάφη), εκ των οποίων 50 μπορούν να είναι μεγάλες θαλαμηγοί άνω των 25 μέτρων.

Διαχείμαση, επισκευές, επιθεώρηση και συντήρηση είναι ορισμένες μόνο από τις παροχές και τις υπηρεσίες που οι «σκαφάτοι» εκτιμούν στον Αλιμο. Δεν χρειάζεται, ωστόσο, να διαθέτεις το δικό σου σκάφος για να έρθεις στη μαρίνα του Αλίμου. Ο τεράστιος χερσαίος χώρος (171.000 τ.μ.) της μαρίνας προσφέρεται για έναν υπέροχο περίπατο ανάμεσα σε... κατάρτια, πολλοί δε είναι εκείνοι που έρχονται για χαλαρωτικό τζόκινγκ. Λίγο είναι άλλωστε να βρίσκεσαι λίγα μόλις μέτρα μακριά από την πολυσύχναστη Λ. Ποσειδώνος, κι όμως να νιώθεις σαν να βρίσκεσαι σε ένα γραφικό λιμάνι κάπου στο Αιγαίο;

Μετά τις εγκαταστάσεις της μαρίνας, με κατεύθυνση προς το Σούνιο, απλώνεται το πάρκο με το υπαίθριο θέατρο και έπειτα η αγαπημένη «Ακτή του Ηλιου». Είναι η οργανωμένη πλαζ του Αλίμου, μια ακτή που επανειλημμένα επισημαίνεται ως κατάλληλη για κολύμπι, και που όταν ο καιρός «σηκώνει» μπάνιο σφύζει από κόσμο.

Σπάνια συναντάς άλλωστε στην Αττική τόσο ψιλή, σιμιγδαλένια άμμο σαν αυτή της Ακτής, ενώ τα beach bars στην παραλία, με τα σφηνάκια και τα κοκτέιλ να πηγαινοέρχονται, εγγυώνται υψηλά στάνταρ διασκέδασης. Το τραμ σταματάει δύο φορές έξω από την Ακτή (στάσεις Καλαμάκι και Ζέφυρος) κάνοντας πολύ εύκολη την πρόσβαση.

Λίγο παραπέρα από την Ακτή, μετά τον κόμβο της Ποσειδώνος με τη λεωφόρο Αλίμου, εκτείνεται η παραλία των Λουτρών. Μικρότερη από την Ακτή αλλά χωρίς εισιτήριο εισόδου, η αμμουδιά των Λουτρών είναι εξίσου αγαπημένη και δημοφιλής. Δεν της λείπει ούτε το κέφι, με το Ammos να δίνει τον παλμό της διασκέδασης!

Δίπλα ακριβώς στα Λουτρά βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του ΑΝΟΙΑΘ (Αττικός Ναυτικός Ομιλος Ιστιοπλοΐας Ανοικτής Θαλάσσης), ένας δραστήριος σύλλογος με αρκετές επιτυχίες σε εγχώριους και διεθνείς αγώνες, που εκτός των άλλων προσφέρει και μαθήματα σε όσους θέλουν να ασχοληθούν με την ιστιοπλοΐα, τόσο σε επίπεδο αρχαρίων όσο και προχωρημένων.

Κείμενο: Γιάννης Μαντάς
Φωτογραφίες: Δημήτρης Κλεάνθης
www.ethnos.gr

To αρχαίο θέατρο του Ευώνυμου στον Άλιμο*

Η πινακίδα της οδού δίπλα στις παλαιές εγκαταστάσεις της εφημερίδας «Ελεύθερος Τύπος» προδίδει κάπου κοντά την ύπαρξη αρχαίου θεάτρου (οδός Αρχαίου Θεάτρου). Ακόμα και ο υποψιασμένος διαβάτης θα δυσκολευτεί όμως να το αντικρίσει ανάμεσα στις ψηλές τσιμεντένιες περιφράξεις και το γειτονικό εργοστάσιο ρούχων. Σε χαμηλότερο επίπεδο από το δρόμο το μοναδικό τετράγωνο αρχαίο θέατρο στην Ελλάδα στέκει σε άθλια κατάσταση αφύλακτο ως ανοικτός σκουπιδότοπος.

 

Ο Δήμος Ευώνυμου  από ευρήματα που ανακαλύφτηκαν είχε κατοικηθεί πριν την κλασική εποχή και είχε ως κέντρο του το αρχαίο θέατρο. Το 1975 όταν άρχισε να κτίζεται το γειτονικό εργοστάσιο Ροκανά ανακαλύφτηκαν τα πρώτα αρχαία ευρήματα. Τελικά η ανασκαφή έφερε στο φως το αρχαίο θέατρο που χρονολογείται στα μέσα του 4^ου αιώνα πχ. 

 

Η ορχήστρα του είναι η μοναδική που διασώζεται σε ορθογώνιο σχήμα με διαστάσεις (7,50μ Χ 15,30μ).  Εκτός από την ορχήστρα, έχουν αποκαλυφθεί το κτίσμα της σκηνής με το προσκήνιο, το μεγαλύτερο μέρος του κοίλου με τις παρόδους και έξι θρόνοι μαρμάρινοι, μοναδικοί μάρτυρες της ομορφιάς που θα είχε το μνημείο στην αρχαιότητα. Αξίζει να σημειωθεί πως το κτίσμα της σκηνής είναι το μόνο που έχει διασωθεί στην χώρα μας. Οι προσθέσεις πάνω σε αυτό επιχρισμάτων δηλώνου ότι χρησιμοποιήθηκε μέχρι τα νεότερα χρόνια. Το κοίλο είναι στραμμένο προς Νότο δηλαδή σήμερα θα έβλεπε κανείς ως φόντο πίσω από τη σκηνή τον τοίχο της εργοστασιακής εγκατάστασης. Στο πίσω μέρος του κοίλου του θεάτρου υπάρχουν άλλες βιοτεχνίες. 

 

Η χρήση του θεάτρου εγκαταλείφτηκε πιθανόν κατά τον 2^ο πΧ αιώνα εξαιτίας των συνεχόμενων πλημμυρών στη περιοχή. Μέχρι και σήμερα εξάλλου γειτνιάζει με το ρέμα των Τραχώνων που κατεβαίνει από τον Υμηττό. Η υψομετρική διαφορά με τον δρόμο κάνει φανερή την επιχωμάτωση που δημιουργήθηκε με τον καιρό. Οι πλημμύρες δηλαδή έθαψαν στη λάσπη το θέατρο,  και έτσι σήμερα οι θρόνοι διατηρούνται σε αρκετά καλή κατάσταση.

 

Το θέατρο αποτελούσε το κέντρο της πολιτικής για την περιοχή του Αλίμου κατά την περίοδο της αρχαιότητας. Οι κάτοικοι από το Δήμο του Ευωνύμου το χρησιμοποιήσουν για τις τοπικές τους συνελεύσεις και για να παρακολουθήσουν θεατρικές παραστάσεις. Μαζί με το θέατρο που βρίσκεται στο Θορικό κοντά στο Λαύριο είναι τα δύο μοναδικά αρχαία θέατρα που ανήκαν σε αττικούς δήμους της κλασικής εποχής που σώζονται σε σχετικά καλή κατάσταση. 

 

Σήμερα, λίγο από την παλιά εικόνα της εποχής δίνει δυστυχώς μόνο η ονομασία του δρόμου. Στην περιοχή συγκεντρώνονται μεγάλα βιοτεχνικά κτήρια πολλά από τα οποία έχουν καταπατήσει ακόμα και το ρέμα που γειτνιάζουν. Ακόμα και αυτό το Κτήμα Γερουλάνου , που κατάφυτο διασχίζονταν από το ρέμα Τραχώνων, έχει εγκαταλειφθεί και κινδυνεύει να καταπατηθεί με κτιριακές εγκαταστάσεις γειτονικών ιδιοκτητών.

 

Ο Δήμος Αλίμου θα μπορούσε να αναδείξει ολόκληρη την περιοχή (μαζί με την εκκλησία στο Κτήμα Γερουλάνου και τα άλλα διατηρητέα) σε ένα ανοικτό πολιτιστικό πάρκο. Δυστυχώς για την Αττική αρχαιολογικός χώρος είναι μόνο η Ακρόπολη. 

athinapisovitrina.blogspot.gr/2010/12/to.html