«Το Χαμένο Σήμα της Δημοκρατίας» - Δύο κριτικές για το ντοκιμαντέρ

 ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΓΙΑ ΤΟΝ «ΞΑΦΝΙΚΟ ΘΑΝΑΤΟ» ΤΗΣ ΕΡΤ

Πρώτη προβολή στην Ελλάδα για το «Χαμένο Σήμα της Δημοκρατίας»

Η πρωτοφανής απόφαση της κυβέρνησης να βάλει λουκέτο στη δημόσια τηλεόραση και ο τρόπος με τον οποίο έγινε, συγκλόνισε το πανελλήνιο.

Ο Γιώργος Αυγερόπουλος και οι συνεργάτες του, δημοσιογράφοι και τεχνικοί, βρέθηκαν στο Ραδιομέγαρο από την πρώτη στιγμή και κατέγραψαν ό,τι έβλεπαν, τόσο από την πλευρά των εργαζομένων όσο και από τις εκδηλώσεις συμπαράστασης ενός αλληλέγγυου λαού που συσπειρώθηκε ομόψυχα για τη διάσωση του πολύτιμου δημόσιου αγαθού της ενημέρωσης.

 

Ο Γιώργος Αυγερόπουλος επισημαίνει ότι το «Χαμένο Σήμα της Δημοκρατίας» καταγράφει από την αρχή μέχρι το τέλος όλα όσα συνέβησαν στην υπόθεση της ΕΡΤ, συμπυκνώνοντας μέσα σε μία ώρα μια περίοδο πέντε μηνών.

Το «Χαμένο Σήμα της Δημοκρατίας» είναι ένα ντοκιμαντέρ στο οποίο συγκεντρώθηκαν οι σπουδαιότερες στιγμές από τον «ξαφνικό θάνατο» της ΕΡΤ, τον Ιούνιο του 2013, μέχρι τη βίαιη εισβολή των ΜΑΤ στις εγκαταστάσεις της Αγίας Παρασκευής. Δύο μήνες μετά την έναρξη της διανομής του στην Ευρώπη, και έχοντας ήδη μεταδοθεί σε επτά χώρες, Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Ισπανία, Λετονία, Τσεχία, Φινλανδία, το ντοκιμαντέρ θα κάνει πρεμιέρα την Τετάρτη 19 Μαρτίου στις κινηματογραφικές αίθουσες της συμπρωτεύουσας, στο πλαίσιο του 16ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Το όμορφο ταξίδι του θα συνεχιστεί και σε άλλες χώρες, όπως Αγγλία, Αυστραλία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, ΠΓΔΜ, Ελβετία, Ιρλανδία, Κροατία, Νορβηγία και Σλοβενία.

«Το ντοκιμαντέρ εγκλείει μέσα του μία από τις πιο σημαντικές και συμβολικές στιγμές της οικονομικής και κοινωνικής τραγωδίας που ζει σήμερα η Ελλάδα», αναφέρει στο «Εθνος της Κυριακής» ο δημιουργός του, Γιώργος Αυγερόπουλος.

Το πρώτο θύμα της κρίσης

«Είναι η πιο ''ορατή'' υπόθεση ότι η δημοκρατία είναι το πρώτο θύμα της κρίσης, και πεθαίνει, ειρωνικά στη χώρα όπου γεννήθηκε. Η ταινία καταγράφει από την αρχή μέχρι το τέλος όλα όσα συνέβησαν στην υπόθεση της ΕΡΤ, συμπυκνώνοντας μέσα σε μία ώρα μια χρονική περίοδο πέντε μηνών.Το κλείσιμό της ήταν μια άνευ προηγουμένου πολιτική πράξη, που σόκαρε τους Ελληνες φέρνοντας στη μνήμη τους στιγμές από τη σκοτεινή περίοδο της δικτατορίας. Προκάλεσε επίσης σφοδρή διεθνή κατακραυγή από όλο τον πλανήτη. Συμμετέχουν όλοι όσοι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην υπόθεση, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αναλύουν τους λόγους που οδήγησαν στον ξαφνικό θάνατο της ελληνικής ραδιοτηλεόρασης, ενώ ανοίγουν τη συζήτηση για το σκοτεινό και αβέβαιο μέλλον των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών μέσων της Ευρώπης».

Ο κ. Αυγερόπουλος ξεκαθαρίζει από την αρχή της συζήτησής μας πως το ντοκιμαντέρ δεν έγινε για να δει ο κόσμος πώς έκλεισε μια επιχείρηση ΜΜΕ ή για το γεγονός ότι έχασαν τη δουλειά τους περίπου 2.600 άνθρωποι. «Το "μαύρο" της ΕΡΤ ήταν το πιο κραυγαλέο και το πιο ηχηρό μαύρο που έχω δει στη ζωή μου. Ο τρόπος που έγινε σοκάρει ακόμη και σήμερα. Αυτός είναι και ο λόγος που οι ξένοι ενδιαφέρονται πάρα πολύ γι' αυτή την υπόθεση. Ηταν η πρώτη εφαρμογή του δόγματος του σοκ στην ελληνική κοινωνία. Η ταινία λοιπόν δείχνει τη μάχη που διεξάγεται και βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη σε σχέση με τη σύγκριση μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Ας μην κοροϊδευόμαστε. Δεν έκλεισαν οι εργαζόμενοι την ΕΡΤ. Ολες οι κυβερνήσεις και οι πολιτικοί θεωρούσαν ότι η ΕΡΤ είναι τσιφλίκι τους. Δεν δικαιούνται να κουνάνε το δάχτυλο σ' έναν Οργανισμό που δεχόταν παρεμβολές όλα αυτά τα χρόνια. Είναι εξοργιστικό να πληρώνουμε για μια υπηρεσία που αυτήν τη στιγμή δεν έχουμε. Πολλοί ξένοι με ρωτάνε πώς είναι δυνατόν να το ανεχόμαστε αυτό. Το ντοκιμαντέρ πιστεύω πως θα λειτουργήσει στην Ελλάδα ως καθαρή ματιά πάνω στην ιστορία της, ως συνεχές φρεσκάρισμα μνήμης των ανθρώπων της».

Στο ντοκιμαντέρ μιλούν, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ, Φώτης Κουβέλης, ο υφυπουργός Δημόσιας Τηλεόρασης, Παντελής Καψής, ο καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Πλειός, ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Γιώργος Κατρούγκαλος αλλά και διεθνείς προσωπικότητες, όπως η συγγραφέας και ακτιβίστρια Ναόμι Κλάιν, ο Ευρωπαίος επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά, Μισέλ Μπαρνιέ κ.ά.

Μαρίνα Ζιώζιου
marina@pegasus.gr
www.ethnos.gr

«Το Χαμένο Σήμα της Δημοκρατίας»

 Το ντοκιμαντέρ του Γιώργου Αυγερόπουλου για την ΕΡΤ, «Το Χαμένο Σήμα της Δημοκρατίας», θα κάνει την πανελλαδική του πρεμιέρα στο 16ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που ξεκινά σήμερα (14-23 Μαρτίου 2014). Σε λίγο καιρό θα κυκλοφορήσει και στις κινηματογραφικές αίθουσες. 

 

Πρεμιέρα στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ για την ταινία του Γιώργου Αυγερόπουλου Η ταινία είναι ισορροπημένη και τεκμηριωμένη όπως όλες οι δουλειές του Αυγερόπουλου. Στο φακό του μιλούν όλοι: από τους εργαζομένους της ΕΡΤ, που ο σκηνοθέτης καταγράφει να είναι σε κατάσταση σοκ την 11η Ιουνίου, μέχρι τον υφυπουργό Παντελή Καψή, ο οποίος παραδέχεται ότι το λουκέτο στην ΕΡΤ τον ξάφνιασε και του φάνηκε κακά σχεδιασμένο. Λίγο αργότερα ο βουλευτής της Ν.Δ. Προκόπης Παυλόπουλος θα μιλήσει για «θεσμικό λάθος και παραβίαση του άρθρου 15 του Συντάγματος». Επίσης, εμφανίζονται καθηγητές, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και πολιτικά πρόσωπα.

Σύμφωνα με τον Αυγερόπουλο, «η περίπτωση του πρωτοφανούς λουκέτου σε δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα αποτελεί case study για το πώς η δημοκρατία είναι το πρώτο θύμα της κρίσης. Η Ελληνική Ραδιοφωνία δεν είχε σιγήσει για 75 ολόκληρα χρόνια. Κι όμως μέσα σε πέντε ώρες κατέβηκαν οι διακόπτες της ΕΡΤ».

Το ντοκιμαντέρ ξεκινά με τον Σίμο Κεδίκογλου να ανακοινώνει τον ξαφνικό θάνατο της ΕΡΤ, μιλώντας για «πρωτοφανή αδιαφάνεια και σπατάλη που πρέπει να σταματήσει τώρα». Και συνεχίζει καταγράφοντας τις σκηνές απείρου κάλλους που ακολούθησαν. Εργαζόμενοι μιλούν για «φασισμό και ωμή λογοκρισία», τα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ παίζουν με δακρυσμένους μουσικούς, γνωστοί καλλιτέχνες δίνουν το «παρών» τραγουδώντας στο προαύλιο της ΕΡΤ, που γίνεται πεδίο διαμαρτυρίας πολλών και διαφορετικών ομάδων που έχουν πληγεί από την κρίση. Οι εργαζόμενοι συνεχίζουν την αναμετάδοση του προγράμματος μέσω της ERT ΟΡΕΝ.

Κι όμως, όπως θυμίζει ο Γιώργος Αυγερόπουλος, «η ΕΡΤ δεν επιβάρυνε τον προϋπολογισμό του κράτους. Ηταν μια κερδοφόρα δημόσια εταιρεία». Το επιβεβαιώνει και ο Λάμπης Ταγματάρχης, πρώην διευθύνων σύμβουλος της ΕΡΤ, που μιλά για 68,5 εκατομμύρια πλεόνασμα.

«Για ποιον λόγο λοιπόν η κυβέρνηση έκλεισε την ΕΡΤ;», αναρωτιέται ο δημοσιογράφος. «Τη στιγμή μάλιστα που οι εταίροι του Σαμαρά διαφωνούσαν και ο Κουβέλης αποχώρησε;».

Την απάντηση δίνει με ειλικρίνεια ο ίδιος ο Καψής: η σκοπιμότητα πίσω από το απότομο αυτό κλείσιμο, λέει, ήταν να απολυθεί συγκεκριμένος αριθμός δημόσιων υπαλλήλων -ένας στόχος δηλαδή που δεν επετεύχθη από αλλού. Οι 2.656 απολύσεις ήταν προϋπόθεση γι' αυτήν τη δόση. Και καταλήγει: «Εγινε με λάθος τρόπο κάτι σωστό».

Η συγχώνευση ή κατάργηση οργανισμών ήταν όρος του Μνημονίου, θυμίζει ο Αυγερόπουλος. Οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, που κανονικά εφαρμόζονται σε εξαιρετικά έκτακτες περιπτώσεις, διευκολύνουν την εφαρμογή των όρων της τρόικας.

Το ντοκιμαντέρ θίγει ακόμα μια πτυχή του θέματος: το όφελος που αποκόμισαν τα ιδιωτικά κανάλια από το λουκέτο στην ΕΡΤ. Επισημαίνοντας πως η Digea, μόνη πλέον, δεσπόζει στη νέα ψηφιακή εποχή της ελληνικής τηλεόρασης. Ο κ. Μαθιός παραδέχεται στον Αυγερόπουλο πως η Digea, έπειτα από εντολή της κυβέρνησης, ήταν αυτή που διέκοπτε το σήμα του 902 κάθε φορά που το κανάλι του ΚΚΕ αναμετέδιδε το πρόγραμμα της ΕΡΤ. Με την αιτιολογία του παράνομου περιεχομένου.

Η ταινία καταγράφει και τη γέννηση της μεταβατικής Δ.Τ. Που αρχίζει να εκπέμπει από ιδιωτικά στούντιο. «Δεν είχαμε άλλη επιλογή», εξηγεί ο Καψής. «Το να εκπέμψει σήμα η Δημόσια Τηλεόραση ήταν απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Και πώς θα εκπέμπαμε από το Ραδιομέγαρο, αφού ήταν υπό κατάληψη; Δεν θέλαμε να φέρουμε τα ΜΑΤ στην ΕΡΤ...».

Κάποιοι υπολογίζουν πως το λουκέτο στην ΕΡΤ ζημίωσε κατά 300 εκατομμύρια ευρώ το ελληνικό κράτος. «Σε βάθος χρόνου ο φορολογούμενος θα βγει κερδισμένος» ανταπαντά ο Καψής.
Τίτλοι τέλους: η εισβολή των ΜΑΤ. Και το λουκέτο.

* Στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης η ταινία θα προβληθεί (παρουσία του σκηνοθέτη) την Τετάρτη 19/3 (5.45 Ολύμπιον) και την Παρασκευή 21/3 (10.30, Τόνια Μαρκετάκη). Η ταινία θα προβληθεί σε συνολικά 18 χώρες.

ΕΥ. ΒΕΝΑΡΔΟΥ

 www.enet.gr