ΝΙΚΟΥ ΑΜΜΑΝΙΤΗ : ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ

Παρουσιάζουμε σήμερα την εξιστόρηση της πορείας της Κύπρου προς τον «Γολγοθά», για να μάθουν, έστω και ακροθιγώς, οι νεότεροι ότι το Κυπριακό δεν προέκυψε ούτε από το άφρον πραξικόπημα της χούντας ούτε από την εισβολή και την κατάληψη πέραν του 32% της νήσου από τον Αττίλα ούτε από τις διαπραγματεύσεις για μια «έντιμη και βιώσιμη λύση», με την οποία βαυκαλίζουν επί μισόν σχεδόν αιώνα τον Ελληνισμό οι κάθε λογής ριψάσπιδες ηγέτες μας, αλλά ήταν η συγκομιδή που θερίσαμε από όσα επί σειρά ετών επιπόλαια σπέρναμε. Θέλουμε παράλληλα να θυμηθούν οι παλαιότεροι που -νέα παλικάρια τότε- αγωνίζονταν εδώ κι ΕΚΕΙ, με το υψηλό τους φρόνημα, για την «Ένωση και μόνον για την Ένωση» και να μελαγχολήσουν αναλογιζόμενοι την τωρινή κατάντια. 

Μια Φορά Και Έναν Καιρό

"ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ"

Του ΝΙΚΟΥ ΑΜΜΑΝΙΤΗ

Αυτές τις ημέρες που, εν κρυπτώ και παραβύστω, κάποιοι βυσσοδομούν πάλι την αναβίωση του Σχεδίου Ανάν και την οριστική παράδοση της Κύπρου, ας θυμηθούμε το αυτοκόλλητο εκείνο «Δεν ξεχνώ» με το οποίο γέμισε κάποτε η Ελλάδα, όπου εικονίζετο η Κύπρος διχοτομημένη με αίμα, δίνοντας έτσι τρόπον τινά οι Έλληνες τον όρκο πως, όσα χρόνια και καιροί κι αν περάσουν, ο μοναδικός τους αγώνας θα είναι να αποτινάξει το νησί τα δεσμά του και να βρεθεί στην αγκαλιά της μητέρας πατρίδας. 

Δυστυχώς, κάποιοι εντόπιοι τερμίτες κατάφεραν να προσβληθούμε από έναν κακοήθη μιθριδατισμό, να μη μας καίγεται καρφί για τα συμβαίνοντα και να διαχωριστούμε σε Ελλαδίτες και Κύπριους, σε δύο δηλαδή διαφορετικά έθνη που τίποτα δεν τα ενώνει, και ας είναι οι Κύπριοι 100% Έλληνες, όσο π.χ. οι Πελοποννήσιοι, ίδιοι με τα όπου γης αδέλφια μας. Η Κύπρος είναι ένα κομμάτι Ελλάδας που επί χιλιάδες χρόνια κατοικούνταν από αυτόχθονες Έλληνες με την ίδια γλώσσα, την ελληνική, τα ίδια ήθη και έθιμα και την ίδια θρησκεία. Από τα κύματά της αναδύθηκε μια θεά του ελληνικού δωδεκαθέου και που όταν ελέχθη το «Είπατε τω βασιλεί πως Ουκέτι Φοίβος έχει καλύβην ου μάντιδα δάφνην…» πρώτοι οι Κύπριοι αγκάλιασαν τον νέο Θεό, προσφέροντας και αυτοί στον χριστιανισμό τους δικούς τους μάρτυρες. Κατάφεραν εν τούτοις οι τερμίτες, άλλοι από προσωπικές φιλοδοξίες, και άλλοι από κομματικές και ιδεολογικές εμμονές, μια πεντακάθαρη υπόθεση να την αναγάγουν σε πρόβλημα. Ένα πρόβλημα που δεν βλέπανε την ώρα να απαλλαγούν από δαύτο, θυσιάζοντάς την εν ψυχρώ αναμειγνύοντας ιδιοτελείς τρίτους ξένους…

Με το σημερινό σημείωμά μας προσπαθούμε να υπενθυμίσουμε σε γενικές γραμμές τη θλιβερή της ιστορία, μήπως ξυπνήσει επιτέλους μέσα μας «ο Έλληνας» και γίνει πάλιν το μεγάλο θαύμα. Το θαύμα της σωτηρίας της!

Η Κύπρος, ως γνωστόν, πουλήθηκε στους Άγγλους από τους τούρκους άρπαγες οι οποίοι τσέπωσαν το παραδάκι και παραιτήθηκαν οικειοθελώς και αυτοβούλως κάθε εδαφικής ή άλλης αξιώσεως. Οι Εγγλέζοι την ενέταξαν στις αποικίες τους και διοικείτο από Άγγλο αρμοστή υπό τον υπουργό Αποικιών της Μ. Βρετανίας. Η σύνθεση του πληθυσμού της προ της εισβολής του Αττίλα ήταν 82% αμιγώς ελληνικός και το υπόλοιπο 18% ανάμικτο με εξίσου γηγενείς Τούρκους Κύπριους, Άγγλους διοικητικούς υπαλλήλους και διάφορους άλλους αλλοδαπούς που ζούσαν αρμονικά εν ειρήνη, χωρίς να υφίστανται πουθενά μειονοτικές κοινότητες. Πολλές φορές, κατά τη διάρκεια της αγγλικής κατοχής, οι Κύπριοι επαναστάτησαν κατά του βρετανικού ζυγού, όχι ως Κύπριοι, αλλά ως υπόδουλοι Έλληνες που ζητούσαν να ενωθούν με τη μητέρα πατρίδα. Επαναστάσεις που καταπνίγηκαν στο αίμα με τη συνήθη αγγλική βιαιότητα. 

Μέσα στα χρόνια αυτά, οσάκις ο βρετανικός Λέων «τα εύρισκε σκούρα» εν καιρώ πολέμου και είχε την ανάγκη της Ψωροκώσταινας της «έκλεινε με σημασία το μάτι» υπονοώντας στους εύπιστους και ρομαντικούς Ρωμιούς, πως η Κύπρος θα ήταν η δίκαιη ανταμοιβή για τη βοήθειά μας. Φυσικά όταν ο πόλεμος τέλειωνε πάντοτε νικηφόρα για δαύτους, μας έγραφαν εκεί όπου για λόγους αιδημοσύνης αποφεύγομε να αναφέρομε. Στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, μετά τη νίλα που υπέστησαν από τους Γερμανούς στη Δουνκέρκη και τη συνθηκολόγηση των Γάλλων, οι Άγγλοι βρέθηκαν μόνοι, παντέρημοι, απομονωμένοι στο νησί τους, με τη δαμόκλειο σπάθη της γερμανικής εισβολής να επικρέμεται της κεφαλής τους. Τότε οι Έλληνες ήσαν οι μόνοι που συστρατεύθηκαν μαζί τους χαρίζοντάς τους την πρώτη νίκη εναντίον του Άξονος, συστράτευση που πλήρωσαν ακριβά με την τιμωρό οργή του Χίτλερ. Όταν και αυτός ο πόλεμος τελείωσε και στο Συνέδριο της Ειρήνης ο έλληνας αντιπρόσωπος ψέλλισε «είμαστε και εμείς εδώ», οι Άγγλοι σύμμαχοί μας κοίταζαν το ταβάνι σιγοψιθυρίζοντας το σουξέ της εποχής: - «Έχετε δίκιο ας αλλάξουμε ομιλία / κι' ας πούμε κάτι σχετικό με τον καιρό…». Έτσι, φτάνουμε στα 1950 όταν η ελληνική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Πλαστήρα κάνει υπαινιγμούς για να παραχωρηθεί και στους Κυπρίους το δικαίωμα «αυτοδιάθεσης» αφήνοντας να εννοηθεί πως θα προσφύγει στα Ηνωμένα Έθνη. Το Foreign Office απαντά «καθίστε στ' αυγά σας» και η κυβέρνησή μας κάθεται. Αλλά και τα… επωάζει. Είναι τα χρόνια όπου ένας άνεμος ανεξαρτησίας σαρώνει όλες τις ηπείρους, απ' όπου οι αποικιοκράτες παίρνουν τα παπούτσια τους στο χέρι. Ημέρα με την ημέρα, οι ως χτες άγριοι, οι γυμνοί, οι ξυπόλυτοι, οι… ανθρωποφάγοι, αποκτούν την ελευθερία τους, γίνονται ελεύθερα κράτη και εντάσσονται ισότιμα στη Βρετανική Κοινοπολιτεία… Όλοι τους πλην της Κύπρου, που στο αίτημά της για «Αυτοδιάθεση-Ένωση», εισπράττει ένα ξερό και κοφτό «ποτέ!».

Έναν χρόνο αργότερα, η Ελλάδα, με πανίσχυρη κυβέρνηση και πρωθυπουργό τον Παπάγο, σύμφωνα με το αξίωμα «όπου δεν πίπτει λόγος - πίπτει ράβδος», δημιουργεί ένοπλο αγώνα στην Κύπρο. Στέλνονται χρήματα και όπλα. Αποστέλλονται αξιωματικοί του Ελληνικού Στρατού, Κύπριοι στην καταγωγή, να οργανώσουν ανταρτικές ομάδες υπό την ηγεσία του συνταγματάρχου Γ. Γρίβα, υπό το ψευδώνυμο «Διγενής», ο οποίος φτάνει συνωμοτικά στο νησί, και την 1η Απριλίου 1955 αρχίζουν οι ένοπλες επιθέσεις κατά αστυνομικών σταθμών. Οι Βρετανοί αιφνιδιάζονται, απειλούν θεούς και δαίμονες, εφαρμόζουν βίαια μέτρα καταστολής και επιδίδονται σε επικηρύξεις προσώπων. Μάταιος κόπος. Η αντίστασις θεριεύει. Ταυτόχρονα η Ελλάς προσφεύγει στα Ηνωμένα Έθνη, αλλά δεν βρίσκει καμιά συμπαράσταση, καθώς οι ΗΠΑ τάσσονται αναφανδόν κατά της Ελλάδος και το αίτημα για αυτοδιάθεση των Κυπρίων παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες. Το μόνον θετικό που επιτυγχάνουμε είναι «να βάλει νερό στο κρασί του» ο άγγλος υφυπουργός αποικιών Λένοξ Μπόϊντ αντικαθιστώντας το στυγνό «ποτέ!» με την ελπίδα του «κάποτε ίσως…». Μεγαλόψυχη πάντοτε η Μεγάλη Βρετανία προσφέρει στους αντάρτες αμνηστία υπό τον όρο να παραδώσουν τα όπλα τους. Και εκείνοι απαντούν στέλνοντας έναν… γάιδαρο φορτωμένο ξύλινα παιδικά τουφεκάκια. Όλο το νησί είναι ένα απέραντο πολεμικό πεδίο με τους μαχητές της ΕΟΚΑ να έχουν συνεχώς το «πάνω χέρι». 

Στην Ελλάδα φουντώνει αντιβρετανικό κλίμα. Κάθε βράδυ ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών μεταδίδει ειδήσεις «φωτιά» για την Κύπρο, και τα καυστικά σχόλια κατά των Άγγλων, του Δ. Πουρνάρα (αν θυμάμαι καλά), κάνουν τις ψυχές να σκιρτούν. Οι φοιτητές και οι μαθητές οργανώνουν καθημερινά, σε Ελλάδα και Κύπρο, πορείες και συλλαλητήρια με σύνθημα την Ένωση και σε όσα μαγαζιά υπήρχαν επιγραφές με ονόματα βρετανικά, τις αντικατέστησαν εν τάχει με κυπριακές ονομασίες. Μια εθνική υπερηφάνεια απλώνονταν σε όλη τη χώρα, καθώς όλοι νιώθαμε πως η Ένωση ήταν κοντά. Κάτι ταξιδιώτες μόνον, που ήρθαν από την Κωνσταντινούπολη εκείνον τον καιρό, είχαν μαζί τους σπιρτόκουτα που αντί να γράφουνε το κλασικό «Πυρεία ασφαλείας άνευ θείου και φωσφόρου», γράφανε «Η Κύπρος είναι τουρκική».

Γελάσαμε με τη ψυχή μας με τους μπουνταλάδες Τούρκους…

Αθήνα 1955. Στην Κύπρο οι επιθέσεις της ΕΟΚΑ συνεχίζονταν με την επιτυχία που σημειώνει κάθε καλά οργανωμένο αντάρτικο. Οι Εγγλέζοι μεταχειρίζονταν όλα τα «δοκιμασμένα» μέσα για να καταστείλουν την ανταρσία, αλλά μηδέν «εις το… πηλήκιο» των επικεφαλής στρατηγών του Royal Army, που διαφέντευαν την αποικία, αντικαθιστώντας τους στην αράδα, όπως έπραττε και ο αλήστου μνήμης Μπενίτο στην Αλβανία. Και στο αδιέξοδο, η πονηρά Αλβιών επιστράτευσε το αλάνθαστο αξίωμα «διαίρει και βασίλευε», εις το οποίον από αρχαιοτάτων χρόνων είναι ιδιαίτερα ευεπίφοροι οι Έλληνες. Η Ελλάς ήταν μια εντόνως αντικομμουνιστική χώρα. Αντίθετα, στην Κύπρο το εκεί κομμουνιστικό κόμμα ΑΚΕΛ είχε αρκετά ευρεία λαϊκή βάση. Οι Εγγλέζοι προσπάθησαν να το εκμεταλλευθούν. Καλλιέργησαν ιδεολογικοπολιτικά ζιζάνια, αλλά -προς τιμήν του- το ΑΚΕΛ δεν τσίμπησε. Και τότε αποφάσισαν να αξιοποιήσουν τους Τούρκους. Στην Αθήνα ο πρωθυπουργός Αλ. Παπάγος ήταν κλινήρης, βαριά άρρωστος από καρκίνο, και τον αντικαθιστούσαν στα καθήκοντά του οι δύο αντιπρόεδροι Στέφανος Στεφανόπουλος και Παναγιώτης Κανελλόπουλος, προς τους οποίους ο βρετανός ομόλογός τους απέστειλε επίσημη πρόσκληση συμμετοχής «στην τριμερή συνδιάσκεψη (Αγγλία - Τουρκία - Ελλάς) για το Κυπριακό, που θα συγκληθεί στο Λονδίνο». Όπως απέδειξαν δημοσιευθέντα -ύστερα από τριάντα χρόνια- έγγραφα του Foreign Office, o άγγλος πρωθυπουργός Μακμίλαν θεωρούσε «απονενοημένο διάβημα» την πρόσκληση-παγίδα, διότι «πρέπει να είναι ηλίθιοι για να την αποδεχθούν οι Έλληνες». Αλλά την αποδέχθηκαν και ο αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως και υπουργός Εξωτερικών μας ετοίμασε τις βαλίτσες του για ταξιδάκι στο Λονδίνο, αναγνωρίζοντας με τη συμμετοχή του ότι «το Κυπριακό είναι πρόβλημα για το οποίο ενδιαφέρεται ΚΑΙ η Τουρκία», με τη Βρετανία να παριστάνει τον… διαιτητή που προσφέρει τις καλές υπηρεσίες του... Όταν το τηλεγράφημα με την ελληνική αποδοχή έφτασε στο Foreign Office, ο Μακμίλαν δεν πίστευε στα μάτια του.

Ήταν σίγουρος πως επρόκειτο για «τυπογραφικό λάθος» και ζήτησε επαλήθευση. Έτσι, η Ελλάδα (που ο «μπουνταλάς» ήταν τώρα εκείνη) δέχθηκε ως ισότιμο συνεταίρο της στην ελληνικότατη Κύπρο τον Τούρκο.

Πριν συμπληρωθεί μήνας από τον φοβερό εκείνο Σεπτέμβρη με τις τουρκικές θηριωδίες, και συγκεκριμένα στις 5 Οκτωβρίου του 1955, πέθανε ο Παπάγος, ενώ ο εντιμότατος Mr Ντάλες, αρχηγός της CIA, εξισώνοντας θύτες και θύματα, αντί να τραβήξει το αυτί των Τούρκων, συνέστησε σε αμφότερους… «αυτοσυγκράτηση». Ο Ελληνικός Συναγερμός διέθετε μεγάλη πλειοψηφία στη Βουλή και οι επόμενες εκλογές προβλέπονταν για ύστερα από έναν χρόνο, τον Νοέμβριο του 1956. 

Είναι γνωστή η τουρκική θεωρία πως «καθετί που βρίσκεται κοντά τους είναι δικό τους». Άρα και η Κύπρος, με την οποία συνορεύουν, δικαιωματικά τους ανήκει! Φυσικά, η Άγκυρα δεν άφησε την ουρανόπεμπτη ευκαιρία να πάει χαμένη. Ανασκουμπώθηκαν αμέσως και, όπως συνηθίζουν να επωφελούνται κάθε πολιτικής αστάθειας στη χώρα μας, όπου πάντοτε κάτι κερδίζουν, νιώθοντας τη βρετανική υποστήριξη, πλην του κεκτημένου πια με την Κύπρο, οργάνωσαν και εξαπέλυσαν ένα άγριο και απίστευτο πογκρόμ κατά των Ελλήνων της Κωνσταντινουπόλεως, που ήταν εκεί εγκατεστημένοι (etablis) βάσει της Συνθήκης της Λωζάννης, στοχεύοντας στην εκδίωξή τους. Συνδυάζοντας, δε, το… «τερπνόν μετά του ωφελίμου», έβαλαν χέρι αρπάζοντας συγχρόνως και τις περιουσίες τους. Ήταν φοβερό εκείνο το πογκρόμ τον Σεπτέμβριο του '55. Στίφη φανατισμένων υπανθρώπων μεταφέρθηκαν από τα βάθη της Ανατολίας και επετέθησαν σε καθετί ελληνικό. Δήωσαν, πυρπόλησαν, βίασαν, προσέβαλαν τη στρατιωτική τιμή ελλήνων αξιωματικών-συνδέσμων εκεί του ΝΑΤΟ και ατίμωσαν τις γυναίκες τους, ανέσκαψαν χριστιανικά νεκροταφεία και δεν παρέλειψαν καμία εγκληματική πράξη στο κακοποιό πέρασμά τους. Μ' ετούτα και μ' εκείνα, η μοίρα της Κύπρου ήταν πλέον προδιαγεγραμμένη. Η Ένωση οδηγείτο στο να «εκδημήσει προς τας αιωνίους μονάς» και ο «νεκροθάφτης» ήταν πανέτοιμος, περιμένοντας στη γωνία.

Σύμφωνα δε με την «επιθυμία» του μεταστάντος, στην πρωθυπουργία θα τον διαδεχόταν ο αντιπρόεδρος Στέφανος Στεφανόπουλος. Αλλά πριν αρχίσουν οι καθιερωμένες διαβουλεύσεις, ο ευπατρίδης ηλείος πολιτικός δήλωσε ότι, τιμώντας τον μακαρίτη στρατάρχη, επιθυμούσε να ορκιστεί μετά την κηδεία του. Εν τω μεταξύ, εν είδει άτυπης «ψήφου εμπιστοσύνης», οι βουλευτές του Συναγερμού περιέφεραν και υπέγραφαν «πρωτόκολλο» με το οποίο δήλωναν προκαταβολικώς την υποστήριξή τους στον Στεφανόπουλο. Όμως, όπως προσφυώς είπε κάποτε κάποιος σοφός: «Άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, αλλά ολωσδιόλου άλλη η… δική μας η Βουλή». Έτσι, πριν ακόμη οδηγηθεί ο νεκρός στην τελευταία του κατοικία, κάτι περίεργες φήμες άρχισαν να πλανώνται στην πρωτεύουσα. Όπως διέδιδαν οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ της οδού Σωκράτους, όπου τα γραφεία της «Καθημερινής», ίσως… («ίσως», δηλαδή για τους μικρόνοες «πιθανόν») ο Στεφανόπουλος να μην ήταν ο μέλλων πρωθυπουργός. Διάφορα περίεργα επώνυμα ακούγονταν, μεταξύ των οποίων και ενός αρρενωπού νεαρού που διετέλεσε υπουργός β΄ τάξεως και κατέστη διάσημος επειδή «εν μια νυκτί» ξήλωσε τις σιδηροτροχιές των τραμ στην Αθήνα, παραστάς αυτοπροσώπως στην… εκταφή, δίνοντας μάλιστα σχετικές οδηγίες στους «σκαφτιάδες» κατεβάζοντας… καντήλια.

 

Περί «λύχνων αφάς» της επομένης, κυκλοφόρησαν στην Αθήνα παραρτήματα εφημερίδων που πληροφορούσαν τους αναγνώστες τους ότι «ο Βασιλεύς έδωκεν την εντολή σχηματισμού Κυβερνήσεως στον τ. Υπουργό Κ. Καραμανλή!».

Μεγαλύτερη αίσθηση και από τη βόμβα της Χιροσίμα προκάλεσε στους πολιτικούς κύκλους η πληροφορία πως ο Στεφανόπουλος ευρέθη «εκτός νυμφώνος». Η Ελλάδα ολόκληρη σχολίαζε την πρωτοφανή εύνοια του βασιλέως στον Καραμανλή και κατακρινόταν η παραβίαση της συνταγματικής τάξεως με ένα πραξικοπηματικό «έτσι γουστάρω». Πριν καταλαγιάσει, όμως, ο αχός, οι μισοί τουλάχιστον βουλευτές από όσους «όμνυαν πίστη και αφοσίωση» στον Στεφανόπουλο απέσυραν την υπογραφή τους από το πρωτόκολλο τιμής που είχαν υπογράψει, δηλώνοντας «αναντάν μπαμπαντάν Καραμανλικοί», η δε «Καθημερινή», εκτελώντας χρέη «συνταγματολόγου υπηρεσίας», εξηγούσε ότι «κατά το Σύνταγμα, ο Βασιλεύς δικαιούται να διορίσει πρωθυπουργό ακόμη και τον κηπουρό του…». Και είπε ο κακοήθης: «Σκέψου τι θα είναι αυτός ο κηπουρός για να προτιμήσει τον… Καραμανλή ως το μη χείρον βέλτιστον!». 

Αλλά η εξιστόρηση θα συνεχιστεί...