54 χρόνια "Αλουμίνιον της Ελλάδος"

Αλουμίνιον της Ελλάδος

54 χρόνια παρουσίας στη βαριά βιομηχανία

Το Αλουμίνιο της Ελλάδος είναι η εταιρεία στην οποία ανήκει το μοναδικό εργοστάσιο της Ελλάδος για παραγωγή πρωτόχυτου αλουμινίου. Βρίσκεται στο Νομό Βοιωτίας και ιδρύθηκε το 1960 από τη γαλλική εταιρεία Πεσινέ (Pechiney). Από το 2005, η εταιρεία ανήκει στον όμιλο Μυτιληναίου. To εργοστασιακό συγκρότημα της Εταιρείας είναι ένα από τα λίγα πλήρως καθετοποιημένα εργοστάσια στην Ευρώπη που παράγει και αλουμίνα και αλουμίνιο.

Γεωγραφικά στοιχεία

Η εταιρεία βρίσκεται στη θέση Αϊλουκαΐτικο ή Σιδηροκαφκιό στην κοιλάδα του αρχαίου Φωκικού Μεδεώνα ,περιοχή της μονής του Οσίου Λουκά στη βόρεια ακτή του Κορινθιακού κόλπου. Για να φθάσει κανείς εκεί από τον νομό Βοιωτίας θα πρέπει να ακολουθήσει τον δρόμο Λιβαδειά - Δίστομο - Άσπρα Σπίτια - Άγιος Νικόλαος ή από τον νομό Φωκίδας τον δρόμο Ιτέα - Δεσφίνα - Αντίκυρα - Άσπρα Σπίτια - Άγιος Νικόλαος. Η απόσταση από την Λιβαδειά Βοιωτίας είναι περίπου 30 λεπτά οδικώς ενώ από την Ιτέα Φωκίδος 40 περίπου λεπτά.

Ιστορικά στοιχεία

Μετά τον λόφο των Αγίων Θεοδώρων, απλώνεται η κοιλάδα του Φωκικού Μεδεώνα που την διασχίζει ο χείμαρρος της Κλεισούρας με το μετόχι του Αγίου Σπυρίδωνα στο μέσο της. Σε ανασκαφές που έγιναν στα 1962-63 στο χώρο που είναι σήμερα τα κτίρια του εργοστασίου βρέθηκαν : ρωμαϊκό λουτρό με υπόκαυστο του 3ου μ.χ. αιώνα, εκκλησία και μοναστήρι με προσκτίσματα σε χρήση ως τον 13ο μ.χ. και άλλη μεγαλύτερη εκκλησία οκταγωνική του 11ου αιώνα με αξιόλογα γλυπτά που φυλάγονται στην τράπεζα του μοναστηριού του Οσίου Λουκά. Βρέθηκαν ακόμη μυκηναϊκά κτερίσματα, γυναικεία ειδώλια σε σχήμα κεφαλαίου Ψ και Φ και μεσαιωνικά αργυρά νομίσματα.

Εγκαταστάσεις

Οι βασικές εγκαταστάσεις του Αλουμινίου της Ελλάδος βρίσκονται στο όρμο του Αγίου Νικολάου, κοντά στα Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας και καλύπτουν έκταση περίπου 1000 στρεμμάτων και είναι σε μεγάλο βαθμό σύγχρονες και αυτοματοποιημένες. Το λιμάνι εξυπηρετεί αποκλειστικά το εργοστάσιο για εκφόρτωση πρώτων υλών (βωξίτη) και φόρτωση των προϊόντων της εταιρείας (αλουμίνας και αλουμινίου).

• Αλουμίνα
• Αλουμίνιο
• Λιμάνι Αγίου Νικολάου
• Σταθμός Συμπαραγωγής

 
 

Προϊόντα

Αλουμίνα

Η αλουμίνα (το οξείδιο του αλουμινίου) μπορεί να είναι ένυδρη ή άνυδρη, ανάλογα με το βαθμό επεξεργασίας της.

Αλουμίνιο

Ονομάζεται το πρωτόχυτο που παράγεται από την ηλεκτρόλυση της άνυδρης αλουμίνας, σε αντιδιαστολή με το δευτερόχυτο αλουμίνιο που ανακτάται από ανακύκλωση (ανάτηξη) μεταχειρισμένων προϊόντων και απορριμμάτων από αλουμίνιο.

• Κολόνες Πρωτόχυτου Αλουμινίου
• Πλάκες & Χελώνες Πρωτόχυτου Αλουμινίου

 Ομάδα εργαζομένων στο τμήμα ηλεκτρόλυσης στις αρχές της δεκαετίας του '90.

   
Ανθρώπινο δυναμικό

Το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολεί το Αλουμίνιο της Ελλάδος είναι περίπου στα 1.100 άτομα και περίπου 400 άτομα σε συνεργαζόμενες επιχειρήσεις. Οι περισσότεροι κατοικούν στα Άσπρα Σπίτια καθώς και σε γειτονικά χωριά / πόλεις όπως Αντίκυρα Βοιωτίας, Λειβαδιά, Κυριάκι, Στείρι, Δίστομο, Δεσφίνα, Ιτέα κ.α.

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Παρακάτω παραθέτουμε ένα αναλυτικό και λίαν  κατατοπιστικό άρθρο για την ιστορία της  εξέλιξης της εκμετάλλευσης του βωξίτη στην Ελλάδα. Το άρθρο δημοσιεύτηκε το 2011 στο περιοδικό G/K.

Πανοραμική άποψη   

Αλουμίνιον της Ελλάδος

50 χρόνια παρουσίας στη βαριά βιομηχανία

Αξιοποιώντας τον ορυκτό βωξίτη εδώ και σχεδόν μισόν αιώνα, η Αλουμίνιον της Ελλάδος είναι από τις ιστορικότερες, υγιέστερες και αποδοτικότερες ελληνικές επιχειρήσεις. Δίνει ζωή στον  κλάδο  του αλουμινίου, ηγείται των τεχνολογικών εξελίξεων στην επεξεργασία του μεταλλεύματος και αποτελεί το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα του τι μπορεί να πετύχει μια ελληνική εταιρία όταν υπάρχουν σχέδιο, όραμα και καινοτομία στην πράξη.

Γράφει η Κατερίνα Σώκου

Σε καιρούς αναζήτησης του περιζήτητου εξαγωγικού μοντέλου, που θα βάλει την ελληνική οικονομία σε βιώσιμη αναπτυξιακή τροχιά, τα επιτυχημένα παραδείγματα επιχειρήσεων από τον κλάδο της βαριάς βιομηχανίας αποκτούν ειδικό βάρος. Μία από αυτές, μάλιστα, η εταιρεία Αλουμίνιον της Ελλάδος, εδώ και πενήντα χρόνια εκμεταλλεύεται εμπορικά τον ορυκτό πλούτο της χώρας, για τον οποίο πολύς λόγος γίνεται σήμερα - συγκεκριμένα, για την αποδοτικότερη αξιοποίηση του στο πλαίσιο της προσπάθειας εξόδου της ελληνικής οικονομίας από την κρίση χρέους.

Η εταιρεία Αλουμίνιον της Ελλάδος ΑΒΕΕ ιδρύθηκε το 1960 με στόχο την αξιοποίηση των σημαντικών ελληνικών κοιτασμάτων βωξίτη για την παραγωγή αλουμίνας (του ενδιάμεσου μεταξύ βωξίτη και αλουμινίου προϊόντος) και αλουμινίου. Ο βωξίτης είχε ανακαλυφθεί στην Ελλάδα από το 1926, αλλά μέχρι την κατασκευή του εργοστασίου της Αλουμίνιον της Ελλάδος εξαγόταν μη επεξεργασμένος σε ευρωπαϊκές χώρες και στη Σοβιετική Ένωση. Την 27η Αυγούστου 1960, η ελληνική κυβέρνηση και η γαλλική εταιρεία Pechiney (Πεσινέ) υπέγραψαν σύμβαση για την δημιουργία εργοστασίου παραγωγής αλουμινίου.

Σε αυτή την πρώτη μετοχική σύνθεση συμμετείχε και ο εφοπλιστής Σταύρος Νιάρχος, ο οποίος, αφού είχε εδραιώσει την αυτοκρατορία του στη ναυτιλία, χτίζοντας τον μεγαλύτερο στόλο μεταξύ των Ελλήνων εφοπλιστών, είχε αρχίσει να επενδύει και στη βαριά βιομηχανία της χώρας, στα Διυλιστήρια Ασπροπύργου και αργότερα στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Στο μετοχικό κεφάλαιο συναντούσε κανείς και τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ανάπτυξης (μετέπειτα συγχωνεύθηκε με άλλους για τη δημιουργία της ΕΤΒΑ), έναν κρατικό φορέα μελέτης και προώθησης έργων βιομηχανικής ανάπτυξης που συμμετείχε στην οργάνωση βιομηχανικών ζωνών και την ίδρυση μεγάλων βιομηχανιών, μεταξύ των οποίων ήταν τα Ελληνικά Μάρμαρα και η Ελληνική Βιομηχανία Δομικών Υλικών.

Η θέση κατασκευής για το νέο εργοστάσιο -στην περιοχή του Αγ. Νικολάου Βοιωτίας, στη βόρεια ακτή του Κορινθιακού κόλπου- συνδύαζε τη γειτονία με τα σημαντικά κοιτάσματα βωξίτη της Βοιωτίας και της Φωκίδας με την ευκολία θαλάσσιας επικοινωνίας. Η σύμβαση επικυρώθηκε από το ελληνικό Κοινοβούλιο την 1η Δεκεμβρίου 1960 και στις 7 Απριλίου 1963 ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής έθεσε τον θεμέλιο λίθο. Το εργοστάσιο άρχισε να λειτουργεί τρία χρόνια αργότερα, στις 11 Φεβρουαρίου 1966, και αρχικά είχε δυναμικότητα παραγωγής 100.000 τόνους αλουμίνας και 50.000 τόνους αλουμινίου ετησίως. Μετά από αρκετές επεκτάσεις, η παραγωγική δυναμικότητα του βιομηχανικού συγκροτήματος έχει φτάσει τους 800.000 τόνους αλουμίνας και 165.000 τόνους αλουμινίου (στοιχεία 2011).

 Μια πολεοδομική πρωτοπορία

 Άσπρα Σπίτια - Κωνσταντίνος Δοξιάδης

Προκειμένου να στεγάσει τους περίπου χίλιους εργαζομένους του εργοστασίου της Αλουμίνιον της Ελλάδος και τις οικογένειες τους, η εταιρεία ανέθεσε το 1961 στον αρχιτέκτονα Κωνσταντίνο Δοξιάδη το σχεδιασμό μιας πρότυπης μικρής πολιτείας κοντά στο εργοστάσιο. Επρόκειτο για μια πολεοδομική πρωτοπορία για την Ελλάδα της δεκαετίας του '60. 0 σημαντικός πολεοδόμος -που συνέδεσε το όνομα του με τη μεταπολεμική ανασυγκρότηση της χώρας- σχεδίασε μια παραδοσιακή αλλά και σύγχρονη πόλη, με ομοιόμορφα λευκά πέτρινα σπίτια, που διαμόρφωσαν γειτονιές με πεζοδρόμια, πλατείες και ελαιόδεντρα σε μια απαλλοτριωμένη έκταση. Η οικιστική θεωρία του Δοξιάδη συνοψίζεται στο σχεδιασμό με σύνεση, καθώς πίστευε ότι η μικρή κλίμακα των αρχαίων ελληνικών οικισμών ήταν το μέτρο για μια αρχιτεκτονική της ανθρώπινης ευτυχίας. Στα Άσπρα Σπίτια, όπως ονομάστηκε η νέα πόλη, είχε την ευκαιρία να εφάρμοσα το όραμα του.

Τα Άσπρα Σπίτια είναι ένας καλοσχεδιασμένος οικισμός περίπου 1.000 κατοικιών, χτισμένος στην παραλία Διστόμου, στο μυχό του γραφικού κόλπου της Αντίκυρας, και συνδυάζει πράσινο και θάλασσα, ενώ απέχει περίπου 40 χλμ. από τους Δελφούς και την Αράχωβα. Διαθέτει όλα τα χωροταξικά και κοινωνικά στοιχεία που συνθέτουν μια μοντέρνα πόλη: σχολεία, υπηρεσίες, αθλητικές εγκαταστάσεις, πολιτιστικούς και αθλητικούς συλλόγους και άλλες υποδομές. Είναι ενδεικτικό ότι στην πόλη λειτουργεί και ο πρώτος σταθμός βιολογικού καθαρισμού αστικών λυμάτων στην Ελλάδα, ο οποίος κατασκευάστηκε μαζί με τον οικισμό. Μέσα από συνεχείς επεκτάσεις (1969-1972,1975,1979-1983) και βελτιώσεις, η πόλη έφτασε στη σημερινή της μορφή, με την προσθήκη και άλλων σύγχρονων κατοικιών και εγκαταστάσεων από τους αρχιτέκτονες Λεμπέση, Μασουρίδη, Φωτιάδη κ.α.

Σήμερα εκτείνεται σε έκταση 612 στρεμμάτων στα Άσπρα Σπίτια και άλλων 70 στον Άγιο Νικόλαο - τα οποία περιήλθαν στην ιδιοκτησία της εταιρείας από αναγκαστική απαλλοτρίωση. Αποτελείται από 1.072 κατοικίες, συνολικής επιφάνειας 115.000 τ.μ., 30 καταστήματα και κτίρια κοινής ωφέλειας, συνολικής επιφάνειας 15.500 τ.μ. Οι δρόμοι έχουν πάρει τα ονόματα τους από τους ήρωες της μυθολογίας και της ιστορίας. Υπάρχουν επίσης δρόμοι με ονόματα συγγραφέων, ενώ τα συγκροτήματα διαμερισμάτων έχουν ονόματα βουνών, νησιών και πόλεων της Πελοποννήσου και της Μακεδονίας. Όσο για το ίδιο το όνομα, Άσπρα Σπίτια, δόθηκε από αναφορές ξένων αρχαιολόγων, συγγραφέων και την εικονογραφημένη περιήγηση τον Αυστριακού Λούντβιχ Σαλβατόρ από το 1870.

Ελληνική δύναμη

Σήμερα αποτελεί πλέον τη μεγαλύτερη καθετοποιημένη βιομηχανία παραγωγής και εμπορίας αλουμίνας και αλουμινίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία εξάγει το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της. Είναι ενδεικτικό ότι ο κλάδος του αλουμινίου συνεισφέρει σήμερα κατά 9% στις ελληνικές εξαγωγές. Πρόκειται για έναν κλάδο στην ανάπτυξη του οποίου έχει λειτουργήσει καταλυτικά η Αλουμίνιον της Ελλάδος. Σύμφωνα με το Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, η εταιρεία αποτέλεσε «τη μήτρα για τη δημιουργία του σημαντικότατου κλάδου παραγωγής προϊόντων αλουμίνιου». Στον συναφή κλάδο παραγωγής προϊόντων αλουμινίου, στον οποίο τροφοδοτεί την πρώτη ύλη η Αλουμίνιον της Ελλάδος, δραστηριοποιούνται περίπου 8.000 εταιρείες, οι οποίες απασχολούν, άμεσα και έμμεσα, περίπου 40.000 άτομα, μεταποιούν περισσότερους από 250.000 τόνους αλουμινίου κάθε χρόνο, και πραγματοποιούν κύκλο εργασιών που υπέρβαινα τα 2 δισ. €.

Το 1973 η εταιρεία εισήχθη στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, ως θυγατρική της γαλλικής Pechiney, ομίλου στον οποίο παρέμεινε μέχρι το 2003, όταν αυτός εξαγοράστηκε από τον καναδικό όμιλο Alcan. Πριν από την εξαγορά, η Pechiney ήταν η τέταρτη μεγαλύτερη εταιρεία παγκοσμίως στον κλάδο παραγωγής αλουμινίου και προϊόντων αλουμινίου, απασχολώντας 34.000 ανθρώπους σε πενήντα χώρες. Λίγο αργότερα, το 2007, στο πλαίσιο της συγκέντρωσης του κλάδου, και η ίδια η Alcan επρόκειτο να γίνει στόχος εξαγοράς από την εταιρεία Rio Tinto, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη εταιρεία του κλάδου παγκοσμίως, Rio Tinto Alcan...

 13 Ιουνίου 1966. 

Τελετή εγκαινίων του εργοστασίου, παρουσία του τέως βασιλικού ζεύγους.

Αλλά η Αλουμίνιον της Ελλάδος επρόκειτο να ακολουθήσει άλλη πορεία: Το 2005 η πλειοψηφία των μετοχών της πέρασε σε ελληνικά χέρια, στον όμιλο επιχειρήσεων ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, και δύο χρόνια αργότερα, το 2007, όταν συγχωνεύθηκε με αυτόν, σταμάτησε τη διαπραγμάτευση των μετοχών της στο χρηματιστήριο. Η πορεία της πλέον χαράσσεται στο πλαίσιο της στρατηγικής του ομίλου ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, παραμένοντας πάντως εστιασμένη στις εξαγωγές. Και μπορεί η πρόσφατη παγκόσμια οικονομική κρίση να έπληξε τα κέρδη του ομίλου, καθώς ο κλάδος ακολουθεί από κοντά την πορεία του οικονομικού κύκλου, ωστόσο η παγκόσμια ανάκαμψη που ακολούθησε έχει ήδη κάνει αισθητή την παρουσία της και στη ζήτηση για τα προϊόντα της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ Α.Ε., που επίσης ανακάμπτει.

Μάλιστα, η σημαντική αύξηση, της τιμής των πρώτων υλών που παρατηρείται διεθνώς επίσης λειτουργεί θετικά για τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας, παρά την πίεση που υφίσταται παράλληλα από το υψηλότερο ενεργειακό κόστος. Είναι ενδεικτικό ότι, μόλις στο πρώτο τρίμηνο του έτους (2011), οι τιμές του αλουμινίου σημείωσαν αύξηση, 16% σε ετήσια βάση. Κατά την ίδια περίοδο, ο κύκλος εργασιών του ομίλου ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ σημείωσε αύξηση 62%, κάτι που αποδόθηκε κυρίως στις υψηλότερες πωλήσεις αλουμινίου.

 Το εργαστήριο της Διεύθυνσης Μετρήσεων, Ρυθμίσεων και Αυτοματισμών κατά τη δεκαετία του '70.

Η εταιρεία αναμένεται να ευνοηθεί και από τη δεκαετή συμφωνία που έκλεισε το 2008 με την Glencore, την ελβετική εταιρεία παραγωγής και διαπραγμάτευσης  πρώτων υλών μετάλλων και μεταλλευμάτων που πρόσφατα εισήγαγε τις μετοχές της στο χρηματιστήριο του Λονδίνου και του Χονγκ Κονγκ, σε μια εντυπωσιακή δημόσια εγγραφή ύψους 10 δια δολαρίων που αποτιμά την εταιρεία κοντά στα 60 δια δολάρια. Η αξία της σύμβασης αναμένεται να ξεπεράσει το ποσό των 2 δισ δολαρίων και προβλέπει την πώληση αλουμίνας, του ενδιάμεσου μεταξύ βωξίτη και αλουμινίου προϊόντος, στην Glencore, με στόχο την εξαγωγή της σε ευρωπαϊκές, αφρικανικές και ασιατικές χώρες. Η σχετική ποσότητα προβλέπεται να φτάσει τα 5 εκατ. τόνους. Για την παραγωγή της αλουμίνας, μάλιστα, η Glencore θα προμηθεύει με τους απαραίτητους βωξίτες ειδικών ποιοτήτων την ελληνική εταιρεία.

Άλλη βασική πρώτη ύλη είναι ο ατμός, τον οποίο παράγει και προμηθεύει το παρακείμενο εργοστάσιο Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και θερμότητας 334 MW της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ Α.Ε. Παράλληλα, στην περιοχή του εργοστασίου έχει κατασκευαστεί ένας ακόμη ανεξάρτητος σταθμός παραγωγής ενέργειας του ομίλου ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, που λειτουργεί επίσης με καύσιμο φυσικό αέριο.

Μεταξύ άλλων, οι δύο αυτές μονάδες συμβάλλουν στην περιβαλλοντική αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής, δημιουργώντας ταυτόχρονα νέες θέσεις απασχόλησης. Η εταιρεία ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ Α.Ε. απασχολεί άμεσα 1.100 εργαζομένους, και ακόμη 400 σε συνεργαζόμενες επιχειρήσεις. Είναι ένας από τους κύριους εργοδότες της Στερεάς Ελλάδας, από όπου προέρχεται περισσότερο από το 66% των εργαζομένων της εταιρείας. Με ένα σημαντικό πλάνο επενδύσεων σε εξέλιξη, το 2013 η δυναμικότητα ετήσιας παραγωγής του εργοστασίου αναμένεται να ανέλθει σε 1,1 εκατ. τόνους αλουμίνας και 175.000 τόνους αλουμινίου, θεμελιώνοντας την εταιρεία ως τον μεγαλύτερο παραγωγό του κλάδου στην Ε.Ε. Στην επέτειο των 50 ετών λειτουργίας της ιστορικής εταιρείας, οι προοπτικές για το μέλλον της διαγράφονται ευοίωνες.

 Ο Ιωάννης Λουκά Μπάρλος, 

ο άνθρωπος που πρώτος ανακάλυψε τα κοιτάσματα βωξίτη 

στην περιοχή το 1917

Οικογενειακή ιστορία πίστης και οράματος

Στο Τμήμα Μεταλλειολογίας του Πολυτεχνείου Αθηνών είναι αναρτημένη η φωτογραφία του Ιωάννη Μπάρλου, τιμής ένεκεν στον άνθρωπο που ανακάλυψε τα σημαντικότερα κοιτάσματα βωξίτη στην Ελλάδα και έγινε αφορμή για τη δημιουργία της έδρας μεταλλειολογίας του ΕΜΠ. Πρόκειται για τον γιο του γιατρού Λουκά Μπάρλου από το Δίστομο, ο οποίος, έφηβος ακόμη, έστειλε το 1917 στο Πανεπιστήμιο του Μπρεσλάου (τότε της Γερμανίας) δείγματα μεταλλεύματος από την περιοχής. Όπως απέδειξαν οι αναλύσεις του γερμανικού πανεπιστημίου, τα μέχρι τότε θεωρούμενα φτωχά μεταλλεύματα σιδήρου της περιοχής ήταν ένα άλλο, περίεργο μετάλλευμα, κόκκινου χρώματος, αποκαλούμενο «βωξίτης».

Ο βωξίτης οφείλει την ονομασία του στην πόλη Μπο (Baux) της Γαλλίας, όπου για πρώτη φορά εντοπίστηκαν κοιτάσματα του. Είναι ιζηματογενές πέτρωμα, μείγμα μεταλλικών οξειδίων, που σχηματίστηκε σε μια γεωλογική περίοδο πριν από 100 -200 εκατ. χρόνια, και αποτελεί το βασικό μετάλλευμα για την παραγωγή του αλουμινίου. Ο γιατρός και ο γιος του πίστεψαν στο μέλλον του και με σκληρές οικονομίες απέκτησαν περιοχές που περιείχαν βωξίτη στο Δίστομο. Σήμερα, πλέον, τα σημαντικότερα γνωστά κοιτάσματα βωξίτη στην Ελλάδα βρίσκονται στη ζώνη Ελικώνα -Παρνασσού - Γκιώνας.

Ο Ιωάννης Μπάρλος έφυγε για τη Γερμανία, όπου σπούδασε μεταλλειολόγος, και με την επιστροφή του στην Ελλάδα συμμετείχε, την περίοδο 1925-1928, στην ίδρυση της εταιρείας ΑΜΕ Μπάρλος Βωξίται Ελλάς, μαζί με τον αδελφό του Γιώργο, τον Ιωάννη Κίνια και την οικογένεια Σκαλιστήρη. Η εταιρεία έκανε εξαγωγές του βωξίτη, ενώ τροφοδοτούσε με αυτόν εργοστάσιο του Πειραιά για την παραγωγή χρωμάτων. Το 1955, σε μια από τις σημαντικότερες εμπορικές συμφωνίες της εποχής, συνήψε συμφωνία εξαγωγών βωξίτη στη Σοβιετική Ένωση. Η εταιρεία λειτούργησε ως το 1960, έτος θανάτου του Ιωάννη Μπάρλου, και στη συνέχεια ιδρύθηκαν δύο νέες εταιρείες, οι Ελληνικοί Βωξίται Διστόμου και Ελληνικοί Βωξίται Ελικώνος - Γ. Μπάρλος. Από το 1966, όταν ξεκίνησε τη λειτουργία του το εργοστάσιο της εταιρείας Αλουμίνιον της Ελλάδος, η παραγωγή τους προοριζόταν ολοένα και περισσότερο για τις ανάγκες της εταιρείας, καθώς παράλληλα μειωνόταν η ζήτηση από την ΕΣΣΔ. Το 1968 η Ελληνικοί Βωξίται Διστόμου εξαγοράστηκαν από την Αλουμίνιον της Ελλάδος και το 1972 μετονομάστηκαν σε ΔΕΛΦΟΙ-ΔΙΣΤΟΜΟΝ Α.Μ.Ε.

Ως το 1978, η παραγωγή βωξίτη πλησίαζε τους 500.000 τόνους ετησίως. Η  εταιρεία Ελληνικοί Βωξίται Ελικώνος - Γ Μπάρλος μεταβιβάστηκε το 2000 στην Ελληνική Εταιρεία Αργυρομεταλλευμάτων και Βαρυτίνης.

 Φωτογραφία από τα εγκαίνια· σε πρώτο πλάνο ο τότε υπουργός Συντονισμού Κωνσταντίνος Μητσοτάκης.

Βωξίτης και περιβάλλον

Όπως κάθε δραστηριότητα της βαριάς βιομηχανίας, η διαδικασία της παράγωγης αλουμίνας από το βωξίτη επιβαρύνει το περιβάλλον με εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, καθώς και φθορίου, διοξειδίου του θείου και οξειδίων του αζώτου. Παράλληλα, θέτει ζητήματα διαχείρισης των καταλοίπων του βωξίτη, που η εταιρεία αναγνωρίζει ως τη μεγαλύτερη ίσως περιβαλλοντική πρόκληση που αντιμετωπίζει. Προς αυτή την κατεύθυνση, η εταιρεία έχει θέσει συγκεκριμένους στόχους για την προστασία του περιβάλλοντος, ενώ συμμετέχει σε πρωτοποριακά ερευνητικά προγράμματα που αφορούν στη διαχείριση των καταλοίπων.

Τα κατάλοιπα του βωξίτη είναι το υπόλειμμα μετά τη διαλυτοποίηση της περιερχόμενης σε αυτόν αλουμίνας και περιέχουν οξείδια σιδήρου, τιτανίου, πυριτίου και ασβεστίου. Από το 2000, η Αλουμίνιον της Ελλάδος συνεργάζεται με τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) της χώρας (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πανεπιστήμιο Πατρών) καθώς και με άλλες βιομηχανίες με σκοπό την αξιοποίηση των καταλοίπων βωξίτη.

Σχετικές έρευνες έδειξαν ότι τα κατάλοιπα βωξίτη μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πηγή σιδήρου στην παράγωγη τσιμέντου, συμπληρωματική πρώτη ύλη στην παραγωγή τούβλων και κεραμιδιών, μέσο εμπλουτισμού και βελτίωσης υποβαθμισμένων εδαφών, υπόστρωμα στην κατασκευή επιχωμάτων στην οδοποιία, εδαφικό κάλυμμα για καλλιέργεια φυτών σε χώρους προς αποκατάσταση, στρώμα γεωλογικού φραγμού για τη στεγανοποίηση πυθμένα ή ενδιάμεσης στρώσης των ΧΥΤΑ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων) ή για τη στεγάνωση επιφάνειας ΧΥΤΑ, πρώτη ύλη στην παραγωγή σιδήρου, ακόμη και υλικό αποκατάστασης παλαιών μεταλλείων.

Με στόχο την προώθηση των εφαρμογών αυτών και παράλληλα τον περιορισμό της απόθεσης των καταλοίπων βωξίτη στον πυθμένα της θάλασσας, αυτά διηθούνται από το 2006 σε φίλτρο υψηλής πιέσεως και παραλαμβάνονται σαν στερεό προϊόν. Το φίλτρο, με διηθητική επιφάνεια 750 τετραγωνικών μέτρων, είναι το μεγαλύτερο του είδους στη βιομηχανία, ενώ το 2009 άρχισε η λειτουργία και μιας δεύτερης φιλτρόπρεσας διήθησης των καταλοίπων βωξίτη Εντός του έτους 2011 προβλέπεται η λειτουργία δύο ακόμη εγκαταστάσεων αφυδάτωσης των καταλοίπων, με στόχο να επιτευχθεί εντός του έτους η απόθεση του συνόλου των καταλοίπων βωξίτη στην ξηρά, σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο εντός της ιδιοκτησίας του εργοστασίου.

G/Κ

ΙΟΥΝΙΟΣ 2011