Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΑΣ ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΖΟΥΝ

 

 

  «Από τον φόβο μου στη βάρκα δεν είχα ούτε δάκρυα ούτε φωνή»Μιριάμ, Μοχσέν, Αμίρ, Μορταζά και Φεριστά... Αυτοί είναι οι σημερινοί μας πρωταγωνιστές.

 

 

Πολλά έχουν γραφτεί και γράφονται, σχεδόν καθημερινά, για το δράμα των προσφύγων. Οταν όμως μικρά παιδιά, ανήλικα προσφυγόπουλα, μέσα από τις προσωπικές τους αφηγήσεις, με τη δική τους αθώα ματιά, μιλούν για τον ξεριζωμό τους, για την Οδύσσεια του ταξιδιού τους, αναζητώντας τη...«Γη της Επαγγελίας», επειδή ελπίζουν πως η ζωή τους θα γίνει ανθρωπινότερη, έχει, σίγουρα, ξεχωριστό ενδιαφέρον. Συναντήσαμε αυτά τα παιδιά στην πλατεία Βικτωρίας, όπου εκεί μαζί με τις οικογένειές τους βρήκαν προσωρινό καταφύγιο, κάτω από πολύ δύσκολες και αντίξοες συνθήκες, να προετοιμάζονται και να κάνουν όνειρα για την επόμενη μέρα.

Παιδιά που ενηλικιώθηκαν πριν την ώρα τους, που η μοναδική τους πατρίδα είναι η μνήμη τους. Μνήμη οδυνηρή, οι πληγές ανοιχτές, αλλά η σκέψη σ' αυτούς που άφησαν πίσω. Αγαπημένα πρόσωπα, συγγενείς, φίλους, συμμαθητές, βομβαρδισμένα σπίτια, στα προσωπικά τους αντικείμενα. Ολα ξεριζώθηκαν από του πολέμου τη βαρβαρότητα. Οι τελευταίες εικόνες από τον τόπο τους, που έχει χαράξει τις ψυχές τους, το Αφγανιστάν και τη Συρία, είναι ο πόλεμος, η φωτιά, η λεηλασία και οι αρπαγές. Τι να πρωτοπάρουν μαζί τους;

Μονάχα ο Μοχσέν από το Αφγανιστάν ήταν ο... τυχερός που έσωσε κάποιες φωτογραφίες από τα αγαπημένα χώματα. Τάφοι και εστίες δεν μεταναστεύουν. Περπάτησαν αποστάσεις που ανθρώπινο μάτι δεν βλέπει. Μπήκαν σε μισοτρύπιες σχεδίες, βάρκες, καΐκια και πέρασαν τη θάλασσα σ' έναν ομαδικό, φοβερό ξενιτεμό. Κάποια άλλα παιδιά δεν τα κατάφεραν, τα όνειρά τους για την ελευθερία βυθίστηκαν στα βαθιά, παγωμένα και αφιλόξενα νερά της Μεσογείου.

Χωρέσαμε όλη μας τη ζωή σε μια βαλίτσα και τώρα το μόνο που θέλουμε είναι μια κανονική ζωή Μίριαμ, 11 ετών

Μόλις 10 ετών ο Μοχσέν, ένα αμούστακο αγόρι, μας μιλάει για τη ζωή και τον θάνατο με ασυνήθιστη ωριμότητα για την ηλικία του. Ενα παιδί που προσπαθεί να βρει τον βηματισμό του, διώχνοντας μακριά το αιμάτινο ποτάμι της κόλασης που διάβηκε.

«Μαζί με τη μητέρα μου και τα τρία αδέρφια μου καταφέραμε να φτάσουμε στη Μυτιλήνη, αλλά ο μεγάλος μου αδερφός βρίσκεται στην Τουρκία, τον κρατάνε οι διακινητές γιατί τα χρήματα δεν έφταναν για όλους. Αυτόν περιμένουμε για να πάμε όλοι μαζί στη Γερμανία», μας λέει ο ίδιος και μας δείχνει τις φωτογραφίες στο κινητό του.

Ας μη σκοτώσουν την ελπίδα μας... Θέλουμε να ζήσουμε σαν τα παιδιά της ηλικίας μας. Δεν θέλουμε άλλο θάνατο Φεριστά, 8 ετών

«Ζούσαμε με τον φόβο»

«Μου λείπουν οι φίλοι μου. Μου λείπει το σπίτι μου. Υπάρχει πολύς πόνος στο Αφγανιστάν. Οσα γίνονται σήμερα εκεί, δεν τα βλέπετε ούτε στις ταινίες. Ζούσαμε με τον φόβο. Γι' αυτό φύγαμε απ' αυτή τη φρίκη, ώστε να βρούμε κάπου μια ελπίδα για καλύτερη ζωή. Ολα μας τα χρήματα τα δώσαμε στους διακινητές. Τέσσερις χιλιάδες ευρώ το άτομο μας ζήτησαν. Θυμάμαι όταν βρισκόμουν μέσα στη βάρκα που θα μας μετέφερε στη Μυτιλήνη. Πενήντα άνθρωποι, στριμωγμένοι ο ένας πάνω στον άλλον, συνεχώς έκλαιγα. Η μητέρα μου έφτυσε στο στόμα μου για να ξεδιψάσω και να ηρεμήσω. Ωσπου, κάποια στιγμή δεν είχα άλλα δάκρυα, ούτε φωνή. Τότε κοίταξα τον ουρανό και άρχισα να προσεύχομαι. Εκεί συνειδητοποίησα ότι το μόνο που μου απόμεινε δεν είναι καν μια γυμνή ζωή, αλλά το στοιχειώδες δικαίωμα να πεθάνω προσπαθώντας. Ευτυχώς από αυτή την κόλαση βγήκα ζωντανός και τώρα το μόνο που ονειρεύομαι για την οικογένειά μου και για μένα είναι να φτάσουμε στη Γερμανία. Θέλω να σπουδάσω, να κάνουμε μια νέα αρχή», προσθέτει ο Μοχσέν.

Είστε καλοί άνθρωποι στην Ελλάδα, έχετε καλή καρδιά και αυτό δεν θα το ξεχάσουμε ποτέ Αμίρ, 4 ετών

Και λογίζονται τυχερά αυτά τα ανήλικα προσφυγόπουλα που αντάλλαξαν την πατρίδα τους, το παρελθόν τους, την παιδική τους ανεμελιά με μια στάλα σιγουριά... Κι όμως έτσι είναι.

Το χαμόγελο της 11χρονης Μίριαμ από το Αφγανιστάν και τα όνειρα που κάνει για το μέλλον δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφισβήτησης. Οι γονείς της, κρατώντας τον 8χρονο αδερφό της αγκαλιά και έχοντας έναν ακόμη μεγαλύτερο αδερφό, μας δίνουν την άδεια για να μιλήσουμε μαζί της. Πριν δυο μέρες εγκαταστάθηκαν στην πλατεία Βικτωρίας. «Στη Γερμανία θέλουμε να πάμε», αναφέρει η ίδια, πριν προλάβω ακόμη να τη ρωτήσω. «Θέλω να σπουδάσω γιατρός, αλλά μου αρέσει πολύ και η φωτογραφία. Στο Αφγανιστάν είχαμε μια όμορφη ζωή, αλλά ο πόλεμος τα γκρεμίζει όλα. Ο δικός μου σταθμός ήταν η Κως και μάλιστα με τζετ σκι», λέει χαμογελώντας. «Οι γονείς μου πλήρωσαν πολλά χρήματα στους διακινητές, αλλά οι ίδιοι ταξίδεψαν μέσα σε μια βάρκα. Ούτε στη σκέψη δεν θα άντεχαν να δουν τα παιδιά τους να πνίγονται. Χωρέσαμε όλη μας τη ζωή σε μια βαλίτσα και τώρα το μόνο που θέλουμε είναι μια κανονική ζωή», καταλήγει η Μίριαμ.

Απο τον φοβο μου στη βαρκα δεν ειχα ουτε δακρυα ουτε φωνη. κοίταξα τον ουρανό και άρχισα να προσεύχομαι. Μοχσέν, 10 ετών

Οι σκέψεις αυτών των παιδιών -παιδιά μόνο στην ηλικία- αποκαλύπτουν το μεγαλείο της ζωής. Είναι εκείνη ακριβώς η στιγμή που συνειδητοποιείς ότι ο κόσμος αυτός όλο μικραίνει, γίνεται σαν μια βάρκα, στην οποία όλοι κάποια στιγμή θα βρεθούμε μέσα και ό,τι συμβαίνει και γίνεται σ' αυτούς τους ανθρώπους πρέπει να μας αφορά όλους.

«Είστε καλοί άνθρωποι στην Ελλάδα, έχετε καλή καρδιά και αυτό δεν θα το ξεχάσουμε ποτέ», φωνάζει ο 4χρονος Αμίρ από τη Συρία και τρέχει να αγκαλιάσει τους γονείς του. Κρατώντας μια μπάλα, που μόλις μια κυρία του είχε αγοράσει, έτρεχε πάνω-κάτω, σαν να του είχαν κάνει το καλύτερο δώρο στον κόσμο! Οπως μας εξήγησαν οι γονείς του, που μόλις χθες είχαν φτάσει στην πλατεία Βικτωρίας και θα έφευγαν τις επόμενες μέρες, τα μόνα τους υπάρχοντα ήταν ένα μικρό σακίδιο με ελάχιστα ρούχα. «Δώσε μου ό,τι όνομα θέλεις, ούτως ή άλλως είμαστε χαμένοι στην ανωνυμία, καταντήσαμε αριθμοί». Στα ταλαιπωρημένα μάτια του πατέρα του μικρού Αμίρ, είναι σαν να καθρεπτίζεται ολόκληρη η ιστορία του, χωρίς να χρειαστεί καν να μιλήσει...

Αντέχουμε γιατί διψάμε για ζωή. Αυτή είναι η δική μας σωτηρία Μορταζά, 14 ετών

«Για να μην πνιγεί το παιδί μας το είχα συνέχεια στην αγκαλιά μου. Οταν φτάσαμε στη Μυτιλήνη και όλα πήγαν καλά, έσκυψα και φίλησα το χώμα. Και οι ζωντανοί δεν το πιστεύαμε, απλώναμε τα χέρια για να βεβαιωθούμε ότι ζούμε. Η πατρίδα μου ήταν όμορφη, οι άνθρωποι έντιμοι, μπορεί να μην ήμασταν πλούσιοι, αλλά ήμασταν πολύ ευτυχισμένοι. Τώρα κάθε οικογένεια έχει έναν νεκρό, έναν αγνοούμενο. Δεν έχουμε καμία άλλη επιλογή εκτός από τη φυγή. Θα προσπαθήσουμε να πάμε στη Γερμανία για να έχει το παιδί μας παρόν και μέλλον. Ωστόσο, θέλω κάποια στιγμή να γυρίσουμε στη Συρία. Αυτή είναι η πατρίδα μας. Εστω και για μια μέρα. Αλλα όπως ήταν πριν το πόλεμο».

Πόσες αντοχές πρέπει να διαθέτουν ή να επινοούν τα παιδιά αυτά, ώστε να κατορθώνουν να τα βγάλουν πέρα με τη μία απόδραση πάνω στην άλλη, αναρωτιόμαστε πολλοί. Ακόμη και όταν λιγοστεύουν έως τη γυμνότητα τα ράκη της αξιοπρέπειας και της υπομονής τους, αυτά βρίσκουν τον τρόπο και στέκονται πάλι όρθια.

Μία από τις φωτογραφίες που έφερε μαζί του ο Μοχσέν από το Αφγανιστάν για να θυμάται τους φίλους και την οικογένειά του.

«Αντέχουμε γιατί διψάμε για ζωή. Αυτή είναι η δική μας σωτηρία», απαντούν ο 14χρονος Μορταζά και η 8χρονη Φεριστά από το Αφγανιστάν. «Οταν τα έχεις χάσει όλα, το μόνο που σου έχει μείνει είναι να ελπίζεις. Μας λείπουν οι φίλοι μας, το σχολείο μας. Ας μη σκοτώσουν την ελπίδα μας... Θέλουμε να ζήσουμε σαν τα παιδιά της ηλικίας μας. Δεν θέλουμε άλλο θάνατο».

*Ευχαριστούμε τον Αράς, διερμηνέα και μέλος της Αφγανικής Κοινότητας, για τη βοήθεια στο ρεπορτάζ.

Μαρίνα Ζιώζιου
Φωτογραφίες: Γρηγόρης Χρυσοχοΐδης

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22768&subid=2&pubid=64257769