ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
Τα
«μαγικά» δισκάκια του Ευγένιου Σπαθάρη
Από
τον Κοκκύονα
ΟΤΑΝ άρχισα να ψάχνω την
κληρονομιά απ' τα μεγαλύτερα αδέλφια σε παιχνίδια, βιβλία και δίσκους,
ανακάλυψα μερικά 45άρια δισκάκια του Καραγκιόζη. Η αλήθεια είναι ότι όταν έχεις
αρκετά μεγάλη διαφορά ηλικία από τα αδέρφια σου κι αυτά έχουν φύγει απ' το σπίτι,
όταν εσύ μπορείς να μοιραστείς πράγματα μαζί τους, χάνεις τις ευκαιρίες που σου δίνει η συνέχεια στα
παιχνίδια και στις αταξίες. Έτσι δεν είχα ποτέ την ευκαιρία -και γιατί είχε
αρχίσει να μειώνεται το ενδιαφέρον και των παιδιών και των γονιών για τον
Καραγκιόζη- ν' ακούσω όταν έπρεπε αυτά
τα δισκάκια τσυ Ευγένιου Σπαθάρη. Τα περισσότερα
απ' αυτά ήταν μαγικά. Ακόμη και μεγαλύτερος σε ηλικία και μεγαλωμένος
περισσότερο μετά αμερικανικά σίριαλ της ελληνικής τηλεόρασης της εποχής,
μπορούσα να καταλάβω την ιδιαιτερότητα και του ήρωα αλλά και το αρκετά
προχωρημένο, ακόμα και για σήμερα, χιούμορ του αξέχαστου καραγκιοζοπαίχτη.
Διάβαζα τις προάλλες ότι
από τις 23 έως τις 27 Ιουνίου θα γίνει -ή καλυτερα θα επαναληφθεί στον λόφο του
Στρέφη το 3ο Φεστιβάλ Καραγκιόζη, που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες μέρες στη
Νέα Ιωνία, στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου. Οι παραστάσεις περιλαμβάνουν τον «Καραγκιόζη
πλοίαρχο», τον «Καραγκιόζη προφήτη», «Τα αινίγματα της βασιλοπούλας» και το
«Μαγικό μπαούλο».
Ποιοι ασχολούνται, όμως,
με τον Καραγκιόζη σήμερα; Είναι τα παιδιά του Χαρίδημου και του Σπαθάρη, ή για
να είμαστε πιο ακριβείς, τα εγγόνια τους; Όχι ακριβώς... Στην πραγματικότητα πρόκειται για
ένα Πανελλήνιο Σωματείο θεάτρου Σκιών, το οποίο αποτελείται από 60 μέλη, των
οποίων η ηλικία είναι μεταξύ 18 και 25 χρόνων.. Των περισσότερων βέβαια, γιατί
υπάρχουν και κάποιοι μεγαλύτεροι, που δεν είναι ακριβώς δάσκαλοι αλλά που
ασχολούνται και αυτοί με την τέχνη του θεάτρου σκιών. Υπάρχουν, λοιπόν, σήμερα
παιδιά που ασχολούνται επαγγελματικά με το θέατρο σκιών και τον Καραγκιόζη.
Γυρνάνε όλη την Ελλάδα, ξαναγράφουν τις παλιές ιστορίες, δημιουργούν καινούργιες
και προσπαθούν να βάλουν ατάκες στους ήρωες του Καραγκιόζη που αφορούν τους σημερινούς
Έλληνες.
Η γέννηση του πασίγνωστου
λαϊκού μας ήρωα χάνεται στην εποχή της Τουρκοκρατίας. Ο Καραγκιόζης και ο Χατζηαβάτης
ζούσαν στην Προύσσα. Ο Χατζηαβάτης ήταν εργολάβος οικοδομών και είχε αναλάβει
να χτίσει το σαράι του πασά της Προύσας. Προσέλαβε, λοιπόν, ως αρχιμάστορα τον
Καραγκιόζη που ήταν μαραγκός, ο οποίος βέβαια τα θαλάσσωσε και δόθηκε εντολή
από τον πασά να θανατωθεί, αφού ο Χατζηαβάτης δεν πήρε πάνω του το φταίξιμο. Ο Χατζηαβάτης, μετανιωμένος που δεν υπερασπίστηκε τον φίλο
του, ακόμα και με τη ζωή του,
αποφάσισε στην υπόλοιπη ζωή του να δίνει
παραστάσεις σ' ένα τεντωμένο πανί και να παρουσιάζει τα ανέκδοτα και τις πλάκες
του αδικοχαμένου φίλου του. Κάπως έτσι
λέει ο μύθος ότι γεννήθηκε ο Καραγκιόζης, αν και υπάρχουν και άλλοι θρύλοι γι' αυτό, όπως αυτό που αναφέρεται σ" έναν Έλληνα
από την Ύδρα με το όνομα Μαυρομάτης, ο οποίος αφού εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη,
γνωρίζοντας το θέατρο σκιών απ' τα ταξίδια του στην Κίνα, άρχισε να κάνει παραστάσεις
στους Τούρκους και στους Έλληνες της Πόλης, παρουσιάζοντας τα ήθη και την καθημερινότητα των κατοίκων της
Κωνσταντινούπολης.
Στην Ελλάδα, η παλαιότερη
παράσταση τοποθετείται στην περιοχή των Ιωαννίνων το 1809. Την περιγράφει ο περιηγητής
Hobhouse,
ο οποίος τονίζει ότι την παρακολούθησε μαζί με τον λόρδο Βύρωνα,
Γυρνάμε στο τώρα. Αν έχετε
ακούσει για τον Καραγκιόζη και δεν έχετε δει ποτέ σας, αξίζει τον κόπο ν'
ανεβείτε στον λόφο του Στρέφη. Αν είστε απ' αυτούς που γνωρίζουν, θα ξαναζήσετε
παιδικές μνήμες ή έστω εφηβικές. Εγώ πάντως θα πάω!
Εφημερίδα Δημοκρατία της
Κυριακής
Αν θέλετε περισσότερες πληροφορίες για τον Ευγένιο Σπαθάρη και τον Καραγκίοζη μπορείτε να διαβάσετε και τις αναρτήσεις μας στα παρακάτω links:
http://boraeinai.blogspot.gr/2009/09/4.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου