Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τις κληρονομιές

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τις κληρονομιές

Τι σημαίνει η αποδοχή, τι προβλέπει η νομοθεσία για τους λογαριασμούς (κοινοί και μη), πότε η τράπεζα ζητάει κληρονομητήριο που εκδίδεται από το Ειρηνοδικείο

Από τον Στέλιο Κράλογλου

Αποδοχή κληρονομιάς σημαίνει αποδοχή τόσο των περιουσιακών στοιχειών του εκλιπόντος όσο και των τυχόν χρεών που έχει αφήσει! Αυτό σημαίνει ότι η Εφορία μπορεί να κατασχέσει ακίνητα και κινητά στοιχεία που έχουν κληρονομηθεί και να δεσμεύσει και τους τραπεζικούς λογαριασμούς που πέρασαν στην κατοχή του κληρονόμου!

Βάσει της νομοθεσία, μετά τον θάνατο του δικαιούχου ο τραπεζικός λογαριασμός μεταβιβάζεται στους κληρονόμους. Όταν οι κληρονόμοι είναι περισσότεροι από ένας, αναλαμβάνει ο καθένας από τον τραπεζικό λογαριασμό το ποσοστό που του αναλογεί, σύμφωνα με τη μερίδα του στην κληρονομιά.

Παράδειγμα: Πατέρας απεβίωσε αφήνοντας κληρονόμους τα τρία παιδιά του. Το κάθε παιδί κληρονομεί το 1/3 από το ποσό που είναι κατατεθειμένο στον τραπεζικό λογαριασμό.

Για να απαλλαγούν οι φορολογούμενοι από τον φόρο κληρονομιάς για χρήματα που βρίσκονται σε τραπεζικό λογαριασμό, θα πρέπει να είναι συνδικαιούχοι. Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της κατάθεσης σε κοινό λογαριασμό είναι ότι μπορεί να συμφωνηθεί ότι σε περίπτωση θανάτου ενός από τους συνδικαιούχους η κατάθεση περιέρχεται αυτοδικαίως στους επιζώντες δικαιούχους.

Η νομοθεσία προβλέπει απαλλαγή φόρου, εφόσον συνδικαιούχος (ακόμη και κληρονόμος) προχωρήσει σε ανάληψη χρημάτων (μέρους ή και όλου του ποσού) μετά τον θάνατο κάποιου άλλου από τους συνδικαιούχους. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που συνδικαιούχος είναι και κληρονόμος μπορεί να απαλλάσσεται από τον φόρο κληρονομιάς, αλλά όχι από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης.

Στην περίπτωση που οι κληρονόμοι δεν είναι συνδικαιούχοι στον λογαριασμό του θανόντος, τότε για την ανάληψη των χρημάτων από τον τραπεζικό λογαριασμό του θανόντος θα πρέπει οι κληρονόμοι να έχουν νομιμοποιηθεί στην τράπεζα, για να λάβουν πληροφορίες για το υπόλοιπο του τραπεζικού λογαριασμού και αργότερα να λάβουν το μερίδιο τους.

Η τράπεζα θα ζητήσει συγκεκριμένα έγγραφα για να νομιμοποιηθεί κάθε κληρονόμος, όπως ταυτότητα ή διαβατήριο ή πληρεξούσιο σε δικηγόρο ή άλλον αντιπρόσωπο του στην Ελλάδα για αποδοχή κληρονομίας με τραπεζικό λογαριασμό -εφόσον ο ενδιαφερόμενος κατοικεί στο εξωτερικό-, ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών, καθώς και πιστοποιητικά περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης, μη προσβολής κληρονομικού δικαιώματος και μη αποποιήσεως.

Αν υπάρχει διαθήκη, τότε απαιτείται η διαθήκη σε επικυρωμένο αντίγραφο από το δικαστήριο στην Ελλάδα Μετά τον έλεγχο των εγγράφων από την τράπεζα και εφόσον επιβεβαιωθεί ότι ο φορολογούμενος που τα προσκόμισε είναι πράγματι κληρονόμος, σε πρώτη φάση η τράπεζα θα του γνωστοποιήσει το υπόλοιπο του τραπεζικού λογαριασμού. Το ποσό αυτό θα πρέπει ο κληρονόμος να το δηλώσει στην Εφορία με την υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς - δωρεάς και να πληρώσει τον φόρο κληρονομιάς.

Προσοχή: Ανάλογα με το ύψος του τραπεζικού λογαριασμού, μπορεί να χρειαστεί ο κληρονόμος να προσκομίσει και κληρονομητήριο. Αν το υπόλοιπο του λογαριασμού είναι σχετικά μικρό, τότε η τράπεζα δεν ζητάει κληρονομητήριο. Αν όμως το υπόλοιπο του τραπεζικού λογαριασμού είναι πάνω από 15.000 ή 20.000 ευρώ, τότε θα ζητηθεί και κληρονομητήριο που εκδίδεται από το Ειρηνοδικείο.

Η χρονική διορία για να δηλωθεί η αποποίηση

Η αποποίηση της κληρονομιάς είναι η δυνατότητα ενός κληρονόμου που καλείται στην κληρονομιά να την αποποιηθεί με δήλωση του, η οποία θα περιέχει την εκπεφρασμένη βούληση του να μην καταστεί κληρονόμος στη συγκεκριμένη κληρονομιά.

Ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει από τότε που έμαθε την επαγωγή και τον λόγο της. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο χρόνος αρχίζει από τότε που έμαθε για τον θάνατο του κληρονομουμένου. Η αποποίηση γίνεται με δήλωση στον γραμματέα του δικαστηρίου της κληρονομιάς, δηλαδή στο Ειρηνοδικείο της τελευταίας κατοικίας του θανόντος. Η αποποίηση είναι άκυρη, αν γίνει μετά την πάροδο της προθεσμίας για αποποίηση. Αν περάσει η προθεσμία, θεωρείται ότι η κληρονομία έχει γίνει αποδεκτή. Αν ο κληρονόμος αποποιηθεί την κληρονομία, η επαγωγή προς εκείνον που αποποιήθηκε θεωρείται ότι δεν έγινε.

Το Δημόσιο παίρνει χρήματα ακόμη και αν η κατάθεση είναι ακατάσχετη

ΥΠΟ την απειλή κατασχέσεων βρίσκονται χιλιάδες φορολογούμενοι που είναι συνδικαιούχοι σε τραπεζικό λογαριασμό με οφειλέτες του Δημοσίου, έστω και αν ο λογαριασμός έχει δηλωθεί ως ακατάσχετος. Σύμφωνα με όσα ισχύουν, το Δημόσιο μπορεί να κατάσχει από κοινούς λογαριασμούς τα διαθέσιμα υπόλοιπα που αντιστοιχούν στα ποσοστά κυριότητας που κατά τεκμήριο έχουν οι οφειλέτες του Δημοσίου στους συγκεκριμένους λογαριασμούς, έστω και αν οι έτεροι συνδικαιούχοι-μη οφειλέτες του Δημοσίου έχουν δηλώσει τους λογαριασμούς αυτούς ως ακατάσχετους

Μόνο στην περίπτωση που ο οφειλέτης του Δημοσίου έχει δηλώσει ως ακατάσχετο τον λογαριασμό αποτρέπεται η κατάσχεση και για τους μη οφειλέτες.

Έτσι, στην περίπτωση που από τους δύο συνδικαιούχους σε έναν τραπεζικό λογαριασμό ο ένας χρωστά στην Εφορία και δεν έχει δηλώσει τον λογαριασμό του ως ακατάσχετο και ο δεύτερος δεν είναι οφειλέτης και έχει δηλώσει τον λογαριασμό του ως ακατάσχετο, τότε η Εφορία μπορεί να προχωρήσει σε δέσμευση μέρους του μισού ποσού που υπάρχει στον λογαριασμό, θεωρώντας ότι ανήκει στον συνδικαιούχο οφειλέτη.

Σε περίπτωση που υπάρχει λογαριασμός περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων, θα πρέπει να γνωστοποιηθεί αποκλειστικά και μόνο ο λογαριασμός αυτός. Προστατεύονται ως ακατάσχετες μόνο οι καταθέσεις του ενός και μοναδικού στο χρηματοπιστωτικό σύστημα δηλωθέντος ως ακατάσχετου λογαριασμού και μέχρι του ύψους 1.250 ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως προελεύσεως αυτών (δηλαδή ανεξάρτητα από το εάν αφορούν ποσά μισθοδοσίας, σύνταξης ή περιοδικά καταβαλλόμενο ασφαλιστικό βοήθημα).

«κυριακάτικη δημοκρατία»