Ευαγγελία Ίτσιου : ΒΑΣΙΒΟΥΖΟΥΚΟΙ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

ΒΑΣΙΒΟΥΖΟΥΚΟΙ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

Γράφει η Ευαγγελία Ίτσιου

Πολλές φορές στο παρελθόν είχα αναρωτηθεί γιατί δεν μου έκανε καμμία αίσθηση να δω από κοντά τα μέρη που γεννήθηκε η Μάνα μου, οι θείοι μου, η αγαπημένη μου γιαγιά και η μεγάλη μικρασιάτικη οικογένεια μου. Παρ` όλες τις κατά καιρούς προκλητικές προσκλήσεις καλών φιλών για μια επίσκεψη στην Τουρκία, κατά ένα περίεργο τρόπο αρνιόμουν. Μου φαινόταν αδιανόητο να ξοδέψω έστω και ένα ευρώ να δω από κοντά αυτήν την Αρχαία Ελληνική γη της Ιωνίας.

Έτσι, ποτέ δεν έτυχε να την δω από κοντά.

Η αγαπημένη μου γιαγιά γεννήθηκε στην Ανδριανούπολη από όπου μικρό παιδί έφυγε για την Κωνσταντινούπολη και «οικειοθελώς»( ; ) ή με την ανταλλαγή πληθυσμών το 1924 μαζί με την οικογένεια της και τα πέντε κουτσούβελα της έφθασαν στην Ελλάδα.

Πότε, δεν άκουσα από το στόμα της κακιά, ή καλή κουβέντα για τον Τούρκο, όπως συνήθως διαβάζω σε ιστορίες και δραματοποιημένα μυθιστορήματα Ελλήνων συγγραφέων. Γνώριζε γράμματα, μιλούσε πολύ καλά την Ελληνική γλώσσα, αλλά, όπως διατείνονταν δεν ήξερε παρά λίγες λέξεις Τουρκικά. Ήταν πολύ καλός άνθρωπος, δίκαιος, πονεμένη γυναίκα, αντικειμενική και λογική. Στα εγγόνια της πότε δεν δραματοποιούσε τις καταστάσεις που έζησαν. Ακόμα και όταν ήθελε να ξαναθυμηθεί τον τόπο της, τα καλά της, το σπίτι της που άφησε ατόφιο πάντα το έκανε μέσα από διδαχτικά παραμύθια...

Μια λέξη όμως χρησιμοποιούσε συχνότατα που με καθόρισε. Όταν  ήθελε να χαρακτηρίσει κάποιον άνθρωπο παραβατικό, σκληρό, απάνθρωπο έλεγε : Αυτός είναι ΒΑΣΙΒΟΥΖΟΥΚΟΣ. .

Αυτές τις ημέρες με την σύλληψη των δύο Ελλήνων αξιωματικών και την προσαγωγή τους στις φυλακές Ανδριανουπόλεως μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες με τα πρόσωπα καλυμμένα σαν να ήταν κακούργοι δολοφόνοι συνειδητά φώναξα:

ΒΑΣΙΒΟΥΖΟΥΚΟΙ!! Δεν αλλάξατε!! δεν εκπολιτιστήκατε!! είσαστε βάρβαροι...

Czech painter Jaroslav Cermak's "Abduction of Bosnian Hereditary Woman by bashibouzuk". 1861

*Bασιβουζούκος < τουρκική başıbozuk < οθωμανικά τουρκικά باشی بوزوق (κακό κεφάλι)

Α.Τούρκος άτακτος στρατιώτης της οθωμανικής αυτοκρατορίας που τρομοκρατούσε με τα εγκλήματα και τις αγριότητες του τους χριστιανικούς πληθυσμούς.

Β. Κάποιος που δεν πειθαρχεί σε κανόνες, προκαλεί φασαρίες και θέλει να γίνεται το δικό του.