ΝΕΡΟ : «Χείμαρρος» οι προκλήσεις του μέλλοντος

«Χείμαρρος» οι προκλήσεις του μέλλοντος

Η Παγκόσμια Ημέρα Νερού στις 22 Μαρτίου είναι ευκαιρία να προβληματιστούμε για την καταστροφή του περιβάλλοντος, η οποία σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή αποτελούν τις βασικές αιτίες των κρίσεων που σχετίζονται με τους υδάτινους πόρους.

"Η φύση για το νερό" είναι το μήνυμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Νερού, η οποία όπως κάθε χρόνο γιορτάζεται στις 22 Μαρτίου με στόχο να επικεντρώσει την προσοχή στη σημασία αυτού του μοναδικού, αλλά όχι ανεξάντλητου αγαθού. Στόχος για φέτος είναι να διερευνηθούν λύσεις βασισμένες στη φύση (ΝΒS – Natural Based Solutions), προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις του 21ου αιώνα που έχουν να κάνουν με τη ζήτηση, τη διαθεσιμότητα και την ποιότητα του νερού. Η αποκατάσταση των δασών, των λιβαδιών και των φυσικών υγροτόπων, καθώς και οι συνδέσεις των ποταμών με τις πλημμυρικές κοίτες, με την παράλληλη δημιουργία της απαραίτητης βλάστησης κατά μήκος των διαδρομών του νερού ώστε να αποκατασταθεί και ο διαταραγμένος κύκλος του νερού, αποτελούν ορισμένα παραδείγματα τέτοιων λύσεων, όπως επισημαίνεται και στην ιστοσελίδα της φετινής διοργάνωσης.

Σημειώνεται μάλιστα ότι η δρομολόγηση τέτοιων λύσεων θα συμβάλει σημαντικά στην αντιμετώπιση των αναγκών σε νερό ενός ολοένα αυξανόμενου πληθυσμού, ενώ παράλληλα θα λειτουργήσει καταλυτικά και στη δημιουργία μιας κυκλικής οικονομίας, που με τη σειρά της θα βοηθήσει στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και στη μείωση της μόλυνσης βελτιώνοντας την ανθρώπινη υγεία και αυξάνοντας το προσδόκιμο ζωής.

Άλλωστε είναι πλέον δεδομένο ότι η καταστροφή του περιβάλλοντος σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή αποτελούν τις βασικές αιτίες των κρίσεων που σχετίζονται με το νερό σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι συνέπειες πλημμυρικών φαινομένων, περιόδων ξηρασίας αλλά και της μόλυνσης του νερού επιδεινώνονται σημαντικά από την υποβάθμιση των εδαφών, της βλάστησης, των λιμνών και των ποταμών και τη γενικότερη αδιαφορία  που έδειξε ο άνθρωπος για αρκετές προηγούμενες δεκαετίες στην προστασία του οικοσυστήματος. Συγκλονιστικά είναι τα στοιχεία για την παγκόσμια ζήτηση, ποιότητα και διαθεσιμότητα του νερού, καθώς επίσης και οι επιπτώσεις από φαινόμενα αλλά και δραστηριότητες που σχετίζονται με το νερό στον άνθρωπο και στο περιβάλλον. Βάσει των πλέον πρόσφατων στοιχείων, η κατάσταση διαμορφώνεται ως εξής:

Η ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΝΕΡΟ

2,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι στερούνται πρόσβασης σε ασφαλείς παροχές πόσιμου νερού.

Έως το 2050 ο παγκόσμιος πληθυσμός θα έχει αυξηθεί κατά περίπου 2 δισεκατομμύρια άτομα και η παγκόσμια ζήτηση για νερό εκτιμάται ότι θα είναι κατά 30% υψηλότερη σε σχέση με σήμερα.

Για τη γεωργία σήμερα χρησιμοποιείται περίπου το 70% του νερού, κυρίως για άρδευση, ποσοστό το οποίο είναι ακόμα μεγαλύτερο σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Περίπου 20% χρησιμοποιείται για την ενέργεια και τη βιομηχανία, ενώ ποσοστό περίπου ιο% κατευθύνεται σε οικιακή χρήση, με την ποσότητα που χρησιμοποιείται ως πόσιμο νερό να μην ξεπερνά το 1%.

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΝΕΡΟΥ

Σήμερα περίπου 1,9 δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν σε περιοχές οι οποίες θα μπορούσαν υπό ορισμένες συνθήκες να αντιμετωπίσουν προβλήματα λειψυδρίας. Εως το 2050 ο αριθμός αυτός θα μπορούσε να φτάσει ακόμα και τα 3 δισεκατομμύρια.

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΝΕΡΟΥ

Περίπου 1,8 δισεκατομμύριο άνθρωποι χρησιμοποιούν μη κατάλληλες από πλευράς επεξεργασίας πηγές πόσιμου νερού, χωρίς προστασία ενάντια σε μικρόβια και μολύνσεις.

Παγκοσμίως πάνω από το 80% του νερού που χρησιμοποιείται και των λυμάτων επιστρέφει στη φύση, χωρίς να υποστεί επεξεργασία ή να επαναχρησιμοποιηθεί.

ΚΛΙΜΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Ο αριθμός των ανθρώπων που βρίσκονται σε κίνδυνο από πιθανές πλημμύρες αναμένεται να αυξηθεί από 1,2 δισεκατομμύριο σήμερα σε περίπου 1,6 δισεκατομμύριο το 2050, δηλαδή ποσοστό περίπου 20% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Σήμερα περίπου 1,8 δισεκατομμύριο άνθρωποι επηρεάζονται από την υποβάθμιση του εδάφους και την ερημοποίηση. Τουλάχιστον 65% των δασικών εκτάσεων βρίσκονται σε καθεστώς υποβάθμισης. Ποσοστό που κυμαίνεται μεταξύ 64% και 71% των φυσικών υγροτόπων έχει χαθεί από το 1900, ως αποτέλεσμα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Η διάβρωση του εδάφους από την καλλιεργήσιμη γη απομακρύνει 25 έως 40 δισεκατομμύρια τόνους επιφανειακού εδάφους κάθε χρόνο. Η απομάκρυνση του εδάφους, το οποίο περιέχει μεγάλες ποσότητες αζώτου και φωσφόρου, αποτελεί επίσης έναν από τους βασικούς επιβαρυντικούς παράγοντες για τη μόλυνση του νερού.

Απαντήσεις στην έλλειψη του νερού θα μπορούσαν να δώσουν οι βασισμένες στη φύση λύσεις, πολλές εκ των οποίων εμπεριέχουν δράσεις για τη διαχείριση της βλάστησης, των εδαφών και των υγροτόπων, συμπεριλαμβανομένων των ποταμών και των λιμνών.

Παρά το γεγονός ότι αυτές οι δράσεις δεν αποτελούν πανάκεια στις κρίσιμες προκλήσεις της εποχής μας για το νερό εξαιτίας κυρίως της παγκόσμιας αύξησης του πληθυσμού, μπορούν να δώσουν καινοτόμες και μη κοστοβόρες προοπτικές για την αντιμετώπιση των ανεπαρκών ή γερασμένων υποδομών του νερού σε αρκετά σημεία του πλανήτη.

ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ