Κώστα Φαινέκου : Περί Τάφων

Περί Τάφων

 του Κώστα Φινέκου

Η πρόσφατη αποκάλυψη του ταφικού μνημείου στην Αμφίπολη τονίζει με εμφαντικό τρόπο ότι η πολιτιστική μας κληρονομιά σε μεγάλο βαθμό κρατιέται ζωντανή μέσα από τους τάφους . Οι τάφοι των Μυκηνών, ο τάφος του Φιλίππου ,οι Μινωικοί τάφοι στη Κρήτη, οι θολωτοί τάφοι στη Πελοπόννησο αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα μνημείων που αν και είχαν συληθεί μας έδωσαν πολύτιμες πληροφορίες για τις συνθήκες και τον τρόπο ζωής, τη πνευματική ακόμη και τεχνολογική ανάπτυξη των προγόνων μας.

Η έννοια του τάφου όμως συναντάται ,μεταφορικά πάντα, σε ποικίλες εκφράσεις της σύγχρονης ζωής μας προσδιορίζοντας συμπεριφορές, χαρακτήρες και γεγονότα.

Οι ” τάφοι των προγόνων μας” αποτελούν μία σύνοψη των ιερών και οσίων για τη διαφύλαξη των οποίων πρέπει να αγωνιζόμαστε. “Η Ζωή εν τάφω” αποτελεί όχι μόνο ύμνο του επιταφίου αλλά και βασική παραδοχή της Χριστιανικής θρησκείας άρρηκτα δεμένη με την Ανάσταση. Η βαρύτητα ενός όρκου προσδιορίζεται επίσης από την τοποθεσία όπου λαμβάνεται σύμφωνα με την έκφραση “ορκίζομαι πάνω στο τάφο του,της” κλπ.

Μα τι θα τα κάνει τόσα χρήματα, “θα τα πάρει στο τάφο του” , αποτελεί ένα όχι και τόσο κολακευτικό χαρακτηρισμό για κάποιον που φροντίζει για το πλουτισμό του, ενώ η έκφραση “πήρε το μυστικό στον τάφο του” προσδιορίζει το άκρον άωτον της εχεμύθειας.

Οι τάφοι μπορούν να προσδιορίζονται ανάλογα με το βάθος τους , συνήθως δύο μέτρα κάτω από τη γη, την περιοχή που ανευρίσκονται, όπως Μακεδονικός, τη μη ύπαρξη του νεκρού, όπως στο κενοτάφιο, η τον περιβάλλοντα χώρο ,όπως ο υγρός τάφος που παραπέμπει απώλεια στη θάλασσα.

Οι τάφοι η τα εξαρτήματα τους μπορεί να χαρακτηρίζουν γεγονότα η καταστάσεις. Η έκφραση “έβαλε ταφόπλακα” , προσδιορίζει το τέλος μιας διαδικασίας, ενώ “του έσκαψε το λάκκο” υπονοεί ότι κάποιος οδήγησε κάποιον άλλο σε παγίδα η αποτυχία με εξαίρεση τη περίπτωση που ναι μεν ετοίμασε το λάκκο αλλά έπεσε ο ίδιος μέσα.

Ο τάφος μπορεί να αποτελέσει τη θλιβερή κατάληξη μιας παθιασμένης ερωτικής σχέσης σύμφωνα με το δημοφιλές ρεμπέτικο ”«σίγουρα θα πάμε μια και φθάσαμε ως εκεί εσύ στο χώμα κ’ εγώ στη φυλακη” . Μπορεί να χαρακτηρίσει επίσης την εύθραστη υγεία κάποιου σύμφωνα με την έκφραση “με το ένα πόδι στο τάφο” αν και τα τελευταία χρόνια ύπουλα παραπέμπει και σε γενετήσια στάση πού όμως τη θεωρώ εντελώς υποθετική λόγω της αντικειμενικής δυσκολίας του εγχειρήματος.

Η απόλυτη έλλειψη θορύβων χαρακτηρίζεται ως “άκρα του τάφου σιωπή” ενώ η κραυγή, συνήθως των ευγενών φιλάθλων που απευθύνεται στους αντιπάλους, “εδώ θα γίνει ο τάφος σας” εκφράζει μια υπέρμετρη εμπιστοσύνη για την έκβαση ενός αθλητικού αγώνα.

Μερικές φορές αντί του τελικού προορισμού, του τάφου, χρησιμοποιείται η διαδικασία της ταφής, όπως στην έκφραση “τον έθαψε” που υπονοεί ότι κάποιος έβλαψε ανεπανόρθωτα κάποιον ενώ ένα ατυχές γεγονός με κατακλυσμιαίες επιπτώσεις για κάποιον αναφέρεται ότι “έγινε ο τάφος του”.

Τέλος το γνωστό γνωμικό “ ανδρών επιφανών πάσα γή τάφος” παραπέμπει σε ηρωικές μάχες στην αλλοδαπή όπου άτομα του ισχυρού φύλου πέφτουν υπέρ πατρίδος και θάβονται επί τόπου. Για τις γυναίκες δεν υπάρχουν ανάλογες αναφορές ίσως διότι φροντίζουν οι όποιες μάχες τους να διεξάγονται μέσα η στα πέριξ της κατοικίας τους.
.
Είναι γεγονός ότι όλη περιμένουμε με αγωνία το αποτέλεσμα της ανασκαφής στην Αμφίπολη. Παρά τις ισχυρές πιέσεις για αποκαλύψεις η υπεύθυνη της ανασκαφής κ. Περιστέρη είναι ιδιαίτερα εχέμυθη .

Τάφος η κυρία!

http://www.armonia-zoi.gr/περί-τάφων/