Ο Τύμβος Καστά είναι μόνο το «δόλωμα»

«Φρέσκιες» είναι οι πινακίδες που τοποθετήθηκαν, αν και αρκετά μνημεία είναι κλειστά για μεμονωμένους επισκέπτες. Κάτω, μία από τις Κόρες της Αμφίπολης που αποκαλύφθηκαν πρόσφατα.

Ο Τύμβος Καστά είναι μόνο το «δόλωμα»

Γράφει ο ΣΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ

Οσο αποκαλύπτονται σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα εντός του Τύμβου Καστά, έξω από το μνημείο φορείς και κάτοικοι οραματίζονται την επόμενη μέρα και συνδέουν την οικονομική και τουριστική ανάπτυξη του τόπου τους με τη νέα ανακάλυψη. Παρόλο που η ανασκαφή είναι ακόμη σε εξέλιξη, ο επίκουρος καθηγητής Μάρκετινγκ στο Πανεπιστήμιο του Λέστερ της Αγγλίας και σύμβουλος Μάρκετινγκ και Branding Τόπων, Μιχάλης Καβαρατζής, εκτιμά πως δεν είναι καθόλου νωρίς να ξεκινήσει η μελέτη της επόμενης ημέρας, που θα καθορίσει και τη χάραξη μιας στρατηγικής για τη συνολική και ορθολογική ανάδειξη της περιοχής και την προσέλκυση επισκεπτών. «Το branding ενός τόπου είναι η σύνδεση όλων των χαρακτηριστικών και υπηρεσιών που προσφέρει ο τουριστικός προορισμός σε ένα αφήγημα, σε μια ιστορία, όχι με λογοτεχνικούς όρους, αλλά με στοιχεία που θα συνδεθούν στο μυαλό του επισκέπτη και επιστρέφοντας θα μεταφέρει στον γείτονά του την καλή εικόνα που απέκτησε. Ο Τύμβος Καστά θα λειτουργήσει ως "δόλωμα" για τους επισκέπτες, αλλά ο τόπος πρέπει να προσφέρει κι άλλες δραστηριότητες για να μείνουν εκεί» σημειώνει ο κ. Καβαρατζής.

Δεκάδες αυτοκίνητα με μεμονωμένους επισκέπτες, οικογένειες, μικροί και μεγάλοι, ανεβαίνουν στον Λόφο Καστά για μια αναμνηστική φωτογραφία, δηλώνοντας την παρουσία τους σε μια εν εξελίξει αρχαιολογική ανακάλυψη. «Στη θεωρία αυτοί είναι οι λεγόμενοι early adopters, όσοι θέλουν να βρίσκονται πρώτοι εκεί χωρίς να τους ενδιαφέρει πού θα μείνουν ή τι άλλο μπορούν να κάνουν στην περιοχή. Μια μελέτη όμως θα δείξει τους δυνητικούς μας επισκέπτες που ακόμη δεν έχουν έρθει. Θα καθορίσουμε το προφίλ τους, τον τόπο προέλευσής τους και πώς θα τους φέρουμε από μεγαλύτερους τουριστικούς προορισμούς, όπως η Θεσσαλονίκη, η Χαλκιδική και η Καβάλα και θα τους κρατήσουμε στην περιοχή», αναφέρει ο κ. Καβαρατζής.

Μνημεία κλειστά

Κατεβαίνοντας τον Λόφο, ο μεγαλύτερος όγκος των επισκεπτών κατευθύνεται προς τον Λέοντα της Αμφίπολης και το Αρχαιολογικό Μουσείο, προκαλώντας μια απρόσμενη συνέπεια. Οι φύλακες του Μουσείου απασχολούνται πλέον μόνο εντός των τειχών, λόγω των αυξημένων αναγκών, με αποτέλεσμα σημαντικά μνημεία της περιοχής να είναι κλειστά για μεμονωμένους επισκέπτες και να ανοίγουν για γκρουπ άνω των 5 ατόμων, ύστερα από συνεννόηση με το Μουσείο.

«Ηρθα τον Ιούνιο στην Ελλάδα και επισκέφθηκα το Νεκρομαντείο του Αχέροντα, τη Θήβα, τις Θερμοπύλες, τις Πλαταιές, τα Μετέωρα, τη Βεργίνα, τους ιστορικούς τόπους που διάβαζα στο πανεπιστήμιο. Τελευταίος μου σταθμός είναι η Αμφίπολη, αλλά δεν μπορώ να δω πολλά πράγματα» μας λέει η Κλερ Ο’ Τουλ από το Δουβλίνο, την οποία συναντήσαμε έξω από την κλειστή πύλη της αρχαίας ξύλινης γέφυρας του 5ου αιώνα π.Χ., που διέσχισε ο Σπαρτιάτης στρατηγός Βρασίδας κατά την προέλασή του προς την Αμφίπολη (Θουκυδίδης, Ιστορία Πελοποννησιακού Πολέμου, εκδ. Ι. Ν. Ζαχαροπούλου, 1954). Στη σύντομη επίσκεψή μας κλειστός ήταν και ο χώρος του αρχαίου Γυμνασίου και του Βόρειου Τείχους, τμήμα του οποίου σώζεται κοντά στον οικισμό της Αμφίπολης, ενώ δεν διατίθενται έντυποι χάρτες με τις θέσεις των μνημείων, παρά μόνο πάνω σε μαρμάρινες προθήκες στην αυλή του Μουσείου. «Η εξέταση των υφιστάμενων υποδομών περιλαμβάνεται στη μελέτη του branding τόπων και ανάλογα με το κοινό - στόχο, ίσως χρειαστεί η δημιουργία νέων, π.χ. ένας αρχαιολογικός περίπατος. Στο γενικό κοινό που θα έρθει για διακοπές ίσως αρκεί να πούμε "ελάτε στο μνημείο, στον ήλιο και στην καλή μας θάλασσα". Αλλιώς, οι επισκέπτες θα έρχονται σ’ ένα μουσείο, θα πίνουν καφέ και θα φεύγουν», τονίζει ο καθηγητής.

Οι συζητήσεις για τη δημιουργία νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ανθούν στην περιοχή, καθώς οι νέοι επισκέπτες δημιουργούν πρόσθετες ανάγκες για υπηρεσίες. Το branding ενός τόπου έχει ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας χωρίς τη συμμετοχή των τοπικών φορέων και των κατοίκων. «Το επιχειρηματικό δαιμόνιο του Ελληνα πρέπει να κατευθυνθεί, όχι να αποτραπεί. Θα υπάρχει αγορά για περισσότερες ταβέρνες, καφενεία, ξενώνες, αλλά ένας τόπος δεν μπορεί να αναπτυχθεί μόνο ως τουριστικός προορισμός διότι έχει πολλές χρήσεις. Αν δεν υπάρξει σχεδιασμός και μείνουμε στην "εκμετάλλευση" μόνο του Τύμβου και γίνουμε όλοι καφετζήδες ή ξενοδόχοι θα είμαστε όλοι άνεργοι. Απώτερος σκοπός του place branding είναι η βελτίωση της ζωής των κατοίκων», εξηγεί ο κ. Καβαρατζής. Οι συνεργασίες και η δικτύωση με τις κοντινές περιοχές είναι απαραίτητα στοιχεία για να πετύχει το branding. «Η αρχαιολογική ανακάλυψη είναι μεγάλη τύχη για όλους. Η Ασπροβάλτα π.χ. θα μπορεί να προσθέσει στο δικό της αφήγημα, στη δική της διαφήμιση, το νέο μνημείο. Κανείς δεν ενδιαφέρεται από ποιο χωριό θα περάσει ο δρόμος για τον Τύμβο γιατί αν το θέλουν, θα πάνε. Οπότε όλοι θα πρέπει να δουλέψουν μαζί και όχι χώρια», τονίζει ο κ. Καβαρατζής.

Ο ίδιος θεωρεί πως ανεξάρτητα με το ποιος είναι ο «ένοικος» του Τύμβου, το μνημείο ήδη είναι ικανό να προσελκύσει τους επισκέπτες και με την κατάλληλη στρατηγική μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη της περιοχής. Αλλωστε, όπως επισημαίνει, η ανακάλυψη του σκελετού του Βρετανού μονάρχη Ριχάρδου του Γ΄ πριν από δύο χρόνια στο Λέστερ, ενός ευρήματος που ενδιαφέρει κυρίως τους Αγγλους, προκάλεσε ενθουσιασμό στους τοπικούς φορείς που θεώρησαν ότι ακόμη και έτσι ο τόπος τους μπορεί να μπει στον τουριστικό χάρτη. «Σκεφτείτε ότι στην πλειονότητά τους οι σημερινοί κάτοικοι του Λέστερ έλκουν την καταγωγή τους από την Ινδία και το Πακιστάν. Ωστόσο, οι φορείς ήδη σχεδιάζουν τρόπους και στρατηγικές για την προσέλκυση τουριστών από την υπόλοιπη Αγγλία και τον κόσμο. Δεν βλέπω να είναι δύσκολο για την Αμφίπολη», καταλήγει.

Έντυπη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ