ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

TOY STORY

Γράφει η Λίνα Ψάιλα

Τρεις συλλέκτες αποκαλύπτουν τη μαεστρία που κρύβουν τα παλιά παιχνίδια και μας ξεναγούν σε έναν τεράστιο θησαυρό που εξιστορεί παιδικές αναμνήσεις του 19ου και του 20ού αιώνα.

Μικρά κομψοτεχνήματα και εντυπωσιακά έργα τέχνης στέκονται περήφανα στις βιτρίνες του σπιτιού του ζωγράφου Τάσου Μισούρα και καθηγητή εικαστικών σε εργαστήρι ελευθέρων σπουδών στο κέντρο της Αθήνας. Δεν πρόκειται για ακριβούς πίνακες ζωγραφικής, αλλά για παλιά χειροποίητα παιχνίδια τα οποία συλλέγει με μεράκι τα τελευταία 30 χρόνια. Δύο βιτρίνες στο σαλόνι του φιλοξενούν γερμανικά προπολεμικά παιχνίδια, όπως αυτοκίνητα-μινιατούρες και κουρδιστές φιγούρες, ενώ στο χολ βρίσκουμε μικρά γιαπωνέζικα αριστουργήματα των δεκαετιών του 1950 και του 1960. Μια τσίγκινη σκεπαστή άμαξα με τέσσερις ρόδες και δύο άλογα, που προέρχεται από τη Γερμανία του 1880, είναι το παλαιότερο από τα 5.000 παιχνίδια που αποτελούν τη μαγευτική συλλογή.

«Ξεκίνησα να συλλέγω από παλιμπαιδισμό. Ως παιδί είχα αρκετά παιχνίδια, αλλά ως ζωγράφος βλέπω το παιχνίδι ως καλλιτεχνικό αντικείμενο το οποίο απεικονίζει την εποχή του και διαφοροποιείται ανά δεκαετία. Ελληνικά παιχνίδια δεν υπάρχουν καταγεγραμμένα πριν από τον Μεσοπόλεμο. Δεν υπήρχαν δηλαδή εργοστάσια παιχνιδιών προπολεμικά, υπήρχαν κάποιες μικρές βιοτεχνίες αλλά δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτε για αυτές» μας λέει ο Τάσος Μισούρας.

Τα συλλεκτικά αυτά παιχνίδια αποτελούν σήμερα το μήλον της Εριδος μεταξύ φιλόδοξων πλειοδοτών σε διεθνείς δημοπρασίες μεγάλων οίκων, αλλά και στο Internet: Ένα κουκλόσπιτο άγγιξε τις 135.000 ευρώ, ενώ ένα λούτρινο παιχνίδι πωλήθηκε προς 125.000 ευρώ σε πρόσφατη δημοπρασία.

Η συλλογή του Χρήστου Μπουλώτη, ερευνητή αρχαιολόγου στην Ακαδημία Αθηνών και καθηγητή του Τμήματος Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά και της Σχολής Καλών Τεχνών, ξεπερνά τα 6.500 κομμάτια: Μέσα στο 2011 μάλιστα πρόκειται να φιλοξενηθούν σε μουσείο και ερευνητικό κέντρο στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Λήμνο. «Ξεκίνησα να συγκεντρώνω παιχνίδια από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, ως νεαρός φοιτητής τότε στο Τμήμα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η αφορμή ήταν μια έλλειψη που ένιωθα απέναντι στον μαγικό κόσμο των παιχνιδιών. Στη δεκαετία του 1950 που γεννήθηκα, στη Λήμνο της άγονης γραμμής, τα παιχνίδια ήταν ελάχιστα και αυτοσχέδια. Η συλλεκτική μανία μου ήρθε να καλύψει αναδρομικά αυτήν την έλλειψη» αναφέρει.

Ο ζωγράφος και καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών Μιχάλης Μανουσάκης έχει μυηθεί στον μαγικό κόσμο της συλλογής χειροποίητων παλιών παιχνιδιών εδώ και 15 χρόνια. Η συλλογή του αγγίζει τα 2.000 παιχνίδια, τα οποία περιλαμβάνουν τσίγκινες φιγούρες και λιθόγραφα που εξιστορούν αναμνήσεις παιδιών του 19ου και του 20ού αιώνα. Για αυτόν ωστόσο η συλλογή παλιών παιχνιδιών δεν είναι μόνο χόμπι αλλά και ψυχική ανάγκη: «Πάνε χρόνια που μαζεύω παιχνίδια, λες και έβαλα στοίχημα να κερδίσω τον χρόνο που στιγμάτισε με την απουσία τους την παιδική μου ηλικία. Τα ψιλικατζίδικα στην πόλη μου, τα Χανιά, με γέμιζαν απελπισία. Κοίταζα τα παιχνίδια, τα ζήλευα και τα τοποθετούσα νοηρά στα ράφια της ψυχής μου. Σήμερα μαζεύω με μανία όλους αυτούς τους διαβόλους, όλα αυτά τα ξόρκια που επέτειναν τότε τη μοναξιά μου. Γοητευμένος από τις μνήμες που φέρουν, έχουν αξίες, άλλες φορές ερμηνεύσιμες και άλλες ανεξήγητες. Ίσως τώρα κρατώ τη δεύτερη κατηγορία. Αυτή που με βοηθάει να αφήνομαι στο ταξίδι που συμφωνούμε να κάνουμε κάθε φορά μαζί».

BHMagazino