ΕΠΟΧΙΚΗ ΓΡΙΠΗ : Επισκέπτης του χειμώνα

Επισκέπτης του χειμώνα

Η εποχική γρίπη βρίσκεται σε έξαρση αυτή την περίοδο. Δυστυχώς, τα συμπτώματα επιδεινώνονται από την αιθαλομίχλη και απειλούν παιδιά και ηλικιωμένους.

Γράφει ο Δρ.  ΣΤΕΦΑΝΟΣ  ΚΑΡΑΠΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

Ένας από τους πρώτους επισκέπτες μετά την Πρωτοχρονιά κάθε έτους είναι ο ιός της γρίπης. Η εξάπλωση τους ευοδώνεται από τις συνθήκες, όπως το ότι οι άνθρωποι των πόλεων συγκεντρώνονται τον χειμώνα σε κλειστούς χώρους. Η μετάδοση γίνεται μέσω των σταγονιδίων που συμπαρασύρονται από την εκπνοή ή τον βήχα καθώς ο ιός βρίσκεται μέσα στην αναπνευστική οδό του ασθενούς. Η νόσος εκδηλώνεται σχεδόν πάντα με επιδημίες και προκαλούν συμπτώματα σε μεγάλες ομάδες ατόμων της πρώτης, τρίτης ή και τέταρτης ηλικίας.

Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως αιφνίδια, με ρίγη, πυρετό, κακουχία, αδυναμία, κεφαλαλγία, πόνους στους μυς και στις αρθρώσεις, καθώς και ρινική καταρροή και δυσκολία στην αναπνοή. Ο πυρετός διαρκεί 3-5 μέρες. Υπάρχει βήχας συνήθως ξηρός (χωρίς πτύελα), εκτός και επακολουθήσει βρογχίτις.

Η πάθηση είναι γνωστή και δεν προκαλεί συνήθως προβλήματα, ενώ αποδράμει μέσα σε λίγες ημέρες. Εκτός αν ο ασθενής είναι υπερήλιξ ή πάσχει από διαβήτη, άσθμα, πνευμονοπάθεια (χρόνιος καπνιστής) ή άλλες παθήσεις που επηρεάζουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού του συστήματος, δηλαδή της φυσικής του άμυνας. Τα προβλήματα με τη γρίπη προκύπτουν λόγω της εμπύρετου λοίμωξης που πάντα συνοδεύεται από βήχα, αλλά και λόγω των επιπλοκών που δημιουργούνται στον πνεύμονα ή στην απορρύθμιση μιας προϋπάρχουσας χρόνιας πάθησης π.χ διαβήτης.

Η πλέον επιτυχής πρόληψη της γρίπης είναι ο ομαδικός εμβολιασμός. Η σύσταση του εμβολίου αλλάζει ετησίως και επιδιώκουμε τα στελέχη που περιέχει να είναι αυτά που αναμένεται να είναι τα επικρατούντα κατά τον επερχόμενο χειμώνα. Πάντως, το εμβόλιο πρέπει να χορηγείται από τα τέλη Οκτωβρίου. Αν ο καιρός έχει παρέλθει και υπάρχει οποιοσδήποτε κίνδυνος για τους μη εμβολιασθέντες τότε το εμβόλιο γίνεται το συντομότερο, αν και θα παρέλθουν 15 ημέρες περίπου, μέχρι να φτάσει σε ικανοποιητικά επίπεδα αντιγονικής κάλυψης του ατόμου. Πρακτικά, δεν υπάρχει ουσιαστικό όφελος αναζήτησης νέων τύπων εμβολίων, στην εποχής της έξαρσης της επιδημίας, ειδικών για στελέχη όπως Α(Η3Ν2), Α(Η1Ν1), Α(Η1Ν1pdmo9) και υποτύπων Β. Ως εκ τούτου συνιστάται η συνέχιση εμβολιασμού με το υπάρχον αντιγριπικό.

Η καλύτερη πρόληψη για τη γρίπη, εκτός του εμβολίου, είναι η τήρηση λογικών μέτρων υγιεινής: Συχνό πλύσιμο χεριών και αποφυγή ατόμων, κατά το δυνατόν, που θεωρούνται ασθενείς, ιδιαίτερα σε κλειστούς χώρους (σχολεία, μεταφορικά μέσα). Όλες οι κοινωνίες σήμερα αποφεύγουν πανδημίες λόγω της τήρησης αυτών των απλών λογικών προληπτικών μέτρων. Εκτός από περιοχές όπου στο πρόβλημα της γρίπης «επικάθονται» συμπτώματα από τη συνυπάρχουσα «αιθαλομίχλη». Τότε τα συμπτώματα επιδεινώνονται, καθώς τα αιωρούμενα στερεά μικροσωματίδια της στάχτης και ακόμα χειρότερα τα μικρότερα υπερλεπτόκοκκα σωματίδια επικάθονται πάνω στα κύτταρα που δημιουργούν το τοίχωμα των βρόγχων, προκαλώντας ακόμα χειρότερη νεύρωση και φλεγμονή.·

ΤV ΕΘΝΟΣ

Το  ΚΕΕΛΠΝΟ επισημαίνει:

Εμβολιασμό για την εποχική γρίπη στις ομάδες αυξημένου κινδύνου του πληθυσμού καθ’ όλη την διάρκεια του εφετινού κύματος γρίπης

Στη φετινή ενδημική περίοδο της γρίπης, ιδιαίτερη ανησυχία έχει προκαλέσει το γεγονός ότι το προεξάρχον στέλεχος που ευθύνεται, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική,  για την υψηλή νοσηρότητα της γρίπης είναι στέλεχος της γρίπης Α (H3N2), που εμφανίζει γενετικές διαφορές από το αντίστοιχο στέλεχος Α(Η3Ν2) που περιέχεται στο κυκλοφορούν εμβόλιο της εποχικής γρίπης. Αυτό συνέβη διότι, το εποχικό εμβόλιο της γρίπης περιέχει στελέχη της γρίπης που αναμέναμε ότι θα επικρατήσουν φέτος στο βόρειο ημισφαίριο και όχι τον διαφοροποιημένο υπότυπο H3N2,  που όλα τα δεδομένα δείχνουν ότι θα αποτελέσει  σημαντικό αίτιο της φετινής γρίπης. Ο υπότυπος αυτός απομονώνεται μέχρι στιγμής σχεδόν στα μισά επιβεβαιωμένα περιστατικά γρίπης στις Ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΚΕΕΛΠΝΟ, στην Ελλάδα αναμένεται η κυκλοφορία τόσο του στελέχους γρίπης Α(Η3Ν2), όπως επίσης του στελέχους Α (H1N1)pdm09 και του στελέχους τύπου Β.

Βέβαια, το εμβόλιο παραμένει το καλύτερο προληπτικό μέτρο για τη γρίπη, μιας καλύπτει για τα στελέχη Α(Η1Ν1)pdm09, τα στελέχη γρίπης τύπου Β και ενδεχομένως, μέσω της παραγωγής αντισωμάτων με διασταυρούμενη ανοσία, να προστατεύει από σοβαρή νόσο και επιπλοκές και από το διαφοροποιημένο στέλεχος Α(Η3Ν2). Ως εκ τούτου συνιστάται η συνέχιση του εμβολιασμού με το υπάρχον αντιγριπικό εμβόλιο καθ’ όλη  τη διάρκεια του κύματος της εποχικής γρίπης για τις ομάδες αυξημένου κινδύνου, όπως είναι τα άτομα άνω των 60 ετών, παιδιά και ενήλικες με χρόνια νοσήματα, έγκυες και θηλάζουσες, άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία, καθώς και όλοι οι κλειστοί πληθυσμοί σε φυλακές, ιδρύματα, σχολές και ειδικά σχολεία. Πρέπει να τονιστεί ότι από τη στιγμή διενέργειας του εμβολιασμού ως τη στιγμή που το εμβόλιο θα αρχίσει να παρέχει προστασία, μεσολαβεί ένα χρονικό διάστημα δύο περίπου βδομάδων, ενώ η ισχύς του εμβολίου παραμένει μόνο για την τρέχουσα ενδημική περίοδο. Επίσης για άτομα υψηλού κινδύνου όπως και για άτομα άνω των 65 ετών , είναι πιθανόν, για τη διατήρηση επαρκούς επιπέδου αντισωμάτων, να χρειαστεί επαναληπτική δόση, κατόπιν συνεννόησης με τον θεράποντα ιατρό.

Λόγω  και της εμφάνισης του διαφοροποιημένου στελέχους γρίπης Α(Η3Ν2) το ΚΕΕΛΠΝΟ τονίζει

1. Η τήρηση των μέτρων υγιεινής των χεριών και αναπνευστικής υγιεινής (π.χ. κάλυψη του βήχα και του φτερνίσματος). Επισημαίνεται η ανάγκη οικειοθελούς απομόνωσης (π.χ. από το σχολείο και την εργασία) για τα άτομα που έχουν συμπτώματα γρίπης για την αποφυγή μετάδοσης του ιού.

2. Η έγκαιρη χρήση των αντι-ϊικών φαρμάκων κατά της γρίπης με τις πρώτες εκδηλώσεις (μέσα σε 48 ώρες) κατά την κρίση των θεραπόντων ιατρών, ακόμη και χωρίς την εργαστηριακή επιβεβαίωση της γρίπης. Υπενθυμίζεται ότι η σωστή χρήση των αντιϊικών στις κλινικές ομάδες αυξημένου κινδύνου του πληθυσμού και σε άτομα με σοβαρή νόσο προστατεύει από τις επιπλοκές. Τα αντιϊικά φάρμακα κατά της γρίπης μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για την πρόληψη της εμφάνισης συμπτωμάτων γρίπης, κατά τη κρίση του θεράποντα ιατρού και σύμφωνα με τις οδηγίες του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Υπενθυμίζεται ότι τα αντιϊικά φάρμακα χορηγούνται με απλή ιατρική συνταγή.

3. Η αναζήτηση ιατρικής συμβουλής σε περίπτωση παρατεταμένων ή σοβαρών συμπτωμάτων γρίπης ακόμη και σε άτομα που δεν ανήκουν σε ομάδα αυξημένου κινδύνου για σοβαρή γρίπη και επιπλοκές. Λόγω επιστημονικών αναφορών για αυξημένη παθογένεια στελεχών γρίπης Α(Η3Ν2), καθώς και συσχέτισης του διαφοροποιημένου στελέχους με θανατηφόρα περιστατικά στις ΗΠΑ, οι ιατροί καλούνται να είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι για την έγκαιρη χορήγηση αντι-ϊικής θεραπείας στις κλινικές ομάδες αυξημένου κινδύνου του πληθυσμού και σε άτομα με σοβαρή νόσο.

Οι ομάδες αυξημένου κινδύνου για σοβαρή νόσο και επιπλοκές από γρίπη παραμένουν οι ίδιες:

Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.

Παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:

Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα.

Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες

Χρόνια νεφροπάθεια.

Καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές.

Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας).

Μεταμόσχευση οργάνων

Δρεπανοκυτταρική νόσο (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες).

Νευρομυϊκά νοσήματα

Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης.

Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία, με δείκτη μάζας σώματος ≥ 40kgm/m2

Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. νόσος Kawasaki, ρευματοειδής αρθρίτιδα κ.α.) για τον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη.

Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με βρέφη<6 span="">

Οι κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές γυμνασίων- λυκείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων ή σχολών,τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων κ.ά.).

Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικόπροσωπικό και λοιποί εργαζόμενοι με κλινικό έργο).

Τα τελευταία χρόνια, με την επανεμφάνιση του ενδεχόμενου πανδημικής γρίπης, η ευαισθητοποίηση τόσο της κοινότητας όσο και των γιατρών είναι αυξημένη. Η παγκόσμια επιφυλακή για την αποφυγή της πανδημικής γρίπης οδήγησε σε καλύτερη ενημέρωση του πληθυσμού και αυξημένη λήψη των ενδεδειγμένων προληπτικών, διαγνωστικών και θεραπευτικών μέτρων.

Θα πρέπει να γίνει συνείδηση ότι η γρίπη αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα Δημόσιας Υγείας που κάθε χρόνο με μικρότερη ή μεγαλύτερη ένταση θα μας απασχολεί. Εκατοντάδες ζωές χάνονται κάθε χρόνο, ενώ παράλληλα οι οικονομικές επιπτώσεις επιβαρύνουν τόσο το Σύστημα Υγείας της χώρας μας όσο και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.