Οι κανίβαλοι του Σύμπαντος

 

Κάποια αντικείμενα στο Σύμπαν έχουν συμπεριφορά… Χάνιμπαλ. Γαλαξίες, μελανές οπές και άστρα συχνά επιτίθενται σε άλλους γαλαξίες, άστρα και πλανήτες για να τους καταβροχθίσουν!

 

Τα τελευταία χρόνια έχουν εντοπιστεί άστρα που με τη βαρυτική τους ισχύ καταφέρνουν να «τσιμπολογούν» την ύλη πλανητών που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από αυτά, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις δεν αρκεί στα άστρα ένας... μεζές από τους πλανήτες αυτούς αλλά τελικά τους κάνουν ολόκληρους μια χαψιά! Εχουν επίσης εντοπιστεί άστρα που καταφέρνουν να ρουφούν την ύλη γειτονικών τους άστρων.

Η πιο πρόσφατη και ιδιαίτερα εντυπωσιακή σχετική ανακάλυψη έγινε τον Ιούλιο του 2015. Ομάδα ερευνητών διαπίστωσε ότι ένα άστρο που ανήκει σε μια πολύ σπάνια κατηγορία είναι θύμα κανιβαλισμού από ένα γειτονικό του άστρο. Το 1963 δύο αστρονόμοι ανακάλυψαν σε απόσταση τριών χιλιάδων ετών φωτός από εμάς ένα άστρο το οποίο ονομάστηκε NaSt1 από τα αρχικά των επιθέτων των δύο ερευνητών (Νασάου και Στίβενσον). Στην αστρονομική κοινότητα όμως το άστρο αυτό απέκτησε το... παρατσούκλι «Μοχθηρό» επειδή η αντίστοιχη αγγλική λέξη (nasty) έμοιαζε πολύ με το όνομά του.

Πρόκειται για ένα άστρο που ανήκει σε ένα σπάνιο είδος γιγάντιων αστέρων που οι επιστήμονες ονομάζουν Wolf-Rayet. Ως σήμερα έχουν εντοπισθεί μόλις 300 τέτοια άστρα στο Σύμπαν. Ερευνητές με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ στις Ηνωμένες Πολιτείες έστρεψαν τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και Chandra στο Nast1 και διαπίστωσαν ότι γύρω από το άστρο έχει σχηματιστεί ένα κολοσσιαίο νέφος πυκνής κοσμικής ύλης το οποίο, σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, έχει διάμετρο περίπου 3 τρισ. χλμ.!  Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το νέφος αυτό κρύβει στο εσωτερικό του ένα άλλο άστρο το οποίο ρουφάει την ύλη του Nast1.

Oμως το άστρο-κανίβαλος δεν μπορεί να απορροφήσει ολόκληρη την ύλη του Nast1 με αποτέλεσμα ό,τι περισσεύει να σχηματίζει το πυκνό νέφος. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το άστρο-κανίβαλος κάποια στιγμή στο μέλλον θα καταστραφεί σε μια έκρηξη σουπερνόβα. H ανακάλυψη δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society».

  

Οι γαλαξίες

Εχει διαπιστωθεί ότι οι μεγαλύτεροι σε μέγεθος γαλαξίες επιτίθενται σε μικρότερους και τους... καταπίνουν. Ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Ααρον Ρόμποθαμ του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας μελέτησε περισσότερους από 22.000 γαλαξίες και πιστεύει ότι βρήκε την απάντηση για αυτό το εντυπωσιακό και ιδιαίτερα σημαντικό για την εξέλιξη του Σύμπαντος κοσμικό φαινόμενο.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι μεγάλοι σε μέγεθος γαλαξίες χάνουν προοδευτικά την ικανότητα να παράγουν νέα άστρα σε αντίθεση με τους μικρότερους που μπορούν να παράγουν συνεχώς. Οι μεγάλοι γαλαξίες όμως «έχουν στο DNA τους» την επιθυμία να αυξάνουν συνεχώς τον όγκο τους και αφού δεν μπορούν πλέον να το κάνουν μόνοι τους «κανιβαλίζουν» μικρότερους γαλαξίες. Μάλιστα οι ερευνητές αναφέρουν ότι και ο δικός μας γαλαξίας δεν μπορεί πλέον να παραγάγει ικανό αριθμό νέων άστρων και έτσι αναμένεται να αυξήσει το μέγεθός του κανιβαλίζοντας κάποιους μικρότερους. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical». Να σημειωθεί ότι έχει διαπιστωθεί πως ο γαλαξίας της Ανδρομέδας κινείται γρήγορα προς τον δικό μας γαλαξία. Η Ανδρομέδα και ο δικός μας γαλαξίας είναι οι δύο μεγαλύτεροι του σμήνους γαλαξιών στο οποίο ανήκουμε. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, σε περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια οι δύο γαλαξίες θα συγκρουστούν αλλά θα χρειαστούν άλλα δύο δισεκατομμύρια έτη για να συγχωνευθούν πλήρως. Η εικόνα των δύο γαλαξιών θα αλλάξει δραματικά και θα δημιουργήσουν έναν ελλειπτικό γαλαξία με ακανόνιστο σχήμα, θα χάσουν δηλαδή τις ωραίες σπείρες που τους χαρακτηρίζουν.

Οι μαύρες τρύπες

Ενα σπάνιο αλλά και εντυπωσιακό κοσμικό φαινόμενο ανακάλυψε διεθνής ομάδα ερευνητών. Οι επιστήμονες εντόπισαν δύο γειτονικές μελανές οπές στα βάθη του Σύμπαντος οι οποίες, όπως φαίνεται, συνεργάζονται στη σύλληψη άστρων με τα οποία στη συνέχεια... τρέφονται από κοινού. Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής επιστήμονες του Ινστιτούτου Ραδιοαστρονομίας Μαξ Πλανκ στη Γερμανία μελέτησαν τον γαλαξία SDSS J120136.02+300305.5 που βρίσκεται σε απόσταση 2 δισ. ετών φωτός από τη Γη. Πρόκειται για έναν συνηθισμένο γαλαξία τον οποίο παρατήρησε το 2010 το διαστημικό τηλεσκόπιο XMM-Newton. Οι παρατηρήσεις αυτές προκάλεσαν το ενδιαφέρον της διεθνούς ερευνητικής ομάδας η οποία έστρεψε εκ νέου το XMM-Newton στον μακρινό γαλαξία.

Επιπλέον χρησιμοποίησε και το διαστημικό τηλεσκόπιο Swift για να τον παρατηρήσει. Οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι στον γαλαξία υπάρχει ένα ζεύγος μελανών οπών που βρίσκονται σε τροχιά η μία γύρω από την άλλη. Ανακάλυψαν ότι οι δύο μαύρες τρύπες έχουν ενώσει τις τρομερές βαρυτικές δυνάμεις τους για να συλλαμβάνουν άστρα και στη συνέχεια να μοιράζονται τη... λεία τους αφού ένα μέρος της ύλης του άστρου πηγαίνει στη μία και ένα άλλο μέρος στην άλλη. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που εντοπίζεται για πρώτη φορά και η ανακάλυψή του αναμένεται να προσφέρει νέα δεδομένα όχι μόνο για τη Φύση και τους μηχανισμούς των μελανών οπών αλλά και για αυτούς των γαλαξιών. Η ανακάλυψη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».

http://www.tovima.gr/science/article/?aid=732810