Δρ.ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ: «Ασπίδα» για τους ιούς

«Ασπίδα» για τους ιούς

Το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου, ποια άτομα πρέπει να το κάνουν και οι αλλεργικές αντιδράσεις

Από τον Δρ. ΣΤΕΦΑΝΟ  ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟ

ΟΙ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ δεν θεραπεύουν. Προλαμβάνουν. Τα εμβόλια χωρίς πόνο, κόπο, ταλαιπωρίες και χαμένες εργατώρες προφυλάσσουν και σώζουν. Είναι η ιδανική μορφή θεραπευτικής. Με τον εμβολιασμό επιδιώκεται η δημιουργία ειδικής ανοσολογικής άμυνας του οργανισμού κατά συγκεκριμένης νόσου, μέσω σχηματισμού αντισωμάτων. Αυτά είναι εξειδικευμένα πρωτεϊνικά λευκών αιμοσφαιρίων, ως αντίδραση του οργανισμού που σκοπό έχουν να εξουδετερώσουν ιούς, τοξίνες, μικρόβια, αλλεργιογόνα. Η προστασία αυτή διαρκεί για μικρό (μήνες) ή μεγάλο (χρόνια) διάστημα αναλόγως των εμβολίων.

Το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου περιέχει ειδικά «αντιγόνα» για να προκαλέσουν την παραγωγή αντισωμάτων κατά 23 πιο συχνών τύπων ή στελεχών (αντιγόνα) του πνευμονιόκοκκου. Ο πνευμονιόκοκκος έχει πάρα πολλές αντιγονικές μορφές, εκ των οποίων φυσικά είναι η παραγωγή ικανών και πολλών αντισωμάτων μετά τον εμβολιασμό. Αυτό, ωστόσο, εξαρτάται από την ανοσολογική κατάσταση του ασθενούς, δηλαδή από τη «γενική του υγεία» όσο και από την παρουσία (ή όχι) άλλης παράλληλης νόσου, π.χ. αν αυτός συγχρόνως πάσχει από AIDS (HIV), δρεπανοκυτταρική αναιμία ή κίρρωση, αλκοολισμό, νεφρική ανεπάρκεια, διαβήτη κ.λπ.

Οι υγιείς ενήλικοι παρουσιάζουν φυσικά άριστη αντίδραση στη δημιουργία αντισωμάτων, ενώ αυτή μειώνεται αναλόγως των νοσημάτων που συντρέχουν ταυτόχρονα, π.χ. διαβητικός ασθενής σε αιμοκάθαρση ή ασθενής με ΧΑΠ (χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια).

Σε άλλες περιπτώσεις, όπως καρκινοπαθείς σε ανοσοκατασταλτική θεραπεία, το εμβόλιο έχει 20-40% μόνο αποτελεσματικότητα στην παραγωγή ικανού αριθμού αντισωμάτων, που δύνανται να προστατεύσουν τον πάσχοντα.

Ασθενείς, στους οποίους έχει αφαιρεθεί ο σπλην, συνήθως κατόπιν ατυχήματος, ο εμβολιασμός με αντιπνευμονιόκοκκο συνιστάται απολύτως. Επιπροσθέτως, συνιστάται σε όλα τα άτομα ηλικίας μεγαλύτερης 60-65 ετών, χωρίς να είναι σαφές αν οι ηλικίες αυτές είναι «κατάλληλες» γενικώς για εμβολιασμούς «υγιών υπερηλίκων».

Δεδομένου ότι η ικανότητα αναπαραγωγής αντισωμάτων μειώνεται με την ηλικία, έχει προταθεί ο συστηματικός εμβολιασμός να διενεργείται αρχικά από τα 50 και κατόπιν να επαναλαμβάνεται κατά 5 ή 10 έτη αναλόγως της γενικής υγείας ή εάν συντρέχουν και άλλα χρόνια νοσήματα, κοινά στην 3ή ή 4η ηλικία.

Ήπιες αντιδράσεις τοπικές στο σημείο της ένεσης (ερυθρότητα, ευαισθησία, ελαφρύ οίδημα) εμφανίζονται κάτω από το 50% των περιπτώσεων. Γενικές συστηματικές αλλεργικές αντιδράσεις είναι σπάνιες. Παλαιότερα χρησιμοποιείτο ένα άλλο εμβόλιο με 14 πολυσακχαριδικά αντιγόνα. Σήμερα αυτό αντικαταστάθηκε πλήρως με το πολυδύναμο και ισχυρότερο 24-πολυσακχαριδικό εμβόλιο.

Οι εμβολιασμοί περισσότερο ωφέλησαν παρά έβλαψαν την ανθρωπότητα. Αρκεί να λαμβάνουν χώρα με περίσκεψη σε χρόνο όπου δεν διατρέχουν άλλα οξέα εμπύρετα νοσήματα στον οργανισμό.

Σε χρόνιους καπνιστές, διαβητικούς, αλκοολικούς ο εμβολιασμός είναι απαραίτητος. Ασφαλέστερη τακτική είναι οι εμβολιασμοί να εκτελούνται σε υγειονομικά κέντρα και όχι στα κατά τόπους φαρμακεία, ευκαιριακά. Η προηγούμενη συμβουλή του γιατρού πριν από τον εμβολιασμό καθώς και για τον μακροχρόνιο προγραμματισμό, π.χ. κάθε 5 έτη επανάληψη, συνιστάται.

TVΕΘΝΟΣ/ΥΓΕΙΑ