ΕΘΝΟΣ : Το ΣτΕ ανοίγει τον δρόμο των αποζημιώσεων για το Σινούκ

ΞΕΚΙΝΑΕΙ ΝΕΟΣ ΓΥΡΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΥ ΕΥΘΥΝΩΝA

Το ΣτΕ ανοίγει τον δρόμο των αποζημιώσεων για το Σινούκ

 

Ξανανοίγει το κεφάλαιο των ευθυνών γύρω από την τραγωδία της «ελληνικής 11ης Σεπτεμβρίου» και την πτώση του ελικοπτέρου Σινούκ στη Σιθωνία της Χαλκιδικής, που στοίχισε τη ζωή σε 17 άτομα, ανάμεσα στα οποία ήταν ο τότε Πατριάρχης Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής Πέτρος Ζ', μητροπολίτες, στρατιωτικοί κλπ.

Πάνω από 11 χρόνια μετά το αεροπορικό δυστύχημα, το Συμβούλιο της Επικρατείας έρχεται να ανατρέψει σειρά δικαστικών αποφάσεων που είχαν «κλείσει» τον δρόμο του καταλογισμού αστικών ευθυνών και της διεκδίκησης αποζημιώσεων. Το ανώτατο δικαστήριο έκρινε εσφαλμένες τις αποφάσεις Διοικητικών Εφετείων, που πριν από δυόμισι περίπου χρόνια απέρριψαν τις σχετικές αγωγές, και κάνοντας τώρα δεκτές τις αιτήσεις αναίρεσης που υπέβαλαν πάνω από 40 στενοί συγγενείς των θυμάτων, ανοίγει τον δρόμο για να προσδιοριστούν σημαντικές αποζημιώσεις για την ηθική βλάβη που υπέστησαν. Το βάρος των αστικών ευθυνών για την ψυχική οδύνη, τον πόνο και τη στενοχώρια που ένιωσαν οι συγγενείς για τους ανθρώπους τους που έχασαν τόσο άδικα, καλείται πλέον να σηκώσει -σε έναν νέο γύρο του δικαστικού μαραθωνίου- το Ελληνικό Δημόσιο, αφού «έκλεισε» οριστικά το κεφάλαιο της αναζήτησης ευθυνών για τυχόν λάθη και παραλείψεις της κατασκευαστικής εταιρείας.

Στο «παζλ» της πολύκροτης υπόθεσης που συγκλόνισε την κοινή γνώμη, έχουν θέση πολυδαίδαλες έρευνες, «θολά» συμπεράσματα, αναπάντητα ερωτήματα, πολύπλοκα νομικά προβλήματα, περίεργα έως ανεξήγητα περιστατικά, απόρρητα πορίσματα, που συνθέτουν ένα «θρίλερ μυστηρίου» γύρω από το οποίο εξυφάνθηκαν πολλά σενάρια, χωρίς να έχουν δοθεί, ακόμα, πειστικές εξηγήσεις.

Τα πραγματικά αίτια της πτώσης του Σινούκ, που οδήγησαν στον «υγρό τάφο» τον Πατριάρχη, την 11μελή συνοδεία του και το 6μελές πλήρωμα του στρατιωτικού ελικοπτέρου, δεν προσδιόρισαν με σαφήνεια οι εκτεταμένες έρευνες και πραγματογνωμοσύνες, που εντόπισαν διάφορες τυπικές πλημμέλειες, τις οποίες όμως τα Δ. Εφετεία θεώρησαν ανεπαρκείς για να στηρίξουν καταλογισμό ευθυνών και αποζημιώσεων.

 Ανδρες του Ναυτικού και του Στρατού μεταφέρουν τις σορούς των θυμάτων του μοιραίου Σινούκ.

Διαμάχη με την εταιρεία

Τρία χρόνια μετά την τραγωδία, αφού οι έρευνες σε ποινικό επίπεδο και οι πραγματογνωμοσύνες δεν έδωσαν αποτελέσματα και ενώ προηγήθηκε μία δύσκολη «διαμάχη» με την αμερικανική κατασκευάστρια εταιρεία, οι συγγενείς των θυμάτων προσέφυγαν στη διοικητική δικαιοσύνη. Τα Διοικητικά Πρωτοδικεία δέχθηκαν εν μέρει τις αγωγές τους κρίνοντας ότι δικαιούνται αποζημιώσεις περίπου 6,8 εκατ. ευρώ συνολικά από το Δημόσιο, λόγω ηθικής βλάβης, για τον χαμό των 17 ατόμων.

Το Δημόσιο άσκησε εφέσεις, υποστηρίζοντας ότι δεν έγινε κάποιο σφάλμα από κρατικά όργανα, καθώς και ότι η μεταφορά του Πατριάρχη και της συνοδείας του στο Αγιον Ορος δεν αποτελούσε στρατιωτική αποστολή ούτε αποσκοπούσε στην εξασφάλιση της εθνικής άμυνας ώστε να στοιχειοθετείται κρατική ευθύνη.

Τα Δ. Εφετεία δέχθηκαν τους ισχυρισμούς του Δημοσίου και εξαφανίζοντας τις πρωτόδικες αποζημιωτικές αποφάσεις, απέκρουσαν τις αιτιάσεις των συγγενών των θυμάτων για παράνομες πράξεις και παραλείψεις που σχετίζονταν με τη συντήρηση του ελικοπτέρου, την οργάνωση και εκτέλεση της πτήσης, τα προσόντα και κριτήρια επιλογής των χειριστών κλπ.

Το μοιραίο ελικόπτερο πέταξε το πρωί της 11/9/2004 από το ελικοδρόμιο του στρατοπέδου Σακέττα στον Καρέα με προορισμό τη Μονή Βατοπεδίου στο Αγ. Ορος. Λίγο πριν από την άφιξή του και αφού ζήτησε άδεια ανόδου στα 4.500 πόδια για να ακολουθήσει πορεία προσγείωσης στις Καρυές, τα ίχνη του χάθηκαν καθώς στις 11 π.μ. εξαφανίστηκε από την οθόνη του ραντάρ της Λήμνου. Το πρόβλημα εντοπίστηκε με καθυστέρηση, ενώ 5 ώρες αργότερα ιστιοπλοϊκό ειδοποίησε για συντρίμμια στη θαλάσσια περιοχή της Σιθωνίας.

Η πραγματογνωμοσύνη δεν εντόπισε ίχνη εκδήλωσης πυρκαγιάς ή έκρηξης πριν ή μετά την πρόσκρουση του ελικοπτέρου στη θάλασσα. Αφησε πάντως ανοιχτό το ενδεχόμενο βλάβης των υδραυλικών συστημάτων και διαρροής υγρού, που, αν συνέβη, θα προκάλεσε άγχος στο πλήρωμα και πανικό στους επιβαίνοντες. Τα Δ. Εφετεία αξιολόγησαν τα στοιχεία αυτά ως τυπικές ελλείψεις-πλημμέλειες, που δεν αρκούν να στοιχειοθετήσουν (με ασφαλή συμπεράσματα) ευθύνες του πληρώματος για την πτώση του Σινούκ. Κι «έκλεισαν» την πόρτα των ευθυνών και των αποζημιώσεων για το Δημόσιο, το οποίο «έδειχνε» πάντως ευθύνες προς την κατεύθυνση της κατασκευάστριας εταιρείας. Την ανατροπή των δικαστικών αυτών αποφάσεων ζήτησαν στα τέλη του 2013 με αναιρέσεις τους στο ΣτΕ οι δικηγόροι των θυμάτων, ανάμεσα στους οποίους ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλος, ο καθηγητής Πανεπιστημίου Χ. Χρυσανθάκης, ο δικηγόρος Πειραιά Η. Παυλάκης. Τέθηκε επιπλέον νομικός προβληματισμός για την ευθύνη του Δημοσίου στην πτώση, καθώς επέβαιναν όχι μόνο στρατιωτικό προσωπικό, αλλά και πολίτες.

Τυπικές οι πλημμέλειες

Το ΣτΕ (πρόεδρος Ν. Σακελλαρίου, εισηγητής Δ. Εμμανουηλίδης) ανέτρεψε ως εσφαλμένη και αναιτιολόγητη την κρίση των Δ. Εφετείων ότι οι πλημμέλειες που εντόπισε η πραγματογνωμοσύνη ήταν τυπικές και δεν συνδέονταν αιτιωδώς με την πτώση και τους θανάτους.

Το εφετειακό σφάλμα -κατά το ΣτΕ- ήταν ότι εξέτασε κάθε μία από τις πλημμέλειες αυτές μεμονωμένα, ενώ έπρεπε να τις αξιολογήσει ως ένα ενιαίο σύνολο, για να διαπιστώσει αν σωρευτικά μπορούσαν να οδηγήσουν στο μοιραίο. Ετσι, οι υποθέσεις ξαναστέλνονται στα Δ. Εφετεία για να επαναξιολογήσουν τις ευθύνες, να τις επιμερίσουν (ανάλογα και με το βαθμό συνυπαιτιότητας καθενός) προσδιορίζοντας παράλληλα έντοκα τις προσήκουσες αποζημιώσεις (πρωτόδικα είχαν υπολογιστεί για τον καθένα ποσά από 100.000 - 200.000 για συζύγους, γονείς, μέχρι και 400.000 ευρώ για τα παιδιά των θυμάτων, π.χ. 580.000 ευρώ σε συγγενείς του κυβερνήτη, 500.000 ευρώ σε συγγενείς του δικηγόρου κλπ.).

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΥΛΩΝΙΤΗΣ
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22768&subid=2&pubid=64305349