Το άστρο των μάγων

ΣΥΜΒΟΛΟΝ ΕΛΠΙΔΑΣ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΣ

Το άστρο των μάγων

" …είδομεν γαρ αυτού τον αστέρα εν τη ανατολή

και ήλθομεν προσκυνήσας αυτώ…

Και ιδού ο αστήρ προήγεν αυτούς,

έως ελθών έστη επάνω ου ην το παιδίον".

Η σχετική περικοπή του Ευαγγελιστού Ματθαίου είναι πασίγνωστη. Και κάθε χρόνο το άστρο των Χριστουγέννων, σύμβολο της ελπίδας και της αγάπης, που δίδαξε ο Ιησούς, φωτίζει και πάλιν τον νου και τις καρδιές μας.

Τι όμως ήταν το άστρο; Να λοιπόν η ερώτηση που έρχεται και επανέρχεται στα χείλια όλων μας κάθε Χριστούγεννα. Μερικοί πιστεύουν ότι ήταν θαύμα ή όραμα που είδαν οι Μάγοι μόνο με τα μάτια της ψυχής τους και η απόπειρα επιστημονικής του ερμηνείας αποτελεί απρέπεια ή και ασέβεια που μειώνει την ιερότητα και ποίηση του γεγονότος. Όμως η επιστήμη υπάρχει για το καλό του ανθρώπου και πολλά φαινόμενα ανεξήγητα άλλοτε τα έχει ήδη εξηγήσει τουλάχιστον μερικώς. Άλλοι λοιπόν λένε ότι υπήρξε θρησκευτικό μόνο σύμβολο και άλλοι ότι επρόκειτο πραγματικά για αστέρα ή άλλο εντυπωσιακό ουράνιο φαινόμενο δεδομένου ότι με την λέξη άστρο νοείται σχεδόν κάθε λαμπρό αστρονομικό σώμα ή φαινόμενο. Ο Ήλιος π.χ. είναι το άστρο της ημέρας, η Σελήνη το αστέρι της νύκτας, ο κομήτης το άστρο με κόμην, η Αφροδίτη το άστρο της αυγής ή της εσπέρας κ.ο.κ. Οι δεσμοί όμως των Χριστουγέννων με την αστρονομία είναι πολύ ευρείς και πολύ πιο παλαιοί.

 Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΗΛΙΟΣ

Αφότου ο άνθρωπος γνώρισε τον εαυτό του  και αναγνώρισε ότι ο Ήλιος παρείχε και ρύθμιζε το φως και το σκοτάδι, το ψύχος  και την θερμότητα, τις εποχές και τις σοδιές, ξεκίνησε να τον λατρεύει σαν θεό και πολλές γιορτές είχαν θεσπιστεί προς τιμή του, ιδιαίτερα κατά τις ισημερίες και τα ηλιοστάσια. Και είναι χαρακτηριστικό ότι οι πιο μεγάλες γιορτές  γιορταζόντουσαν παγκόσμια κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο και όχι χωρίς λόγο αυτό.

Καθώς ο χειμώνας πλησίαζε και ο Ήλιος που μεσουρανούσε χαμήλωνε στον ορίζοντα  οι ημέρες μίκραιναν και οι νύχτες μεγάλωναν. Ο πρωτόγονος άνθρωπος με τα περιορισμένα μέσα άμυνάς του έβλεπε με δέος το ψύχος και το σκοτάδι να αυξάνουν και ένα αόριστο συναίσθημα φόβου τον κυρίευε. Άναβαν τότε φωτιές και πρόσφεραν θυσίες στον θεό Ήλιο, προκειμένου να σταματήσει αυτή του την κάθοδό και να σκορπίσει και πάλι το χαροποιό του φως και την ζωογόνα θαλπωρή του. Και ο θεός, σαν τάχα για να ακούσει τις παρακλήσεις τους, επιβράδυνε το βήμα του και μετά μικρό δισταγμό ενέδιδε. Ανεπαίσθητα στην αρχή, ταχύτερα με το πέρασμα του χρόνου οι μέρες μεγάλωναν ενώ οι νύχτες μίκραιναν. Το κρύο μπορεί να αύξανε  προσωρινά όμως ο Ήλιος ανέβαινε ήδη και αυτό ήταν εγγύηση ότι οι όροι είχαν αντιστραφεί. Σε λίγο καιρό μετά η αλλαγή θα γινόταν αισθητή στο σύνολο του ζωικού και φυτικού κόσμου, στη θάλασσα, την ξηρά, τον αέρα, παντού γιατί η φύση ολόκληρη αντιδρά χαρμόσυνα στο μεγάλο γεγονός. Κατά κυριολεξία "χαίρει η κτίσις όλη". Για αυτό και το ξέσπασμα της χαράς ήταν ομόθυμο και παλλαϊκό και η ατμόσφαιρα ανοχής, καλοσύνης και ισότητας κυριαρχούσε. Αυτή λοιπόν την όμορφη ατμόσφαιρα που δημιουργείτο με την ευεργεσία του θεού-Ήλιου οι αρχαίοι Έλληνες την γιόρταζαν πάνδημα  σε συναδελφική ατμόσφαιρα περί το τέλος Δεκεμβρίου υπό το όνομα " τα κατ' αγρούς Διονύσια". 

 ΣΑΤΟΥΡΝΑΛΙΑ

Την 25η Δεκεμβρίου οι Ρωμαίοι την γιόρταζαν  υπό το όνομα Σατουρνάλια και άλλοι λαοί επίσης υπό διάφορα ονόματα  επίσης. Οι εργασίες διακοπτόντουσαν για πολλές ημέρες και τα σπίτια στολιζόντουσαν με πρασινάδες, ενώ διοργανωνόντουσαν λαϊκά συμπόσια, ανταλλασσόντουσαν δώρα, όλα τα τυχερά παιγνίδια επιτρεπόντουσαν, οι οφειλέτες απολυόντουσαν προσωρινά από τις φυλακές, οι ρόλοι κυρίων και υπηρετών αντιστρεφόντουσαν και όλοι γιόρταζαν την γέννηση του "αδάμαστου Ήλιου". Επίσης οι Σκανδιναβοί έκαιγαν χοντρούς κορμούς δένδρων στα σπίτια και τους δρόμους και οι Κέλτες, όπως και οι απόγονοί τους σήμερα μάζευαν την μελίαν , το γκύ.

Όταν ήλθε ο Χριστιανισμός, η γέννηση του Κυρίου γιορταζόταν την 6η Ιανουαρίου μαζί με τα Θεοφάνεια ή Επιφάνεια "ότε επεφάνει εις την οικουμένην" δηλαδή όταν γεννήθηκε ο Κύριος. Όμως οι θρησκευτικοί αρχηγοί των Χριστιανών αντιμετώπιζαν μεγάλες δυσκολίες να συγκρατήσουν τους οπαδούς τους από τις σχεδόν ταυτόχρονες και παλλαϊκές γιορτές  των αλλόδοξων που ήταν βαθιά ριζωμένες λόγω της παράδοσης και κατέληξαν να μεταφέρουν την γιορτή της γέννησης του Χριστού στις 25 Δεκεμβρίου, μέρα που γιόρταζαν και οι Εθνικοί και έτσι πολλά ήθη και έθιμά τους συγχωνεύτηκαν και αντηλλάγησαν.

Συνυφασμένη με τα Χριστούγεννα είναι και η ιστορία των Μάγων. Ήταν αυτοί ιερείς και πεπαιδευμένοι της εποχής, δάσκαλοι πριγκίπων,  σύντροφοι και σύμβουλοι βασιλέων, χωρίς την γνώμη των οποίων κανένα σοβαρό θέμα δεν αποφασιζόταν. Μύστες και ιεροφάντες των απόκρυφων τεχνών, ασκούσαν επιβολή και είχαν εξαιρετική θέση στην κοινωνία. Φιλόσοφοι, μάντεις, αστρολόγοι και οιωνοσκόποι, συντηρούσαν άσβεστο στον βωμό το ιερό πυρ που οι δακτύλιοι του καπνού του ανέβαιναν προς τον ουρανό. Λευκά πάντα ενδεδυμένοι, απλοί στους τρόπους και την ζωή τους, σπαρτιατικοί στην διατροφή τους. Ο ιδρυτής της θρησκείας των Ζωροάστρης κήρυσσε την γέννηση του Μεσσία από παρθένα κατά την συντέλεια των αιώνων που ουράνια σημεία θα την προαναγγείλουν.  Και οι Ιουδαίοι όμως νομοθέτες πρέσβευαν ότι "της ελεύσεως του αναμενομένου Μεσσίου θα προηγηθεί σύνοδος των πλανητων Διός και Κρόνου εις το ιερόν ζώδιον τους, το ζώδιον των ιχθύων". Διόλου λοιπόν παράξενο ότι και οι Μάγοι της Γραφής έψαχναν για ένα τέτοιο σημάδι στον ουρανό. Είδαν το άστρο εις τον καθαρό ουρανό της περιοχής τους και φυσικά το ερμήνευσαν σύμφωνα με τις παραδόσεις και τις διδασκαλίες τους.

Τι όμως ήταν το άστρο; Δύο μόνο από τα τέσσερα Ευαγγέλια κάνουν μνεία των περιστατικών της Γέννησης. Διηγούνται διαφορετικές ιστορίες όχι όμως αντιφατικές αλλά η μια συμπληρώνει την άλλη. Πιο συγκεκριμένα ο Ευαγγελιστής Λουκάς περιγράφει την Γέννηση και το άγγελμα στους βοσκούς και ο Ευαγγελιστής Ματθαίος την ιστορία των Μάγων και του άστρου. Η περιγραφή όμως που δεν έγινε ούτε για αστρονόμους αλλά ούτε και για επιστημονικούς σκοπούς, είναι μάλλον ανεπαρκής και δεν μπορούμε να συμπεράνουμε με πεποίθηση για το τι ακριβώς ήταν το άστρο. Τι όμως μπορούσε να ήταν για να ερμηνευθεί ως το αναμενόμενο σημάδι (σημείο) στους ουρανούς;

Το θέμα εκ πρώτης όψεως φαίνεται πολύ απλό: Αρκεί να αναδιφήσουμε τα αρχαία κείμενα και χρονικά για να δούμε τι έκτακτο εμφανίστηκε τότε στον ουρανό. Και αν δεν βρούμε τίποτα, τότε να αναπαραστήσουμε τον ουρανό της γεννήσεως, κάτι που γίνεται πολύ εύκολα σήμερα με τα πλανητάρια, μήπως ένας ασυνήθιστος και εντυπωσιακός συνδυασμός των συνήθων και γνωρίμων μας ουρανίων σωμάτων μπορέσει και προκαλέσει την προσοχή και θεωρηθεί σημείο. Και έτσι θα ήταν. Ατυχώς, όμως, δεν υπάρχει ομοφωνία για το ακριβές έτος γεννήσεως του Ιησού. Δεν το αναφέρουν οι Γραφές και οι εκκλησιαστικοί συγγραφείς διαφωνούν. Η ασυμφωνία οφείλεται σε ένα λάθος του εκκλησιαστικού Διονυσίου του Μικρού, που έζησε τον 5ο μ.Χ. αιώνα. Είναι εκείνος που εισήγαγε την χριστιανική χρονολογία και τους προ Χριστού και μετά Χριστού χρόνους, δεχθείς ως έτος γεννήσεως του Ιησού το 754 "από κτίσεως Ρώμης". Όμως η Καινή Διαθήκη αναφέρει ότι ο Ιησούς γεννήθηκε όταν ήταν βασιλιάς ο Ηρώδης που, όπως αναφέρει ο ιστορικός Ιώσηπος, απέθανε ολίγον προ του Εβραϊκού Πάσχα του έτους 750 από κτίσεως Ρώμης κατά την νύκτα που έγινε η έκλειψη της Σελήνης. Και πραγματικά οι αστρονόμοι υπολόγισαν ότι μια τέτοια  έκλειψη της Σελήνης, ορατή από την Ιεριχώ, έγινε στις 13 Μαρτίου του 4 π. Χ. Συνεπώς ο Ιησούς είχε ήδη γεννηθεί τότε. Προ πόσου όμως καιρού; Και εδώ πάλι διαφωνούν οι συγγραφείς. Αι γνώμες τους  κυμαίνονται από το 4 έως το 11 π. Χ. Μέχρις ότου όμως οι θεολόγοι και οι αρχαιολόγοι μας δώσουν την απάντηση, ας δούμε πια ουράνια φαινόμενα, κατά το διάστημα των 7 ετών της διαφωνίας, θα μπορούσαν να προκαλέσουν την προσοχή των Μάγων και θεωρηθούν ως σημεία.

 ΗΡΩΔΗΣ Ο ΜΕΓΑΣ

Η Αφροδίτη λένε μερικοί . Και πράγματι. Η Αφροδίτη είναι το πιο λαμπρό αστέρι από όλα τα αστέρια και το μοναδικό που φαίνεται κάποιες φορές και την ημέρα εάν γνωρίζουμε προς τα πού να κοιτάξουμε. Λάμπει ζωηρότατα και κάνει εντύπωση ως πρωινός ή εσπερινός αστέρας, επανερχόμενη εις τα αυτά σημεία του ουρανού ανά 19 περίπου μήνες. Όμως οι Μάγοι, σοφοί και αστρολόγοι καθώς ήταν δεν ήταν δυνατό να απατηθούν και θεωρήσουν ως σημείο ή δώσουν νέα έννοια  σε  ένα τόσο οικείο άστρο με τις στερεότυπες ανά βραχέα χρονικά διαστήματα εμφανίσεις του.

Ένας μετεωρίτης με κατεύθυνση προς την Βηθλεέμ λέγουν άλλοι. Ένας μεγάλος μετεωρίτης φωτίζει έντονα την γύρω περιοχή, κάποτε ισχυρότερα και από τον ήλιο, και αρκετές φορές εκρήγνυται όπως ένα πυροτέχνημα. Μετά δε μερικά δευτερόλεπτα πλήττει το έδαφος προκαλώντας μερικές φορές μεγάλες καταστροφές. Όμως το εφήμερο του φαινομένου και η απόλυτα στενή τοπική του σημασία δεν συμβιβάζεται με την σχετική περιγραφή στις Γραφές.

Ένας μεγάλος κομήτης κάνει εντύπωση. Διαρκεί επί μήνες και η μεγαλοπρεπής ουρά του, που μερικές φορές εκτείνεται και πέρα από τον ορίζοντα, φαίνεται σαν θεϊκό δάκτυλο που δείχνει προς τα πού θα έπρεπε να κατευθυνθούν προς αναζήτηση του αναμενόμενου Μεσσία. Και πραγματικά τα κινεζικά χρονικά περιγράφουν ένα κομήτη το 4 π.Χ. που ήταν ορατός επί 70 ημέρες και έναν άλλο το 11 π.Χ.  μεγαλύτερο και με μεγαλύτερη διάρκεια που σήμερα γνωρίζουμε ότι ήταν ο κομήτης του Χάλεϋ. Όμως οι χρονολογίες αυτές είναι πολύ νωρίς για την πρώτη περίπτωση και μάλλον αργά για τον Χάλεϋ. Οι κομήτες άλλωστε θεωρούνταν ανέκαθεν οιωνοί κακού και η πιθανότητα ο ένας εκ των δύο προαναφερθέντων να είναι το άστρο που οδήγησε τους Μάγους φαίνεται μάλλον περιορισμένη.

 Ο κομήτης του Χάλεϋ

Ανά 20 χρόνια ο Δίας και ο Κρόνος έρχονται πολύ κοντά στον ουρανό· "εις σύνοδον" όπως λέγεται. Όταν αυτό γίνεται περί την αντίθεση τους, οπότε οι πλανήτες για κάποιο χρόνο οπισθοδρομούν, τότε χωρίζονται και ξανασμίγουν τρεις φορές μέσα σε λίγους μήνες. Μια τέτοια τριπλή σύνοδο είδε και περιέγραψε ο Κέπλερ το 1604. Σε αυτή την σύνοδο μετά από λίγο ήλθε και προστέθηκε και ο Άρης σχηματίζοντας με τον Δία και τον Κρόνο ένα ωραίο μικρό τρίγωνο. Γοητευμένος από την εικόνα ο Κέπλερ υπολόγισε ότι αυτό συμβαίνει κάθε 100 περίπου χρόνια σε διάφορα σημεία του ουρανού και ότι ακόμη ανά 805 χρόνια η σύνοδος γίνεται στο ιερό ζώδιο των Εβραίων, το ζώδιο των Ιχθύων. Έτσι βρήκε ο Κέπλερ ότι αυτό ξανασυνέβηκε το 799 μ.Χ. και το 7 π.Χ. Να λοιπόν ένα σημάδι για τους αστρολογικά σκεπτόμενους, όπως ήσαν οι Μάγοι, που έψαχναν επί μακρόν.

Και σήμερα γυρίζοντας τους τροχούς των πλανηταρίων 2000 περίπου χρόνια πίσω για να αναπαραστήσουμε τον ουρανό της γεννήσεως μπορούμε να παρακολουθήσουμε την τριπλή σύνοδο και απομάκρυνση των δύο πλανητών και το ωραίο τρίγωνο που σχηματίζουν μαζί με τον Άρη. Ένα θέαμα εξόχως επιβλητικό που κάνει ζωηρότατη εντύπωση σε όσους το δουν.

 ΤΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΤΩΝ ΜΑΓΩΝ

Μπορεί,  όμως, ένας συνδυασμός πλανητών να θεωρηθεί ως άστρο. Όπως και προηγουμένως αναφέραμε, ο λαός και σήμερα και τότε είχε την τάση να δίνει το περιληπτικό αυτό όνομα σε κάθε εντυπωσιακό ουράνιο φαινόμενο. Και οι Μάγοι,  λοιπόν, που παρατήρησαν την σύνοδο και την ερμήνευσαν ως το αναμενόμενο σημείο είναι πιθανό ότι ανέφεραν το φαινόμενο σαν άστρο όταν αναφέρθηκαν σ' αυτό.

Συμπερασματικά. Κάθε μια από τις δυνατές περιπτώσεις που αναφέραμε έχει τα υπέρ και τα κατά. Το τι όμως ακριβώς ήταν το άστρο των Μάγων κανένας δεν μπορεί να αποδείξει οριστικά μετά από τόσα χρόνια, δεδομένου ότι οι πηγές δεν συμφωνούν, τα ημερολόγια άλλαξαν πολλές φορές και τα έμμεσα στοιχεία αυξάνουν την σύγχυση.

Μεταγλώττιση και διασκευή

από άρθρο του αστρονόμου Γ. ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ

που δημοσιεύτηκε το 1969 στην εβδομαδιαία εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ.    

ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ-ΤΑ ΑΣΤΡΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ (ΒΙΝΤΕΟ-ΕΤ3)

Με τους Δρ.Μάνο Δανέζη και Δρ.Στράτο Θεοδοσίου

Υπήρξε το αστέρι της Βηθλεέμ; Τί ήταν; Τί αναφέρουν τα απόκρυφα ευαγγέλια; 

 Όπως όλοι ξέρουμε, αναφορά σε αυτό το «μαγικό» αστέρι της Βηθλεέμ, γίνεται μόνο στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο. Το ευαγγέλιο αυτό αναφερόταν στους εξ Ιουδαίους χριστιανούς και είχε σαν στόχο του να τους πείσει ότι ο Ιησούς ήταν ο αναμενόμενος Μεσσίας... Η προσπάθεια αυτή έγινε επειδή στην Καμπαλική Ιουδαϊκή παράδοση, η έλευση ιερών προσώπων συνδέεται άμεσα με την εμφάνιση αστρολογικών ουράνιων σημείων.

 Αντίθετα το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο το οποίο απευθυνόταν στους εξ Ελλήνων χριστιανούς, δεν αναφέρει την ύπαρξη άστρου... Έχουν περάσει σχεδόν 20 αιώνες από τότε που αναφέρθηκε το άστρο της Βηθλεέμ στα ιερά κείμενα κι ακόμα το περίφημο αυτό άστρο κρατάει καλά κρυμμένα τα μυστικά του. Από τότε έχουν γραφθεί χιλιάδες άρθρα κι εκατοντάδες βιβλία, που καθένα με τον τρόπο του, παρουσιάζει τη δική του εκδοχή για το τί ήταν αυτό το τόσο χαρακτηριστικό σύμβολο των Χριστουγέννων.

 Υπήρξε το αστέρι της Βηθλεέμ; Κι αν υπήρξε, τί ήταν; 

http://www.visaltis.net/2015/12/3.html#more