ΟΙ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΟΙ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Θρησκεία ονομάζουμε ένα κοινωνικό θεσμό, μίαν κοινότητα ατόμων, τα όποια ενώνονται: α) από την σχέση κάθε ατόμου προς μία ανωτέρα εξωανθρώπινη πνευματική δύναμη απλή ή πολλαπλή (Θρός, ή θεοί) , β) από την κοινή πίστη προς μίαν ή περισσότερες απόλυτες αξίες, γ) από την τήρηση ορισμένων τύπων και μορφών λατρείας κ.λ.π.

Η συνείδηση της ύπαρξης του θεού, η κάποιας υπερφυσικής δύναμης, δημιούργησε την πίστη σε ένα υπερβατικό κόσμο, ο οποίος περικλείει όλα τα ανεξήγητα στοιχεία της ανθρώπινης πείρας. Πέραν όμως της θρησκευτικότητας (της υποκειμενικής θρησκευτικής εμπειρίας), οι θρησκείες είναι κοινωνικά φαινόμενα, καθώς έχει κάθε μια από αυτές δόγμα, τυπικόν, Ιεραρχία, οπαδούς κλπ.

ΑΝΙΜΙΣΜΟΣ

Το όνομα αυτό δίδεται στις παραδοσιακές δοξασίες των πρωτόγονων λαών  που πρεσβεύουν ότι πίσω  από τα φυσικά φαινόμενα υποκρύπτονται ψυχές ή πνεύματα (η ονομασία Ανιμισμός προέρχεται από την λατινικών λέξη animus (ψυχή). Άλλες ονομασίες για τις ίδιες δοξασίες είναι τοτεμισμός, φετιχισμός, ειδωλολατρικές ή φυσιοκρατικές θρησκείες, πολυθεϊσμός κλπ. Κατά τον Ανιμισμό δεν υπάρχουν άψυχα αντικείμενα, τα πνεύματα ευρίσκοντες και δρουν παντού. Άλλα κοινά χαρακτηριστικά των ανιμιστικών θρησκειών είναι η λατρεία των προγόνων, των φυσικών δυνάμεων, οι τελετές της μυήσεως (την εποχή της εφηβείας) , η πίστη στην μαγεία και στην μαντείαν κλπ.

ΙΟΥΔΑΪΣΜΟΣ

Η παλαιοτέρα μονοθεϊστική πίστη στον κόσμο και μία από τις αρχαιότερες θρησκείες είναι ό Ιουδαϊσμός.

Η λέξη Ιουδαίος προέρχεται από το λατινικό Judaeos καi από την εβραϊκή λέξιν Yehudhi που σημαίνει υπήκοος του αρχαίου Βασιλείου του Ιούδα.

O Χριστιανισμός και o Ισλαμισμός συνδέοντες στενότατα με τον Ιουδαϊσμό, δεδομένου ότι oi βασικές αρχές του  Ιουδαϊσμού υπήρξαν θεμελιώδεις γιά τις νεώτερες αυτές θρησκείες.

Το δόγμα του Ιουδαϊσμού είναι συνδυασμός του Νόμου, των Προφητειών και της Παράδοσης, βασίζεται δε επί δύο κυρίως έργων: Της Παλαιάς Διαθήκης και ιδιαιτέρως της Πεντατεύχου   (Τοράχ)   και του Ταλμούδ, μιας συλλογής από νεώτερες διδαχές και ερμηνείες.

Η Ιουδαϊκή θρησκεία υπέστη αρκετές αλλαγές κατά την διάρκεια των δοκιμασιών τις οποίες υπέστησαν οι Εβραίοι επί 3.500 έτη.

Ό Αβραάμ (υπολογίζεται ότι έζησε περί το 1.500 π.Χ.) θεωρείται ο ιδρυτής του Ιουδαϊσμού. Κατά την συμφωνία μεταξύ αυτού και του Θεού, ο ίδιος και οι απόγονοι του θα μετέδιδαν το μήνυμα της Βίβλου εις όλους τους ανθρώπους.

Ο Θεός (Ιεχωβά) παρουσιάστηκε με νέες αποκαλύψεις στους απογόνους του Αβραάμ και έδωσε στον Μωυσή — ο όποιος απελευθέρωσε τους Εβραίους από την αιγυπτιακή δουλεία — τις Δέκα Εντολές, σαν βασικό νόμο για το νέο "Έθνος.

Οι εβραίοι διαιρούνται εις τους ορθοδόξους, τους συντηρητικούς και τους μεταρρυθμιστές. Ο διαχωρισμός αυτός των πιστών εξαρτάται από την εμμονή των σε διαφορετικούς κανόνες και θρησκευτικά έθιμα.

Ο τόπος λατρείας των εβραίων ονομάζεται Συναγωγή, ο δε πνευματικός ποιμένας τους Ραβίνος. Βασική σημασία έχει η αργία του Σαββάτου (από της δύσεως της Παρασκευής, μέχρι της δύσεως του Σαββάτου).

Το εβραϊκό εορτολόγιο περιλαμβάνει το Pesach (Πάσχα), κατά το οποίον εορτάζεται η Έξοδος των Ιουδαίων από την Αίγυπτο, την Shabuoth (Πεντηκοστή) , το  Rosh Hashanah (Nέo Έτος), το Yom Kippur  (Ήμέρα της Εξιλεώσεως) κ.ά.

 ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ

O Χριστιανισμός αρχίζει με την εμφάνιση του Ιησού από την Ναζαρέτ ή Ιησού Χριστού, που έζησε περίπου από το 5 π.Χ. έως το 30 μ.Χ. Το όνομα * Ιησούς Χριστός προέρχεται από την ελληνική άποδοςση του εβραϊκού Joshua που σημαίνει Σωτήρ και του Messiah. ελληνιστί Χριστός (ο λαβών το Χρίσμα). Οι κυριότερες πηγές για την ζωή του  Ιησού είναι τα τέσσαρα Ευαγγέλια και οι Επιστολές της Καινής Διαθήκης.

Σήμερα δισεκατομμύρια χριστιανών υπάρχουν εις όλον τον κόσμο, ευρισκόμενοι κυρίως στην Ευρώπη στην Αμερική και σε μερικές Ασιατικες καί Αφρικανικές χώρες (Λίβανος, Αιθιοπία). Χριστιανικές πάντως μειονότητες υπάρχουν σε όλα τα άλλα έθνη. Το Χριστιανικό ποίμνιο αποτελείται από ρωμαιοκαθολικούς, διαμαρτυρόμενους και πιστούς της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας.

Το Χριστιανικό Δόγμα υποστηρίζει ότι ο Ιησούς είναι ο υιός του Θεού, ό οποίος ήλθε για να σώσει τον κόσμο, θυσιάσθηκε αναστήθηκε και θα επανέλθει κατά την Δευτέρα Παρουσία για να σώσει το ανθρώπινο γένος. Ή πρώτη παραίνεσης του Ιησού ήταν πίστης και αγάπη προς τον Θεό. Ο Ιησούς κήρυττε την αγνότητα της ψυχής, την παροχή βοηθείας στους πτωχούς και δυστυχείς και την πίστη εις την αρχή «αγάπα τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Η Καινή Διαθήκη αποτελεί την βάση της χριστιανικής διδαχής. Αναφέρεται στην ζωή και τις διδαχές του ·Ιησού, όπως επίσης και στις πράξεις και τα αποφθέγματα των μαθητών του, ειδικότερα του Αποστόλου Παύλου.

Υπάρχουν αρκετές διαφορές μεταξύ των διαφόρων χριστιανικών δογμάτων, κατά τα τελευταία έτη όμως παρουσιάζεται μία σαφής τάση προσέγγισης των διαφόρων εκκλησιών.

Η μεγαλύτερα χριστιανική εκκλησία είναι η Ρωμαιοκαθολική. Τα μέλη της αναγνωρίζουν το αλάνθαστο του Επισκόπου της Ρώμης ή Πάπα, ο οποίος θεωρείται υπ’' αυτών διάδοχος του Αποστόλου Πέτρου.

Η Εκκλησία των Διαμαρτυρομένων είναι προϊόν της μεταρρυθμίσεως του 16^ου  αιώνα, αν και η ύπαρξη της Αγγλικανικής Εκκλησίας χρονολογείται ενωρίτερα. Υπάρχουν εκατοντάδες Εκκλησίες Διαμαρτυρομένων, που δημιουργήθηκαν είτε από δογματικές είτε από εθνικές διαφορες. Ο όρος διαμαρτυρόμενος προκύπτει από την «διαμαρτυρία» (λατ. protestatio)» η όποια εκδόθηκε το 1529 από τους Λουθηρανούς της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας εναντίον της Συνελεύσεως του Σπάγιερ. Οι βασικές μορφές του Προτεσταντισμού ήσαν ο Καλβινισμός, από τον οποίον προέρχονται η Πρεσβυτεριανή και η Μεταρρυθμιστική Εκκλησία, ο Λουθηρανισμός και η Αγγλικανική Εκκλησία. Από την Αγγλικανική Εκκλησία προήλθαν οι βαπτιστές, οι μεθοδιστές και αριθμός μικρότερων ομάδων, όπως οι κουάκεροι, οι πουριτανοί κ.ά. Υπάρχουν επίσης μερικές ομάδες με ιδιάζουσα προφητική μορφή, όπως π.χ. οι μορμόνοι και οι χριστιανοί επιστήμονες.

Η τρίτη μεγάλη χριστιανική ομάδα είναι οι πιστοί της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας. Η εκκλησία αυτή είναι η παλαιότερη χριστιανική, ονομάστηκε δε έτσι μετά το Σχίσμα με την Ρωμαϊκή Εκκλησία. Οι δεκαπέντε Ορθόδοξες Εκκλησίες συνίστανται από τα τέσσαρα παλαιά Πατριαρχεία της Ανατολής (δηλαδή της Κωνσταντινουπόλεως, της Αλεξανδρείας, της Αντιοχείας και των Ιεροσολύμων), επίσης δε από τις εθνικές εκκλησίες της Μόσχας, της Γεωργίας, της Σερβίας, της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας, της Κύπρου, της Ελλάδος, του Σινά, της Αλβανίας, της Πολωνίας και της Τσεχοσλοβακίας, Ο Πατριάρχης της Κωνσταντινουπόλεως θεωρείται ο πρώτος μεταξύ των υπολοίπων Ορθοδόξων Ποιμένων και πολλές εκ των ορθοδόξων εκκλησιών θεωρούν αυτόν ως τον πνευματικό αρχηγό της Ορθοδοξίας.

ΙΝΔΟΥΪΣΜΟΣ

Η πλειονότητα των κατοίκων της Ινδίας έχει ως θρησκεία τον Ινδουισμό, την παλαιότερη ίσως πίστη του κόσμου. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περί το 1 δις εκατ. πιστών ανά την υφήλιο. Ο Ινδουισμός είναι μία κατ’ εξοχήν πολυθεϊστική θρησκεία. Οι κυριότεροι θεοί Βράχμα, Σίβα και Βισνού αντιπροσωπεύουν διαφόρους απόψεις του κόσμου, τόσον αρνητικές όσον και θετικές.

Η θρησκεία αυτή δεν επέβαλε κανένα σαφές σύστημα ηθικών άξιων. Πολλές πλευρές της ζωής των Ινδών, όπως π.χ. το σύστημα των τάξεων (κάστα), ευρίσκουν μίαν θεωρητική δικαίωση στον Ινδουισμό. Ένας Ινδουιστής πιστεύει ότι η «κάστα» του, η κοινωνική θέση, προσδιορίζεται από την σειράν των πράξεων του (Karma) κατά την παρούσα ζωή. Αν ζήση με ευσέβεια θα ξαναγεννηθεί, αλλά σε ανώτερη κάστα αυτή την φοράν. Εάν δε η ψυχή του φθάσει την τελειότητα, θα σωθεί από την συνεχή μετεμψύχωση και τον θάνατον.

Το κυριότερο ιερόν βιβλίο των Ινδουιστών είναι οι Βέδδες, μία συλλογή από αρχαίους ύμνους. Μερικοί εξ αυτών χρονολογούνται από το 1500 π.Χ., με την άφιξη δηλαδή των Αρείων φυλών στην Ινδία. Νεώτερες ερμηνείες και σχόλια, όπως οι «Βραχμάνες» και «Ούπανισάδες», παρουσιάζουν μίαν πολύ βαθύτερη διείσδυση στα θρησκευτικά προβλήματα, αποτελούν δε τις πηγές των διαφόρων σχολών της Ινδικής φιλοσοφίας. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα των Ινδουιστών είναι ο μυστικισμός και η επίμονη άσκησης του πνεύματος.

Ο λαϊκός Ινδουισμός δίνει σημασία στις τελετές και την λατρεία, ενώ κατ’ αντίθεση ο υψηλότερος Ινδουισμός δίνει μεγάλη έμφαση στην σοφία. Εις αυτόν η λατρεία θεωρείται ως απλή είσοδος στην απόλυτη γνώση. Ο Ινδουισμός έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην δημιουργία του Βουδισμού.

 ΙΣΛΑΜΙΣΜΟΣ

«Ισλάμ» εις την αραβική σημαίνει «υποταγή ή ευρίοκεσθαι εν είρήνη με τον θεόν». Η Ισλαμική θρησκεία ιδρύθηκε από τον Μωάμεθ, που γεννήθηκε στην Μέκκα και έζησε από το 570 έως το 632 μ.Χ.

Οι ειδικοί αναβιβάζουν τον αριθμόν των Μουσουλμάνων 1,6 δις. eκατομμύρια. Κύριες εστίες του Ισλάμ είναι η Μέση Ανατολή, η Βορειος Αφρική και η Δυτική Ασία. Ειδικότερα η Αίγυπτος, το Μαρόκον, η Τουρκία, το Πακιστάν, το Αφγανιστάν, το Ιράν, το Ιράκ, η Συρία, η Ιορδανία, η Σαουδική Αραβία και σε τμήματα, της Ρωσίας εις την Ασία, Υπάρχουν επίσης μεγάλες μωαμεθανικες κοινότητες, στις Φιλιππίνας, στην Ίνδονησία και στην Μαλαισία.

Οι Μουσουλμάνοι αποκαλούν τον Μωάμεθ «Σφραγίδα των Προφητών» και πιστεύουν ότι είναι ο τελευταίος μιας σειράς η οποία περιλαμβάνει τον Νώε, τον Αβραάμ, τον Μωυσή και τον Ιησού Χριστό, Τα διδάγματα του περιέχοντες στο Κοράνιο (τον λόγον του θεού) , το οποίον συμπληρώνεται από το βιβλίο Σούννα — συλλογή μεταγενεστέρων παραδόσεων. Τα ηθικά διδάγματα του Μωάμεθ εκτείνονται σε όλους τους τομείς της ιδιωτικής και δημοσίας ζωής. Το Μουσουλμανικό «πιστεύω» είναι παρ’ όλα αυτά απλούν, «Δεν υπάρχει παρά μόνον εις θεός (ο Αλλάχ) και ο Μωάμεθ είναι ο Προφήτης του». Οποιοσδήποτε επαναλάβει κάποτε το «πιστεύω» αυτό με απόλυτη πίστη και κατανόηση θεωρείται μουσουλμάνος. Τέσσαρα είναι τα βασικά καθήκοντά διά τους πιστούς του Ισλάμ· η Απαγγελία των Προσευχών, η Τήρηση του Ραμαντάν (Ραμαζάνι — μηνιαία περίοδος νηστείας καί αύτοσυγκεντρώσης), η Ελεημοσύνη και τέλος, το Προσκύνημα εις την Μέκκα. Οι μουσουλμάνοι προσεύχονται πέντε φορές την ημέρα (την αυγή, την μεσημβρία, το απόγευμα, το εσπέρας και την νύκτα).

Το Ισλάμ δεν αντιμετωπίζει τους εβραίους και τους χριστιανούς ως ειδωλολάτρες και γενικότερα έχει επιτρέψει στους πιστούς των δύο αυτών θρησκειών να λατρεύουν την πίστη των εις τα εδάφή του.

Το Ισλάμ μετά την δημιουργία του, εξαπλώθηκε ταχύτατα και, κατέλαβε μέγα μέρος του τότε γνωστού κόσμου. Οι μουσουλμανικές δυνάμεις έφθασαν σε απόσταση 100 μιλίων από το Παρίσι και κατέλαβαν μεγάλες εκτάσεις των Ινδιών. Αργότερα, το Ισλάμ χωρίστηκε σε Σουνίτες και Σιίτες. Οι τελευταίοι είναι εγκατεστημένοι κυρίως εις το Ιράν.

ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ

Ο Βουδισμός βασίζεται επί της διδαχής ενός Ινδού πρίγκιπα, τού Σιντάρτα Γκαουτάμα, που έζησε από του 563 μέχρι του 483 π.Χ.

Μετά μίαν μακράν περίοδο περισυλλογής και στοχασμού επί των εστιών του ανθρωπίνου πόνου και της δυστυχίας, ο Σιντάρτα Γκαουτάμα απέκτησε την «γνώση των αιτίων» και έκτοτε ονομάστηκε  Βούδας ήτοι πεφωτισμένος.

Κατά τα επόμενα έτη δίδαξε στην Ινδία ένα φιλοσοφικό σύστημα το οποίο διαδόθηκε ταχέως μεταξύ των Ινδών — χωρίς τελικά να παραμείνει βασικό δόγμα των Ινδιών. Με την πάροδο των αιώνων όμως βρήκε μεγάλη απήχηση σε πολλούς άλλους λαούς της Ασίας.     Σήμερον υπάρχουν  500.000.000 βουδιστές σε ολόκληρο τον κόσμο αλλά ο μεγαλύτερος πληθυσμός τους βρίσκεται  στην Κεϋλάνη, στην Κίνα, στην Κσρέα, στην Ιαπωνία και στην ΝΑ. Ασία.

Ο Βούδας δίδαξε ότι ο ανθρώπινος πόνος προέρχεται από την επιθυμία της ζωής, της αποκτήσεως αγαθών, κλπ. Ότι ή υπερνίκηση της επιθυμίας απελευθερώνει τον ανθρώπων από την δουλείαν του εαυτού του· η υπερνίκηση αυτή του «εγώ» επιτυγχάνεται διά της πνευματικής συγκεντρώσεως και της περισυλλογής, της υψηλής ηθικής συμπεριφοράς, της αγάπης για τους άλλους, και για οτιδήποτε έχει ζώήν, της παραίτησης από την ιδιοκτησίας και από τα υλικά αγαθά.

Αντικείμενο  και σκοπός, της βουδιστικής ζωής είναι η Νιρβάνα,  η κατάσταση της πλήρους μακαριότητας,   ελευθέριας και αποξένωσης από τα εγκόσμια, διά της οποίας στάματα ο κύκλος της μοίρας.

Ο Βουδισμός διαδόθηκε ταχέως στην Ινδία, ειδικότερο δε κατά την εποχή του Αυτοκράτορας Ασόκα, που πέθανε το 232 π.Χ. Κατ’ αρχήν ο Βουδισμός ήταν μία απλή φιλοσοφική διδασκαλία άνευ θρησκευτικού περιεχομένου (Ό Βούδας έλεγε ότι δεν τον ενδιέφερε παρά μόνον ή παρούσα ζωή). Αργότερων και με την επίδραση του Ινδουισμού παρεισέφρησαν και θρησκευτικά στοιχεία — ειδικώς στις νέες αιρέσεις. Οι κυριότεροι κλάδοι είναι: Ο Βουδισμός Μαχαγιάνα, που τον συναντάμε σε Κίνα, Κορέα και Ιαπωνία και ο Βουδισμός Χιναγιάνα που τον συναντάμε στην Νοτιοανατολική Ασία, όπου διατηρείται η μοναστική παράδοση των πρώτων πιστών. Το είδος του Βουδισμού, το οποίον ονομάζεται Σέν, είναι ένας Ιαπωνικός τύπος του Μαχαγιάνα, που χαρακτηρίζεται από την τάση προς την ενδοσκόπηση, τον αυτοέλεγχο και την μυστικιστική διάθεση. Η θρησκεία των Λάμα τού Θιβέτ είναι ένας συνδυασμός Βουδισμού και πρωτογόνων εθίμων της περιοχής (Ταντρισμός) .

 ΤΑΟΪΣΜΟΣ

Πηγή τού Ταοϊσμού είναι μία φιλοσοφική κοσμοθεωρία, η οποία εμφανίσθηκε στην Κίνα περί τον 6ον αιώνα π.Χ. Πρώτος δίδασκαλος του Ταό υπήρξε ο φιλόσοφος Γιάγκ Τσού. Αν και η θρησκεία έχει απαγορευθεί από το καθεστώς τού Μάο ειδικοί ανέβαζαν τον αριθμόν των ταοϊστών πάνω από 50 εκατομμύρια το 1969.

Η «βίβλος» των ταοϊστών είναι το Τάο - τέ - Κίνγκ, το βιβλίο τού Τάο, αποδιδόμενο στον μεγάλο Κινέζο φιλόσοφο Λάο Τσε (ή Τσού) , που έζησε περί τον έκτο αιώνα π.Χ. Νεώτερες έρευνες απέδειξαν όμως ότι το βιβλίο έλαβε κατά τον τρίτο αιώνα π.Χ. την οριστική του μορφή. Πρόκειται μάλλον περί μεταγενέστερης ερμηνείας των βασικών άρχων του Ταοϊσμού.

Εκ των διασήμων διδασκάλων τού Ταοϊσμού υπήρξε ο μέγας Κινέζος φιλόσοφος Τσουάγκ - Τσού, του οποίου τα έργα έχουν εξασκήσει σημαντική επίδραση.

Ταό στην κινεζική σημαίνει οδός και η βάση του αρχικού Ταοϊσμού είναι η εμπιστοσύνη προς την φύση,  η απελευθέρωση της φύσης από τους τεχνικούς φραγμούς. Όπως και σε άλλος ανατολικές θρησκείες, και στον Ταοϊσμό διακρίνουμε τον «λαϊκό» Ταοϊσμό και τον «φιλοσοφικό» Ταοϊσμό, ο οποίος  αποτελεί μίαν δύσκολη για τον αμύητο θεωρία.

Διά τους Ταοϊστές, η ιδεώδης εξουσία είναι εκείνη, η οποία κυβερνά κατ' ελάχιστον. Η θρησκεία αύτη δίδει έμφαση στην θεώρηση, εις τον ησυχασμό, την φυσική και απλή ζωή και την απελευθέρωση από τα πάθη, τον μυστικισμό.

Ο Ταοϊσμός εξαπλώθηκε περί τον 6ον αιώνα μ.Χ.   Από τότε έλαβε πολλές φορές την μορφή του Κομφουκιανισμού και του Βουδισμού, εις δε την Κίνα είναι απολύτως φυσικό να πιστεύει κάποιος και στις τρεις θρησκείες, ή εις μίγμα αυτών.

 ΚΟΜΦΟΥΚΙΑΝΙΣΜΟΣ

Αποτελεί συνήθεια ο Καμφουκιανισμός να αναφέρεται ως θρησκεία, ενώ εις την πραγματικότητα πρόκειται περί συστήματος ηθικών κανόνων, το οποίο οφείλεται στον Κινέζο φιλόσοφο Κούγκ - Φού - Τσέ (η Κομφούκιο).

Βάση του Κομφουκιανισμού είναι η παράδοση  η οποία περιέχεται στα πέντε κλασσικά έργα της παλαιάς Κίνας, τα οποία σχολίασε και ερμήνευσε ο Κομφούκιος, που έζησε τον 6ον αιώνα π,Χ. Από τον 1ον αιώνα μ.Χ., ο Κομφουκιανισμός ανακηρύχτηκε επίσημη θρησκεία της Κινεζικής Αυτοκρατορίας.

Μοναδικό έργο του Κομφουκίου είναι η συλλογή των διαλόγων του μετά των μαθητών του, τα «Ανάλεκτα». Ο Κομφούκιος δίδαξε ότι η βασική ηθική στηρίζεται στην φιλανθρωπία, την δικαιοσύνη, την σοφία, την πίστη και στην ευσέβεια. Βασική του εντολή υπήρξε: Μη κάμνεις εις τον άλλον, ό,τι δεν επιθυμείς δια τον εαυτόν σου (αρνητικός αλτρουισμός). Ο Κομφούκιος πίστευε την παραδοσιακή κοινωνική τάξη, συνιστά όμως την καλή μεταχείριση των κατωτέρων. Αργότερα, από την διδασκαλία του διαμορφώθηκε μία θρησκεία, με κυριωτέρα θεότητα τον Σάγκ Τί. Αποφασιστική επίδραση στο δόγμα του Κομφουκιανισμού είχαν και τα γραπτά του Κινέζου φίλοοόφου Μένκιου.

ΣΙΝΤΟΪΣΜΟΣ

Οι απαρχές της αρχαίας αυτής θρησκείας είναι σκοτεινές, διότι μέχρι τον 5ον αιώνα μετά Χριστό η Σιντοϊκή παράδοση ήταν προφορική. Στην Ιαπωνία σήμερα, πάνω από 69 εκατομμύρια ατόμων πιστεύουν σε μία τροποποιημένη μορφή Σιντοϊσμού.

Ο Σιντοϊσμός αποτελείται βασικά από μία σειρά τελετουργιών, εθίμων και εορτών και διαθέτει  ένα πάνθεο από χιλιάδες θεότητες. Η αρχική μορφή του ήτο ανιμιστική. Αργότερα επηρεάσθηκε από τον Βουδισμό.

Ο Σιντοϊσμός στερείται ηθικού συστήματος και οι μόνοι κανόνες διά τους πιστούς είναι ή τακτική συμμετοχή στις θρησκευτικός τελετές (η οποία πιστεύεται ότι επηρεάζει την τύχη του άτομου) , και η καθαριότητα του σώματος. Η ισχυρότερη θεότητα είναι η θεότητα του Ηλίου, γνωστή ως Κυβερνήτης του Ουρανού. Κατά τον 20ο αιώνα, ο αυτοκράτωρας της Ιαπωνίας ανακηρύχθηκε αρχιερέας του Συντοϊσμού, απέκτησε δε την θεϊκή αθανασία την οποίαν απαρνήθηκε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

ΑΛΜΑΝΑΚ69

  

Χριστιανισμός, Ισλάμ, Ινδουισμός συγκεντρώνουν το 70% των πιστών σε όλο τον κόσμο

Ο παγκόσμιος χάρτης των θρησκειών

Του Χρήστου Γ. Κτενά

Το 2012 το αμερικανικό ερευνητικό κέντρο Pew δημοσίευσε μια έρευνα σχετικά με την εξάπλωση των θρησκειών παγκοσμίως, βασισμένη σε ένα σύνολο περίπου 2.500 στατιστικών ερευνών, δημοσκοπήσεων και επίσημων πληθυσμιακών μετρήσεων, σε μια ευρύτερη προσπάθεια για την καταγραφή του ρόλου της θρησκείας στην ανθρώπινη κοινωνία όπως και των σχετικών τάσεων αλλαγής.

Με βάση αυτή την έρευνα, είναι πολύ ενδιαφέρον να εστιάσουμε σε μερικά ευρήματά της και να τα σχολιάσουμε, ξεκινώντας από την πληθυσμιακή κατανομή των θρησκειών. Εκεί βλέπουμε την πρωτοπορία των χριστιανικών δογμάτων, τα οποία αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού. Ακολουθούν οι μουσουλμάνοι με 23,2%, ενώ τρίτη ομάδα είναι όσοι δηλώνουν ότι δεν έχουν κάποια θρησκευτική ένταξη. Η συγκεκριμένη ομάδα ξεπερνά τους ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, όμως δεν μπορεί κανείς να τους χαρακτηρίσει όλους ως άθεους, καθώς πολλοί δηλώνουν μεταφυσικές αγωνίες ή και πίστη σε μια ανώτερη δύναμη, αλλά επιλέγουν να μην ακολουθήσουν ένα συγκεκριμένο δόγμα. Ενδιαφέρον είναι ότι οι τρεις μεγαλύτερες θρησκείες (Χριστιανισμός, Ισλάμ, Ινδουισμός) συγκεντρώνουν περίπου το 70% των πιστών παγκοσμίως, κάτι που μπορεί να σχολιαστεί ως μια μείωση της θρησκευτικής ποικιλότητας (καθώς οι αποκαλούμενες «μικρές», από πλευράς πιστών, θρησκείες με παγκόσμια εξάπλωση έχουν ένα ελάχιστο ποσοστό που δεν ξεπερνά το 1%). Μικρό ποσοστό, τέλος, σχεδόν 6%, έχουν οι τοπικές, παραδοσιακές, ανιμιστικές και άλλες θρησκείες που ταυτίζονται συνήθως με μια συγκεκριμένη φυλή ή ομάδα και οι οποίες μάλλον φθίνουν στο πέρασμα του χρόνου.

Γεωγραφική κατανομή

Μεγάλες διαφορές συναντάμε στο πώς είναι κατανεμημένοι οι πιστοί κάθε θρησκείας στον πλανήτη. Αρχικά οι Χριστιανοί εμφανίζουν την πιο ισορροπημένη κατανομή, καθώς από αυτούς ζει το 26% στην Ευρώπη, το 24% στην Λατινική Αμερική και την Καραϊβική και το 24% στην Υποσαχάρια Αφρική. Αντίθετα, Βουδιστές, Ινδουιστές και παραδοσιακές τοπικές θρησκείες ζουν σχεδόν κατά απόλυτη πλειονότητα στην Ασία, με ποσοστά που ξεκινούν από το 89% (παραδοσιακές θρησκείες), για να φθάσουν στο 99%, όπου -αναμενόμενα- είναι οι Ινδουιστές, που συγκεντρώνονται αποκλειστικά στην Ινδική Χερσόνησο.

Η Κίνα ξεχωρίζει, καθώς συγκεντρώνει το μεγαλύτερο τμήμα όσων δηλώνουν μη θρησκευτικά ενταγμένοι (περίπου 700 εκατομμύρια), ένα αποτέλεσμα και της μακροχρόνιας αντιπαράθεσης του κομμουνιστικού καθεστώτος της χώρας με κάθε θρησκεία, αλλά και της σχετικής παράδοσης της χώρας. Καθώς οι θρησκείες που είχαν εκεί αναπτυχθεί (όπως ο Κομφουκιανισμός και ο Ταοϊσμός) δεν είχαν ένα αυστηρό τυπικό, ενώ συνδέονταν με τοπικές παραδόσεις.

Τέλος, οι Μουσουλμάνοι συγκεντρώνονται κατά 62% στην Ασία, το 20% βρίσκεται στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, ενώ το 16% κατοικεί στην Υποσαχάρια Αφρική. Ως επικρατούσα θρησκεία βρίσκονται σε 49 χώρες, ανάμεσά τους στις 19 από τις 20 της Μέσης Ανατολής.

Η Κίνα ξεχωρίζει, καθώς συγκεντρώνει το μεγαλύτερο τμήμα όσων δηλώνουν μη θρησκευτικά ενταγμένοι (περίπου 700 εκατομμύρια) 

 Πλειονότητα ή μειονότητα;

Ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα είναι το κατά πόσον οι πιστοί μιας θρησκείας ζουν στον τόπο τους ως θρησκευτική πλειονότητα ή ως μειονότητα. Συνολικά το 27% των πιστών ζουν ως μειονότητα (μια γενική κατηγοριοποίηση που δεν περιλαμβάνει τις επιμέρους δογματικές διαιρέσεις, π.χ. τους Σουνίτες Μουσουλμάνους που ζουν σε περιοχές Σιιτών). Με βάση αυτό το στοιχείο, Ινδουιστές και Χριστιανοί εμφανίζονται ως οι πιο ομοιογενείς πληθυσμοί (όπως και οι Μουσουλμάνοι). Ειδικά οι Χριστιανοί αποτελούν την πλειονότητα σε 157 χώρες του κόσμου, κάτι που τους δίνει την απόλυτη πρωτοκαθεδρία σε ό,τι αφορά τη θρησκευτική πίστη της παγκόσμιας πολιτικής εξουσίας (ενώ, βέβαια, στις χώρες αυτές περιλαμβάνονται οι ισχυρότερες του κόσμου).

Ηλικιακή κατανομή

Το πόσο νεαρό είναι το σώμα πιστών κάθε θρησκείας είναι ένα ενδιαφέρον ζήτημα, καθώς μπορεί να μετρηθεί ως δείγμα ζωτικότητας αλλά και πληθυσμιακής μεγέθυνσής της.

Έτσι, ενώ ο παγκόσμιος μέσος όρος ηλικίας είναι τα 28 έτη, οι Μουσουλμάνοι και οι Ινδουιστές εμφανίζονται να έχουν μικρότερο μέσο ηλικιακό όρο, στα 23 και στα 26 χρόνια, αντίστοιχα. Ο λόγος είναι ότι στις περιοχές όπου ζουν οι περισσότεροι πιστοί αυτών των θρησκειών υπάρχει υψηλός ρυθμός γεννήσεων, οπότε κατεβαίνει ο μέσος όρος. Αντίθετα, οι Χριστιανοί, που καταγράφουν μέσο όρο τα 30 έτη, έχουν μεγάλη εσωτερική απόκλιση. Έτσι, οι Χριστιανοί στην Ευρώπη (μια ήπειρο που γερνά) έχουν μέσο όρο ηλικίας τα 42 έτη, κάτι που ισοσκελίζεται από τους Χριστιανούς στην Υποσαχάρια Αφρική, με μέσο όρο τα 19 έτη. Αντίστοιχη εικόνα έχουν οι Μουσουλμάνοι, αλλά, επειδή το πλήθος τους βρίσκεται στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, περιοχές με διαρκώς αυξανόμενο πληθυσμό, ο μέσος όρος τους παραμένει χαμηλά. Προσφέροντας, έτσι, ένα σώμα πιστών ιδιαίτερα νεανικό, άρα -θα σχολιάσουμε- και με έντονο θρησκευτικό συναίσθημα, γεμάτο πάθος και ένταση, που, σε συνδυασμό με τις τοπικές πολιτικοκοινωνικές συνθήκες, μπορεί να εξηγήσει και σε μεγάλο βαθμό τα φαινόμενα θρησκευτικού φανατισμού.

Στη δεκάδα με τα μεγαλύτερα χριστιανικά κράτη μόνο ένα είναι ευρωπαϊκό, η Γερμανία 

Η εξάπλωση του Χριστιανισμού

Τα 2,2 δισεκατομμύρια Χριστιανοί έχουν τη μεγαλύτερη κατανομή στον κόσμο, και ειδικότερα κυριαρχούν σε Ευρώπη (το 75,2% του πληθυσμού), Λατινική Αμερική (90%) και Βόρεια Αμερική (77,4%), ενώ φθάνουν και το 62,9% στην Υποσαχάρια Αφρική. Η χώρα με τους περισσότερους Χριστιανούς στον κόσμο είναι οι ΗΠΑ (με 243 εκατομμύρια) και ακολουθούν η Βραζιλία με 173 εκατ., το Μεξικό με 107 εκατ. και η Ρωσία με 104 εκατ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη δεκάδα με τα μεγαλύτερα χριστιανικά κράτη μόνο ένα είναι ευρωπαϊκό, η Γερμανία, ενώ τα δέκα αυτά κράτη περιλαμβάνουν τους μισούς Χριστιανούς στον πλανήτη. Ενδιαφέρον είναι ότι ο Χριστιανισμός εμφανίζει τη μεγαλύτερη εξάπλωση, αλλά, ταυτόχρονα, τη μεγαλύτερη αποκέντρωση από τον τόπο γέννησής του, δηλαδή τη ζώνη της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, όπου συναντάμε μόλις το 1% των Χριστιανών.

http://ikivotos.gr/post/531/o-pagkosmios-xarths-twn-thrhskeiwn