Γιώργος Τυρίκος-Εργάς : Η ασχήμια ως κανονικότητα

Η ασχήμια ως κανονικότητα.

Άφησα να κατασταλάξει μέσα μου ο χθεσινοβραδινός ορυμαγδός συναισθημάτων που προκάλεσαν τα διαγγέλματα του πρωθυπουργού. Έσβησα τις όποιες αναρτήσεις που έγιναν εν βρασμώ όχι γιατί έχω αναθεωρήσει τις θέσεις μου αλλά γιατί έτσι όπως τις διατύπωσα ίσως μπερδεύουν τα πράγματα στο μυαλό ορισμένων παρά επικοινωνούν ξεκάθαρα τις δικές μου σκέψεις.

Δε θα σχολιάσω καθόλου τις κοινές δηλώσεις με τον Νετανιάχου. Ακούγοντας τον ταγό του Ισραήλ να μιλάει για ανθρώπινα δικαιώματα νιώθω μια ναυτία την οποία δύσκολα μπορώ να εξηγήσω -και δεν θα μπω στον κόπο να εξηγήσω- σε όποιον ήδη δε τη μοιράζεται. Προφανώς ο Νετανιάχου δεν αποδίδει την ιδιότητα του ανθρώπου στους Παλαιστίνιους και το αφήνουμε εκεί. Ούτε και θα μείνω στις δηλώσεις του πρωθυπουργού περί του φυσικού αερίου που θα περνάει θαυματουργό από τα μέρη μας ποτίζοντάς τα ανάπτυξη και ελευθερία...Θα αφήσω επίσης τα περί 13ου βοηθήματος με μια ολιγόλογη εκτίμηση. Βλέπω τέτοια λαϊκίστικα μέτρα να ανταποκρίνονται σε ένα γενικότερο μοτίβο σπασμωδικής αντίδρασης που προσπαθούν να ακολουθήσουν οι αρχηγοί της Ευρώπης. Έχει ξεκινήσει μια όντως αξιοθρήνητα χλιαρή προσπάθεια να μετριαστεί το στεντόρειο γεγονός της πολυετούς αποτυχίας τους να χτίσουν κοινωνικά κράτη δικαίου, πόσο ακόμα μια ουσιαστική ένωση λαών. Τέτοια ψίχουλα στο πόπολο (με τη μορφή μικρών χορηγιών, αβάντων, ή υποσχέσεων) βλέπουμε και θα δούμε πολλά να μοιράζονται ακόμα καθώς ορισμένα επιτελεία απλά ουρλιάζουν πλέον πως "κάτι πρέπει να γίνει γιατί χάνουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση". Όμως αυτό το "κάτι" είτε είναι πλέον αργά να γίνει, είτε αυτοί που καλούνται να το μορφοποιήσουν δεν είχαν και δεν έχουν καμιά πίστη στο αντίδοτο της κοινωνικής πρόνοιας, και της συλλογικής, ίσης ευημερίας - επομένως δεν ξέρουν και δεν μπορούν να το χορηγήσουν έστω την ύστατη ώρα.

Θα σταθώ πιο πολύ στις δηλώσεις γύρω από το προσφυγικό όπως σχετίστηκε με το ΦΠΑ και την ίδια τη στάση των νησιωτών απέναντι σε πρόσφυγες και λιτότητα. Ελέχθη πως το ΦΠΑ θα αυξηθεί το δίχως άλλο αλλά όχι ενώ τα νησιά πλήττονται από το προσφυγικό. Ο κ. Τσίπρας μίλησε για μια επιστροφή στην "κανονικότητα" σε σχέση με το προσφυγικό εκεί περίπου τον Μάρτιο. Αυτήν περίπου την εποχή και με βάση τις εκτιμήσεις από την Ε.Ε. οι ροές που "έχουν σταματήσει" θα μας επιτρέψουν να επιστρέψουμε πίσω στο καθεστώς που ορίζουν οι συμφωνίες του Δουβλίνου - πίσω στην "κανονικότητα". Και αυτό χάρη στην αυτοθυσία των νησιωτών, χάρη στην απαντοχή τους η οποία θα ανταμειφθεί όχι μόνο με την επιστροφή στο status quo ante αλλά και με την σχετική φορολογική ελάφρυνση.

Θα είχε πολύ ενδιαφέρον να δούμε το ίδιο το κείμενο της δήλωσης, τη δομή και την εκφορά του. Μέσα στα χαρμόσυνα της φοροελάφρυνσης (ή μάλλον ας το πούμε καλύτερα της μή-περαιτέρω-επιβάρυνσης) κρύβονται δυο τινά. Πρώτον, ο φορολογικός συντελεστής δεν θα αλλάξει όμως αυτό όσο υφίσταται η προσφυγική κρίση. Η κρίση όμως δεν μπορεί να υφίσταται μέσα στην "κανονικότητα" του επόμενου Μαρτίου με μηδενικές ροές και το Δουβλίνο να έχει αναλάβει την ήπια πλέον καθημερινότητα. Επομένως, στη δική μου ανάγνωση η αναστολή της επιπλέον φορολογίας μπορεί να ισχύσει μέχρι τον Μάρτιο...Έπειτα..."Είμαστε δεσμευμένοι και θα το εφαρμόσουμε", είπε ο πρωθυπουργός τονίζοντας ως δεδομένο πως ο,τι και να γίνει στο 24% θα πάει ο συντελεστής σε κάποια στιγμή.

"ΡΟΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ"!!!!

Δεύτερο, η "ροές που έχουν σταματήσει". Σήμερα κι όλας μπήκαν περί τα 200 άτομα στο στρατόπεδο της Μόριας. Χρειάζεται κανείς να είναι στο νησί της Λέσβου, να παρακολουθεί την κίνηση στις ακτές και να έχει επαφή με αλληλέγγυους και με πρόσφυγες για να μάθει αυτό που δεν αποτελεί είδηση σχεδόν πουθενά. Αυτό που η Ευρώπη δεν θεωρεί πρόβλημα, αυτό με το οποίο δεν θεωρεί πως υπάρχει ανάγκη να ασχοληθεί. Πως καθημερινά πρόσφυγες στη Λέσβο καταφθάνουν. Κάποτε 30, άλλη μέρα 60, άλλη μέρα 100. Και όταν οι αποφάσεις για το άσυλο βγαίνουν σήμερα για αυτούς που ήρθαν τον περασμένο Μάρτιο και Απρίλιο, όλοι ξέρουν πως αυτός ο κόσμος που προστίθεται στα ήδη υπερπλήρη και εντελώς ακατάλληλα από ανθρωπιστικής άποψης ΚΥΠ δεν πρόκειται να φύγει από εδώ για τους επόμενους 9-10 μήνες...Στα νησιά η κανονικότητα δε θα επιστρέψει τον Μάρτιο. Όχι με τα παρόντα δεδομένα. Στα νησιά η κανονικότητα δεν έχει επιστρέψει ποτέ. Αντιθέτως, όπως η Μόρια καίγεται κάθε τόσο και όπως φασίστες πετροβολούν πρόσφυγες στη Χίο, έτσι και στο άμεσο μέλλον και θα γίνεται με μαθηματική ακρίβεια.

Η υποτιθέμενη κανονικότητα θα ενεργοποιήσει ξανά τις συμφωνίες του Δουβλίνου. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Σημαίνει πολύ απλά πως οι χώρες της Ε.Ε. θα μπορούν να γυρίζουν πίσω στην Ελλάδα όσους κρίνουν πως δεν μπορούν να παραμείνουν στα εδάφη τους. Βασικά πίσω στη χώρα της πρώτης καταγραφής τους σε ευρωπαϊκό έδαφος. Αν και κανείς δε ξέρει πως θα ερμηνευτούν αυτή τη φορά τα "Δουβλίνα" αυτή είναι πάντοτε η κεντρική ιδέα...Έγινε λόγος πως θα μπορούν να επιστρέφονται ορισμένοι που έχουν εισέλθει από κάποιες ημερομηνίες και έπειτα, έγινε προσπάθεια να στρογγυλέψει λίγο η είδηση και να χάσει τις αιχμές της αλλά αυτό ισχύει : στη χώρα όπου οι ροές δεν έχουν ποτέ πάψει, θα προστεθούν και όσοι θα επιστρέφουν εδώ. Για να ξεκινήσουν μια διαδικασία ασύλου; Για να απελαθούν; Ο,τι και να σημαίνει αυτό, μαντέψτε ποιος θα έχει το ρόλο δεσμοφύλακα και ποια κοινωνία θα αναλάβει το κόστος...

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου στο πεδίο του ακτιβισμού, από τότε που άρχισα να διαβάζω ακαδημαϊκά για το προσφυγικό -περισσότερο από μια δεκαετία τώρα-, οι συμφωνίες του Δουβλίνου πάντοτε αποτελούσαν κύριο σημείο επίθεσης και κριτικής όσων πραγματικά πονούσαν το όλο θέμα και το κατανοούσαν τόσο θεωρητικά όσο πρακτικά. Ήταν απλά άδικες, τόσο για την Ελλάδα όσο και για τους πρόσφυγες. Ο ΣΥΡΙΖΑ κάποτε τις στηλίτευε με πάθος. Τώρα τις ευαγγελίζεται ως μέρος της "κανονικότητας". Άραγε αυτή η θεώρηση προκύπτει ως μέρος του πολιτικού ρεαλισμού μέσα στον οποίο αναγκάστηκε να ωριμάσει απότομα; Από την ωρίμανση στη μετάλλαξη, θεωρώ, υπάρχει μεγάλη διαφορά ποιοτική. Το να λέμε πως τα "Δουβλίνα" είναι η κανονικότητα δεν είναι απλά το ότι επιστρέφουμε σε μια πρώτερη κατάσταση. Είναι η παραδοχή της ασχήμιας και αυτό μας πάει ένα βήμα ακόμα πιο πίσω. Μια τέτοια δήλωση προσβάλλει βαθύτατα, καταρχήν, τους ίδιους τους αγώνες που έφεραν τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση. Ποσώς όμως με ενδιαφέρει αυτό. Ποιο πολύ με ενδιαφέρει πως μια τέτοια δήλωση προσβάλλει βαθιά όσους πάλεψαν για το προσφυγικό ενώ αποτελεί σκύλευση των όσων αθώων προσφύγων ταλαιπωρήθηκαν, εξοστρακίστηκαν ακόμα και έχασαν τη ζωή τους ως απόρροια των "Δουβλίνων". Υπάρχει όμως και ένα βήμα ακόμα : η δήλωση αυτή πως σχετίστηκε με τα όσα πρόσφεραν οι νησιώτες, με τον ανθρωπισμό που έδειξαν. Φανταστείτε : επειδή βάλαμε πλάτες σε αυτήν την ιστορία θα πρέπει να υποστούμε μια ακόμα απάνθρωπη, διάτρητη νομικά και ηθικά συμφωνία ως επιβράβευση, πασπαλισμένη με μια πρόσκαιρη αβάντα για μη-χειρότερα στην φορολογία...Μια συμφωνία που ενισχύει την πραγματικότητα της χώρας μας ως διαμετακομιστικό κέντρο απελάσεων και ως φυλακή της Ε.Ε...

Φίλοι με τους οποίους κάναμε αγώνα παλιότερα για αυτήν την άτιμη την "ελπίδα" με κατηγορούν ως αιθεροβάμωνα. Μου λένε πως ο πολιτικός ρεαλισμός είναι απόλυτη ανάγκη εδώ που φτάσαμε. Tους λέω το εξής απλό. Δε γίνεται να θέλεις να αποτελείς τον τοποτηρητή της συμφωνίας του Μάρτη μεταξύ ΕΕ. και Τουρκίας και την ίδια στιγμή να θεωρείς πως γίνεται να είσαι ανθρωπιστής. Είναι μια συμφωνία που καταδικάστηκε από το σύνολο του πνευματικού, ακτιβιστικού και ακαδημαϊκού κόσμου ως ανήθικη και παράνομη αλλά εσείς την προτείνετε ακόμα ως μια αναγκαία για την επιβίωσή μας υποχώρηση. Αυτό που ξέρω είναι πως τέτοιες υποχωρήσεις δεν σε κάνουν να ζεις. Είσαι πλέον νεκρός ηθικά και ζεις σαν ζόμπι. Δε γεννήθηκα για κάτι τέτοιο. Δε γεννήθηκα για έναν τέτοιον ρεαλισμό. Αν ήμουν εγώ ρεαλιστής, αν ήταν τόσο κόσμος ρεαλιστής στη Λέσβο, στα ελληνικά νησιά και σε τόσα μέρη της Ευρώπης (ρεαλιστής όπως εσείς το εννοείτε), θα μέναμε σπίτια μας και όταν είχαμε χιλιάδες πρόσφυγες να περνούν έξω από το κατώφλι μας, θα αμπαρώναμε πορτοπαράθυρα και το πολύ πολύ θα στέλναμε 50 ευρώ μέσω paypal σε κάποια ΜΚΟ...Δεν θα βάζαμε το σώμα μας μπροστά...δεν θα παίζαμε τα πάντα κορώνα γράμματα με όλα τα θεριά απεναντί μας. Με το πρώτο τραύμα θα την κάναμε με ελαφρά πηδηματάκια...Ο δικός μας ρεαλισμός δεν κάνει εκπτώσεις. Ανάγκη του είναι όχι η επιβίωση, όχι η χαμοζωή και το περίπου. Πως μπορείτε να βαστάτε τέτοια κατάντια; Πως μπορείτε να ανέχεστε τα μισόλογα πλέον; Νιώθω πως θέλω να ξεπλυθώ από όλα αυτά και να πω ένα μικρό αλλά σημαντικό για μένα πράγμα. Μου ζητάτε να είμαι "ρεαλιστής" με τη ζωή αλλονών, αυτό ζητάτε. Κάτι που δεν θα ήθελα κανείς να το κάνει με εμένα, με την ολόδικη ζωή μου, λες και είμαι νούμερο, αριθμός, ποσότητα, παράπλευρη απώλεια. Να δεχτώ πως κάποιοι, κάπου θα χαθούν προκειμένου κάτι να πετύχουμε για κάποιους άλλους!. Ποιός είμαι εγώ να αποφασίσω ποιός θα χαθεί και ποιός όχι; Ποιός θα πεθάνει στα νερά και στα σύνορα και ποιός όχι; Ποιοί πέντε χιλιάδες θα περάσουν και άλλοι πεντακόσιοι θα βρουν τον όλεθρο στη φτώχεια και την πείνα; Ποιός είμαι εγώ και εσύ να πάρουμε αυτήν την απόφαση; Εγώ παραιτούμαι από αυτόν τον ρεαλισμό. Παλεύω για όλους, για το απόλυτο, για τις ουτοπίες μου που είναι τουλάχιστον -τουλάχιστον- αξιοπρεπείς και ασυμβίβαστες. Το τίμημα των επιλογών μου θα το πληρώσω εγώ και όχι άλλοι για μένα...Δήμιος δε μπορώ να γίνω κανενός, λυπάμαι.

Σκέφτομαι στο βάθος με ποιούς θα έχουμε να αντιπολιτευτούμε ως ακτιβιστές και στοχαστές σε κάποια στιγμή και ανατριχιάζω. Όμως πιο πολύ με στεναχωρεί αυτή η ωρίμανση της κυβέρνησης που είναι στην ουσία μια μετάλλαξη από τα μέσα προς τα έξω. Είδαμε περί τίνος πρόκειται και εν μέρη δεν θέλουμε να το πιστέψουμε. Προσωπικά ξέρω καλά πως υπάρχουν άτομα που ακόμα το παλεύουν. Τα αγαπώ βαθιά και δεν θα πω εναντίον τους ποτέ κακό λόγο. Όμως δεν μπορούν να σώσουν την κατάσταση ούτε και να δικαιολογήσουν πως γίνονται συμμέτοχοι σε κάτι που καλύτερα θα έπρεπε να το αφήσουν να φύγει μόνο του και να πάρει δίχως εκείνους τον δρόμο του -έναν κατήφορο. Δύσκολα ξεπλένεσαι από αυτό στο μέλλον... Η ματαίωση της ελπίδας έχει συνεισφέρει να έρθουν στο φως δριμύτερα τα φαντάσματα του νεοναζισμού, έχει πλήξει το συλλογικό θυμικό του τόπου και έχει δηλητηριάσει πράγματα που ίσως και να γεννιόταν αν υπήρχε λίγο περισσότερη τύχη ή λίγη περισσότερη συνέπεια σε ορισμένες αρχές. Ούτε τυχεροί όμως, ούτε με αρχές υπήρξαν οι ταγοί αυτής της "άνοιξης"...Φτάσαμε στο σημείο να υποσχόμαστε πρόσκαιρα ψίχουλα στον πεινασμένο και να παρουσιάζουμε την ασχήμια ως κανονικότητα...Τα χειρότερα (ξανά-)έρχονται.

Facebook/Γιώργος Τυρίκος-Εργάς