Μια ελιά 600 ετών μετατράπηκε σε έργο τέχνης στα Μάταλα

Το δέντρο που βρίσκεται στην είσοδο των Ματάλων

Μια ελιά 600 ετών μετατράπηκε σε έργο τέχνης στα Μάταλα

Το υπεραιωνόβιο δέντρο προοριζόταν για... καυσόξυλα, όμως ο καλλιτέχνης το μετέτρεψε σε «κόσμημα». Ένα μοναδικό ξυλόγλυπτο του Σπύρου Στεφανάκη καλωσορίζει πλέον τους επισκέπτες στα Μάταλα της Κρήτης.

Ι. Το δέντρο που βρίσκεται στην είσοδο των Ματάλων. 2. Αυτό το δέντρο συμβολίζει τη ζωή. Το φεγγάρι είναι το σύμπαν, το δελφίνι στο κάτω μέρος συμβολίζει τα ταξίδια της ζωής και οι γέροντες στο πάνω μέρος τη σοφία. 3. Ο ονειροπόλος.   

Οι θρυλικές σπηλιές των χίπις των δεκαετιών '60 και 70 αλλά και η διάσημη παραλία τους έχουν καταστήσει τα Μάταλα πόλο έλξης εκατομμυρίων Ελλήνων και ξένων τουριστών. Ωστόσο, προτού μπει κανείς μέσα στο τουριστικό θέρετρο, το βλέμμα του μαγνητίζει το μοναδικό και επιβλητικό σκαλιστό δέντρο, έργο του γνωστού καλλιτέχνη και Κρητικού Σπύρου Στεφανάκη. Το εκπληκτικό ξυλόγλυπτο κόσμημα των Ματάλων, που έχει προσφέρει ως δώρο στο χωριό ο 48χρονος καλλιτέχνης, απεικονίζει τέσσερις από τους θεούς του Ολύμπου, ενώ τα κλαδιά του συμβολίζουν πτυχές της μυθολογίας και του ελληνικού πολιτισμού. Η ξυλογλυπτική είναι η μεγάλη του αγάπη και, όπως λέει ο ίδιος, είναι η ψυχοθεραπεία του, καθώς τον κάνει να ξεχνά τα προβλήματα του.

Ο κ. Στεφανάκης, που ασχολείται με τουριστικές επιχειρήσεις στο Ρέθυμνο και είναι πατέρας τεσσάρων παιδιών, είπε: «Πριν από μερικά χρόνια αντιμετώπισα κάποιες δυσκολίες στη ζωή μου, όταν χώρισα και έπεσε έξω μια εταιρία που είχα ανοίξει. Η ψυχολογία μου είχε πέσει κι έτσι άφησα τα πάντα και πήγα στα Μάταλα για να κάνω μία καινούργια αρχή στη ζωή, να ανασυντάξω τις δυνάμεις μου. Έμεινα εκεί δύο χρόνια, αλλά βρήκα τον χαμένο μου εαυτό. Σε αυτό βοήθησε το πάθος μου, που δεν είναι άλλο από την ξυλογλυπτική».

 4. Ο Σπύρος Στεφανάκης δουλεύει πάνω σε ελιά, που βρίσκεται κι αυτή στα Μάταλα. 

Ο 48χρονος καλλιτέχνης ανέφερε πως έμεινε άναυδος όταν έμαθε ότι η παμπάλαιη ελιά, ηλικίας 600 ετών, που έστεκε στην είσοδο του χωριού επρόκειτο να... μετατραπεί σε καυσόξυλα έξι τόνων: «Στενοχωρήθηκα και αποφάσισα να κάνω κάτι γι' αυτό. Έτσι, ζήτησα και πήρα άδεια από τον πρόεδρο των Ματάλων για να προχωρήσω στη μεταμόρφωση της αιωνόβιας ελιάς και να την προσφέρω ως δώρο στο χωριό. Το πελώριο δέντρο είχε ύψος έξι μέτρα και πλάτος άλλα τρία, οπότε άρχισα να κόβω με αλυσοπρίονο τα χοντρά κομμάτια κι έπειτα τις λεπτομέρειες τις έκανα με σκαρπέλα».

Ο κ. Στεφανάκης εξήγησε πως στη βάση του δέντρου, που έχει ύψος 2,20 μέτρα, έχουν σκαλιστεί τέσσερα πρόσωπα: το κεντρικό είναι ο Διόνυσος, δίπλα του ο Δίας, πίσω τους ο Ποσειδώνας που κοιτάζει την κρυστάλλινη θάλασσα των Ματάλων και αριστερά στέκει ο Ερμής. Από πάνω υπάρχει ένας μαίανδρος, που χωρίζει την αρχαία από τη σύγχρονη Ελλάδα και εκεί εκτείνονται οκτώ μεγάλα κλαδιά, που το καθένα συμβολίζει και κάτι. Το ένα από αυτά σχηματίζει δύο ερωτευμένους νέους, το άλλο ένα φίδι με ένα μήλο, ένα τρίτο μια τεράστια κουκουβάγια, ένα άλλο ένα τεράστιο δελφίνι με μία τρίαινα και ένα τελευταίο μία κυκλαδίτικη μορφή, που συμβολίζει τον ελληνικό πολιτισμό: «Στις εσωτερικές πλευρές των κλαδιών έχω γράψει τη ρήση του Ηράκλειτο "πάντα ρει", όπως επίσης και τις λέξεις "ειρήνη", "αγάπη", "ευτυχία". Στις άκρες των κλαδιών έχω βιδώσει πετρούλες σαν αστέρια, που συμβολίζουν το σύμπαν, και τα Μάταλα μοιάζουν σαν να είναι το κέντρο της γης».

Το έργο άρχισε τον Μάιο του 2009 και ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2011, και ο κ. Στεφανάκης είναι πολύ περήφανος γι' αυτό. Ο Κρητικός καλλιτέχνης έχει γράψει κι έναν μικρό «ύμνο στα Μάταλα», στον οποίο -μεταξύ άλλων- αναφέρει: «Δεν είναι τυχαίο που εδώ έζησαν τα παιδιά των λουλουδιών... δεν είναι τυχαίο που εδώ, αγναντεύοντας το πέλαγος, οραματίζονταν ένα μέλλον που στηρίζεται στην αγάπη, τη ζωή, τη φιλία, την ειρήνη. Κλείσε τα μάτια, ερωτεύσου. Ζήσε το σήμερα... ζήσε την αιωνιότητα στη μαγεία αυτού του ευλογημένου τόπου, τον μοναδικό μέσα στο σύμπαν... τα Μάταλα».

Εκτός όμως, από το δέντρο που καλωσορίζει τους τουρίστες στα Μάταλα, ο κ. Στεφανάκης έχει κάνει δεκάδες άλλα ξυλόγλυπτα πάνω σε γέρικα δέντρα, κορμούς και κομμάτια ξύλου. Συνήθως προτιμάει να λαξεύει πρόσωπα που έχουν τα μάτια κλειστά και χαμογελούν, ενώ στην κορυφή ανεμίζουν νοερά μαλλιά. Τα θέματα του είναι κυρίως ο έρωτας, η νιότη αλλά και τα περήφανα γηρατειά, που συμβολίζουν για εκείνον την πείρα και τη σοφία. Επίσης, τον γοητεύουν το σύμπαν, οι πλανήτες και η μυθολογία. Εξάλλου, έχει κάνει και γλυπτά από γρανίτη, όπως το καλοκαίρι του 2014 που ολοκλήρωσε μέσα σε έναν μήνα το πρόσωπο ενός ηλικιωμένου, που κοσμεί τοίχο στα Μάταλα.

Φωτογραφίες 5,6,7 (αριστερά) : 

5. Ηλικιωμένος αναπολεί τα νιάτα και νεαρός ανυπομονεί να ζήσει τη ζωή του. 6. Ερωτευμένοι που ονειρεύονται. 7. Έργο από γρανίτη στα Μάταλα, που απεικονίζει έναν ηλικιωμένο με πείρα από τη ζωή

«κυριακάτικη δημοκρατία»/ENJOY/17.9.2017